Hielpijn en zenuwproblemen in de voet en enkel Dr. Jeroen De Wachter Dienst Orthopedie - Traumatologie AZ Turnhout Pentalfa 28 november 2013 Anatomie Anatomie • • • • fibreuze aponeurose van tuber calcanei plantair uitwaaierend tot basis proximale phalangen beschermd door vetkussen hiel “windlass-mechanisme” Differentieel diagnose • • • • • • • • • • Fasciitis plantaris Stress fractuur calcaneum Nodulaire fasciitis = Ledderhose Nerve entrapment : Baxter’s nerve (1e tak LPN) FASCIITIS PLANTARIS Inflammatoire arthropathie Tumor Infectie (poly-) Neuropathie Vasculaire insufficiëntie Metabole ziekten : Paget , osteomalacie Incidentie • • • • USA : > 2 miljoen patienten/jaar 1 op 10 patienten tijdens leven 1% orthopedie consulten “People at risk” • • • • • Staande werk Verhoogde BMI Verkorte Achillespees Pedes cavi 20%-30% bilateraal • Etiologie multi-factorieel • • • • • • Intrinsiek : ouderdom , abnormale voetstatiek , BMI , verkorte AP Extrinsiek : slechte schoenen , type en duur activiteiten , (repetitief) trauma viscieuze cirkel van micro-scheuren , inflammatie , degeneratie (collageen necrose) en chondroide metaplasie chronisch degeneratie-regeneratie proces secundair aan repetitieve stress insertioneel >> midsubstance daling elasticiteit vetkussen hiel • • Verouderingsproces lichaamsgewicht Anamnese • startpijn • • • eerste stappen uit bed eerste stappen na lang stilzitten pijn na inspanning • Kliniek localisatie • • • • soms uitstraling naar distaal verkorte Achillespees ? Neurologische evaluatie • • • • mediale tuberkel calcaneum Radiculopathie L5-S1 Tinel + over N. Tibialis Atrofie vetkussen hiel ? “squeeze test” calcaneum (stress # ?) Beeldvorming • RX : “hielspoor” • • • • = tractiespoor van FDB en Abd Hallucis Incidentie populatie : 13,2% In 50% vd fasciitis patienten NIET de oorzaak van fasciitis plantaris Beeldvorming • Echografie • • • Zeer betrouwbaar Onderzoeker-afhankelijk Superieur aan MR in (vroege) detectie Beeldvorming • Scintigrafie : sensitief > specifiek Beeldvorming • MRI • • Differentieel diagnose Kostprijs , wachttijd Behandeling • • • Geen “gouden standaard” Conservatieve therapie maximaal uitputten alvorens aan chirurgie te denken Self-limited condition : 80%-90% spontaan genezen na 10 maanden Behandeling • Behandeling Stretching • • • • • Fascia plantaris zelf (Verkorte) Achillespees Zelf oefenen (voor start activiteiten !!!) 7-8 x/d gedurende één minuut Vele schema’s : geen gouden standaard Behandeling • Extracorporeal shock wave therapy (ESWT) • • • acoustische golven verstrooien mechanische energie op de interface van twee substanties met verschillende impedantie high-energy : 1x onder LA of AA low-energy : 3 x wekelijkse sessies zonder anesthesie Behandeling • • (Silicone) pre-fab inlegzooltjes Custom-made steunzolen • • korte termijn beter na 1 jaar geen verschil meer met pre-fab Behandeling • Rust • • • Gips Walking boot Night-splints • • • Houden enkel in neutrale dorsiflexie Verhinderen fascia plantaris contractuur Literatuur : eerder positief , echter matige bewijskracht Behandeling • NSAID • • • cave bijwerkingen !!! In combi-therapie : licht verhoogde efficïentie Corticoiden • • • Iontophoresis Systemisch ?? Lokale injectie • • • “Only short term relief of symptoms” : 1 à 2 maanden Risico op fascia ruptuur Verandert ziekteproces niet Behandeling • Chirurgie • • • • • release fascia (mediale 3/4 fascia doorsnijden) release N. Tibialis (1e tak vd LPN) resectie beenderig spoor ?? alle operatieve risico’s prospectieve studies nodig Behandeling • Experimenteel • • • Botuline Toxine in Gastrocnemius PRP (Platelet rich plasma) Dehydrated amniotic/chorionic allograft membrane Schema Stretching Zolen Splint Rust NSAID CS <3m ESWT Chirurgie 3m >6m • • • • • • • • • • Behandeling Fasciitis plantaris Stress fractuur calcaneum : rust Nodulaire fasciitis = Ledderhose : nooit opereren Nerve entrapment : Baxter’s nerve (1e tak LPN) Inflammatoire arthropathie Tumor Infectie (poly-) Neuropathie Vasculaire insufficiëntie Metabole ziekten : Paget , osteomalacie Anatomie Anatomie Anatomie Anatomie N. Peroneus Superficialis N. Peroneus Profundus Tarsal Tunnel Syndroom Tarsal Tunnel Syndroom - RX - MRI - Echo - EMG Tarsal Tunnel Syndroom Tarsal Tunnel Syndroom Medial Plantar Nerve Jogger’s foot Lateral Plantar Nerve • • • • • • 1st branch (Baxter’s nerve) Entrapment onder fascia Abductor hallucis Flexor dig min & Abd dig min Laterale voetzool EMG / SSEP Release Lateral Plantar Nerve Vandeputte - Acta Orth Belg Nervus Saphenus • • Chirurgie mediale malleolus Kanaal van Hunter Nervus Suralis • • Calcaneum # AP chirurgie Morton Neurinoma • • Entrapment N. Plantaris onder transvers metatarsaal ligament Etiologie • Anatomisch • • • • hyper-extensie MTP Mobiliteit mediale-laterale kolom Trauma Extrinsiek : RIP , MT# Morton Neurinoma • • • • Vrouw > Man Webspace 3-4 Pijn (uitstralend , electrisch) , voosheid , klik DD: MTP synovitis , stress # , plantaire plaat ruptuur Morton Neurinoma • • Echo MRI (contrast-stof) Morton Neurinoma • Conservatief • • • Steunzolen Injecties Chirurgisch • • Plantair Dorsaal DANK U 43