Dieetadviezen voor mensen met een colostoma

Dieetadviezen voor mensen met een
colostoma
Naam
:
Datum
:
Specialist
:
Diëtist
:
Telefoonnummer
:
o
o
o
o
(0223) 69 69 16
(0223) 69 69 27
(0223) 69 62 81
(0223) 69 63 29
1
Inhoud
pag.
1. Inleiding ........................................................................................ 3
2. Algemene adviezen voor de voeding bij een colostoma .............. 3
3. Gebruik voldoende voedingsvezels.............................................. 3
4. Gebruik voldoende vocht.............................................................. 4
5. Gasvorming, geurvorming en verkleuring van de ontlasting......... 4
7. Gewicht......................................................................................... 5
8. vakantie ........................................................................................ 5
Richtlijnen basisvoeding ................................................................... 6
Informatie.......................................................................................... 7
2
1. Inleiding
Een colostoma is een kunstmatige uitgang (stoma) van de dikke
darm (colon).
Na het aanleggen van een colostoma is het volgen van een speciaal
dieet niet nodig. Wel kan de voeding die u gebruikt invloed hebben
op de vastheid van de ontlasting of leiden tot gasvorming,
geurvorming en verkleuring van de ontlasting. In deze richtlijn vindt
u een aantal algemene adviezen voor de voeding bij een colostoma.
2. Algemene adviezen voor de voeding bij een colostoma
De basis van deze adviezen komen overeen met de aanbevolen
hoeveelheden volgens de Schijf van Vijf (zie pag. 6).
Daarnaast zijn er specifieke
aandachtspunten.
Belangrijk is om rustig te eten.
Pinda’s, noten, champignons en
draderige groenten zoals asperges
kunnen de stoma verstoppen. U hoeft
deze voedingsmiddelen niet te
vermijden, houdt er rekening mee
door het voedsel goed fijn te snijden
en goed te kauwen.
3. Gebruik voldoende voedingsvezels
Eén van de eigenschappen van voedingsvezel is dat het water kan
opnemen en vasthouden (binden), waardoor de ontlasting een
goede vastheid krijgt. Hiernaast verkleinen vezels de kans op
verstopping van de stoma.
Voedingsvezels komen voor in plantaardige producten zoals
volkorenbrood, roggebrood, fruit, groente, rauwkost, aardappelen,
peulvruchten, zilvervliesrijst, grove bindmiddelen (bijvoorbeeld
havermout, griesmeel, Brinta, Bambix), gedroogde zuidvruchten.
Kauw deze vezelrijke producten goed.
Probeer zoveel mogelijk van deze voedingsvezels op te nemen in
uw voeding.
Als u niet gewend bent vezelrijke producten te gebruiken, is het
belangrijk dat u deze producten geleidelijk aan invoert in uw
voedingspatroon. Uw darmen moeten wennen aan een vezelrijke
voeding.
3
4. Gebruik voldoende vocht
Naast voldoende vezels, is ook voldoende vocht belangrijk voor een
juiste vastheid van de ontlasting.
‘Voldoende vocht’ betekent het gebruik van 1½ - 2 liter vocht
verdeeld over de dag. Dit zijn ongeveer 12 tot 16 kopjes. Onder
vocht wordt niet alleen water, thee, koffie, melk, vruchtensap of
limonade verstaan, maar bijvoorbeeld ook soep, yoghurt en vla.
Als u weinig plast en uw urine donker van kleur is, kan dit een teken
zijn dat u te weinig heeft gedronken.
5. Gasvorming, Geurvorming en Verkleuring van de ontlasting
Gas- en geurvorming zijn niet helemaal te voorkomen. Het is een
normaal gevolg van de spijsvertering.
Het gebruik van de hieronder vermeldde producten hoeft u niet te
vermijden, maar houdt er rekening mee dat het mogelijk is dat
gasvorming, geurvorming en/of verkleuring optreedt. De mate
waarin dit gebeurt kan per persoon verschillen.
Gasvorming
Een aantal producten kan extra gasvorming veroorzaken.
Dit zijn:
- koolsoorten, zoals rode kool, witte
kool, savooiekool
- spruiten
- prei
- uien
- knoflook
- paprika
- peulvruchten, zoals bruine- en witte
bonen, linzen, erwten
- koolzuurhoudende dranken
De lucht die vaak ongemerkt wordt ingeslikt tijdens het eten komt
voor een deel in het stomazakje terecht. Het is daarom van belang
om rustig te eten, zodat er minder kans is op het inslikken van lucht.
Ook bij het kauwen van kauwgom en bij het roken wordt vaak
ongemerkt lucht in geslikt.
4
Geurvorming
Producten die extra geurvorming kunnen veroorzaken zijn:
- koolsoorten, vooral als ze lang gekookt zijn
- prei
- uien
- knoflook
- peulvruchten
- vis
- eieren
- vitamine B-tabletten
Verkleuring
Verkleuring van de ontlasting kan met name
veroorzaakt worden door:
- Spinazie
- rode bieten
- ijzerpreparaten
7. Gewicht
Extreme schommelingen in het gewicht kunnen op den duur
problemen geven met de stoma en de verzorging ervan. Zorg
daarom dat uw gewicht ongeveer gelijk blijft.
8. Vakantie
Voor iedereen die op reis gaat, geldt eigenlijk hetzelfde advies: een
diarreeremmer (Loperamide) en ORS (oral rehydratie solutie) mee
te nemen. Dit poeder is verkrijgbaar bij apotheek of drogist.
Opgelost in gekookt water of mineraalwater vult het bij ernstige
diarree het verlies van zouten en mineralen aan. Beide middelen zijn
zonder recept verkrijgbaar.
Tijdens de vakantie in het buitenland is het
verstandig om met een aantal adviezen
rekening te houden: drink water alleen uit
flessen, fruit altijd schillen of pellen en
groente en/of vlees het liefst goed gekookt of
gebakken eten, zodat alle bacteriën zijn
gedood.
5
Richtlijnen basisvoeding
Deze tabel geeft een richtlijn voor de basisvoeding die het
Voedingscentrum aanbeveelt. Deze hoeveelheden heeft een
gezond persoon minimaal nodig om goed gevoed te zijn.
De hoeveelheden die ú nodig heeft is afhankelijk van verschillende
factoren zoals bijvoorbeeld ziekte. Om deze reden kan niet worden
weergegeven hoeveel u persoonlijk nodig heeft.
Aanbevolen hoeveelheden volgens de Schijf van Vijf
Basisvoeding
20 tot 50 jaar
50 tot 70 jaar
70+-ers
Brood
6-7 sneetjes
5-6 sneetjes
4-5 sneetjes
Aardappelen
(of rijst, pasta
peulvruchten)
200-250 gram
4-5 aardappels
of opscheplepels
rijst/pasta
150-200 gram
3-4 aardappels
of opscheplepels
rijst/pasta
100-200 gram
2-4 aardappels
of opscheplepels
rijst/pasta
Groente
200 gram
200 gram
150 gram
(4 groentelepels) (4 groentelepels) (3 groentelepels)
Fruit
2 vruchten
(200 gram)
2 vruchten
(200 gram)
2 vruchten
(200 gram)
Melk(producten)
450 ml melk
(producten)
500 ml melk
(producten)
650 ml melk
(producten)
Kaas
30 gram kaas
(1,5 plak)
30 gram kaas
(1,5 plak)
20 gram kaas (1
plak)
Vlees(waren),
vis, kip, ei of
vleesvervangers
100-125 gram
100-125 gram
100-125 gram
Halvarine
30-35 gram
25-30 gram
20-25 gram
Bak-, braad- en
15 g
frituurproducten, olie (1 eetlepel)
15 g
(1 eetlepel)
15 g
(1 eetlepel)
Drinken (vocht)
1,5-2 liter
1,5-2 liter
1,5-2 liter
©Voedingscentrum
6
Informatie
Voor meer informatie over gezonde voeding of over voeding bij
stoma kunt u terecht bij onderstaande websites.
Meer over voeding
Op de onderstaande websites vindt u veel informatie over gezonde
voeding:
www.voedingscentrum.nl
www.nvdietist.nl
Meer over stoma’s
www.stomavereniging.com
Tot slot
Als u na het lezen van deze brochure nog vragen heeft dan kunt u
op werkdagen contact opnemen met de diëtist.
128313-D551-11/10
Deze folder is een uitgave van het Gemini Ziekenhuis©
7