Stadhuisplein 1 Leden van de Gemeenteraad Postbus 13 Postbus 13 2400 AA Alphen aan den Rijn 2400 AA Alphen aan den Rijn Telefoon: 14 0172 Fax: (0172) 465 564 E-mail: [email protected] Website: www.alphenaandenrijn.nl Uw kenmerk Uw brief van Ons kenmerk Datum 2015/22704 16 juni 2015 Inlichtingen bij Doorkiesnummer Afdeling Mevrouw E.S. Postma Tel: (0172) 464880 Ruimtelijke & Economische Ontwikkeling Onderwerp Aanvullende informatie startnotitie uitgangspunten Economisch Programma 20162019 Geachte leden van de gemeenteraad, In het rondetafelgesprek van 4 juni jl. over de startnotitie Economisch Programma 2016-2019, heeft u gevraagd naar een nadere onderbouwing van het gekozen financiële scenario. Ook wenst u op een aantal onderwerpen een nadere toelichting. Het gaat dan met name om de doelstellingen van het Economisch Programma, het concept van cofinanciering en de rol van de VOA en de Stichting Belangenbehartiging Greenport bij het Economisch Programma en de Economische Ontwikkelingsraad. Deze brief voorziet daarin ten behoeve van de raadsvergadering van 25 juni a.s. waarin de startnotitie Economisch Programma 2016-2019 zal worden besproken. Uw inbreng en het gestelde in deze brief zullen wij bij de uitwerking van de startnotitie verwerken in het op te stellen Economisch Programma met een Uitvoeringsagenda. Wat zijn de doelstellingen van het Economisch Programma? Het Economisch Programma 2016-2019 wordt opgesteld om sterker uit de crisis te komen en tegelijkertijd samen met onze lokale en regionale partners te bouwen aan een sterke economie. Wij hebben daarbij voor ogen het bestaande Economische Programma van Alphen aan den Rijn dat einde dit jaar expireert en de ISV van de Greenport die dit jaar wordt Ons kenmerk Datum Blad 2015/22704 16 juni 2015 2 opgenomen in de ESV van Greenport. Wij willen dat versterkt doorzetten en daarbij conform het Collegeprogramma “Nieuw en Anders” ook nadruk leggen op enkele nieuwe thema’s zoals: Citymarketing en vrijetijdseconomie. De thema’s zullen in het nieuwe Programma worden uitgewerkt waarbij wij vier speerpunten willen hanteren: ondernemerschap, duurzaamheid & innovatie, aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt/werkgelegenheid en vestigingsklimaat. In het raadsvoorstel, behorend bij de startnotitie, zijn enkele voorbeelden van te realiseren effecten en doelstellingen beschreven. Graag lichten wij in deze brief een aantal belangrijke doelstellingen van het Economisch Programma nog verder toe. • Inzetten op een groene economie, omdat de koppeling tussen economie & duurzaamheid de belangrijkste basis is voor (duurzame) innovatie in het bedrijfsleven, werkgelegenheid en economische groei in onze regio. Wij streven er naar dat Alphen en het Groene Hart landelijk bekend staan als het centrum van de groene economie. • Vergroten innovatiecapaciteit van de economie, door het stimuleren van meer (duurzame) innovaties bij het MKB, (groene) start-ups in het bedrijfsleven, door het gebruiken en stimuleren van herstructurering, structuurversterking en modernisering van het teeltareaal als hefboom voor een versterking van de innovatieve kracht van de Stichting Belangenbehartiging Greenport, door meer ruimte te bieden aan (ruimtelijke) experimenten. Wij streven er naar dat Alphen een van de meest innovatieve gemeenten is. • Versterken ondernemersklimaat voor bestaande en nieuwe (startende) bedrijven, zodat ondernemerschap en innovatie bij (startende) bedrijven wordt bevorderd, investeringen bij bedrijven van de grond komen. Wij streven er naar dat onze gemeente de aantrekkelijkste keuze blijft voor bestaande bedrijven en dat nieuwe bedrijven zich in de gemeente willen vestigen zich juist vanwege ons groene imago. • Inzetten op meer (water)recreatieve mogelijkheden in onze gemeente, meer overnachtingsmogelijkheden, versterking van de grote publiekstrekkers Avifauna en Archeon. Wij streven naar een toename van bezoekers en bestedingen in Alphen aan den Rijn en het Groene Hart. • Versterking van de samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijsinstellingen, passend maken van (potentiële) werknemers qua kennis en vaardigheden bij wat het bedrijfsleven vraagt. Wij streven een versterking na van de onderwijspositie van Alphen aan den Rijn. Onder andere door versterking van het Werkgeversservicepunt. Bij de uitwerking van de startnotitie tot een Economisch Programma met een Uitvoeringsagenda zullen concrete activiteiten/projecten worden geformuleerd, die helpen om deze doelstellingen te realiseren. Bij de behandeling van de begroting in het najaar zal deze concrete uitwerking beschikbaar zijn. Hoe is het bedrag van € 950.000 opgebouwd? Het college heeft hoge ambities op het gebied van economie en heeft weloverwogen voor dit financiële scenario gekozen. Met deze doelstelling en dit bedrag, in combinatie met het concept van cofinanciering, is het mogelijk om de lokale én regionale economie te versterken, Ons kenmerk Datum Blad 2015/22704 16 juni 2015 3 ook al realiseren wij ons dat vele 100.000+ gemeenten met vele hogere bedragen werken om zich goed op de kaart te zetten. Alphen zit wat dat betreft nog in een opbouwfase en moet de komende jaren samen met het georganiseerde bedrijfsleven de weg vinden om een gestructureerd en doeltreffend programma op te zetten. Het college heeft u in de Kadernota voorgesteld om vanaf 2016 jaarlijks een bedrag van € 950.000 en eenmalig een bedrag van € 500.000 in 2016 te reserveren als basis voor het uitvoeren van het Economisch Programma 2016-2019 en deze bijdragen te dekken uit de beschikbare ruimte zoals opgenomen in de Kadernota 2016. Bij de uitwerking wordt gespecificeerd hoe de beschikbaar gestelde middelen de komende jaren zo effectief en efficiënt mogelijk ingezet kunnen worden. Het is de planning om uiterlijk Q1 2016 de raad het definitieve Economisch Programma vast te laten stellen. U heeft gevraagd om een nadere onderbouwing bij het voorgestelde financiële scenario van € 950.000 op jaarbasis. Bij dit financiële scenario zijn een aantal punten van belang: • Het bedrag is primair bedoeld als cofinanciering bij concrete lokale en regionale projecten. Dat betekent dat we als gemeente uitsluitend een financiële bijdrage leveren aan projecten, wanneer ook andere deelnemende partners zich aan het project committeren en mee investeren in uren en/of middelen. De totale investeringen in de economie en ook de resultaten kunnen hiermee worden vergroot (multiplier effect). Het principe van cofinanciering past goed bij onze rol als participerende overheid. Over deze werkwijze bestaat al commitment bij de partners binnen de huidige Economische Ontwikkelingsraad en binnen de Stichting Belangenbehartiging Greenport is deze werkwijze bestaande praktijk. • Met partners zoals de Stichting Belangenbehartiging Greenport, onderwijsinstellingen, de VOA, maar ook niet georganiseerde partijen, maken we afspraken over hun (financiële) bijdrage op projectniveau. • We maken met betrokken partners prestatieafspraken op thema’s zoals garantiebanen, stageplekken, startersbegeleiding, leer-werkplekken, vragen hen om ambassadeur te zijn van Alphen aan den Rijn. De nadere uitwerking van prestatieafspraken zullen we u bij het definitieve programma presenteren. • De investeringen leveren tegelijkertijd ook (maatschappelijke) baten op. Een voorbeeld is dat vanuit het Economisch Actieplan 2013-2015 tot op heden 235 mensen vanuit een uitkering aan een baan zijn geholpen. Groei van de arbeidsparticipatie is ook binnen het Economisch Programma 2016-2019 een belangrijk item. We zullen u betrekken bij de besteding van de middelen, de voortgang en resultaten van het programma via een jaarlijkse evaluatie. Ons kenmerk Datum Blad 2015/22704 16 juni 2015 4 Onderstaand overzicht geeft een globale begroting aan van het Economisch Programma 2016 - 2019. Deze is indicatief, omdat we pas bij de uitwerking tot een uitvoeringsprogramma inzicht hebben in de financiële bijdragen aan concrete projecten en bovendien een verschuiving kan plaatsvinden tussen de deelprogramma’s. In het najaar verwachten wij u deze nadere uitwerking te kunnen presenteren, waarbij de bedragen in onderstaande tabel kunnen afwijken. Globale begroting Economisch Programma 2016-2019 Programma 1: Beste gemeente Enkele denkbare projecten voor ondernemers Verdere versterking Werkgevers Service Punt, Verder uitbouwen Kamer van ondernemersloket, ondernemershuis, Alphense Alphen businesschool, iflow etc. Meer werkgelegenheid, Doorontwikkeling opleiding Greenport, meer (en coördinatie passende van) stage, extra leerwerkplekken, meer en (betere) aansluiting onderwijs- coördinatie leerwerkplekken arbeidsgehandicapten en arbeidsmarkt starters, jaarlijkse ‘week van het werk’, een regionale ‘kom binnen bij bedrijvendag’, deelname aan 'Centrum voor Innovatief Vakmanschap', startersbegeleiding, mentorproject etc. Versterken vestigingsklimaat Promotie, acquisitie, accountmanagement en voor bedrijven dienstverlening, digitale bereikbaarheid bedrijventerreinen & winkelgebied, DPL etc. Stimuleren (duurzame) Innovatieprijs, uitbouwen innovatieplatform Alphen a/d Rijn, innovatie ruimtelijke experimenten, onderzoek, innovatieprojecten agri-, land- en tuinbouw en Greenport, verduurzamen bedrijfsleven, regionale projecten etc. Totaal voorstel jaarlijks budget € 300.000 - € 400.000 programma 1 (indicatief ) Programma 2 : Greenport Enkele denkbare projecten /Green Delta Stimuleren ontwikkeling Inventarisatie- en valorisatie van reststromen, beter circulaire en biobased benutten economische potentie Greenport, natuur en economy landschap voor proeftuin en duurzame teelt, stadslandbouw, duurzame energie, nieuwe samenwerking met universiteiten, onderzoek, regionale samenwerking etc. Verduurzamen (agro) logistiek, Pilots voor het optimaliseren van de bereikbaarheid en het sector en herstructurering verduurzamen van de logistiek in de Greenport, het aanjagen van herstructurering van sierteelt gebieden als Ons kenmerk Datum Blad 2015/22704 16 juni 2015 5 Globale begroting Economisch Programma 2016-2019 hefboom voor vernieuwing en verduurzaming en modernisering van het sierteeltareaal. Introduceren van nieuwe functies als recreatie en versterking van de natuur. Inzetten op samenwerking van de Greenport als productiesector (Boskoop) en de Mainports als dienstensector (Rotterdamse haven/Schiphol) etc. Gezonde stad Nieuwe verdienmodellen rondom gezonde voeding, beweging, welzijn & ondernemerschap, stadslandbouw etc. Totaal voorstel jaarlijks budget € 200.000 - € 300.000 programma 2 (indicatief ) Programma 3: Recreatieve en Enkele denkbare projecten aantrekkelijke woonstad Ontwikkeling Toerisme & recreatie Groene Hart, Avifauna en Archeon, vrijetijdseconomie Zegersloot en de Greenport als waterrecreatie gebied (verbinding klein Giethoorn & Gouwe), de watertaxi en de Tuin van Holland, Bentwoud, Jachthaven en nautisch centrum Rijnhaven Oost, verkennen overige mogelijkheden waterrecreatie, etc. Versterken van Alphen als Bijdrage aan centrummanager, uitvoeringsplan centrum om te winkelen en te centrummanagement uitvoeren, aanpak leegstand & nieuwe recreëren winkelconcepten etc. Totaal voorstel jaarlijks budget € 200.000 - € 300.000 programma 3 (indicatief ) Overig Enkele denkbare projecten Economische Coördinatie uitvoering economisch programma, uitbouwen Ontwikkelingsraad Alphen aan netwerken, zoeken externe aanvullende financiering, den Rijn voorzitterschap en secretariaat, operationele kosten stichting etc. Totaal voorstel jaarlijks budget € 50.000 - € 100.000 ‘overig’ (indicatief ) Totaal Economisch € 950.000 Programma Wat is de rol van de Economische Ontwikkelingsraad ? De Economische Ontwikkelingsraad heeft een belangrijke rol bij de coördinatie en uitvoering van het Economisch Programma en is verantwoordelijk voor het behalen van de gewenste resultaten. Ons kenmerk Datum Blad 2015/22704 16 juni 2015 6 De samenleving van de toekomst kenmerkt zich door een toenemende samenhang tussen activiteiten van verschillende maatschappelijke en economische partners: gemeente, regionale overheden (semi)overheidsinstellingen, partners uit het onderwijs, onderzoeksinstellingen, bedrijven en belangengroepen. Om het economisch programma uit te kunnen voeren en onze doelstellingen te bereiken, is samenwerking met deze partners in de stichting Economische Ontwikkelingsraad essentieel. In deze stichting kunnen gemeente, bedrijfsleven en andere partijen elkaar vinden, verbindingen leggen en ook de gewenste resultaten boeken. Wij zullen de rol en verantwoordelijkheden van deze stichting verder uitschrijven als onderdeel van het Economisch Programma. Wat is de rol van de VOA en andere stakeholders bij het Economisch Programma ? De startnotitie met uitgangspunten is een coproductie van gemeente en VOA. De samenwerking met de Stichting Belangenbehartiging Greenport is reeds gestart, maar moet in de komende maanden nog verder uitgewerkt worden. De VOA vertegenwoordigt net als de stichting belangenbehartiging Greenport een groot deel van het bedrijfsleven in de gemeente. Dit wil echter niet zeggen dat de samenwerking bij het Economisch Programma enkel beperkt blijft tussen gemeente en VOA en Stichting Belangenbehartiging Greenport. Dit staat ook reeds in de startnotitie beschreven. We benadrukken dat we bij de uitwerking van het Economisch Programma juist ook andere relevante lokale en regionale (potentiële) partners uit zullen nodigen om actief te participeren, mee te doen in projecten en te investeren in de economie. Te denken valt aan het onderwijsinstellingen, stichting Centrummanagement, universiteiten, Platform Recreatie en Toerisme, LTO, etc. Deze bredere samenwerking past goed bij het integrale karakter van het Economisch Programma. Wij zullen nadat de raad deze notitie heeft besproken het brede overleg met alle partijen voortvarend ter hand nemen. Tot slot In de vergadering heeft u aangegeven dat u graag zou zien dat er meer keuzes gemaakt worden: waar zetten we wel en waar zetten we ook niet op in? Bij de uitwerking van de startnotitie in de 2de helft van dit jaar tot Uitvoeringsprogramma zullen we deze opdracht uitvoeren en zullen we de te bereiken doelstellingen verder afbakenen. Daarnaast heeft u enkele onderwerpen aangedragen die u (nadrukkelijker) terug zou willen zien in het Economisch Programma 2016-2019. We zijn blij met deze inbreng en zullen deze suggesties een goede plek geven bij de nadere uitwerking. Met vriendelijke groet, burgemeester en wethouders van Alphen aan den Rijn, de secretaris, de burgemeester, drs. P.W. Jeroense mr. drs. J.W.E. Spies