Inhoud workshops symposium Jonge kind in beweging 9 april 2014

Inhoud workshops symposium Jonge kind in beweging
9 april 2014
Workshop 1
Titel: Toezicht op voor- en vroegschoolse educatie: wat komt de inspecteur eigenlijk
doen…?
Workshopleidster: Hermine van Hemert
Inhoud workshop
Voor- en vroegschoolse educatie (vve) beoogt kinderen met een risico op achterstand in
de ontwikkeling een goede start te laten maken in groep 3, waar het onderwijs in taal,
lezen en rekenen prominent aan de orde zijn. Sinds een aantal jaren voert de
onderwijsinspectie toezicht uit op de kwaliteit van vve, zoals die in veel peuterspeelzalen,
kinderdagverblijven en kleutergroepen wordt uitgevoerd.
In deze workshop gaan we in gesprek met elkaar over dat -vaak als spannend ervarenbezoek van de inspecteur aan uw vve-locatie. Wat verwacht de inspectie, waar let zij dus
op en wat betekent dat voor de wijze waarop vve zich verder mag ontwikkelen, in de
gemeente en op een vve-locatie?
We verkennen samen de inhouden van het toezichtkader en betrekken daarbij begrippen
als: het volgen van de kinderen in hun ontwikkeling, educatief handelen en de resultaten
(of opbrengsten) van vve. Een informatieve workshop over het toezicht dat de
onderwijsinspectie uitvoert op vve met veel ruimte voor uw vragen.
CV
Hermine van Hemert is werkzaam als inspecteur primair onderwijs. Van huis uit lerares,
met ervaring in het werken met jonge kinderen, als docent Nederlands ook werkzaam
geweest in het MBO en aan de pabo.
Workshop 2
Titel Workshop: De doorgaande lijn.
Ondertitel: Van wensen en vragen naar een goede doorgaande lijn
Workshopleidster: Lucette Keijzer-van de Bunt
Inhoud workshop
Heel mooi die doorgaande lijn, maar hoe geef je hier nu inhoud aan? Waar begin je? Met
wie ga je contacten leggen? En waar ga je het dan over hebben? En wat moet en wat
mag? Wat is nu eigenlijk het nut van die doorgaande lijn? Dit zijn zo maar een paar
vragen die de doorgaande lijn in de praktijk oproept. De wens voor een goede
doorgaande lijn is er vaak wel, maar hoe zet je die wens om in een goede en werkbare
doorgaande lijn? Antwoorden op deze vragen zullen niet direct van mij komen, u gaat
hier samen met de andere deelnemers naar op zoek. Tijdens een interactieve opdracht
gaat u aan de slag met deze vragen. Met als doel antwoorden te vinden, zodat u er
vervolgens in uw eigen praktijk mee aan de slag kunt gaan.
Kortom, een actieve en praktijkgerichte workshop over de doorgaande lijn.
CV
Lucette Keijzer is VVE specialist.
Niet in de ik-vorm, maar zij, net als bij de andere workshops?
Sinds mei 2012 werk ik in opdracht van de gemeente Barneveld als VVE specialist.
Daarvoor heb ik ruim 10 jaar als pedagogisch medewerker op verschillende VVE
peuterspeelzalen gewerkt. Als VVE specialist ben ik mede verantwoordelijk om de
kwaliteit van VVE in de gemeente Barneveld te verbeteren. De doorgaande lijn is hier een
onderdeel van en is dit schooljaar één van onze speerpunten.
Workshop 3
Workshoptitel: In beweging met peuters en kleuters
Workshopleidster: Annette Spijker
Inhoud workshop
Jonge kinderen zijn voortdurend in beweging. Ze zitten geen moment stil. Ze lopen,
rennen, draaien, kruipen, klimmen, klauteren en sjouwen wat af. Al spelend verkennen
zij hun lichaam en hun omgeving. Ze ervaren wat zwaar, licht, groot klein, hard, zacht
enzovoorts is. De ontwikkeling van peuters en kleuters gaat snel; elke dag leren ze weer
iets nieuws. Ze zijn heel leergierig en voortdurend op ontdekkingstocht om nieuwe
dingen te leren. Bewegender-wijs ontwikkelen ze vaardigheden die ze straks nodig
hebben bij het leren van de schoolse vaardigheden zoals schrijven, lezen, ruimtelijke
oriëntatie, concentreren, en doorzetten. Hoe leg je in deze periode een stevig fundament
zodat straks het leren schrijven, lezen en rekenen kans van slagen heeft?
In deze workshop gaan we het belang van zelf-genererend leren ontdekken. We komen
zelf in beweging en ervaren wat peuters en kleuters hier van kunnen leren. Hoe kun je
uitdagende situaties creëren voor jonge kinderen? Wat is het belang van sensopathisch
materiaal? En wellicht ervaren we dat we tijd te kort komen…….
Kom in beweging en meld je aan voor deze actieve workshop!
CV
Annette Spijker heeft ruime ervaring met het werken met jonge kinderen. Zij start in
1981 als kleuterleidster, werkt vervolgens een paar jaar als leidster bij naschoolse
opvang. Sinds 2005 heeft zij een zelfstandige praktijk voor psychomotorische
kindertherapie. Daar werkt zij met kinderen van 0 – 12 jaar die vastlopen in hun
ontwikkeling (zie www.annette-spijker.nl). Door veel bewegingsspel kan de vastgelopen
ontwikkeling weer op gang geholpen worden. Door te werken met sensopathisch
materiaal kan een kind werken aan een betere emotieregulatie.
Workshop 4
Titel workshop :
Spelend leren …………….?
Workshopleidster:
Renske Tromp
Inhoud workshop
In deze actieve workshop ga je zelf aan de slag met allerlei materialen die je dagelijks
vindt in de ruimte, de klas, in je huis en op straat.
De kunst is om actief en op speelse wijze gebruik te maken van deze materialen, met als
doel het stimuleren van de verschillende ontwikkelingsgebieden van de 0- tot 7-jarigen.
Uitgangspunt is het spelplezier en het actief leren van de kinderen (spelend leren dus….).
Tevens moet de leidster en leerkracht objectief kunnen observeren en ingaan op de
beleving van het kind.
Daarom wordt er ook aandacht besteed aan het spelen zelf !
We denken vaak te moeilijk over het maken en creëren, het doen van allerlei soorten
activiteiten, vragen ons af of het goed genoeg is, of kinderen er plezier aan beleven en of
het voldoet aan de wens van ouders, aan de eisen en de gestelde doelen.
In de workshop leer je kijken naar dat wat je met de materialen kunt (hoe bedenk je een
beweegactiviteit met takken, kun je stapelen met schelpen en stenen, kun je verven met
knikkers) en ontdek je al spelend in welke ontwikkelingsfase de kinderen zich bevinden
en daar kun je weer op anticiperen!
CV
Renske Tromp werkt sinds 1991 in de kinderopvang, de laatste tien jaar als pedagogisch
adviseur en trainer. Naast het werk binnen een grote organisatie, ontwerpt en geeft ze
trainingen die vooral bedoeld zijn voor medewerkers kinderopvang en leerkrachten van
de onderbouw. Dit vanuit de visie dat zij de spil zijn in het leven van een kind binnen de
opvang en de eerste jaren van het onderwijs. Het pedagogisch handelen van deze groep
medewerkers en leerkrachten is van grote invloed op de ontwikkeling van een kind. Het
pedagogisch handelen bestaat uit de inzet van de juiste interactie, maar ook uit de inzet
van materialen. Het belangrijkste middel van men hiervoor beschikbaar heeft, is SPEL!
Spelen, samenspelen, spelen met speelgoed, met andere materialen, buiten en binnen;
spelen is leren en spelen is ontwikkelen.
Vanuit deze visie wordt de workshop gegeven!
Workshop 5
Workshop: Ouders, het verborgen kapitaal
Workshopleider: Hans Christiaanse
Inhoud workshop
Het voordeel van kinderopvang, peuterspeelzalen en kleutergroepen van de basisschool
is dat ontmoetingen tussen ouders en professionals regelmatig en ongedwongen kunnen
plaatsvinden. Uit onderzoek blijkt dat ouderbetrokkenheid bij de peuterspeelzaal en de
basisschool van groot belang is, zowel voor een goede schoolloopbaan van het kind als
voor het goed functioneren van de instelling. Toch blijkt dat sommige beroepskrachten
het moeilijk vinden ouderbetrokkenheid/partnerschap vorm te geven. Belangrijk dus om
na te denken wat we eigenlijk willen met ouders in onze organisaties. Waarom is
ouderbetrokkenheid nodig? Zien we ouders wel als partners in opvoeding en onderwijs en
hebben we zicht op wederzijdse verwachtingen? En welke vormen van
ouderbetrokkenheid leveren het meeste rendement?
Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk en uitkomsten van recent onderzoek
proberen we tijdens de workshop praktische handvatten te bieden die de volgende dag in
de peuterspeelzaal en de kleutergroep gebruikt kunnen gaan worden.
CV
Hans Christiaanse is werkzaam bij Cedin educatieve dienstverlening en projectleider van
het ExpertisePunt Ouderbetrokkenheid. Tot drie jaar geleden werkte hij als
schooldirecteur in het onderwijs. Hans zet zich in om de samenwerking tussen scholen en
ouders te versterken met als doel een beter leer- en leefklimaat voor kinderen. Hij is de
bedenker van de Ouderhulpkaarten Taal en Lezen, uitgegeven door Eduforce en
medeauteur van het inspiratieboek Succes! met ouders.
Vanaf januari 2012 maakt Hans deel uit van het programma Ouders en School Samen
van het ministerie van OCW.
Workshop 6
Titel workshop:
Moeders kunnen alles!
Workshopleiders: Dhr. N.B. Postema en mevr. H. Verhagen-Mulder
Inhoud workshop
Moeders kunnen wel veel, maar alles? Peuters hebben wel wat meer nodig dan alleen
maar thuis bij mama te zijn! Geef ze maar aan ons, wij zullen ze wel klaarstomen
voordat ze naar de kleuterschool hopen te gaan…
Of toch niet?
Weet u dat de opvoedingskracht van ouders groot is? Weet u dat ouders het fijn vinden
om bij hun taak ondersteund te worden? Zoekt u antwoord op de vraag hoe en vanuit
welke visie u ouderbetrokkenheid gestalte kunt geven?
Bovenstaand zo maar wat vragen die de ontwikkeling van onze kinderen aangaan. Maar
die ook de kwaliteit van onze voorschoolse voorzieningen betreffen.
Denk tijdens de workshop met ons mee hoe we de opvoedingskracht bij de moeders
kunnen laten liggen en deze kunnen stimuleren onder andere door het gezinsgerichte
programma Opstapje!
(Opstapje: een programma ontwikkeld door het Nederlands JeugdInstituut (NJI), te
gebruiken door scholen, peuterspeelzalen e.d. die ouderbetrokkenheid serieus nemen.)
Dhr. N.B. Postema is directeur aan de Calvijnschool te Ederveen.
Mw. H. Verhagen-Mulder is VVE-coördinator aan de Calvijnschool te Ederveen.
Workshop 7
Titel: Techniek met peuters en kleuters - dertig dingen die je direct kunt doen
Workshopleider: Hanno van Keulen (Windesheim Flevoland), met medewerking van
studenten
Inhoud workshop
Kind zijn is nieuwsgierig zijn. Alles uitproberen. Al je zintuigen gebruiken om de wereld
om je heen te ervaren. Die wereld is vol met de producten van wetenschap en
technologie. Alle reden dus om peuters en kleuters hier op los te laten! Want hoe beter
ze hun leefwereld begrijpen, hoe meer ze zich later vertrouwd zullen voelen met
techniek.
Techniek met peuters en kleuters is een eerste kennismaking met de hoofdvragen van de
techniek: Hoe maak je dat? En: Kan dat beter? Jonge kinderen zijn onbekend met
bestaande oplossingen maar compenseren dat door creativiteit en experimenteerdrift.
Voor de begeleiders is het de kunst in het alledaagse leven uitdagende problemen te zien
('ik heb een paar verschillende lappen stof; kunnen we daar een waterdichte paraplu van
maken?'). En om de verkenningen en uitprobeersels te begeleiden. Dat gaat door vragen
stellen ('wat doet een paraplu eigenlijk?'), door denkpunten te maken ('een krant is vast
wel waterdicht'), door kinderen hun ervaringen te laten verwoorden. Samen een tijdje
nadenken, oftewel 'sustained shared thinking' op z'n Engels. Dit kun je leren!
Tijdens de workshop worden voorbeelden gegeven en filmpjes getoond met heel jonge
kinderen die diep doordenken. Er is een boekentafel met speel- en lesideeën.
CV
Dr. Hanno van Keulen (1961) is lector Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding bij
Windesheim Flevoland in Almere. Hij is verbonden aan de Lerarenopleiding
Basisonderwijs, de opleiding Pedagogiek en het Center of Expertise 'TechYourFuture' van
Hogeschool Windesheim. Hij schreef diverse boeken over wetenschap en techniek op de
basisschool en kreeg in mei 2013 de Praktijkprijs van de Nederlandse Vereniging voor
Onderwijs Research voor zijn onderzoek 'Talent ontwikkelen met wetenschap en
techniek'.
Workshop 8
Titel: Investeren in spel en spelen
Ondertitel: Opbrengstgericht werken met jonge kinderen
Workshopleidster: Drs. Aleid Beets-Kessens
Inhoud workshop
‘Als ik kinderen laat spelen, is dat dan opbrengstgericht? Onze directeur wil de tijd voor
spelen verkorten. Hij wil dat we opbrengstgericht gaan werken en vindt dat we daarom
met methoden voor rekenen en taal aan de slag moeten. Hoe kan ik duidelijk maken dat
bijvoorbeeld het spelen in hoeken wel degelijk leidt tot leeropbrengsten en dat dat beter
past bij de manier waarop jonge kinderen leren?’
Het woord ‘opbrengstgericht’ blijkt leerkrachten af te schrikken. Het is een zakelijke term
die vooral om ‘kwantiteit’ lijkt te gaan. Het klinkt ‘berekenend’; in de financiële wereld
wordt hiermee ‘rente’ bedoeld. Een belegger wil bijvoorbeeld investeren in een bedrijf op
voorwaarde dat dat iets voor hem oplevert. Daar gaat wel een degelijke oriëntatie aan
vooraf. Gaat deze vergelijking op in het opbrengstgericht werken met jonge kinderen?
In deze deelsessie laat ik zien dat het de moeite waard is om te investeren in spel en
spelen met het oog op ‘rente’ voor de ontwikkeling van het jonge kind.
CV
Aleid Beets-Kessens is specialist jonge kind met speciale begeleidings- en
onderwijsbehoeften. Zij is als orthopedagoog en docent verbonden aan de Master SEN
opleiding van Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (OSO). Vanuit een
achtergrond in het kleuteronderwijs en speciaal onderwijs verdiept ze zich in thema’s als
visies op onderwijs, de rol van spel en spelen, sociaal-emotionele ontwikkeling en het
begrijpen van gedrag. Beets-Kessens verzorgt regelmatig nascholing en presentaties
over deze thema’s, onder andere bij verschillende onderwijsinstellingen in het land. Zij
publiceert met enige regelmaat in boeken en tijdschriften en is actief als voorzitter van
de redactie van het vakblad HJK (De wereld van het jonge kind).
Workshop 9
Workshoptitel: Alle meisjes zijn lief, alle jongens druk!
Workshopleider: Jan van der Zwan
Inhoud workshop
Al voor de geboorte ontwikkelen, onder invloed van hormonen, de hersenen van jongens
zich anders dan die van meisjes. Jongens die wedstrijdjes met elkaar doen, meisjes die
lief speelgoed met elkaar delen, jongens die eindeloos in de bouwhoek kunnen spelen,
meisjes die graag met je willen knuffelen… Herkenbaar? Juist in de peuter- en
kleuterperiode komen deze verschillen in de sociaal-emotionele ontwikkeling duidelijk
naar voren!
De pedagogisch medewerker en leerkracht hebben enorm veel invloed op de wijze
waarop de hersenen van jongens en meisjes zich ontwikkelen. Dit vraagt om onderwijs
en begeleiding die passen bij de mogelijkheden van beide seksen!
In deze workshop leer je aan de hand van aansprekende en praktijkgerichte voorbeelden
en oefeningen hoe je peuters en kleuters op een breinvriendelijke manier kunt
begeleiden in hun sociaal-emotionele ontwikkeling.
CV
Onderwijsadviseur Jan van der Zwan (HCO) is een expert op het gebied van het
(kleuter)brein en verzorgt in het land regelmatig workshops en ouderavonden over dit
onderwerp.
Workshop 10
Titel: Vanzelfsprekend?
Workshopleiders: mevr. I. Retel en mevr. S.N. Scheele-Verheggen en
Inhoud workshop
Een workshop over taalspraakstimulering, relatie tussen taal, communicatie en sociale
ontwikkeling.
Logopediste Ilona Retel en orthopedagoge Sabine Scheele maken deel uit van
“Kindertherapeutisch Centrum de Leeuwensprong”. Tijdens hun werk komen zij veel
kinderen tegen met meervoudige ontwikkelingsproblemen. In de workshop zullen zij
samen met u kijken naar nut en noodzaak van een goede communicatie met een kind
maar bovenal: Hoe maak je samen in het contact plezier? Hoe sluit je het beste aan?
Waarmee stimuleer je de taalontwikkeling? Hoe kun je bezigheden van alledag gebruiken
voor de communicatie met het kind? Waarom is dit eigenlijk belangrijk? Als een kind u
glimlachend aankijkt, ontvangt u een schat aan informatie: “ik word begrepen, ik kan
mijn lijf zo sturen dat ik je aan kan kijken, ik kan je herkennen”. Het aangaan van een
liefdevolle en speelse relatie blijkt van groot belang voor de algehele ontwikkeling en in
het bijzonder voor de communicatieve en sociaal-emotionele ontwikkeling. Baby's
hebben een enorm flexibel en creatief brein. De veelheid aan zenuwbanen die in de
eerste jaren in de hersenen wordt aangelegd is vele malen groter dan in de jaren erna.
Daarom is het belangrijk om in deze eerste jaren de ontwikkeling goed te volgen en zo
nodig extra in te zetten op ontwikkelingsstimulering. Tijdens deze workshop laten wij u
kennis maken met ‘de Hanen’ basisprincipes: Volgen, Aanpassen, Toevoegen (VAT). We
zullen ingaan op normale versus afwijkende communicatie en taalspraakontwikkeling.
Daarnaast krijgt u handvatten voor het stimuleren van de communicatie en de
spraakontwikkeling bij jonge kinderen.