Plato Groep - 11/12/2006 KOSTPRIJS ... 1 KOSTPRIJS ... * Kostprijs: zeveren over grootste zever ooit ? * Kort houden - tenzij massaal aantal vragen die ik kan en wil beantwoorden. * Laat ik toch proberen een boodschap te verkondigen. 2 KOSTPRIJS ... * Kostprijs = bedrag aan kosten / aantal eenheden * “Ontwikkeld” voor voorraadwaardering, dus fiscaal belang. * Klein en onbelangrijk aspect van het managementgebeuren. 3 KOSTPRIJS ... * Miserie: versleutelen / verbijzonderen van kosten. * Waaier aan “theorieën” • integrale kostprijs • direct costing • differentiële kostprijs • target costing (JIT, FMS, TQM) • knelpuntcalculatie (TOC/OPT) • activity based costing • ... behavioural / managerial based costing (18/05/1995) 4 KOSTPRIJS ... Integrale kostprijs (werkelijk of standaard) Stap 1 kostenplaatsen en kostensoorten => productie-eenheid (eventueel onderverdeeld in werkcentra) Stap 2 koppelen aan een (activiteits)parameter => tariferingstabel Stap 3 KP-fiche: Bom (materialen x eenheidsprijs) + Routing (hoeveelheid parameter x tarief) / output 5 KOSTPRIJS ... Integrale kostprijs (werkelijk of standaard) * Producten veroorzaken kosten en verbruiken middelen. * Historisch: versleuteling beperkt tot één (activiteits)parameter, i.h.b. directe arbeid. * Uitbreiding: beperkt aantal parameters die “onduidelijke / duidelijke” relatie hebben met kostenveroorzakers. 6 KOSTPRIJS ... ABC - Activity Based Costing * Activiteiten veroorzaken kosten en consumeren middelen. * Indirecte / algemene kosten variëren in functie van bepaalde determinanten (drijvende krachten). * Resource drivers: verklaren waarom een activiteit wordt uitgevoerd. * Activity drivers: meten hoe dikwijls en hoeveel activiteiten nodig zijn voor een product. 7 KOSTPRIJS ... ABC - Activity Based Costing Middelen Activiteiten resource drivers vierkante meter energieverbruik aantal personen Producten activity drivers directe manuren machine-uren opdrachten QA/QC analyses paletbewegingen 8 KOSTPRIJS ... Wat bedenkingen en ervaringen ABC vergezellen van AB Budgetting, anders resulteren operationele acties niet in financiële verbeteringen. Accurater zinvoller: kostenverdeling leidt Niet per sé tot lagere totale kosten. 1995 voorbeeld van bedrijf met meer dan 150 drivers in de verzendafdeling, inmiddels “in problemen” 9 KOSTPRIJS ... Wat bedenkingen en ervaringen Sofisticatie leidt af van de essentie en techniek wordt een doel op zich [soms om te “corrigeren”]. Kostprijsinformatie zet ertoe aan beslissingen al te simplistisch en mechanistisch te bekijken. oefening opstarten nieuwe onderneming, goede kostprijs versus verkoopprijs, maar falende liquiditeit 10 KOSTPRIJS ... Wat bedenkingen en ervaringen Acties op basis van versleuteling leiden tot “perverse” gevolgen. OH allocatie op basis van DA, met vermindering DA voor een product resulteert bij gelijkblijvende OH in KP-verhoging van andere producten KP-info genereert op zich geen acties, geen hogere productiviteit, geen kwaliteitsverbetering, geen doorlooptijdverkorting, geen hogere klantentevredenheid. 11 KOSTPRIJS ... Wat bedenkingen en ervaringen KP-info geeft geen inzicht in hoeveel en op welk moment uitgaven kunnen worden verminderd, of hoeveel extra ontvangsten met de bestaande capaciteit kunnen verkregen worden. KP is niet de opdracht. Wel: zijn de activiteiten zinvol, kunnen ze op een andere manier worden uitgevoerd of georganiseerd, of kunnen ze weggelaten worden ? 12 KOSTPRIJS ... Waarover gaat het ? Realiseren van een concurrentieel voordeel met zo weinig mogelijk kosten om er maximale winst aan over te houden. Een concurrentievoordeel kiezen op basis van een KP-systeem kan niet of slechts in zéér beperkte mate. Een KP-systeem leidt niet noodzakelijk tot zo weinig mogelijk kosten. 13 KOSTPRIJS ... Hoe dan wel ? * Prestatiemeting - actiegericht - aansluiting met de strategie - op basis van kritieke succesfactoren (CSF) * Boordtabellen / Scorecards - wel/niet “balanced”, Dupont-chart, ... - doeltreffendheid: doing the right things - doelmatigheid: doing the things right 14 KOSTPRIJS ... Behavioural (Managerial) Based Costing KP systeem op basis van parameters die - ongewenst gedrag extra beboeten met hogere kosten (per eenheid) - gewenst gedrag extra belonen met lagere kosten (per eenheid) 15 KOSTPRIJS ... Behavioural (Managerial) Based Costing * Niet strikt noodzakelijk, maar laat toe iets wat men wil bereiken te verkopen op basis van ... “exacte” berekeningen. * Belangrijk is de bereidheid tot het systematisch doorvoeren van de consequenties van wat het B(M)BC aanduidt ! 16 KOSTPRIJS ... Moraal van het verhaal ? => KP-systeem: KISS en niet te veel tijd aan verspillen. => Meer aandacht aan LT strategie en KT doelstellingen. => Responsability accounting. 17 KOSTPRIJS ... EINDE FIN THE END ENDE 18