Checklist Deelnemingsvrijstelling

Checklist Deelnemingsvrijstelling
Wie een (persoonlijke) holding bezit met daarin aandelen in een werkmaatschappij, zal al snel
achter het belang van de deelnemingsvrijstelling komen. De deelnemingsvrijstelling is namelijk
een belangrijke regeling in de vennootschapsbelasting. Het doel van de deelnemingsvrijstelling is
het voorkomen dat economisch gezien dezelfde winst feitelijk dubbel wordt belast.
1. Voordelen van de deelnemingsvrijstelling
Een onderneming die voordelen uit een deelneming geniet, hoeft dankzij de deelnemingsvrijstelling geen vennootschapsbelasting te betalen daarover. Zo’n voordeel uit een deelneming is bijvoorbeeld het dividend dat een werkmaatschappij uitkeert aan de holding, Maar er kunnen zich
ook negatieve voordelen voordoen. Deze verliezen zijn namelijk niet aftrekbaar, met uitzondering
van liquidatieverliezen.
Voorkom dubbele economische heffing
De deelnemingsvrijstelling voorkomt dat over dezelfde winst meermalen winstbelasting wordt
geheven. Naarmate het concern groter is, neemt het belang van de deelnemingsvrijstelling toe.
2. Houd rekening met vereisten voor deelneming
Om in aanmerking te komen voor de deelnemingsvrijstelling geldt een aantal voorwaarden.
Bepaal de juiste rechtsvorm
De deelnemingsvrijstelling is alleen van toepassing als de moedermaatschappij belastingplichtig is
voor de vennootschapsbelasting. Zij moet dan ook aandelen of winstbewijzen in de deelneming
hebben, commanditair vennoot zijn of lid zijn van een coöperatie of vereniging op coöperatieve
grondslag.
Zorg voor belang van voldoende omvang
Een belang in een ander lichaam is pas een deelneming als het gaat om een belang van minstens
5%. Let hierbij op de meesleep- en meetrekregeling. Het maakt voor de deelnemingsvrijstelling
overigens niet uit hoe lang de aandelen worden gehouden. Zodra een holding een belang heeft
dat kwalificeert als een deelneming, valt dit in beginsel onder de deelnemingsvrijstelling.
Voorkom kwalificatie als beleggingsdeelneming
De deelnemingsvrijstelling is niet van toepassing op voordelen uit een deelneming die als belegging wordt gehouden. Wel is een verrekening van winstbelasting onder bepaalde voorwaarden
mogelijk. Daarnaast is de deelnemingsvrijstelling ook van toepassing als de moedermaatschappij
een fiscale beleggingsinstelling (fbi) is. Voor de fbi geldt een vennootschapsbelastingtarief van
0%. Het ontbreken van de deelnemingsvrijstelling leidt in beginsel dus niet tot dubbele heffing.
Een vrijgestelde beleggingsinstelling (vbi) kan evenmin gebruikmaken van de deelnemingsvrijstelling. Een vbi is immers niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.
Denk aan regeling voor aflopende deelnemingen
Als een belang daalt tot onder de 5%, kunnen resultaten uit dat belang nog maximaal drie jaar
onder de deelnemingsvrijstelling vallen. De deelneming moet dan wel minstens één jaar zijn gehouden.
© Licent Fiscale en Juridische Uitgevers BV, Rijswijk, 2012 – Aan de redactie van dit document is de uiterste zorg besteed. Niettemin kan redactie noch uitgever enige aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele onjuistheden of onvolkomenheden.
CHECK ONZE WEBSITES
WEBSITES: WWW.TAXENCE.NL / WWW.LICENTACADEMY.NL
WWW.LICENTACADEMY.NL
3. Pas vrijstelling toe op deelnemingsresultaten
Houd goed in de gaten welke resultaten precies onder de deelnemingsvrijstelling vallen. Een holding kan de deelnemingsvrijstelling niet toepassen op iedere geldstroom die zij vanuit een deelneming ontvangt. Alleen als de geldstroom kwalificeert, is de deelnemingsvrijstelling van toepassing.
Alleen voor voordelen uit een deelneming
In beginsel vallen dividenden, waardeveranderingen en valutaresultaten onder de deelnemingsvrijstelling. Dit kunnen ook negatieve resultaten (verliezen) zijn. Let hierop.
Houd rekening met compartimentering
Als een belang eerst niet kwalificeert voor de deelnemingsvrijstelling en later wel (of andersom),
moet compartimentering plaatsvinden. De resultaten zijn in dat geval alleen onbelast of niet aftrekbaar als zij hun oorzaak vinden in de periode dat het belang een deelneming was. Uit de
rechtspraak blijkt dat ook bij een verandering van de deelnemingsstatus door een wetswijziging
men moet compartimenteren.
Trek kosten van deelnemingen af
Zakelijke kosten, zoals kosten van inning van dividenden en financieringskosten, die worden gemaakt voor deelnemingen zijn aftrekbaar. Er zijn slechts twee uitzonderingen. Aan- en verkoopkosten van een deelneming vallen namelijk onder de deelnemingsvrijstelling en zijn daarom niet
aftrekbaar.
4. Let op bij afgewaardeerde schuldvorderingen
Een onderneming mag een vordering op een deelneming afwaarderen, bijvoorbeeld als de deelneming de schuld niet meer (volledig) kan terugbetalen. Dit verlies is in beginsel aftrekbaar.
Let op bij verkoop of omzetting van vordering
Als een afwaardering ten laste van de winst is gebracht, moet deze later weer bij de winst worden
geteld als de onderneming de vordering op de deelneming vervreemdt of omzet in aandelenkapitaal. Op deze manier wil men voorkomen dat de latere waardestijging wordt belast in een land
met een lager belastingtarief of onder de deelnemingsvrijstelling valt. Het begrip afwaardering
moet volgens de staatssecretaris ruim worden opgevat.
Voeg toe aan de opwaarderingsreserve
De bv kan er ook voor kiezen om het heffingsmoment uit te stellen door het bedrag van het afwaarderingsverlies onder te brengen in een opwaarderingsreserve. Er geldt wel een antimisbruikbepaling als de (voormalige) schuldenaar-bv het concern verlaat met als enige doel het onbelast
laten vrijvallen van de opwaarderingsreserve. Verkrijgt een holding of een met haar verbonden
lichaam binnen drie jaar opnieuw een deelneming in de schuldenaar-bv, dan wordt aangenomen
dat dit het geval is. Deze veronderstelling valt te weerleggen met tegenbewijs. Lukt dat niet, dan
moet de opwaarderingsreserve tot de winst worden gerekend.
© Licent Fiscale en Juridische Uitgevers BV, Rijswijk, 2012 – Aan de redactie van dit document is de uiterste zorg besteed. Niettemin kan redactie noch uitgever enige aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele onjuistheden of onvolkomenheden.
CHECK ONZE WEBSITES
WEBSITES: WWW.TAXENCE.NL / WWW.LICENTACADEMY.NL
WWW.LICENTACADEMY.NL
5. Zet vaste inrichting om in deelneming
Het kan fiscaal interessant zijn een buitenlandse activiteit via een deelneming te laten drijven in
plaats van een vaste inrichting. Bij een vaste inrichting wordt een vermindering ter voorkoming
van dubbele belasting gegeven, terwijl het resultaat uit een deelneming in beginsel is vrijgesteld.
Houd rekening met terugnemen verlies na omzetting
Als een vaste inrichting met aanloopverliezen wordt omgezet in een deelneming zodra winst
wordt behaald, geldt de deelnemingsvrijstelling pas nadat een winst ter grootte van het totale aanloopverlies is belast.
6. Trek liquidatieverliezen af
Liquidatieverliezen vallen niet onder de deelnemingsvrijstelling en zijn daarom wel aftrekbaar.
Het liquidatieverlies is het opgeofferde bedrag verminderd met de liquidatie-uitkering. Houd
hierbij wel rekening met de fiscale regels. De inspecteur stelt het opgeofferde bedrag van een
deelneming jaarlijks vast in een beschikking. Hiertegen staat bezwaar en beroep open.
Let op bij liquidatie tussenhoudster
Bij de liquidatie van een tussenhoudstermaatschappij is extra aandacht gewenst. In dat geval is het
liquidatieverlies namelijk niet altijd volledig aftrekbaar.
Trek liquidatieverlies op het juiste moment af
Het liquidatieverlies is pas aftrekbaar wanneer de vereffening van de dochtermaatschappij is voltooid. Soms is een deelneming formeel nog niet ontbonden, of kan dat ook niet, maar bestaat wel
een situatie die in feite gelijk is te stellen met liquidatie. De staatssecretaris heeft enkele situaties
aangewezen, waarbij de liquidatieverliesregeling dan toch kan worden toegepast.
Bereken liquidatieverlies bij voortzetting onderneming
Wordt de onderneming van de ontbonden deelneming (gedeeltelijk) voortgezet, dan is het liquidatieverlies nog niet aftrekbaar. Het verlies moet al wel worden berekend, zodat het bij de staking
van de onderneming alsnog aftrekbaar is.
7. Let op combinatie met faciliteiten bij fusie of splitsing
Voordelen die worden behaald bij een aandelenfusie, juridische fusie of juridische splitsing zijn
vaak niet belast vanwege speciale fiscale regelingen. Toch kan men worden geconfronteerd met
andere fiscale complicaties.
Houd rekening met beperking deelnemingsvrijstelling
Als eerst geen sprake was van een deelneming en na de fusie of splitsing wel, wordt de deelnemingsvrijstelling tijdelijk beperkt.
Probeer niet met fusie of splitsing beperking renteaftrek te omzeilen
Onder bepaalde omstandigheden is de rente over een schuld aan een verbonden lichaam niet
aftrekbaar. Dit blijft zo als de aandelen door een fusie of splitsing zijn vervreemd.
© Licent Fiscale en Juridische Uitgevers BV, Rijswijk, 2012 – Aan de redactie van dit document is de uiterste zorg besteed. Niettemin kan redactie noch uitgever enige aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele onjuistheden of onvolkomenheden.
CHECK ONZE WEBSITES
WEBSITES: WWW.TAXENCE.NL / WWW.LICENTACADEMY.NL
WWW.LICENTACADEMY.NL
8. Beperk dividendbelasting
In beginsel moet een Nederlands lichaam met een kapitaal dat geheel of gedeeltelijk in aandelen is
verdeeld (bijvoorbeeld een nv of een bv) 15% dividendbelasting inhouden op het dividend dat
wordt uitgekeerd.
Maak gebruik van inhoudingsvrijstelling
Als de deelnemingsvrijstelling van toepassing is, hoeft geen dividendbelasting te worden ingehouden. Ook als de holding in een andere EU-/EER-lidstaat is gevestigd, is de inhoudingsvrijstelling onder voorwaarden van toepassing.
Vraag dividendbelasting terug
Is de deelnemingsvrijstelling niet van toepassing, bijvoorbeeld omdat de holding niet onderworpen is aan de vennootschapsbelasting, dan is het mogelijk de ingehouden dividendbelasting terug
te vragen.
9. Herken een beleggingsdeelneming
Voordelen uit een beleggingsdeelneming vallen niet onder de deelnemingsvrijstelling. Wel is verrekening mogelijk van de winstbelasting die de deelneming heeft betaald.
Wanneer is sprake van een beleggingsdeelneming?
Er is sprake van een beleggingsdeelneming als een deelneming als belegging wordt gehouden. De
deelneming wordt dan aangehouden met het oog op het verkrijgen van een rendement dat bij
normaal vermogensbeheer kan worden verwacht.
Wat is een kwalificerende beleggingsdeelneming?
Als een beleggingsdeelneming voldoet aan de onderworpenheids- of bezittingentoets, is sprake
van een kwalificerende beleggingsdeelneming en is de deelnemingsvrijstelling toch van toepassing.
Houd rekening met de onderworpenheidstoets
Een dochtermaatschappij slaagt voor de onderworpenheidstoets als voldoende belasting is geheven over de winst van de deelneming. In beginsel moet dit 10% zijn, maar ook de belastinggrondslag en andere (uitvoerings)aspecten moeten dan nog worden vergeleken.
De bezittingentoets
Een dochtermaatschappij slaagt voor de bezittingentoets als haar bezittingen doorgaans voor
50% of minder direct of indirect bestaan uit laagbelaste vrije beleggingen. Hiermee wordt bereikt
dat de deelnemingsvrijstelling van toepassing blijft als de beleggingen korte tijd boven de 50%grens uitkomen. Hoe lang deze periode mag duren, is afhankelijk van de omstandigheden van het
geval.
Waardeer op waarde economisch verkeer
Als het belang in de beleggingsdeelneming 25% of meer bedraagt, moet dit jaarlijks worden gewaardeerd op de waarde in het economisch verkeer. De herwaardering is belast. De herwaarderingsverplichting geldt overigens niet alleen voor buitenlandse deelnemingen, maar ook voor binnenlandse.
© Licent Fiscale en Juridische Uitgevers BV, Rijswijk, 2012 – Aan de redactie van dit document is de uiterste zorg besteed. Niettemin kan redactie noch uitgever enige aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele onjuistheden of onvolkomenheden.
CHECK ONZE WEBSITES
WEBSITES: WWW.TAXENCE.NL / WWW.LICENTACADEMY.NL
WWW.LICENTACADEMY.NL
10. Maak gebruik van deelnemingsverrekening
Een beleggingsdeelneming heeft recht op verrekening van de betaalde winstbelasting. Dit gebeurt
op forfaitaire wijze. De holding mag wel verzoeken om de werkelijke winstbelasting te verrekenen.
Bruteer voordelen uit beleggingsdeelneming
Voor het bepalen van de verrekening moet een vermenigvuldiging plaatsvinden van een positief
saldo van de voordelen met 100/95 en een negatief saldo met 5/25,5.
Bereken forfaitaire deelnemingsverrekening
Bij een positief saldo van de voordelen is toepassing van de deelnemingsverrekening mogelijk. Zo
wordt rekening gehouden met de winstbelasting die de deelneming al heeft betaald. Maar dit gebeurt dan wel op forfaitaire wijze. De deelnemingsverrekening wordt vastgesteld op het laagste
van twee bedragen (‘limieten’):
Kies voor verrekening van werkelijke winstbelasting
Het is ook mogelijk de werkelijke winstbelasting te verrekenen. Dit geldt echter alleen voor dividenduitkeringen van de deelneming. Ook bij verrekening van de werkelijke winstbelasting geldt
het laagste van de twee limieten die moeten worden toegepast.
Houd rekening met maximum verrekening
De deelnemingsverrekening bedraagt maximaal het bedrag aan vennootschapsbelasting dat de
moedermaatschappij moet betalen.
Schuif niet-benutte verrekening door
Als de moedermaatschappij de deelnemingswinstbelasting niet volledig heeft kunnen verrekenen,
mag zij het niet-benutte deel doorschuiven naar het volgende jaar. Dit is echter alleen mogelijk als
de inspecteur hiervoor een beschikking heeft afgegeven. Hierin moet het bedrag zijn vermeld dat
kan worden doorgeschoven.
© Licent Fiscale en Juridische Uitgevers BV, Rijswijk, 2012 – Aan de redactie van dit document is de uiterste zorg besteed. Niettemin kan redactie noch uitgever enige aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele onjuistheden of onvolkomenheden.
CHECK ONZE WEBSITES
WEBSITES: WWW.TAXENCE.NL / WWW.LICENTACADEMY.NL
WWW.LICENTACADEMY.NL