Toelichting over niet-aangeboren hersenletsel en de gevolgen door coördinator van tehuis/dagcentrum ‘De Nieuwe Notelaar’, Mieke Geernaert Een niet-aangeboren hersenletsel of NAH is een vorm van hersenschade die je in de loop van je leven hebt opgelopen door bijvoorbeeld een ongeval, hersenbloeding, herseninfarct, tumor of infectieziekte en waardoor blijvende ondersteuning nodig is. Ondanks het groot aantal slachtoffers elk jaar, blijft de term ‘NAH’ voor velen een onbekende. We lezen dagelijks over zware verkeersongevallen in de krant of horen van iemand die een beroerte gekregen heeft, maar staan niet altijd stil bij de gevolgen voor het slachtoffer op lange termijn. Want na een periode van coma en een intensief revalidatieproces, zijn er vaak blijvende beperkingen. De zichtbare gevolgen, zoals verlamming, spasticiteit, spraakproblemen, … vallen bij iedereen op. Het is belangrijk om te zoeken naar hulpmiddelen zodat de persoon toch zo zelfstandig mogelijk kan functioneren en opnieuw een zekere mate van vrijheid en onafhankelijkheid kan bekomen: bijvoorbeeld leren fietsen met een driewieler of je schoenen leren knopen met één hand. Maar er zijn ook heel wat gevolgen die niet op het eerste zicht merkbaar zijn en toch een grote rol spelen in het dagelijks leven. Ongeveer 70% van de slachtoffers kampt met vermoeidheid, ook in een chronische fase. Indien men niet voldoende rust neemt, raakt men al vlug overbelast en prikkelbaar. Het denken en handelen gaan trager. Dit is niet vanzelfsprekend in een vluchtige maatschappij zoals de onze. We verwachten vaak alles te snel, waardoor mensen met NAH niet aan het woord kunnen komen. Ook aandachts- en geheugenproblemen kunnen voorkomen. Hierdoor zijn eenvoudige opdrachten, zoals bijvoorbeeld boodschappen doen, bijzonder complex. Men raakt de weg kwijt, vergeet wat men eigenlijk nodig had, kan niet tegen de drukte en alles voelt loodzwaar aan. Maar ook van karakter kan de persoon enorm veranderd zijn. Mensen die bijvoorbeeld vroeger zeer actief en sociaal waren, die door hun hersenletsel apathisch geworden zijn en niets meer ondernemen. Of anderen die net heel ontremd gaan reageren en impulsief gedrag stellen. Dit is vaak zeer zwaar voor de familieleden en het kan leiden tot heel wat moeilijkheden binnen het gezin. Iedereen is mee getroffen door het NAH. Het is niet vanzelfsprekend om te zorgen voor een man of vrouw die precies een ander iemand is geworden. Of als ouder een volwassen kind terug in huis moeten nemen. Kinderen krijgen vaak een moeder of vader terug die veel egocentrischer geworden is. Een NAH zet je leven op zijn kop. Er ontstaat een breuk tussen het leven vóór het NAH en een leven met beperkingen na het NAH. De persoon is niet meer in staat zijn vroegere rol binnen het gezin terug op te nemen, kan zijn studies of werk niet meer hervatten en raakt sociaal geïsoleerd. Het verwerkingsproces is enorm. Sommige personen kampen met bijkomende psychische moeilijkheden zoals angst en depressie. De slogan van de campagne zegt het treffend: ‘NAH: vaak onzichtbaar, altijd aanwezig’ Een NAH is als een rugzak dat je altijd meedraagt. Via de kennismakingsbeurs willen we mensen met NAH en hun familie op weg helpen naar gepaste ondersteuning. Daarnaast worden heel wat ‘good practices’ aangereikt voor professionelen werkzaam in de sector. De interesse voor deze beurs was zeer groot. Er waren maar liefst tegen de 150 inschrijvingen. De campagne krijgt algemeen ruime ondersteuning in de sector: diverse artikels zijn reeds gepubliceerd in vaktijdschriften, vele ziekenhuizen binnen de provincie zetten een infostand op en ook diverse gemeentebesturen verspreiden informatie omtrent de problematiek. De info wordt ook digitaal massaal verspreid binnen de gezondheidszorg en de sociale media. We mogen het nu al een groot succes noemen. Mieke Geernaert coördinator van tehuis/dagcentrum ‘De Nieuwe Notelaar’