Samenwerken Europees geld maakt meer los dan je denkt Foto Maarten Laupman Europa Kijkdagen op 13, 14 en 15 mei 2011 Binnen een paar kilometer zou je zomaar drie projecten kunnen tegenkomen die met Europees geld worden ondersteund. Terwijl de abri’s tegenwoordig vol hangen met reclames van producten met Europese steun. Tomaten gekweekt met gezuiverd afvalwater… Europa is om de hoek, veel dichterbij dan menigeen denkt. Dat wordt duidelijk tijdens de open dagen. Dan zetten haast 150 publiek-private projecten in het land hun deuren wijd open, financieel gesteund door het Europees Fonds Regionale Ontwikkeling (EFRO). Zoomen we in op het westelijk deel van Nederland dan kunnen we zo’n 36 projecten bezoeken, voortgekomen uit het voor dit landsdeel uitgewerkte programma Kansen voor West. Rotterdam is een van de acht partners en aangewezen als managementautoriteit. >> Ton Overmeire (links) en Ruud van Raak Stadsontwikkeling under construction - nummer 6 - april 2011 5 Unieke overheidssamenwerking Kansen voor West loopt vanaf 2007 door tot 2013. Het budget is 770 miljoen euro, verdeeld over 40% Europese subsidie en 60% cofinanciering vanuit de gemeenten, provincies, het bedrijfsleven en de kennisinstituten. Uniek is de samenwerking tussen de vier grote steden Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht en de provincies Noord- en Zuid-Holland, Flevoland en Utrecht (G4P4). Ze zorgen er met allerlei projecten voor dat met name de Randstad als economische kern een echt Europees paradepaardje wordt. Stadsontwikkeling voert namens de gemeente Rotterdam de coördinatie over Kansen voor West. Ambtelijk gezien is Ruud van Raak de managementautoriteit, terwijl wethouder Jeannette Baljeu de bestuurlijk eindverantwoordelijke is. Randstad als Europees paradepaardje Ruud: “Wil je met je project in aanmerking komen voor subsidie dan moet het project tenminste binnen een van de drie gestelde prioriteiten passen. Allereerst is dat de bijdrage aan het versterken van de kenniseconomie, waarbij we op zoek zijn naar innovatieve ideeën. Dat betekent dat we de nadruk leggen op research & development en het in de markt zetten van nieuwe technieken en producten. Werken en wonen in een gebied moet in harmonie zijn, vandaar dat we als tweede en derde prioriteit initiatieven ondersteunen die de regio dan wel de stad aantrekkelijker maken.” Deze inspanningen zijn nodig om het einddoel van Kansen voor West waar te maken. Ter illustratie een denkbeeldig voorbeeld: een grote Aziatische multinational wil ergens in Europa een dochteronderneming onderbrengen en ziet WestNederland als een van de vijf aantrekkelijkste Europese stedelijke regio’s om uit te kiezen. “Niet dat we onze regio nu voortdurend langs die meetlat leggen”, voegt Ton Overmeire van de gemeente Den Haag daaraan toe. “Maar het zit wel altijd in ons achterhoofd.” Als programmamanager coördineert hij de projectaanvragen voor de Haagse regio. Wat Albert van Veelen overigens voor Rotterdam doet. Europa veel dichterbij dan je denkt > 6 reconstrueren > Stadsontwikkeling under construction - nummer 6 - april 2011 RDM Innovation Dock op Heijplaat Regionale samenwerking proeffabriek Delft Ton noemt een project waarin, naast Europees geld, Den Haag, Rotterdam en de provincie Zuid-Holland geld steken. Het is een proeffabriek in Delft: de Bioprocess Pilot Facility. “Vanuit de G4 zijn we gewend samen te werken, maar met de provincie in een project stappen is toch andere koek. Ik had in 2007 niet verwacht dat dit zo goed zou gaan. Het is een prachtig voorbeeld van regionale samenwerking”, aldus Ton. Ruud voegt hieraan toe dat het overzicht hebben over de vele r&d-initiatieven je er ook op attendeert wat je nog mist. “In dit geval subsidieerden we wel elf kleinere laboratoria, maar een grotere proeflocatie als stap naar industrialisatie ontbrak nog. Het is mooi dat we nu in Delft de werking van allerlei bio-processen en -producten op grotere schaal kunnen testen. Ter vervanging van een economie die zich op fossiele brandstoffen baseert.” experimenteren > Samenwerken Foto Peter Schmidt Kom naar de Europa Kijkdagen op 13, 14 en 15 mei In dat weekend zijn de Europa Kijkdagen met als motto ‘Europa om de hoek’. Ze sluiten de ‘Week van Europa’ af. In landsdeel West gaat het om zeer uiteenlopende projecten waar we een kijkje in de keuken kunnen nemen. In Rotterdam is dat naast het RDM Innovation Dock op de Heijplaat, een bezoek aan het drijvend paviljoen en Splash Tours ervaren met uitleg over de goede dingen die op Katendrecht gebeuren. Maar bezoekers kunnen ook meer te weten komen over de herinrichting van de Hofbogen of het Ondernemershuis op Zuid. Het hoeft helemaal niet bij het Rotterdamse te blijven, want een dagje Randstad doet je versteld staan. Kijk voor het volledige programma tijdens de Europa Kijkdagen op: www.europaomdehoek.nl En voor meer informatie in het algemeen: www.kansenvoorwest.nl Het vliegwiel doet zijn werk Ruud: “Het is maar goed dat we al een hoop cofinanciering rond hadden toen de monetaire crisis uitbrak. Driekwart van de gelden heeft al een bestemming gevonden.” Ton voegt daaraan toe dat in de gemeenten een aantal grote geplande projecten toch echt even naar achteren worden geschoven. “Dat zal in iedere gemeente zo zijn, want bij elke Europese euro moet toch een Nederlandse euro gevonden worden.” De mooiste opsteker vinden ze, dat het bedrijfsleven en de kennisinstituten veel meer in de buidel hebben getast dan ze voor mogelijk hadden gehouden. Dat is met name uit de hoek van r&d het geval. Juist daar waar ze het graag willen zien. Overheidssteun blijkt hier dus echt een vliegwieleffect te hebben. Europa Kijkdagen Voorbeelden van hele leuke projecten zijn er te veel om revitaliseren > opleiden > op te noemen. Zoals het Haagse Humanity House, dat inzoomt op conflicten en rampen in de wereld in het licht van noodhulp en oorlogsrecht. Met het Nederlandse Rode Kruis als een belangrijke partner. In Rotterdam noemen we het RDM Innovation Dock op de Heijplaat, waarbij het bedrijfsleven en het onderwijs nauw samenwerken op innovatief gebied. Mieke Cornet is als communicatieadviseur voor Kansen voor West heel druk met de organisatie van de Europa kijkdagen (zie kader). Mieke: “Het mooie is dat hier vanuit de projecten zo enthousiast op wordt gereageerd. Vorig jaar was het nog een pilot met maar twaalf projecten in alleen de vier grote steden. Nu laten alle vier de landsdelen samen haast 150 projecten zien, waarvan wij er 36 voor onze rekening nemen. Iedereen wil graag meedoen. Acht communicatiemensen van de G4P4 werken heel goed samen. Bij de start opereerden we als eenlingen, maar nu delen we dingen, ondersteunen elkaar. Als er iets is wat loont, is het wel de samenwerking.” ondernemen > Stadsontwikkeling under construction - nummer 6 - april 2011 7