1. Greep krijgen op onze tijd Een positief mensbeeld en geloof in mensen is tegenwoordig iets waarvoor gestreden moet worden. Wij willen het altijd beter hebben, ons leven stelselmatig uitbouwen, onze kinderen een betere toekomst bieden en onze dromen waarmaken. We willen niet alleen een leuke job, maar tegelijk ook de beste mama en papa zijn, de beste vriend of vriendin, de beste zoon of dochter. En terecht! Maar de vaststelling is dat de tijd vaak ontbreekt om… alles goed te doen. Om alles rond te krijgen. We hollen elke dag achter de feiten aan, met alle gevolgen van dien. Niet toevallig zijn stress en onbehagen, burn-outs en depressies de ziektes van deze eeuw. Het maakt de kost voor onze samenleving gigantisch. Zo is tijd is een kostbaar goed geworden. Mensen die tijd kunnen maken voor de dingen die ze waardevol vinden, zijn ook gelukkiger dan mensen aan wie diezelfde tijd ontsnapt. Om ervoor te zorgen dat ze krijgen waar ze recht op hebben, moeten mensen opnieuw de regie van hun eigen leven in handen kunnen nemen. De opgebouwde welvaart moet vandaag aan de mensen worden teruggegeven, niet alleen in de vorm van een eerlijk inkomen en een degelijke sociale bescherming, maar vooral ook onder de vorm van tijd. Tijd wordt op die manier een vorm van loon. Daarom nemen we het voortouw met ons congres ‘Tijd voor Morgen’. Die dag buigen we ons over ‘tijd’- in alle facetten van het woord - als hét sociaal-economische thema van... deze tijd. Want hoe we omgaan met de tijd die een dag heeft, is een kwestie van afspraken, van keuzes. En als de keuzes die we ooit gemaakt hebben over werktijd, schooltijd, verplaatsingstijd en vrije tijd niet meer werken, ons niet meer gelukkig maken, moeten we die keuzes herzien. Want heel vaak zijn die keuzes niet vrij, maar opgelegd door ons arbeidsregime, de schooluren en tal van andere verplichtingen die ons geen baas maken over onze tijdsbesteding. Graag werken we samen met jou een aantal principes uit die de nieuwe noden rond tijd beantwoorden en invullen. Daarbij vertrekken we steeds vanuit de kracht van mensen en geven we hen vertrouwen. Tegen de heersende trend in van wantrouwen en sanctioneren, waarin enkel de vrees voor misbruik de norm bepaalt. Hoe organiseren we tijd in de economie en met de technologie van de 21e eeuw? Hoe onze arbeidsorganisatie indelen die de druk op onze tijd verlicht, of welke rechten en nieuwe zekerheden koppelen we daaraan voor elk individu? Om zo mensen opnieuw greep te geven op hun eigen leven. Hun eigen tijd. Congres 22.10.2016 – The Egg, Brussel- 1 1.1. Opnieuw baas worden over onze tijd Het klassieke model van werkweken van 38 uur, gedurende 5 dagen en tot je 65e levensjaar, is bedacht in een tijd toen de man gezinshoofd en alleenverdiener was. De vrouw bleef meestal thuis, bracht de kinderen naar school, haalde ze af, kookte en deed het huishouden. Wie voltijds werkte gedurende de voorgeschreven uren had recht op een volledige sociale bescherming. Vandaag is veel veranderd. In de meeste gezinnen werken man en vrouw, er zijn veel meer éénpersoonsgezinnen. Een systeem van 8 uur per dag werken gedurende vijf dagen, maakt het onmogelijk of zeer moeilijk om tal van andere dingen te doen: zoals kinderen opvoeden, een zieke ouder verzorgen, of een jaar iets bij te studeren. Mensen hebben meer soepelheid nodig en dat kan ook perfect met de nieuwe technologieën. De digitalisering en robotisering dwingt ons bovendien na te denken over de arbeidsmarkt van de toekomst. Maar één zaak staat vast: mensen willen meer mogelijkheden om greep te krijgen op hun eigen tijd, meer ruimte om op bepaalde momenten in het leven minder te werken, en op andere méér. Kortom, om hun tijd zelf meer in te delen. 1.2. Jij maakt Morgen maakt(e) tijd In het kader van “Jij Maakt Morgen” gingen we overal in Vlaanderen in gesprek - in debat - met leden, maar ook met geïnteresseerden en experten, met studenten en jonge ouders, met alleenstaanden en gezinnen. Telkens werd ‘tijd’ breed geïnterpreteerd. Ver van enkel ‘vrije tijd’. Tijd is ook hoe mensen hun werk werkbaar willen maken of houden, hoe jongeren van vandaag hun job van de toekomst zien en hoe zij hun leven willen leiden, hoe we de rush van de dag verlichten om voor onze kinderen te zorgen of om onze ouders bij te staan. Net als de kostbare tijd - die we verliezen - in het woon-werkverkeer en welke oplossingen we daarvoor bedenken. En zo is meer dan we denken tijdsgebonden, overal en altijd. In totaal spraken we zo met meer dan 500 mensen tijdens de Jij maakt Morgen-rondes over tijdsgebruik, werkbaar werk en nieuw talent. We deden ook een online enquête over tijd met 609 respondenten. De voorliggende teksten en resoluties zijn het resultaat van al die gesprekken, de insteken en betrokkenheid van al die mensen. RESOLUTIE 1 Kaderresolutie: “Greep krijgen op jouw tijd” sp.a wil mensen opnieuw meer greep geven over hun tijd. We willen mensen beter in staat stellen om hun loopbaan én hun vrije tijd, hun familie- én persoonlijke tijd, hun werk- én hun reistijd meer ontspannen te beleven. We doen dat door tijd te ‘maken’ via de wet, sociale afspraken en sociaal overleg. Zo maken we werk van arbeidsduurvermindering op maat, met volledig loonbehoud. Voor werknemers en zelfstandigen, voor ouders en alleenstaanden, voor jongeren en ouderen, voor vrouwen en mannen. Congres 22.10.2016 – The Egg, Brussel- 2 Vervolgens vragen we dat sociale partners in een Pact voor Tijd het kader scheppen voor een betere arbeidsorganisatie en een andere/betere manier van werken. Want zelf kunnen beslissen hoe je werkt en hoe je je arbeidstijd invult, is cruciaal om mensen weer voluit zin te doen krijgen in hun werk en ze de kans te geven een maximaal evenwicht te vinden. Autonomie in de uitvoering van het werk en invulling van de arbeidstijd door voldoende regelmogelijkheden, is een voorwaarde voor werkbaar werk. Door werknemers te betrekken bij een herontwerp worden de beste resultaten bereikt. En om iederéén een eerlijke kans te geven op zelfontplooiing en een volwaardig inkomen willen we mensen in de eerste plaats het récht geven op voltijds werk. 2. Time-outrekening: jouw verdiende tijd Uit de discussie-rondes in het kader van Jij Maakt Morgen en onze bevraging blijkt een breed draagvlak voor tijdsautonomie. Dat gaat van de vraag om de begin- en einduren van dagelijks werk zelfstandiger in te vullen tot de dagelijkse werktijd te laten variëren op maat van eigen/persoonlijke behoeftes. Dat gaat van de vraag om meer ruimte en vertrouwen te koppelen aan loopbaanonderbreking en tijdskrediet in plaats van strenge voorwaarden en sanctionering. Met sp.a gaan we uit van vertrouwen in mensen in plaats van ze te wantrouwen. Mensen zijn vragende partij voor een soort recht op onvoorwaardelijke ‘time out’ als het ware. Vandaag is de vaststelling dat er zoveel verlofregelingen - met telkens hun eigen duurtijd, een vereiste voorafgaande anciënniteit, een vereiste duurtijd van aanvraag bij de werkgever, minimale en maximale opnameperiodes, uitkeringsbedragen, en verschillende uitbetalingsinstellingen - bestaan, dat ze soms niet beantwoorden aan wat werknemers er in hun concrete situatie van (mogen) verwachten. Denken we maar aan het pleegzorgverlof, het adoptieverlof, het tijdskrediet en de loopbaanonderbreking, de thematische verloven voor bijstand en palliatieve zorgen, het ouderschapsverlof en het moederschapsverlof. En onder de noemer ‘klein verlet’ zijn er daarnaast ook nog door de werkgever vergoede afwezigheidsdagen mogelijk naar aanleiding van bijvoorbeeld een huwelijk, een geboorte, een communie of lentefeest, of bij het overlijden van een familielid. Daarom is het nuttig om de huidige verlofvormen - die niet Europees verplicht zijn - te bundelen in één globale time-outrekening. Door deze vereenvoudiging geven we de werknemer meer autonomie over de wijze en de reden van de verlofvorm. Wij erkennen met andere woorden de diversiteit aan motieven van werknemers. We vertrouwen mensen in hun omgang met tijd. RESOLUTIE 2 We pleiten voor een time-outrekening waaruit werknemers, naar eigen behoefte en goeddunken, kunnen putten wanneer ze verlof willen om professionele, familiale of persoonlijke redenen, ongeacht het soort contract/sector waarin zij werken. De time-outrekening vervangt de vele verlofvormen van vandaag, met uitzondering van de jaarlijkse vakantie, moederschapsverlof, het geboorte-, pleeg- , adoptie- en ouderschapsverlof en geldt voor alle werknemers. Ten opzichte van de huidige verlofrechten mag dit geen achteruitgang zijn. Congres 22.10.2016 – The Egg, Brussel- 3 RESOLUTIE 3 Bij de start van de loopbaan krijgt iedereen een basiskrediet voor zijn of haar time-outrekening. Tijdens de loopbaan wordt de time-outrekening opgebouwd. Het krediet wordt opgebouwd evenredig met de gewerkte uren per jaar en wordt zo met de jaren groter. Vanaf 30u/week beschikt men over het volledige krediet voor dat jaar. Precies om werkbaar werk te faciliteren. Specifieke situaties zoals zorgnoden geven extra rechten. RESOLUTIE 4 De werknemer bepaalt autonoom wanneer en waarvoor zij of hij het krediet wenst aan te spreken. De sociale partners leggen wel een kader vast over de verwittigingstermijnen en de maximum- en minimumperiodes volgens welke de time-outs dienen opgenomen te worden. Verlof om dringende medische redenen dient vlot te kunnen worden opgenomen. Op het niveau van de sectoren en ondernemingen kunnen meer flexibele afspraken gemaakt worden. Het saldo van de timeoutrekening wordt vermeld op ieders loonbrief en is consulteerbaar op mysocialsecurity.be. RESOLUTIE 5 Bij opname van het krediet ontvangt de werknemer een basisloon dat boven de armoedegrens ligt. Op die manier zorgen we ervoor dat iedereen in staat is dat recht ten volle te benutten. Zonder financiële drempel. meer uitleg in technische fiche time-out rekening op onze website: www.s-p-a.be/tijdvoormorgen/ 3. Vaderschapsverlof en ouderschapsverlof: meer, beter en gelijker Het ouderschapsverlof is goed ingeburgerd in onze samenleving. Jaarlijks maken zo’n 130.000ouders er gebruik van. Maar uit vele gesprekken en onze bevraging blijkt dat er een grote behoefte is om het ouderschapsverlof uit te breiden, financieel haalbaarder te maken en flexibeler te maken. Daarnaast willen meer en meer vaders een gelijkwaardig deel van de koek in de opvoeding van hun kind. Om dat mogelijk te maken, moeten we - naar analogie van het moederschapsverlof ook het vaderschapsverlof opwaarderen. EXTRA RESOLUTIE We willen, naar Zweeds model, een uitgebreider ouderschapsverlof van 16 maanden, waarvan minimaal drie maanden exclusief gereserveerd zijn voor de moeder en drie maanden voor de vader of mee-ouder. Deze maanden zijn verplicht. Over de rest van het verlof beslissen beide ouders samen. In eenoudergezinnen waar de voogdij over het kind bij de alleenstaande ouder ligt, komt het hele ouderschapsverlof aan die ouder toe. Congres 22.10.2016 – The Egg, Brussel- 4 RESOLUTIE 6 Om een meer gelijke opname tussen vaders en mee-vaders, stiefvaders en plusvaders, moeders en meemoeders, stiefmoeders en plusmoeders van het ouderschapsverlof te faciliteren, stellen wij voor dat de eerste 2 maanden zonder inkomensverlies kunnen worden opgenomen. Alleenstaande ouders kunnen ouderschapsverlof opnemen zonder inkomensverlies tijdens de eerste 4 maanden van het verlof. RESOLUTIE 6 bis We maken het ook makkelijker om ouderschapsverlof in stukken op te nemen. Tijdens de schoolvakanties maken we het mogelijk om voltijds ouderschapsverlof op te nemen in weken, dagen of halve dagen, in plaats van een maand zoals nu. RESOLUTIE 7 De voorwaarde in de privésector - minstens 1 jaar bij dezelfde werkgever om (deeltijds) ouderschapsverlof aan te vragen - schrappen we. Zo kunnen ook jonge ouders, met vaak wisselende contracten aan het begin van hun loopbaan en de daarbij horende onzekerheid, genieten van het ouderschapsverlof. EXTRA RESOLUTIE We noemen de tien dagen die papa’s of mee-ouders krijgen rond de geboorte het geboorteverlof. We doen dat om alle ouders, om het even van welk geslacht ze zijn, gelijk te behandelen en om het onderscheid duidelijk te maken met wat vaders/mee-ouders opnemen binnen het (ruimere) ouderschapsverlof. RESOLUTIE 8 Partners die 10 dagen geboorteverlof opnemen, hebben recht op 100% van hun loon tijdens die periode. Tegelijk maken we de opname van het geboorteverlof verplicht. Zelfstandigen krijgen voortaan ook 10 dagen geboorteverlof. Voor zelfstandigen wordt dit vergoed aan hetzelfde bedrag als dat van de moederschapsverlof voor zelfstandigen. Ook werkzoekenden hebben recht op 10 dagen geboorteverlof. EXTRA RESOLUTIE We breiden moederschapsverlof uit naar 20 weken en verhogen het uitkeringsniveau van de moederschapsverlof en het adoptieverlof aan 100% van het geplafonneerd loon. meer uitleg in technische fiche ouderschapsverlof op onze website: www.s-p-a.be/tijdvoormorgen/ Congres 22.10.2016 – The Egg, Brussel- 5 4. Meer tijd voor gendergelijkheid Uit onze gesprekken, maar ook uit tal van onderzoeken, blijkt dat ondanks de toegenomen gendergelijkheid, vrije tijd en werktijd nog altijd ongelijk verdeeld zijn tussen vrouwen en mannen. Vrouwen doen minder betaald werk, staan meer in voor de huishoudelijke taken en hebben minder vrije tijd dan mannen. Ondanks eerdere positieve evoluties blijft de tijdsweegschaal tussen vrouwen en mannen stagneren in het nadeel van de vrouwen en blijven genderstereotiepe rollenpatronen te vaak overeind. Zo is deeltijds werk – de belangrijkste oorzaak van de loonkloof - niet genderneutraal. Veel meer vrouwen dan mannen werken deeltijds (in de privésector 41% vrouwen tegenover 9% mannen in 2014). Dit zorgt niet alleen voor een hardnekkige loonkloof van 20% tussen vrouwen en mannen, het bestendigt ook de traditionele rollen. Volgens een onderzoek van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouw & Man besteden vrouwen 1 uur 20 minuten per dag méér aan huishoudelijke taken en 15 minuten meer (speeltijd) aan de kinderen. Moeders van jonge kinderen besteden zelfs 1 uur en 15 minuten per dag aan de zorg voor hun kinderen. Mannen daarentegen besteden gemiddeld 1 uur en 23 minuten meer aan betaald werk. Vaders van jonge kinderen trekken zelfs 2 uur en 37 minuten meer tijd uit aan betaald werk. Ondanks deze cijfers is het opmerkelijk dat mannen globaal per dag 44 minuten meer vrije tijd hebben dan vrouwen. Daarbovenop is er de vaststelling dat vrouwen die deeltijds werken meer stress ondervinden dan vrouwen die fulltime werken. RESOLUTIE 9 Wij streven naar gelijk loon voor gelijk werk. We streven naar een evenwichtige tijdsverdeling tussen vrouwen en mannen, zowel op vlak van werk (waar ze ook een gelijk loon moeten krijgen) als op vlak van time-out. Daarom willen we prikkels en steunmaatregelen voor een meer gelijke (tijds)verdeling tussen vrouwen en mannen. Iedereen moet een voltijdse job kunnen combineren met een aangenaam privéleven en kinderen. Daarom moeten we ook meer en blijvend investeren in collectieve diensten zoals betaalbare, kwalitatieve en flexibele kinderopvang en ouderenzorg, alsook van betaalbare huishoudelijke ondersteunende diensten, zodat tijdsdruk en stress verminderen. Kinderopvang moet een recht worden voor elk kind. We werken ook aan een mentaliteitsverandering waarbij we de keuze voor deeltijds werk ondersteunen en waarderen, bij mannen en vrouwen. RESOLUTIE 9 BIS We herhalen onze eis voor een pensioen na 42 jaar werken en kanten ons resoluut tegen een algemene verhoging van de pensioenleeftijd tot 67 jaar. Dit is niet alleen onwerkbaar maar zorgt er bovendien voor dat de intergenerationele ondersteuning die er nu vaak is -van de grootouders naar de kinderen en kleinkinderen toe- nagenoeg onmogelijk wordt. Het gaat dan over het wegbrengen , het opvangen, hulp in het huishouden of de tuin, … Zo krijgen de dertig- en veertigers het in de drukste periode van hun leven nóg zwaarder. Congres 22.10.2016 – The Egg, Brussel- 6 5. Pact voor tijd: oproep aan sociale partners De organisatie van ons werk - het aantal werkuren, de manier waarop we werken, de afspraken en verantwoordelijkheden net als de grote krijtlijnen waarbinnen we werken - zijn bij uitstek een verantwoordelijkheid van de sociale partners. Werk maken van werkbaar werk en betere invulling van onze werk-tijd is iets dat een innovatieve totaalvisie vereist over heel onze arbeidsorganisatie. Net als een moderne visie over loopbaankansen of de optimale benutting en ontwikkeling van de talenten van de medewerkers. Standaardoplossingen of algemene toveroplossingen bestaan niet. Maatwerk is dus de boodschap. Zowel op vlak van arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden, arbeidsverhoudingen als de arbeidsinhoud kunnen verbeterpunten leiden tot win-win situaties. Voor zowel werknemer als werkgever. Zij zijn beiden vragende partij. Het besef groeit dat de combinatie van steeds complexer werk, verhoogde werkdruk, onzekerheid en minder autonomie, uiteindelijk leiden tot minder gemotiveerde werknemers én een immense economische en maatschappelijke kost. Maar vaak is er nog koudwatervrees, heerst terughoudendheid of wederzijds wantrouwen om positief in te grijpen. Of men probeert persoonsgericht problemen op te lossen zonder de organisatie of de inhoud van het werk zelf in twijfel te trekken. Of er blijken achteraf ongewenste neveneffecten te hebben. Meer en meer is de arbeidsmarkt een zoektocht naar de ‘juiste match’ tussen persoonlijke verzuchtingen en dromen, vaardigheden en opgebouwde competenties. De vraag is hoe we die verschillende facetten allemaal binnen één job ontplooien. Zo loopt in Zweden een interessant experiment in een aantal publieke diensten met werkdagen van 6 uur (in plaats van 8 uur), met behoud van loon. Ook autofabrikant Toyota experimenteert in die richting. En nu al is de conclusie: de productiviteit verhoogt en werknemers zijn gelukkiger. Ze zijn minder vaak afwezig, hebben meer energie en zijn meer gemotiveerd. Een win-win dus voor werknemer én bedrijf. RESOLUTIE 10 We vragen dat de sociale partners een Pact voor Tijd maken. Mensen moeten meer greep krijgen op de manier waarop ze werken en de invulling van hun werkdag. Het pact moet ook leiden tot meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen en een beter evenwicht tussen werk en privéleven. RESOLUTIE 11 Om opnieuw greep te krijgen op zijn of haar loopbaan geven we elke werknemer een loopbaankrediet om opleidingen en loopbaanbegeleiding, zowel op verzoek van de werkgever als de werknemer, te financieren. Een deel van dit krediet is voorbehouden voor opleidingen en loopbaanbegeleiding op eigen initiatief van de werknemer. RESOLUTIE 12 Werknemers moeten de tijd krijgen om hun recht op loopbaanbegeleiding op te nemen. In dat kader krijgen zij een loopbaancoach. Deze loopbaancoach heeft niet alleen de knowhow over de Congres 22.10.2016 – The Egg, Brussel- 7 inhoud en toekomst van het beroep en de betrokken sector, maar staat de werknemer bij en verwijst door naar de juiste begeleiding. De geven werknemers die ‘op zoek zijn’ ook de kans om tijdelijk mee te draaien in een andere functie binnen de onderneming of zelfs bij een andere werkgever (‘snuffelstages’). RESOLUTIE 13 De sector-paritaire comités moeten een beroep kunnen doen op werkexperten, specialisten in werkbaar werk. Op verzoek van de sociale partners in de ondernemingen begeleiden werkexperten veranderingsprocessen die de werkbaarheid in diezelfde ondernemingen moet verbeteren. RESOLUTIE 14 We vragen dat sociale partners afspraken maken om de groeiende vervaging van de grenzen tussen werktijd en privétijd en de constante bereikbaarheid een halt toe te roepen. Dat kan door goede en bindende afspraken te maken over het recht om offline te zijn. RESOLUTIE 15 Ook moeten telewerk, glijdende uurroosters en gedeelde kantoorruimtes/satelliet-kantoren waar de meerderheid van de werknemers naar vragen, meer toepassing vinden. Hierbij wordt rekening gehouden met de verblijfsregeling van kinderen na partnerbreuk. Het is de taak van de overheid om enerzijds het goede voorbeeld te tonen en anderzijds de invoering van deze regelingen te faciliteren en waar nodig een wettelijk en financieel kader te scheppen, dat voortvloeit uit sociaal overleg. RESOLUTIE 16 We pleiten voor de oprichting van sectorale ‘werkbaarheidsfondsen’ zoals er een werd opgericht in de sector “Chemie en life sciences”. Uit die fondsen putten we om maatgerichte ‘werkbaar werk’initiatieven binnen individuele ondernemingen te financieren. Dat kunnen stimuli zijn voor arbeidsduurverkorting; financiële compensatie voor het inkomensverlies door de overstap van belastend naar meer aangepast werk, opleidingen voor meer aangepast werk, aangepast werk opnieuw zelf organiseren in plaats van het uit te besteden. De overheid faciliteert dat door de bijdrage die de werkgevers in dat werkbaarheidsfonds storten, buiten de loonnorm te houden en fiscaal aftrekbaar te maken. RESOLUTIE 17 Werknemers die zelf ontslag nemen, hebben recht op een beperkte vergoeding in de vorm van een financieel rugzakje dat gevuld wordt in functie van het aantal gewerkte maanden. RESOLUTIE 18 De supersnelle technologische evoluties en digitalisering van de economie maken dat hetzelfde kan geproduceerd worden op kortere tijd. Dit maakt het mogelijk om de arbeidsduur te verminderen zonder inkomensverlies. Dat is immers het verdelingsvraagstuk: gaat de opbrengst van die toegenomen productiviteit naar de eigenaars van de robots of naar tijd voor de mensen. Wij willen het tweede. Arbeid mag niet naar het buitenland verdwijnen. meer uitleg in technische fiche Pact voor Tijd op onze website: www.s-p-a.be/tijdvoormorgen/ Congres 22.10.2016 – The Egg, Brussel- 8 6. Jongerengarantie: geen tijd te verliezen Nog steeds zijn 70.000 Vlaamse 15 tot 24-jarigen en ruim 120.000 15 tot 29-jarigen niet aan het werk, volgen ze geen opleiding of doen ze geen stage. En zij die dat wel zijn, moeten tijd en ruimte krijgen om hun plaats te vinden op de arbeidsmarkt. Een sluitende jongerengarantie zorgt ervoor dat elke 15-29 jarige (jongere) aan de slag is in betaald werk, een stage loopt of een opleiding volgt. De overheid garandeert dat ‘niet-activiteit’ voor hen niet bestaat. RESOLUTIE 19 Door een koppeling van databanken worden schoolverlaters die zich niet inschrijven bij de VDAB, Actiris of FOREM of die zich uitschrijven als werkzoekende zonder dat ze werk hebben, persoonlijk benaderd en begeleid. Die begeleiding moet gebeuren met concrete acties die de jongere als zinvol ervaart. RESOLUTIE 20 De algemene jongerengarantie moet ook een inkomensgarantie zijn. Iedere jongere tussen 18 en 25 die studeert, stage loopt of werkt (in de zin van betaalde arbeid of een jongere die zich nuttig maakt voor de samenleving) heeft recht op een ‘jongereninkomensgarantie’ in de vorm van een studiebeurs, startersgeld of loonkostondersteuning. Die jongereninkomensgarantie is voldoende hoog om hen toe te laten financieel op eigen benen te staan en de start van hun loopbaan vorm te geven. Jongeren die werken verdienen het loon van hun sector, dat boven het minimumloon ligt. RESOLUTIE 21 Een jongere die zijn werk stopzet om te zoeken naar meer passend werk heeft ook recht op een jongereninkomensgarantie. Een garantie om verder te bouwen aan zijn of haar toekomst zonder in financiële ademnood te komen of druk te ervaren in de zoektocht naar de ‘ideale weg’. EXTRA RESOLUTIE In een samenleving die wil vooruitgaan moeten jongeren kansen krijgen, zichzelf kunnen ontplooien en participeren. Maar vandaag zien we integendeel steeds meer burn-outs en jonge mensen die niet meer meekunnen. Er is vandaag meer dan ooit nood aan zingeving en empathie. Daar maken we jongeren sterker door hen te ondersteunen in hun keuzes van vrijetijdsbesteding. We geven elke jongere een Cultuurkaart, waarop ze ieder jaar een budget krijgen om zelfstandig te besteden aan hun vrije tijd. Dit kan gaan over boeken kopen, concerten bezoeken, zich inschrijven in een toneelschool, een muziekinstrument leren of bijvoorbeeld het betalen van het lidgeld in een sportclub. Congres 22.10.2016 – The Egg, Brussel- 9 7. Van en naar ons werk is een kwestie van kostbare tijd Werknemers zijn gemiddeld 54 minuten per dag onderweg van en naar hun werk. De meesten zouden hun pendeltijd graag verkorten, ook al is die niet altijd verloren tijd. Feit is dat de files in Vlaanderen de afgelopen jaren zijn verdubbeld en dat de reistijden met het openbaar vervoer in de spits langer zijn dan vroeger. Daarom wil sp.a prioritaire actie voor een kortere en duurzame pendeltijd. RESOLUTIE 22 Loon moet worden uitbetaald in euro’s en niet in auto’s. Om de overgang van salariswagens naar loon te maken, dragen we de fiscale voordelen voor salariswagens over naar een mobiliteitsbudget of woonbudget. De werknemer vult zijn of haar mobiliteitsbudget of woonbudget in naar eigen wensen. Maar wie duurzame keuzes maakt, houdt op het einde van de maand méér nettoloon over van zijn mobiliteitsbudget. We voeren de fietsvergoeding in voor alle sectoren en indexeren het bedrag jaarlijks. RESOLUTIE 23 Mensen moeten sneller én comfortabeler met het openbaar vervoer naar hun werk kunnen pendelen. Bij de trein stappen we af van het onderscheid tussen eerste en tweede klasse. Alle reizigers kunnen rekenen op een comfortabele zitplaats en een wifi-verbinding. Wie rustig wil werken of rusten op de trein kan terecht in een stiltewagon. Een gedeelte van de opbrengsten uit de kilometerheffing voor vrachtwagens wenden we aan voor investeringen in belangrijke woonwerkassen zodat bus en tram stipter, frequenter en sneller in eigen bedding kunnen rijden. Dit verzekert een betere en betrouwbaardere afstemming met de trein. We pleiten voor de invoering van nachtvervoer, in het bijzonder in stedelijke en stadsregionale gebieden, om het openbaar vervoer als een écht alternatief voor de wagen te promoten. Daarnaast investeren we in een verdere uitbreiding van het openbaar vervoersnet. RESOLUTIE 24 Op belangrijke woon-werkassen zorgen we voor mobiliteitsknooppunten waar mensen makkelijk kunnen wisselen tussen trein, tram, bus, (elektrische) fiets, of (deel)auto,… We bouwen aan een mobiliteitssysteem waarin niet langer het bezit van de eigen auto centraal staat, maar wel de beschikbaarheid van slimme combinaties van duurzame vervoersmiddelen. RESOLUTIE 25 Werkgevers, werknemers, overheden en aanbieders van mobiliteitsdiensten slaan de handen in elkaar om files te bestrijden. Samen organiseren ze een ‘marktplaats’ voor mobiliteitsdiensten waarin je snel in een aanbod van diensten kan grasduinen dat je kan helpen om slimmer te reizen en te werken, gaande van openbaar vervoer, deelfietsen en autodeelsystemen tot handige apps en flexibele werkplekken. Samen ontwikkelen ze projecten rond spitsmijden die werknemers stimuleren om de files te vermijden en na te denken over andere mobiliteitskeuzes. Wie de spits kan vermijden, wint immers tijd en zorgt ervoor dat anderen minder tijd verliezen. Congres 22.10.2016 – The Egg, Brussel- 10 RESOLUTIE 26 In het ruimtelijke ordeningsbeleid maken we nu een duurzame omslag waarbij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen rond mobiliteitsknooppunten worden geconcentreerd. Zo zorgen we ervoor dat jobs en werknemers dichter bij elkaar worden gebracht, de pendeltijd verkort kan worden en bereikbaarheid, nabijheid en leefbaarheid voorop staan. De mobiliteitsknooppunten richten we ook in als centra voor dienstverlening, o.a. strijkdiensten, kinderopvang,… kunnen er een geschikte plaats vinden. *** Congres 22.10.2016 – The Egg, Brussel- 11