Zorgprotocol MRSA en kraamzorg

Zorgprotocol MRSA en kraamzorg
1. Inleiding
MRSA is een ongewone variant van de Staphylococcus aureus. De gewone
Staphylococcus aureus is een bacterie die ongeveer 1 op de 3 gezonde Nederlanders bij
zich draagt. Meestal zit de bacterie in de neus of op de huid. De meeste mensen worden
niet ziek van deze bacterie. MRSA is een bijzondere Staphylococcus aureus die in
tegenstelling tot de gewone Staphylococcus aureus ongevoelig is voor veel antibiotica.
1.1
Ziekteverschijnselen
Mensen kunnen MRSA bij zich dragen zonder daar ziek van te zijn. De bacteriën zitten
vooral op de huid en in de neus van deze "dragers”, maar kunnen ook in de keel, darmen
en urine voorkomen. MRSA kan ook infecties veroorzaken, zoals een steenpuist. In
zeldzame gevallen kan een bloedvergiftiging, botinfectie of longontsteking ontstaan.
1.2 Besmetting
Besmetting met de MRSA vindt vooral plaats door direct huidcontact, voornamelijk via de
handen. Soms kan MRSA via huidschilfers of niezen in de lucht komen en zo ingeademd
worden (zelden). In de regel verspreiden mensen met geïnfecteerde huidwondjes grotere
aantallen stafylokokken dan gezonde "neusdragers”. Ook mensen met eczeem of
psoriasis verspreiden meer stafylokokken door het "strooien" van huidschilfers in hun
omgeving.
Er zijn aanwijzingen dat MRSA ook bij verschillende diersoorten voorkomt en van dier op
mens wordt overgedragen. Vooral bij varkens kan dit voorkomen. Vandaar dat
varkenshouders als mogelijke dragers van MRSA moeten worden beschouwd.
1.3 Het risico op een MRSA-infectie
Minder dan 1% van de Nederlanders draagt MRSA bij zich. MRSA-dragerschap is meestal
van tijdelijke aard. Het dragen van de bacterie is over het algemeen niet gevaarlijk en
verloopt meestal ongemerkt. Voor patiënten met wonden, infusen, katheters of een
zwakke gezondheid kan MRSA echter wel een gevaar opleveren. MRSA gedijt goed in een
omgeving waar bepaalde soorten antibiotica worden gebruikt, zoals in een ziekenhuis of
verpleeghuis. Omdat MRSA ongevoelig is voor de meeste antibiotica, kan MRSA zich daar
gemakkelijk handhaven en verspreiden. Bovendien zijn patiënten in ziekenhuizen of
verpleeghuizen vaak gevoeliger voor infecties door hun verminderde weerstand. Bij een
poliklinische partus is de kans klein dat de cliënt een MRSA besmetting oploopt.
Zorgprotocol MRSA en Kraamzorg
Documenteigenaar KCKZ
Versie 0.2
Vastgesteld d.d. 01-09-2015
Evaluatie d.d.01-09-2016
Pagina 1 van 3
2. Het beleid bij MRSA
Informatie voor het MRSA-beleid vind je op de website van de Werkgroep Infectie
Preventie (WIP). De WIP-richtlijn MRSA doet aanbevelingen voor het beleid bij MRSApositieve cliënten of patiënten en ook voor (mogelijk) MRSA-positieve zorgverleners.1
2.1 Afspraken en hygiëne richtlijnen Kraamzorg
Om verspreiding van MRSA te voorkomen zijn de volgende afspraken en hygiëne
richtlijnen opgesteld. Basis zijn de landelijke WIP richtlijnen.
2.1.1 Doelgroep:




cliënten die MRSA drager zijn (kraamvrouw zelf en/of gezinsleden);
cliënten met een MRSA-infectie (kraamvrouw zelf en/of gezinsleden);
medewerkers die MRSA-drager zijn;
medewerkers met een MRSA-infectie.
2.2 Kraamzorg
In een zorgsituatie waar de kraamvrouw / pasgeborene MRSA positief is gebruik bij
onderstaande zorgmomenten persoonlijke beschermingsmiddelen (handschoenen,
overschort met lange mouw en mondkapje).





partusassistentie
verzorging en controle kraamvrouw
verzorging en controle pasgeborene
helpen aanleggen borstvoeding
bed verschonen
Extra aandachtspunten
Geef zorg volgens de ´niet aanraak techniek'. Dit betekent dat je tijdens de
verzorging niet met je eigen handen aan je eigen lichaam komt. Dus ook niet aan je
neus wrijven of aan je haren komen.






1
bij zorgmomenten de algemene hygiëne regels toepassen
kolfapparaten goed schoon houden
bedek wonden met schoon, droog verband
extra handhygiëne ook door de kraamvrouw en gezinsleden
textiel heet wassen minimaal 60 graden. Drogen in de wasdroger en door de was te
strijken helpt de bacteriën doden
dagelijks schoon uniform aan
www.rivm.nl; www.wip.nl
Zorgprotocol MRSA en Kraamzorg
Documenteigenaar KCKZ
Versie 0.2
Vastgesteld d.d. 01-09-2015
Evaluatie d.d.01-09-2016
Pagina 2 van 3
NB: kraamverzorgenden met huidaandoeningen (eczeem, psoriasis) mogen niet in
contact komen met cliënten met MRSA.
Wanneer gezinsleden van een kraamvrouw drager of besmet zijn volg je de algemene
hygiënische richtlijnen.
2.3 Risicogroep( wanneer mag je bij een klant werken)
Je behoort tot de risicogroep als je:





onbeschermd met een MRSA drager in contact bent geweest
minder dan 2 maanden geleden langer dan 24 uur in een buitenlands ziekenhuis of
verpleeghuis verpleegd bent
in het buitenland geopereerd bent, een drain of katheter hebt gekregen of
geïntubeerd bent of huidwondjes had
uit een buitenlands ziekenhuis of verpleeghuis komt met mogelijke infectiebronnen
zoals abcessen of steenpuisten
mensen die wonen op een varkens en/of veeteeltbedrijf
Behoor je tot de bovenstaande groep dan heeft je werkgever hier afspraken over
gemaakt zoals bv een melding bij de bedrijfsarts om nadere afspraken te maken. En er
worden eventueel afspraken gemaakt over werken of niet werken.
Ook voor medewerkers met een MRSA-infectie heeft de werkgever afspraken gemaakt
om zich eventueel bij een bedrijfsarts te melden. Deze maakt dan eventuele verdere
afspraken.
Zorgprotocol MRSA en Kraamzorg
Documenteigenaar KCKZ
Versie 0.2
Vastgesteld d.d. 01-09-2015
Evaluatie d.d.01-09-2016
Pagina 3 van 3