Aardbevingen en vulkanen komen samen voor op

1. Hoe actief is de aarde?
1. Waar komen aardbevingen
en vulkanen voor?
Vulkanisme
Erta Ale Ethiopië
Bardarungha
IJsland
Aardbevingen
Kobe Japan 1995
San Francisco
USA 1906
Aardbevingen
Alaska 2002
Denali breuklijn
Trans Alaska pipeline
ter hoogte van de
Denali Fault
Besluit:
Aardbevingen en vulkanen komen samen voor op lange lijnstructuren.
Gebergten
Gebergten in
de oceaan
Diepzeetroggen
Besluit: De lange lijnstructuren vallen samen met:
- jonge gebergten
- diepzeetroggen
- mid-oceanische ruggen.
Uitzonderlijk komen er vulkanen voor die niet op die lijnstructuren gelegen
zijn.
2. Welke gevolgen hebben aardbevingen
Izmit 17/08/99
Zware aardbeving in West-Turkije
Istanbul
IZMIT
Anatolië
Zee van
Marmara
West-Turkije
Izmit 17/08/99
Zware aardbeving in West-Turkije
Primaire gevolgen:
-veel slachtoffers
-breuken en
verzakkingen
-overstromingen
-schade aan
huizen
-schade aan
infrastructuur
Izmit 17/08/99
Zware aardbeving in West-Turkije
Secundaire gevolgen:
-uitvallen van de elektrische
stroom
-breken van de waterleiding
-uitbreken van branden
-daklozen
-hongersnood
-uitbreken van ziektes
Schaal van Richter
0_____1____2____3____4____5____6____7____8____9____10
X10
Logaritmische schaal!
Izmit 17/08/99
Zware
aardbeving
in
West-Turkije
Pagina 143
Izmit 17/08/99
Hoe lang duurt een aardbeving??
Blijft het bij één beving?
45sec tot 1minuut
Meestal komen er nadien nog een aantal naschokken.
Door de beving ontstond een breuklijn. Wordt die op bron 4 weergegeven
door lijn 1, 2 of 3?
Lijn 1
Over hoeveel meter was de bodem ongeveer verzakt?
2 à 3m
Waarom liep tijdens diezelfde aardbeving het ene gebouw meer schade op dan het
andere? De gebouwen worden niet altijd gezet volgens de bouwvoorschriften en dit
om besparingen te doen op de bouwkosten.
Met de schaal van
Richter.
Waarom kan je met de schaal van Richter geen oordeel vellen over de ernst van de
vernielingen? De ernst van de vernielingen hangt af van de manier van bouwen en
Hoe geven we gewoonlijk de kracht aan van een aardbeving?
van de bevolkingsdichtheid. Dit verschilt sterk van streek tot streek.
Hoeveel keer zwaarder is een aardbeving met kracht 8 dan een
10 x 10 = 100 keer
aardbeving met kracht 6?
Verklaar nu waarom aardbevingen in België zeldzaam zijn.
België ligt op een behoorlijke afstand van een belangrijke breuklijn in de aardkorst.
Nieuwsblad
13/01/15
Waarom worden wij dat niet gewaar?
Aardbevingen met een magnitude 1 à 2 op
de schaal van Richter zijn voor de mens
niet voelbaar.
Typische schade aan huizen bij een
lichte aardbeving in België.
Aardbevingen registreren
seismogram
seismograaf
Drie soorten aardbevingsgolven
Afstand bepalen tot de aardbevingshaard
Dt
Dt
De sterkte of magnitude van een aardbeving bepalen
Schaal van Richter
A
D
M = log A/T + logD + 3.3
T
A =15mm
T = 40s
D = 4min
4min
3000km
27°
M = log15/40 + log27 +3,3
M = 4,3
3. Hoe is de aarde opgebouwd?
primaire golven
schaduwzone:
door breking op vloeibare
buitenkern
secundaire golven
schaduwzone:
geen verplaatsing door
vloeibare buitenkern
Verplaatsing primaire golven
IZMIT
103°
143°
schaduwzone
primaire golven
verplaatsing aardbevingsgolven
secundaire golven
opbouw van de aarde
Bouw van de aarde
opbouw van de aarde
5à10
km
lithosfeer
30à
60km
3,0kg/dm3
vast
vast
2,7kg/dm3
buitenmantel
100km
3,3kg/dm3
1200°C
asthenosfeer
600km
3,3 à4,3kg/dm3
1400°C 3000°C
binnenmantel
2200km
4,3à5,4kg/dm3
3000°C
buitenkern
2300km
9,5à11,5kg/dm3
3500°C
binnenkern
1200km
12kg/dm3
5000°C
vast
taai
vloeibaar=plastisch
vast
vloeibaar
vast
toename
druk
temperatuur toename
4. ISOSTASIE
bedekking met ijs
lithosfeer zakt
ijs smelt af
per jaar 8mm
lithosfeer stijgt
in 10000 jaar
= 80000 mm of 80m
Doorsnede A - B
Doorsnede A - B
N
km
10
5
20
40
60
km
WestSiberisch
laagland
Noordelijke
IJszee
Altaj
Kunlun
Himalaya
Shan Hoogland
Golf van
Bengalen
van Tibet Bengalen
S
Isostatisch evenwicht
Hoe hoger het reliëf hoe
dikker de aardkorst.