de alphense lijn

DE ALPHENSE LIJN
Visiedocument openbare ruimte
BOSCH SLABBERS
Groenstructuren krijgen een eigen karakter waardoor extra gebruikskwaliteit
ontstaat. Hier ‘Stadslandbouw langs de Alphense wetering’
de alphense lijn
Visiedocument openbare ruimte
Opdrachtgever | gemeente Alphen aan den Rijn
Locatie | Alphen aan de Rijn, Aarlanderveen, Zwammerdam
Soort project | visiedocument
Looptijd project | september 2010 - mei 2011
De kwaliteit van de openbare ruimte draagt in belangrijke mate bij
aan de identiteit van een stad of dorp. De gemeente Alphen aan
den Rijn onderkent de betekenis van de openbare ruimte voor de
identiteit en ruimtelijke kwaliteit van Alphen aan den Rijn. Om die
reden heeft de gemeente Bosch Slabbers opdracht gegeven een
‘visiedocument openbare ruimte’ op te stellen.
Het visiedocument heeft betrekking op de openbare ruimte van de
kernen Alphen aan den Rijn, Aarlanderveen en Zwammerdam en op
het buitengebied tussen deze kernen. Het visiedocument legt de
ambitie en de algemene uitgangspunten vast voor de komende 20
jaar. Het vormt daarmee een richtpunt voor de lange termijn, maar
ook een middel om voor de korte termijn tot keuzes te komen. De
visie laat de ruimte tot faseren en temporiseren, al naar gelang de
stand van de economie.
Alphen aan den Rijn centraal in het Groen Hart
Momenteel kent de openbare ruimte van Alphen geen duidelijke
signatuur, noch in de toepassing van elementen, noch in ontwerp.
Er is nog geen sprake van een ‘Alphense lijn’. Een eerste opgave
is het versterken van de eigenheid van de openbare ruimte van
Alphen.
De ALPHENSE LIJN
BOSCH SLABBERS
Ontwikkeling waterstructuur Alphen aan den Rijn van ‘voor 1200’ tot nu.
Alphen aan den Rijn beschikt daarbij over een aantal troefkaarten:
•• Het landschap van Alphen aan den Rijn kent een rijke
geschiedenis. De Romeinse periode, de Middeleeuwse
cope-ontginning, de molenviergang van Aarlanderveen,
keizer Barbarossa, de agrarische linten, de voormalige
buitenplaatsen, de dijkwegen, de voormalige landgoederen
en de bedrijven aan de Oude Rijn, zij vertellen tezamen een
volstrekt uniek verhaal.
•• Alphen aan den Rijn wordt dooraderd door water. Dat is niet
alleen het water van de Oude Rijn, die als een rivier door het
centrum van de stad voert en levendigheid toevoegt, maar
dat is ook het water van de Molenvliet, Heijmanswetering,
Alphense Wetering, Kromme Aar en de Dijksloot, die stad en
land met elkaar verbinden.
•• Daarbij koppelt Alphen aan den Rijn een verscheidenheid aan
woonsferen aan een sterke groene uitstraling. Alphen aan den
Rijn is rijk aan parken en lanen, bomen tekenen het beeld van
de stad.
•• Tot slot wordt Alphen aan den Rijn, dank zij haar ligging centraal
in de Randstad, omgeven door het open landschap, grazige
weilanden omspoelen de stad en haar kernen Aarlanderveen
en Zwammerdam. In de loop der tijd heeft Alphen aan den
Rijn een zekere stedelijkheid ontwikkeld, maar het landschap
is altijd binnen handbereik.
Bosch Slabbers heeft binnen acht thema’s ambities geformuleerd.
De meeste ambities zijn een afgeleide van de doelstellingen van
de Structuurvisie, zij vormen een nadere specificatie van deze
doelstellingen; zichtbaarheid, variatie en verbinden.
•• Herkenbaarheid en onderscheidend
•• Woon-, werkgebieden en het centrum
•• Versterkte cultuurhistorie
•• Water als beeldbepalend element
•• Netwerk van parken, groene lijnen en scheggen
•• Pleinen en bijzondere plekken
•• Poorten en toegangsroutes
•• Stad-land relaties
In het visiedocument worden de ambities toegelicht en verbeeld
en zijn vervolgens samengebracht in één visiekaart (zie volgende
pagina). Verder zijn een drietal uitwerkingen voor het ‘centrum’, en
de dorpen Aarlanderveen en Zwammerdam gemaakt.
De visie openbare ruimte legt het accent op de ambities.
In het vervolg worden de ambities vertaald naar concrete
uitvoeringsprojecten, waaronder een elementencatalogus en het
uitwerken van gebiedspaspoorten.
De ALPHENSE LIJN
Visiekaar
De Alphense Lijn
agrarische linten en dijkwegen
(basis +)
woongebieden basis
ontwikkeling van collectieve
boegen
openbare ruimte aan het water
woongebieden basis +
openbare parken
bedrijven basis
park Zegersloot
bedrijven basis +
private parken
centrumzone
verblijfskwaliteit en extra groen
door afwaardering wegen
stadshart en stationsgebied
royale groene lanen
aanloopstraten centrum
zichtbaarheid geschiedenis in de
openbare ruimte
Romeinse sporen
molens, waaronder de molenviergang
mogelijk fietsroute langs de Limes
oud treintraject als recreatieve
route
jaagpad als historische lijn langs
de Rijn
Kerkenpaden
legenda visiekaart
Oude Rijn als belangrijkste openbare ruimte
sterke groenblauwe structuurlijnen haaks op de Rijn
het omloopkanaal als bijzondere
blauwe structuur in het centrum
bruggen als identiteitdrager
mogelijk brug over Aarkanaal als
verbinding naar het buitengebied
koppeling tussen bestaande
groene gebieden en de Dijksloot
winkelcentrum
pleinen met een sterke
stedelijke ontmoetingsruimte
pleinen/ plekken met een sterke
ontmoetingsruimte voor dorp of
wijk
ontmoetings-as
hoofdtoegangen als herkenbare
entrees met een sterke beeldkwaliteit
hoofdwegen
mogelijk traject binnenring
mogelijke ligging kleine rondweg
representatieve toegangsroutes
met eigen identiteit en verbeterde
oriëntatie
vrijliggende fiets- en wandelpaden
die door het open land voeren
boerderijwinkels die aan de stedeling hoogwaardige producten
verkopen
De ALPHENSE LIJN
voor
na
voor
na
Verbinding tussen stad en land versterken door
het land naar binnen te halen, zoals hier langs de
Molenwetering.
Maak de openbare ruimte langs de Oude Rijn toegangelijk, bijvoorbeeld door een kade die tot aan het water reikt.
Opheffen van barrière door het faciliteren van
pontje over het kruispunt van vaarwegen bij de
Gouwe.
voor
na
na