Selderij

Selderij
Snijselderij
Bleekselderij
Knolselderij
Officiële naam: Apeum graveolens
Selderij (Apium graveolens) is een plant uit de schermbloemenfamilie. De plant komt in het wild in
Nederland voor. Hij staat op de Nederlandse Rode Lijst van planten. Dat betekent dat de plant
zeldzaam is. Er zijn verschillende vormen van selderij zoals bladselderij, bleekselderij en
knolselderij. Bladselderij (ook bekend onder de namen Snijselderij, Struikselderij, Selderie, Selder,
Soepgroente, Juffrouwmerk, Boereneppe, Apie en Eppe) wordt gebruikt als keukenkruid.
Bleekselderij en knolselderij worden gebruikt als groente
Geschiedenis
Over de geschiedenis van selderij is nauwelijks iets te vinden. Wel weten we dat in de Oudheid men
de selderijkrans als prijs toekende bij de Nemeïsche Spelen ter ere van Zeus.
Standplaats en verzorging:
Selderij is en tweejarige plant, die in zachte winters groen zal blijven, maar die natte of zeer
strenge winters soms niet overleeft. Selderij groeit in gematigde streken van centraal en Zuid
Europa, Noord Afrika, en Zuidwest Azië. Bladselderij is niet veeleisend wat betreft de grondsoort,
hoewel het liefst wat vocht heeft. In het wild komt selderij voor langs de kust op natte, enigszins
zilte tot brakke grond en soms langs sloten. Bladselderij wordt onder glas en in de volle grond
geteeld. Glasteelt levert oogst op in september tot maart. De plant kan dus ’s winters in een koude
kas worden gezet. De volle grondteelt levert oogst op in juli, augustus en september. Selderij kan
het best als eenjarige gekweekt worden, want op het moment dat in het tweede jaar de
bloemstengels verschijnen wordt het blad bitter en komt er ook vrijwel geen nieuw blad meer aan
de plant. Ook is selderij in potten te koop bij tuincentra. Voor een goede oogst is het beter om de
plant daarna in de volle grond of in een grotere pot te zetten.
Knolselderij vraagt uitgesproken voedselrijke grond. Op zandgrond vormt de plant nauwelijks
knollen. Bleekselderij houdt van veel warmte. Goede buren voor selderij zijn komkommer,
koolrabi, prei en bonen. Maar zet selderij niet bij aardappelen of mais. Dat zijn slechte buren.
Oogsten:
De blaadjes worden in het eerste jaar geoogst. Ze kunnen worden gedroogd of worden ingevroren.
Zaad wordt geoogst in het tweede jaar en kan gebruikt worden bijvoorbeeld om selderijzout te
maken. Knolselderij wordt laat in de herfst geoogst en kan op een koele plaats in vochtig zand tot
enkele maanden bewaard worden. Bleekselderij is een typische zomergroente.
Gebruik in de keuken:
Bladselderij is een tuinkruid die veel weg heeft van de peterselie. De smaak van selderij is echter
veel sterker. Selderij wordt in verschillende vormen gebruikt voor menselijke consumptie. Van
snijselderij worden bladeren en bladstelen gegeten (als tuinkruid), van bleekselderij de bladstelen
en van knolselderij een knol die net boven de grond gevormd wordt. De bladeren van bleekselderij
en knolselderij zijn echter ook goed eetbaar, vooral als ze jong zijn.
Selderij kan in koude en warme gerechten gebruikt worden. Door koken gaat de smaak niet
verloren. In warme gerechten zoals soepen en stoofpotten kunnen zowel de stelen als het blad
worden gebruikt. Wassen en klein snijden voor gebruik. In vrijwel alle andere gerechten wordt
alleen het (kleingesneden) blad gebruikt. Toepassingen: in bouillon, soep, sauzen, dressings,
salades, verse kaas, roerei, gestoofde gerechten van vis, vlees, en gevogelte, gehaktbrood, en
groenten.
Het zaad kan in z'n geheel of gekneusd gebruikt worden. Het wordt onder meer gebruikt in
selderijzout. Neem hiervoor per afgestreken eetlepel (zee)zout 1 volle theelepel selderijzaad. Maal
het (zee) zout en selderijzaad fijn (met behulp van een vijzel, keukenmachine of een goed schoon
en droog gemaakte koffiemolen). Selderijzout is lang te bewaren en kan worden gebruikt in plaats
van zout (op tafel), in soepen, groenten, hartig gebak en dranken. Selderijzout is een ingrediënt
van de cocktail “Bloody Mary”
Medicinaal:
In het antieke Egypte werd 1200 jaar voor Christus selderij voor het eerst beschreven als
geneesplant. In tegenstelling tot vele andere artsenijplanten van de oude Grieken en Egyptenaren,
wordt selderij tegenwoordig niet meer alom om zijn heilzame werkingen gebruikt.
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Overige toepassingen
Je kunt de huid inwrijven met selderijblaadjes om insecten op een afstand te houden. Voordeel
daarbij is dat selderij niet heel vies ruikt; het is zelfs een aangename geur. Het zou ongeveer net zo
goed werken als middelen met DEET en beter dan alle andere commerciële middelen. De zaadjes
kunnen een potentiële basis vormen voor de ontwikkeling van nieuwe insecten verdrijvende zalven.
Deze informatie wordt u aangeboden in het kader van de Nationale Tuinweek door de
vereniging Groei en Bloei afdeling Emmen en omstreken, een vereniging van
tuinliefhebbers bij u in de buurt. De planten zijn beschikbaar gesteld door Intratuin. Meer
weten over onze activiteiten? Bezoek onze website: www.emmen.groei.nl.