PERSNOTA Zoals U (waarschijnlijk) al weet, gaat de volgende

PERSNOTA
Zoals U (waarschijnlijk) al weet, gaat de volgende agrarische vakbeurs – Agro-Expo
Vlaanderen - door op 25-26 en 27 januari 2014, in de Hallen te Roeselare. Agro-Expo is een
tweeledige vakbeurs, deels voor landbouw en veeteelt en deels naar de sterke
tuinbouwsector in Vlaanderen. Een mixt zoals vele bedrijven in West-Vlaanderen .
De voorbije jaren werd de preiteelt en één maal ook de courgetteteelt via een wedstrijd
tussen verschillende productiebedrijven in de aanloop van Agro-Expo extra onder de
aandacht gebracht. Voor deze editie van Agro-Expo willen we teelt van kolen in de kijker
plaatsen met de slogan “KOOL is COOL“ . Dit als reactie op een persartikel ‘Vlaming lust geen
kool meer’ (HLN) naar aanleiding van de bekendmaking van de nieuwste GfK-cijfers van de
VLAM. In tien jaar tijd is de verkoop van witte, groene en rodekool gehalveerd.
Tijdens de beurs zal er gefocust worden op de voedings- waarde en gezondheidsaspecten
van kool in het algemeen en de soorten onderling in het bijzonder.
In voorbereiding van dit thema “KOOL is COOL“ organiseert Agro-Expo iedere maand een
unieke reeks bedrijfsbezoeken aan moderne, sterk gemechaniseerde bedrijven in WestVlaanderen, in nauwe samenwerking met werkgroep tuinbouw, bestaande uit deskundigen
uit de Veiling REO , INGRO, INAGRO en Boerenbond.
Hierna vindt u een uitgebreid dossier over bloemkool en broccoli, 2 bedrijfsreportages en een
bijdrage van de gezondheidsaspecten van Dr.ir. Eric De Maerteleire die u kan gebruiken in uw
communicatie.
Deel 1: Dossier bloemkool en broccoli
A) Productie van bloemkool en broccoli in Europa.
Het totaal areaal koolgewassen in Europa bedraagt ongeveer 430.000 ha. Meer dan de helft
van het Europees areaal staat in Oost-Europa (Balkanlanden, Polen, Letland, Estland,
Litouwen, Oekraïne, Hongarije en Griekenland).
Meer dan 80 % van het Europees areaal koolgewassen is bestemd voor de verse markt en
slechts een 11 % wordt geteeld voor de verwerking.
Met ongeveer 150.00 ha in Oost-Europa alleen is witte kool het belangrijkste koolgewas.
Areaal koolsoorten in ha in Europa
Noord –West Europa
Oost Europa
Zuid Europa
105.321 ha
237.430 ha
84.700 ha
Areaal bloemkool in voornaamste landen (2011) en prognose
Land
Frankrijk
Verenigd Koninkrijk
Italië
Spanje + Portugal
Polen (*)
Turkije (*)
Russische regio
Duitsland + Oostenrijk
+Zwitserland
België (*)
Hongarije
Nederland
Oekraïne
Areaal (ha)
20.165
9.950
9.500
7.605
7.440
6.490
5.390
5.000
4.685
4.130
2.465
2.300
(*) Bij deze landen is het areaal bloemkool met als bestemming verwerking niet onbelangrijk.
In België zijn 4.200 ha bestemd voor de verwerking. In Polen en Turkije zijn dit respectievelijk
3.200 en 1.050 ha.
Conclusies productie van bloemkool in Europa:
 Meeste geteelde kool in Europa en verspreidt over alle landen
 Frankrijk is de grootste producent van bloemkool in Europa.
 Er wordt een forse uitbreiding in Oost-Europa verwacht omdat het product nog relatief
onbekend is en heeft daar veelal het imago van een luxe groente
 Zuid-Europa is een belangrijke producent van Noord-West Europa tijdens de
wintermaanden

90 % van de Europese productie is bestemd voor de afzet op de verse markt terwijl 85 %
van de Belgische productie is bestemd voor de verwerking.
Areaal broccoli in voornaamste landen (2011) en prognose
Land
Spanje (*)
Verenigd Koninkrijk
Italië
Polen (*)
Benelux
Duitsland + Oostenrijk
+Zwitserland
Frankrijk (*)
Turkije
Portugal
Griekenland
Scandinavië
Oekraïne
Areaal (ha)
22.500
8.500
8.380
5.800
3.400
2.500
2.300
2.250
1.800
1.550
960
400
(*) Bij deze landen is het areaal broccoli met als bestemming verwerking niet onbelangrijk. In
Spanje zijn 5.400 ha bestemd voor de verwerking. In Polen en Frankrijk zijn dit respectievelijk
4.700 en 950 ha.
Conclusies productie van broccoli in Europa:
 Wordt meest geteeld in Zuid-Europa met verwachting van een licht dalend areaal in
Zuid-Europa.
 In Oost-Europa wordt dit nauwelijks geteeld. (uitzondering Polen)
 In Polen wordt broccoli hoofdzakelijk voor de industrie geteeld.
 In Noord-West Europa wordt in bepaalde landen een verdere toename verwacht.
 In gans Europa wordt een licht groei verwacht van 1%
 In België is het areaal broccoli voor de verwerking zeer beperkt.
B) Consumptie van kolen in Europa.
De consumptiemarkt van verse kool maakt gemiddeld 10 tot 15 % uit van de totale
consumptie van verse groenten. Vooral in Oost-Europa ligt de consumptie van koolgewassen
hoog en vooral van witte kool zeer hoog. Er bestaan grote verschillen in consumptie van type
kool naargelang de regio in Europa. Bloemkool en broccoli staan op plaats 2 en 3 op basis
van consumptievolume in Europa.
a) Consumptie van bloemkool in Europa:




Hoogste bloemkool consumptie in Noord-West Europa maar hier is er een structurele
afname ten voordele van de broccoli
Bloemkool wordt in Oost-Europa vooral in aangrenzende
buurlanden van Noord-West Europa in grotere volumes
geconsumeerd;
Voor veel consumenten in Oost-Europa is bloemkool nog een
relatief onbekend product waarvoor een groeiende belangstelling
bestaat
Product is in Oost-Europa vaak schaars aanwezig op de markt,
kent een hoge prijs en heeft voor (sommige) consumenten het
imago van een luxe groente.
b) Consumptie van bloemkool in België
 Het aantal kopers van verse bloemkool in België neemt af en bedraagt slechts 60%
 De aankoop van verse bloemkool is het oogst in het derde kwartaal of
zomermaanden. Dit zijn precies de maanden waar ook de Belgische productie het
hoogst is. (bron: VLAM)
c) Consumptie van broccoli in Europa:





Wordt sinds jaren in Zuid-Europa (Spanje en Italië) sterk
geconsumeerd
Laat in vrijwel alle landen een stijging zien de laatste jaren (gemak)
Vaak stijging van de consumptie in Noord-West Europa ten koste van bloemkool
Voor Oost Europa zijn er sterke groeimogelijkheden zowel voor het verse als voor het
verwerkte product
Voor veel consumenten in Oost Europa is broccoli eveneens een onbekend product
d) Consumptie van broccoli in België
 Het aantal kopers van verse broccoli in België neemt toe en bedraagt reeds 60%
 Huishoudens met kinderen kopen meer dan gemiddeld broccoli
 Het consumptieseizoen van broccoli in België is verschillend van het productieseizoen.
(bron: VLAM)
Broccolibedrijf van Familie Chris en Myriam Devroe –Weyts
Rodepoortstraat 12 te Ardooie.
Chris en Myriam starten in 1988 op het ouderlijk bedrijf en teelden toen hoofdzakelijk bloemkool op 3 ha en
serresla in hun serre van 2.500 m². Op vandaag wordt op zo’n 25 ha vooral groenten geteeld: bloemkool (verse
markt), broccoli, prei, knolselder, aardappel en mais en 8.000 m² serresla.
Iedere teelt heeft zijn plaats in een strikte arbeidsplanning op het familiale bedrijf.
 Oogst bloemkool verse markt: begin mei tot begin november
 Oogst broccoli verse markt: begin juli tot begin november
 Oogst knolselder: augustus tot half januari
 Oogst prei: van 15 december tot eind april
 Oogst serresla van 1 november tot 20 mei
Voor de teelt van broccoli kiest Chris percelen in de buurt van het bedrijf en zorgt hij dat er beregening
mogelijk is op ieder perceel. Voor de teelt van broccoli wordt in tegenstelling tot vroeger geopteerd om
percelen te kiezen met slechts één kolenteelt.
De basisbemesting bestaat uit 300 kg kalkcyanamide op het geploegd land. Bij het planten wordt een 2de
basisbemesting toegediend via rijenbemesting. En in functie van een analyse bij de start van de
knopvorming van broccoli wordt bij bemest met ammoniaknitraat.
Chris opteert voor 2 verschillende rassen (Ironman en Steel) en dit zorgt voor een
goede arbeidsspreiding omdat ieder ras een verschillende groeiperiode heeft en dus
ook verschillende oogstdata. Vanaf de oogst in oktober wordt overgeschakeld naar Monaco omwille van
een mindere gevoeligheid voor schermrot en andere ziektes in de herfstperiode. Op het bedrijf gebeurt
de onkruidbestrijding volledig op mechanische wijze en dit tweemaal per teelt. Een eerste maal na 3
weken planten en een laatste maal om ook de broccoli aan te aarden. Chris volgt strikt de
waarnemingen uitgevoerd naar de koolvlieg en het koolmotje op. Wekelijks komen verantwoordelijken
de plakvallen opvolgen.
De verdere teeltopvolging gebeurt bijna dagelijks door de teler zelf, maar ook op regelmatige basis
wordt beroep gedaan op de betaalde voorlichting via TACO. De spreiding van de diverse teelten moet
zorgen dat er geen externe arbeid nodig is. Sinds vorig jaar helpt er tevens een zoon als zelfstandig
helper op het bedrijf.
Na het uitsnijden van de broccoli op het veld worden deze broccoli ’s onmiddellijk in de frigo geplaatst
bij 1 à2°C. Deze snelle in koeling is nodig om een lang houdbaar product te hebben. Nadat deze broccoli
volledig is ingekoeld kan deze maar geseald worden in stuks van 500 gram. Vervolgens gaat deze
broccoli opnieuw in de frigo voordat hij naar de veiling gevoerd wordt.
“Boccoli moet onmiddellijk ingekoeld worden alvorens te sealen”
Na de teelt van broccoli wordt bijna altijd nog een groenbemester ingezaaid zoals Japanse haver of
Phacelia.
Bloemkoolbedrijf van Familie Dirk en Katrien Martens-Seys
Haandeput 2 te Meulebeke.
Dirk en Katrien hebben in 1995 het ouderlijk bedrijf van de familie Seys overgenomen. Na enkele jaren het
bedrijf te hebben uitgebaat, werden duidelijke toekomstkeuzes gemaakt en werden teelten omgeschakeld. Op
vandaag kijken we naar een gemend bedrijf waarbij de teelt van groenten zowel voor versmarkt (prei en
waswortelen) als voor verwerking ( bloemkool en spruitkool) hoofdzaak is en wordt gecombineerd met
akkerbouw (aardappelen en mais) en een gesloten varkensbedrijf. De keuze voor een gemend bedrijf is een
bewuste keuze geweest met 3 belangrijke redenen:
1. Risicospreiding
2. Het bekomen van een efficiënte arbeidsorganisatie
3. Het voorzien van voldoende vruchtafwisseling op de percelen en dit om bodemmoeheid, ziektedruk, …
te vermijden
De teelt van bloemkool wordt op dit bedrijf gevoerd in 2 seizoenen. 1ste vrucht met plantperiode april en
verwachte oogstperiode eind juni- begin juli en een 2de vrucht met plantperiode juli en verwachte oogstperiode
oktober. Bij elke teeltperiode past de teler dezelfde principes toe in alle fases van de teelt: risicospreiding,
efficiënte arbeidsorganisatie, langdurig perceelsgebruik en kostenreductie
Voor de bloemkoolteelt opteert Dirk om de percelen in de buurt van het bedrijf te houden. De
bloemkoolteelt wordt geplant op eigen grond en grond die geruild wordt met een collega veeteler. Dit
biedt de beste garantie op goede grond met voldoende vruchtafwisseling. Niet alle 2de vrucht wordt na
de eerste teelt geplant. Een aantal percelen worden vrijgehouden om voldoende vroeg de 2de teelt te
kunnen planten. De bemesting gebeurt door een combinatie van dierlijke mest (drijfmest en effluent) en
kunstmest. Deze combinatie zorgt ervoor dat er ten eerste een algemene verrijking van de bodem
wordt voorzien met de nutriënten aanwezig in de dierlijke mest. Specifieke tekorten aan nutriënten
worden toegevoegd via kunstmest en dit enkel toegepast als rijenbemesting wat zorgt voor een
optimale opname door de plant en een beperking in de hoeveelheid kunstmest die wordt gebruikt. De
noodzaak aan bemesting wordt zowel in 1ste vrucht als in 2de vrucht onderzocht via een bodemanalyse.
“Rijenbemesting met bandbespuiting om gewasbeschermingsmiddelen te besparen”
Bij het planten wordt door de keuze van min 7 verschillende rassen opnieuw gezorgd voor een
arbeidsspreiding (verschillende groeiperiodes per ras en dus ook verschillende oogstdata) en
risicospreiding ( gevoeligheid voor ziektes, klimaatstress, … verschilt ook van ras tot ras). De keuze van
rassen gebeurt in overleg met een teeltvoorlichter en op basis van ervaringen uit voorgaande jaren.
Dirk heeft eigen ontwerp van bandbespuitingsmachine. Onkruidbestrijding gebeurt volledig op
mechanische wijze via een schoffelmachine die ook toelaat om tegelijkertijd en vooral specifiek gericht
op de plantrij een insecticidenbehandeling uit te voeren. Bedoeling is om noodzakelijk gebruik van
gewasbeschermingsmiddelen te beperken door enkel te behandelen boven de rij (jonge) plantjes. Dit is
niet alleen een milieuvriendelijke manier van werken maar hierbij wordt opnieuw gedacht aan
kostenreductie door het beperken van het gebruik van bestrijdingsmiddelen.
Teeltopvolging gebeurt wekelijks door de teler zelf, maar ook op regelmatige basis wordt beroep
gedaan op externe teeltadviseurs (bvb teeltadvies van TACO) Indien noodzakelijk tijdens de teelt is de
teler in staat om op elk perceel te beregenen. Hiervoor beschikt hij ook over een watervoorraad van
60.000 liter die bij het perceel kan geplaatst worden.
Om de piekmomenten op te vangen wordt met vreemde arbeidskrachten gewerkt via de
seizoensregeling. Voor bloemkolen betekent dit dat in de plantperiode en oogstperiode een aantal extra
arbeiders worden voorzien.
Het uitsnijden van de bloemkolen op het veld gebeurt manueel. Het verdere marktklaar maken van de
bloemkolen gebeurt via een aangepaste bloemkooloogstmachine. Bloemkolen voor verwerking worden
ontdaan van alle bladeren en nadien verkleind tot bloemkoolroosjes met bepaalde contractueel
vastgelegde afmetingen. Om aan deze contractvoorwaarden te voldoen werd de oogstmachine
aangepast met extra sorteerelementen.
Er wordt bewust ingezet op kwaliteit. Zo wordt bij elke oogstbeurt voldoende personeel voorzien op de
machine ter controle bij het vullen van de containers. Mindere kwaliteit wordt uitgehaald en apart
aangevoerd.
Gezondheidseffecten van bloemkool en broccoli
(Dr.ir. Eric De Maerteleire)
Gemiddeld bekeken zijn alle kolen prima leveranciers van voedingsvezels, vitamine C, foliumzuur (belangrijk
voor een goede ontwikkeling van het ongeboren kind) en vitamine K. Koolsoorten hebben talrijke troeven en
behoren tot de gezondste groenten die men kan eten, boordevol actieve en nuttige bestanddelen.
Vooral broccoli en bloemkool bevatten glucosinolaten. Glucosinolaten zijn de antikanker stoffen in de voeding
bij uitstek. De volgende kankers komen minder voor bij regelmatige consumptie van broccoli en bloemkolen:
blaas-, maag-, borst-, prostaat-, slokdarm-, darm- en leverkanker. De werking van deze glucosinolaten ligt op
drie vlakken:
1. Ontgifting van het lichaam
2. Antioxidatieve eigenschappen
3. Ontstekingsremmend
Niet voor niets krijgt broccoli vaak de bijnaam 'supergroente' mee. Naast deze hoge nutriëntdensiteit bevat
broccoli ook de stof sulforafaan die een sterke antikankerwerking zou hebben. Sulforafaan versterk het
immuunsysteem van senioren en zorgt voor minder virale infecties. Sulforafaan werken ontstekingsremend,
vernietigen vrije radicalen in het lichaam en helpen toxische stoffen te elimineren via de lever. en ook indol-3carbinol die in verband wordt gebracht met de preventie van borstkanker. De hoge concentratie aan vitamine A
beschermt de huid. Broccoli wordt eveneens genoemd in de bescherming van andere aandoeningen zoals
maagzweren, hart- en vaatziekten en oogziekten.
Als we zien wat de procentuele bijdrage is van 200 g bloemkool of 200 g broccoli aan de aanbevolen dagelijkse
hoeveelheid (ADH) kalium, calcium, vitamines... dan begrijp je exact wat we bedoelen dat bloemkool en broccoli
super gezond zijn.
Zo levert 200 g bloemkool 35% van de ADH kalium, 29% van de ADH vitamine B6. Broccoli levert 34% van de
ADH kalium, 43% van de ADH vitamine B2, 30% van de ADH vitamine B6 en 41% voor vitamine A.
Bloemkool en broccoli zijn duidelijke zwaargewichten als het gaat om de aanwezigheid van bioactieve stoffen
noodzakelijk voor een goede gezondheid. Maar gelukkig zijn de groenten lichtgewichten als het gaat om de
caloriebijdrage. Voor bloemkool is dat 17 kcal per 100 g, voor broccoli bedraagt dit 20 kcal per 100 g. Vandaar
dat de nutriëntdensiteit van beide groenten zo hoog ligt: veelvuldige aanwezigheid van vezels, vitamines en
mineralen maar anderzijds een gunstig en gezond voedingsmiddel voor een caloriearm dieet. Op die manier
kunnen bloemkool en broccoli niet ontbreken op het nazomermenu.
“KOOL is COOL“ . Deze slogan wordt gebruikt als promotie voor
alle kolen en is een positieve reactie op een persartikel ‘Vlaming
lust geen kool meer’ (HLN) naar aanleiding van de bekendmaking
van de nieuwste GfK-cijfers van de VLAM. In tien jaar tijd blijkt de
verkoop van witte, groene en rodekool gehalveerd te zijn in
België.
Gedurende de komende 4 maanden in aanloop op de beurs
Agro-Expo zal er gefocust worden op de voedingswaarde en
gezondheidsaspecten van kool in het algemeen en de soorten
onderling in het bijzonder.
In voorbereiding van dit thema “KOOL is COOL“ organiseert AgroExpo iedere maand een unieke reeks bedrijfsbezoeken aan
moderne, sterk gemechaniseerde bedrijven in West-Vlaanderen,
in nauwe samenwerking met werkgroep tuinbouw, bestaande uit
deskundigen uit de Veiling REO , INGRO, INAGRO en Boerenbond.