2004-22762-RMW Munitieverklaring t.b.v. geluidsschermen langs

NOTA voor burgemeester en wethouders
Onderwerp: munitieverklaring t.b.v. geluidsschermen langs spoorbaan NaNov-project
Notanr.:
Sector:
Datum:
Portefeuillehouder:
2004.22762
RMW/MIL
11-11-2004
Adema
Agenda B&W:
30-11-2004
Besluit:
De brief aan ProRail over de munitievrijverklaring voor de geluidsschermprojecten NaNov vast te stellen.
OPENBAARMAKING:
dit besluit openbaar te maken
COMMUNICATIE:
…
FINANCIËLE ASPECTEN:
Financiële gevolgen voor de gemeente
…
TOELICHTING/OVERWEGINGEN:
Inleiding
In 2002 is een convenant afgesloten tussen onder meer Gedeputeerde Staten, ProRail en de gemeente
Deventer over het realiseren van een aantal geluidsschermen langs de spoorlijn Deventer – Almelo. De
voorbereidingen voor de plaatsing van de geluidsschermen zijn in volle gang. ProRail verlangt thans een
munitievrijverklaring van de gemeente Deventer om een grondmechanisch onderzoek uit te kunnen voeren.
Zonder deze verklaring zal het grondmechanisch onderzoek niet of tegen veel hogere kosten uitgevoerd
worden.
Beoogd resultaat
Na het afgeven van de munitievrijverklaring is ProRail en de door haar ingehuurde aannemer bereid het
grondmechanisch onderzoek uit te voeren. Ook de daadwerkelijke funderingswerkzaamheden (vermoedelijk
paalfundering) zullen op grond van deze verklaring uitgevoerd kunnen worden.
Kader
In de voorbereidingsfase van de schermen dienen grondwerkzaamheden te worden uitgevoerd. ProRail en
haar aannemer willen voorafgaand aan deze werkzaamheden een munitievrijverklaring van de gemeente
Deventer.
Er zijn historische gegevens over ter plaatse uitgevoerde oorlogshandelingen in de Tweede Wereldoorlog
verzameld door derden en de afdeling Milieu. Uit deze gegevens blijkt dat het risico op aanwezige niet
ontplofte munitie nabij de spoorlijn klein is. Op grond van deze historische onderzoeken kan de gemeente
een munitievrijverklaring afgeven. Naar verwachting zal ProRail en de aannemer een munitievrijverklaring op
grond van deze onderzoeken accepteren.
Het niet afgeven van een munitievrijverklaring leidt tot aanzienlijke hogere kosten bij de uitvoering van het
grondwerk. De meerkosten kunnen mogelijk niet worden gedekt door het budget dat door het ministerie van
VROM ter beschikking wordt gesteld. Gelet op de resultaten van het historisch onderzoek en om financiële
reden stel ik voor de verklaring aan ProRail af te geven. In het onderdeel argumenten geef ik een
onderbouwing voor dit voorstel.
Argumenten
Zowel ProRail, de provincie Overijssel en diverse andere gemeenten gaan akkoord met het afgeven van een
munitievrijverklaring. Op grond van de beschikbare historische gegevens is het afgeven van de verklaring
verdedigbaar. De verklaring zal naar verwachting door ProRail en de betrokken aannemers worden
geaccepteerd. De risico’s die aan een dergelijke verklaring zijn verbonden zijn echter niet onaanzienlijk. In
het geval van een ongeluk zal de gemeente Deventer op grond van de munitievrijverklaring vermoedelijk
aangesproken gaan worden.
Als alternatief voor de munitievrijverklaring op grond van historisch onderzoek kan bijvoorbeeld een
grondradartechnisch onderzoek worden uitgevoerd. Een dergelijk onderzoek leidt echter veelal tot onjuiste
interpretaties. De kans op een onjuist onderzoeksresultaat is bij een spoorbaan met een groot aantal
ondergrondse kabels en leidingen zeer groot. Mocht uit een grondradartechnisch onderzoek blijken dat er
een kans op aanwezigheid van niet ontplofte munitie bestaan, dan is de gemeente verplicht om binnen een
korte termijn na het onderzoek een opsporingsonderzoek uit te voeren. Dit kan betekenen dat een deel van
de spoorbaan ontgraven moet worden. Het treinverkeer zal in dat geval voor langere tijd stil gelegd moeten
worden. Een en ander kan tot buitensporig hoge kosten leiden.
Voor zover bij de afdeling Milieu bekend heeft de gemeente Deventer beperkte ervaring met
grondradaronderzoeken. Zo is in het verleden in het gebied de Driehoek Holterweg middels een
grondradartechnisch onderzoek een van niet ontplofte munitie verdachte plek gevonden. Bij het
opsporingsonderzoek werd echter geen munitie aangetroffen.
Draagvlak
De geluidsschermen kunnen rekenen op een groot draagvlak bij de direct omwonenden. De bestaande
geluidshindersituatie zal door de komende jaren door de toename van het goederentransport groter worden.
Door de realisatie van de geluidsschermen zal de hinder worden beperkt.
Aangegeven is dat ProRail, als opdrachtgever aan de aannemers, genoegen neemt met een
munitievrijverklaring op grond van een historisch onderzoek. ProRail heeft zelf een omvangrijk historisch
onderzoek aan de Overijsselse gemeenten overgelegd. De gemeente Bathmen en Hengelo hebben
inmiddels een munitievrijverklaring aan ProRail gestuurd.
Financiële consequenties
Indien er ondanks de munitievrijverklaring een ongeluk plaatsvindt tijdens het grondmechanisch onderzoek,
tijdens het plaatsen van de fundering of bij het verplaatsen van kabels en leidingen e.d. zal de gemeente
vermoedelijk met aanzienlijke financiële gevolgen worden geconfronteerd. Op grond van het historisch
onderzoek is echter geen ongeluk te verwachten. Er is sprake van een normaal risico.
Het alternatief voor het uitvoeren van een grondradartechnisch onderzoek leidt mogelijk tot onjuiste
resultaten, tot het stilleggen van het treinverkeer en tot omvangrijke en kostbare opsporingsprojecten waarbij
een deel van de spoorbaan dient te worden ontgraven.
Aanpak/uitvoering
Ten behoeve van de munitievrijverklaring is in het verleden historisch onderzoek uitgevoerd. De rapporten
zijn ter informatie bijgevoegd. Voor het afgeven van de munitievrijverklaring is geen aanvullend historisch
onderzoek noodzakelijk.
2