LEZING Wonen in Romeinse insulae. De hoogbouw van Rome en

Novità
NIEUWS VAN DANTE ALIGHIERI NIJMEGEN · JANUARI 2015
LEZING Wonen in Romeinse insulae. De hoogbouw van Rome en Ostia
WOENSDAG 4 FEBRUARI
Dante Alighieri
Nijmegen
LEZING
Novità
Februari 2015
2
Wonen in Romeinse
insulae: de hoogbouw van
Rome en Ostia
door DR. SASKIA STEVENS
Afgaand op de verhalen van antieke auteurs
de over woon- en leefomstandigheden in
Romeinse appartementen, lijkt het wonen in
hoogbouw in de Romeinse tijd een hachelijke
onderneming te zijn geweest.
Brand- en instortingsgevaar, maar ook burenoverlast, waren
volgens deze auteurs aan de orde van de dag. Archeologisch
onderzoek heeft echter aangetoond dat dit beeld aanzienlijk
moet worden bijgesteld.
VOORZIENINGEN
Echter, in de eerste twee eeuwen na Christus kon een
Romeins appartement over een groot aantal voorzieningen
beschikken, zoals stromend water en een eigen toilet, en
zouden we een Romeins appartement zelfs comfortabel
kunnen noemen.
LEEF- EN WOONCULTUUR
Aan de hand van citaten van antieke auteurs en
archeologische voorbeelden uit Rome en de havenstad Ostia
zal een beeld worden geschetst van de leefen wooncultuur in Romeinse hoogbouw in
de eerste en tweede eeuw na Christus.
SASKIA STEVENS
Dr. Saskia Stevens
is classica en
archeologe. Zij
werkt als universitair
docent Oude
Geschiedenis aan de
Universiteit Utrecht
en is gespecialiseerd
in de archeologie
en geschiedenis van
Romeins Italië, met
een focus op de
Late Republiek en
vroege Keizertijd,
de topografie van
Rome, Romeinse
urbanisatie,
stedenbouw en
wooncultuur.
WANNEER
Woensdag 4
februari 2015 om
19.45 uur.
WAAR
Logegebouw
(voorheen het
Steiger-theater).
Het adres is
Fortstraat 7, 6523
DG Nijmegen.
NIEUWS
Het onderwijs in
Italië
door ROB KAMP
De O.E.C.D heeft zojuist zijn rapport
Education at a glance 2014 aangepast wat
betreft het onderwijs in de aangesloten
landen waaronder Italië. Het thema is: loont
het om tijd en geld te steken in een studie?
De uitkomst laat zien dat dit in Italië minder geldt dan in de
andere aangesloten westerse landen. De cijfers zijn van 2013.
Van de groep 25 tot 34-jarigen heeft 16% geen diploma hoger
onderwijs/vwo. Van de jongeren stopt 25% na de Terza Media.
Nog geen 20% heeft een Universitaire opleiding tegen een
O.E.C.D. gemiddelde van 40%. Van deze 20% is 28% vrouw en
18% man. Van de afgestudeerden heeft 8% van de vrouwen
geen werk tegen 7% voor de mannen. Van de lager opgeleiden
heeft 67% van de mannen werk tegen 43% van de vrouwen.
30% van de jongeren (15-29 jaar), vooral mannen, werken
niet, studeren niet en volgen geen opleiding. Slechts 5%
combineert werk en opleiding maar werkt daarbij slechts 10
uur per week.
POVER
Het rapport belicht een tijdspanne van 2000-2013. In die tijd is
veel verbeterd. Maar als je kijkt naar de opleiding na school is
opsteller A. Schleicher veel sceptischer. De samenhang tussen
onderwijs en werk is zeer zwak; vooral de universiteit staat
veraf van de werkomgeving. Er is wel veel geld besteed aan de
opleiding van werklozen maar het resultaat is pover.
Bron: Corriere della Sera, 25-1-2015
Novità
Februari 2015
3
“
De
universiteit
staat veraf
van de werkomgeving
Novità
Februari 2015
BOEKEN
4
Een hilarisch beschreven
zoektocht naar toneelsubsidies
door DANIËLLE SERDIJN
Een gedetailleerd verslag wilde de
beoordelingscommissie, zodat zij een gedegen
beeld kon krijgen van de situatie waarin Hein en
Kees terecht waren gekomen. Dit verslag, een
ijzersterke vondst die tot op de laatste bladzijde
wordt bewaakt, is de nieuwe roman van Kees ‘t
Hart (1944), Teatro Olimpico.
Kees, de protagonist, doet het woord. Uitvoerig
vertelt hij hoe hij en zijn kompaan Hein, beiden
theatermakers te Den Haag, twee jaar geleden
kennismaakten met ene Jim Staborowsky. De ontmoeting had
plaats na hun ‘anti-historische’ Rousseau-voorstelling in het
theater aan het Spui. Achteraf gezien een cruciaal moment,
alleen toen had het tweetal zich zonder gezichtsverlies terug
kunnen trekken. Maar dat deed het niet.
Jim stelt zich voor als Rousseau-kenner. Hij complimenteert
de twee en laat weten contacten te hebben met theatermensen in Italië. Zijn vriendin is ‘intendante’ in het Teatro
Olimpico in Vicenza, het oudste overdekte theater uit de
Renaissance.
Hein en Kees lopen niet op de zaken vooruit, maar wanneer ze
maanden later een uitnodiging ontvangen om hun voorstelling
op te voeren tijdens het Rousseau-festival in Vicenza, wordt
het lastig het hoofd koel te houden. Ze willen graag, hoewel
er op creatief, logistiek en financieel terrein nog veel geregeld
moet worden.
Waar vinden ze zo snel een geschikte acteur voor de rol van
Rousseau? Wie kan hun stuk vertalen naar het Italiaans?
Hoe zal het decor worden vervoerd? En hoe krijgen
ze de financiering voor deze productie rond? Diverse
Kees ‘t Hart: Teatro
Olimpico
€ 18,99
BOEKEN
Novità
Februari 2015
5
toezeggingen worden gedaan, maar door steeds weer
andere functionarissen. Kees en Hein raken verstrikt in een
ondoorgrondelijke manier van zakendoen waarin veel wordt
beloofd, maar evenzoveel wordt uitgesteld en niemand
verantwoordelijk is. Toch hebben de twee vertrouwen. Droom
en ambitie houden hen op de been, tegen beter weten in.
Voor bijna dertigduizend euro steken ze zich in de schulden.
Vandaar dit verslag aan de commissie. Hopelijk wordt hun
subsidieaanvraag achteraf gehonoreerd.
Vreselijk. Maar vooral buitengewoon geestig. Alles wat mis
kan gaan, gaat ook mis. Hein en Kees modderen voort, zelfs
van hun oorspronkelijke visie op Rousseau blijft niets over. De
Italianen maken er een fuifnummer van, een absurdistische
kermisact, al krijgt het wel lovende kritieken.
Terug naar de schrijver, ‘t Hart, wiens werk dikwijls een
speelse verwerking is van dat van anderen. Verbond de
schrijver zich voor de roman Vertigo met de jaren vijftig en
zestig en de film van Hitchcock, in Teatro Olimpico steunt
hij op Samuel Beckett. Hein en Kees hebben een broertje
dood aan diens flauwe absurdisme. Geen moment laten de
twee onbenut zich te positioneren als anti-Beckettianen: ‘...in
geen geval een acteur met een Beckett-verleden. Zo’n acteur
met een strakke clownskop of een zogenaamd door honger
uitgeteerd gezicht die plechtig probeert niet de zaal in te
kijken, en het over vervreemding en isolement heeft.’
Maar hoe verder de roman vordert, hoe meer de wereld van
Hein en Kees op die van Beckett-personages gaat lijken. Soms
tot in frapperende details: in Becketts Wachten op Godot zijn
het de hoofddeksels die verwisseld worden, in Teatro Olimpico
betreft het de achternamen van Kees en Hein. Zoiets maakt
hen inwisselbaar. Geen greintje greep hebben deze figuren
op personen en instanties. Als er twee in een vervreemdend
isolement verkeren, zijn zij het.
Een gangenstelsel van andere teksten schuilt achter dit ene
werk. ‘t Hart, belezen en relaxt, weet er vanzelfsprekend de
weg. Voor een lezer is het bepaald gerieflijk om aan zijn hand
meegevoerd te worden.
Recensie uit de Volkskrant, 27 -9- 2014
“
Vreselijk.
Maar vooral
buitengewoon
geestig.
Novità
Februari 2015
BOEKEN
6
Van der Kwast verstopt zijn
roman in een ode aan de
ijsmakers
door DANIËLLE SERDIJN
Iets subtieler had wel gemogen. De ijsmakers van
Ernest van der Kwast is het verhaal over enkele
generaties Italiaanse ijsmakers uit het geslacht
Talamini. Als een van de jongste loten aan de
stam kiest Giovanni echter voor de literatuur,
voor de poëzie om precies te zijn. Door die keuze
zadelt hij zijn broer Luca op met de overname
van vaders ijssalon in Rotterdam. Omgekeerd
bezorgt Luca Giovanni een familieklus waar hij
niet omheen kan.
Van der Kwast vertelt hoe de eerste Italiaanse ijsmaker furore
maakte. Geen cliché wordt daarbij gemeden. Zeker in het
eerste deel van de roman lezen we talloos vaak hoe de ogen
sluiten zodra er een verrukkelijk hapje ijs wordt geproefd: ‘De
lepel naderde zijn mond en zijn ogen gingen vanzelf dicht.’ Het
zijn beelden die je in commercials ziet, reclamefoto’s. Soms
ook lijkt het of Van der Kwast zijn verbeeldingszin ontleende
aan cartoons, bijvoorbeeld wanneer hij een deel van de VS
beschrijft en vertelt over treinrails die steeds langer worden
en verdwijnen in de verte. Hapklare taferelen. Aaneengeregen
door nu eens een hemeltergend sjabloon: ‘Ik voelde me
een verrader, naar mijn vader toe...’ en dan eens door een
aardige regel: ‘Sommige mensen hadden van poëzie dezelfde
verwachting als van leidingwater; het moest vooral helder zijn.’
Eenmaal volwassen begeeft Giovanni zich in de wereld van de
grote internationale poëziefestivals. In opdracht van World
Poetry Festival reist hij de wereld rond. Het archetype van
de literaire bobo als witte wijndrinker en restaurantbezoeker
wordt bepaald niet ontkracht, evenmin dat van de knappe
literaire stagiaire. Het is een weinig authentieke droomwereld
die Van der Kwast ons voorzet. Ieder beeldje bestaat al.
Op z’n best is Van der Kwast in slapstick. Dat is, zo bleek
Ernest van der
Kwast: De ijsmakers
€ 18,90
(E-boek € 12,99)
BOEKEN
Novità
Februari 2015
7
eerder in Mama Tandoori (2011), zijn terrein. Van puike
kwaliteit is de scène waarin een Chinees op het terras van de
ijssalon in een redetwist verwikkeld raakt met vader Talamini.
Inzet is de kwestie wie het patent heeft op ijs: Chinezen of
Italianen. Marco Polo’s wereldreis wordt aangevoerd om een
en ander te staven. Baten doet het niks. De woordenwisseling
eindigt met gooi- en smijtwerk waarna de Chinees het terras
afrent.
Niet onbelangrijk is de ode aan (familie)verhalen die Van der
Kwast ook brengt. Hij sprak met bekende ijsmakers en bracht
hun geschiedenissen deels onder in zijn roman. Maar met
dit soort oorspronkelijke vertellingen trekt de schrijver De
ijsmakers toch niet vlot.
Recensie uit de Volkskrant, 24-1-2015
“
De woordenwisseling
eindigt met
gooi- en
smijtwerk
NECROLOGIE
Novità
Februari 2015
8
Francesco Rosi: grootse
regisseur zocht de
schaduwkanten van Italië
door PAULINE KLEIJER
‘Het geweten van de Italiaanse cinema’, werd hij eens genoemd.
Francesco Rosi, die zaterdagochtend op 92-jarige leeftijd overleed
in Rome, onderzocht in zijn werk de schaduwkanten van de
Italiaanse samenleving. Het leverde prachtige, verontrustende
films op als Salvatore Giuliano (1962), op het filmfestival van Berlijn
bekroond met de prijs voor de beste regie, en Il caso Mattei (1972),
winnaar van de Gouden Palm in Cannes.
Vooral in de jaren zestig en zeventig gold Rosi als een van de
grootste Italiaanse regisseurs. Met zijn films over de maffia,
corruptie, machtswellust en politiek bedrog had hij veel invloed. Hij
werd bewonderd door Francis Ford Coppola en Martin Scorsese en
stond aan de wieg van de Italiaanse onderzoekscinema. Hij deed
uitgebreid research voor zijn films, die vaak draaiden om bestaande
personen en gebeurtenissen.
Rosi, geboren in Napels, studeerde rechten en begon zijn
filmcarrière als assistent van Luchino Visconti. Later werkte hij voor
Michelangelo Antonioni. Als regisseur werd hij meestal net als zijn
leermeesters onder het Italiaanse neorealisme geschaard, maar
zelf vond Rosi dat etiket te eenzijdig. Hij was net zozeer beïnvloed
door het neorealisme als door Amerikaanse misdaadfilms. Ook de
journalistiek was een belangrijke inspiratiebron.
Zijn derde speelfilm, Salvatore Giuliano, over een legendarische
Siciliaanse crimineel, betekende zijn doorbraak. Een jaar later, in
1963, won Rosi de Gouden Leeuw op het filmfestival van Venetië
met Le mani sulla città (Hands over the City). Daarin speelt Rod
Steiger een Napolitaanse ondernemer die, gedekt door lokale
politici, fraudeert met bouwplannen en veiligheidsnormen aan zijn
laars lapt. De scène waarin een appartementengebouw instort, in
schitterend zwart-wit gedraaid door cameraman Gianni Di Venanzo
(die ook werkte voor Federico Fellini), is een indrukwekkend
voorbeeld van Rosi’s meesterschap.
“
De zoektocht
naar de
waarheid
was voor Rosi
belangrijker
dan een
gemakkelijk
oordeel
NECROLOGIE
Novità
Februari 2015
9
Dat zijn onderzoek naar schimmige, maffia-gerelateerde zaken niet
ongevaarlijk was, bleek toen de journalist Mauro De Mauro in 1970
spoorloos verdween. Rosi had hem gevraagd onderzoek te doen
naar de mysterieuze dood van de oliemagnaat Enrico Mattei voor
zijn film Il caso Mattei; vlak nadat De Mauro had aankondigd een
schokkende onthulling te gaan doen, werd hij ontvoerd.
Het weerhield Rosi er niet van politiek geëngageerde films te blijven
maken, zoals Lucky Luciano (1973), Cadaveri eccellenti (The Context,
1976) en Cristo si è fermato a Eboli (Christ Stopped at Eboli, 1979). Het
sociale drama Tre fratelli (Three Brothers, 1981), over drie uit elkaar
gegroeide broers die terugkeren naar hun ouderlijk huis in het
zuiden van Italië, leverde hem een Oscarnominatie op.
Hoewel Rosi van leer trok tegen corruptie en zijn linkse opvattingen
niet onder stoelen of banken stak, onthield hij zich in zijn films van
pasklare oplossingen. De zoektocht naar de waarheid was voor hem
belangrijker dan een gemakkelijk oordeel. Zijn verhalen waren vaak
complex en ook de stijl liet zich niet eenvoudig benoemen. Hoewel
zijn films soms op documentaires leken (hij ging zelfs zover foto’s
en ander historisch beeldmateriaal te herscheppen), maakte hij ook
gebruik van de wetten van het melodrama en de misdaadthriller.
Lucky Luciano, over de beruchte maffiabaas, was voor veel
Amerikaanse regisseurs een voorbeeld.
Na Tre fratelli gooide Rosi het over een andere boeg. Carmen
(1984, met een hoofdrol voor de tenor Plácido Domingo), was een
verfilming van de opera van Bizet. In Zuid-Amerika nam hij Cronaca
di una morte annunciata (Chronicle of a Death Foretold, 1987) op,
naar de beroemde roman van Gabriel García Márquez. Zijn laatste
film was La tregua (The Truce, 1997), met een hoofdrol voor John
Turturro als de schrijver Primo Levi.
Onder collega’s was Rosi bijzonder geliefd. Hoewel het hem aan
internationale waardering niet ontbrak, was zijn status in eigen land
nog vele malen groter. In 2012 werd hij in Venetië geëerd met een
Gouden Leeuw voor zijn gehele oeuvre.
Bron: de Volkskrant, 11-1-2015
“
Rosi stond
aan de
wieg van de
Italiaanse
onderzoekscinema
TENTOONSTELLING
Novità
Februari 2015
10
Etrusken. De geesten
van een volk
door ROB KAMP
In Bologna is een tentoonstelling gewijd aan
de Etrusken, die een verfijnde grafkunst
hebben ontwikkeld en ook enige aspecten van
het Romeinse recht hebben beïnvloed.
Vroeger noemde men de Etruskische beschaving mysterieus.
Dat kwam vooral doordat men de herkomst ervan niet wist
vast te stellen. Waar kwamen deze mensen vandaan, die zich
rond 900 v. Chr. in het huidige Toscane en Lazio vestigden?
Volgens Herodotus waren het mensen uit Klein-Azië, maar
Dionysus van Hallicarnassus meende dat het een inheems volk
was. De moderne wetenschap heeft het mysterie opgelost.
Het Etruskische schrift is ontcijferd en de schrijfstijl blijkt
vergelijkbaar met die van het Grieks. Het volk is ontstaan
uit het samengaan van Anatolische volksverhuizers en een
inheemse voor-Latijnse volk.
GRAFMONUMENTEN
Wat wel mysterieus gebleven is, gevoed door de grote
hoeveelheid grafmonumenten die de Etrusken hebben
nagelaten, is hun verhouding met de dood. Dat er heden ten
dage nog veel grafmonumenten zijn is tamelijk eenvoudig te
verklaren. De grafmonumenten zijn gemaakt van eersteklas
materialen en zijn dus beter bestand dan de materialen die
voor woningen werden gebruikt en daarom zijn vergaan. Dit
kan erop wijzen dat de Etrusken een bijzondere aandacht
hadden voor het hiernamaals, bevolkt door geesten. Tot zover
is het niet anders dan bij de Grieken en de Romeinen. Wat
wel verschilt is de manier waarop de Etrusken hun leven na
de dood vormgaven. Het leven na de dood stond voor hen
gelijk aan het aardse leven alleen het was voor eeuwig. In de
INFO
l viaggio oltre la
vita. Gli Etruschi e
l’aldilà tra capolavori
e realtà virtuale
Palazzo Pepoli.
Museo della Storia
di Bologna
Tot 22 februari
2015
www.genusbononiae.it
TENTOONSTELLING
Novità
Februari 2015
11
graven mocht dus niets ontbreken wat de overledene nodig
zou hebben om van te leven, van huisraad tot dingen voor het
dagelijks leven en van kleding tot tekens van macht.
Belangrijker wellicht is de invloed van de Etruskische
cultuur op die van het nabije Rome, waar op het einde van
het Archaïsche tijdperk (580 -480 v. Chr.) drie Etruskische
koningen heersten.
STRAFRECHT
Een zeer oude wet wilde dat de schuldige van perduellio
(hoogverraad) aan een draad werd opgehangen aan een
arbor infelix (een ongelukkige boom) en werd gegeseld tot
hij dood was. Niet zozeer het kennelijke onderscheid dat de
Etrusken maakten tussen gelukkige en ongelukkige bomen is
hier van belang, maar de strafwet zelf. Deze was, zo lezen wij
bij Cicero, ingevoerd door Tarquinius Superbus, een van de
Etruskische koningen.
SOCIALE PRAKTIJKEN
De gladiatorenspelen werden uit Etrurië geïmporteerd,
waar zij werden uitgevoerd tijdens begrafenisplechtigheden
ter ere van de overledene. Het is wellicht interessanter om
te zien hoe de Etruskische cultuur zich houdt onder de
belangrijkste structuren van de Romeinse beschaving en in het
bijzonder ten opzichte van de familie, die de Romeinen als het
fundament van de stabiliteit van de Staat beschouwden. Om
over dit thema te kunnen oordelen moeten wij in herinnering
brengen, dat zowel in Griekenland als in Rome vrouwen totaal
ondergeschikt waren aan de mannen en dat in Griekenland de
situatie praktische ongewijzigd bleef tot de Hellenistische tijd.
VROUWENRECHTEN
In Rome echter, tegen het einde van de Republiek, hadden
vrouwen op het gebied van het privaatrecht bijna dezelfde
rechten als mannen bereikt. Men zou kunnen denken dat op
basis van dit fenomeen, dat dit de invloed van de Etruskische
wereld was, waar de vrouwen vrijer waren en andere rechten
hadden. Ik wil hiermee niet de oude achterhaalde theorieën
oprakelen over het matriarchaat noch over de onbewezen
matrilineaire afstamming en doorgifte van goederen in de
vrouwelijke lijn maar dit neemt niet weg dat Etruskische
vrouwen in vergelijking tot de Romeinse actiever deelname
aan het sociale leven. Zij lagen aan de banketten aan, niet
TENTOONSTELLING
Novità
Februari 2015
12
gezeten, zoals de Romeinse vrouwen die alleen toegelaten
werden bij het eerste gedeelte wanneer er nog geen wijn werd
gedronken. De Etruskische vrouwen waren goed onderlegd en
konden vrij over hun bezit beschikken.
VREEMD
Het is mogelijk dat de toenemende toekenning van rechten
aan de Romeinse vrouw (in het bijzonder de mogelijkheid
bezit van de vader te erven in gelijke mate met haar broers)
te danken is aan Etruskische invloed. In Griekenland is het
bijvoorbeeld nooit toegestaan. Moeilijk te bewijzen maar
aannemelijk en dat maakt de Etrusken toch iets minder
vreemd dan wij doorgaans denken.
Bron: Eva Cantarella, Corriere della Sera 23-10-2014
TENTOONSTELLING
Novità
Februari 2015
13
Adolfo Wildt
door ROB KAMP
Beeldhouwer Adolfo Wildt (1868-1931) was op
18 jarige leeftijd al beroemd om zijn omgang
met marmer
Wildt was van Zwitserse origine en woonde met de familie
in armoedige omstandigheden in Milaan. Hij was op 18 jarige
leeftijd al beroemd om zijn omgang met marmer. Zijn eerste
werk werd al direct door de overheid aangekocht.
Hij had een contract met Franz Rose, een verzamelaar, die
hem gedurende 18 jaar een beschermd leven gaf. Na diens
dood moest hij zich in de markt bewijzen.
Hij had aan de Brera gestudeerd en bij Federico Villa.
Later was hij zelf leraar aan de Brera en zette hij er een
beeldhouwcursus voor marmer op. Leerlingen van hem waren
onder andere Lucio Fontana en Fausto Melotti.
Zijn beelden zijn geworteld in de laat 19de eeuwse romantiek,
sterk beïnvloed door de Secession en de Art nouveau. Voorts
heeft zijn werk iets symbolistisch met een zekere voorkeur
voor het bizarre (gothic).
De extreme gladheid van zijn oppervlakten geven zijn
marmeren bustes een absolute puurheid en plastische
integriteit die samengaan met een bijna waanzinnig
dramatisch gevoel.
INFO
Adolfo Wildt
(1868–1931)
Parijs, Musée
National de
l’Orangerie
Van 15 april tot 13
juli 2015
www.musee-orsay.fr
AGENDA
Il caffè in lingua...
italiana
Novità
Februari 2015
14
Se studi o parli la lingua italiana, ti aspettiamo
per fare quattro chiacchiere!
Informeel samenzijn en het Italiaans blijven oefenen! We
bieden de mogelijkheid aan studenten en liefhebbers, soci en
non-soci van de Dante Alighieri om elkaar te ontmoeten en
Italiaans te spreken. Ken je iemand die Italiaans spreekt en
wil blijven oefenen? Neem hem/haar mee naar het Caffè in
lingua....italiana.
- Gedurende een uur, een keer per maand, op maandagochtend
zal er in een gezellige, ongedwongen sfeer met elkaar in
het Italiaans gekletst worden of over een bepaald thema
gesproken worden.
- Een van de docenten zal altijd aanwezig zijn. De aanwezigen
kiezen een gespreksonderwerp of anders zoekt de docent(e)
een onderwerp uit.
- Je moet minimaal een jaar Italiaans hebben gestudeerd.
- Het is geen les, dus geen boek en geen huiswerk.
- Elke bijeenkomst kost € 5 en je betaalt als je binnenkomt.
Aanmelden kan via de website:
www.dantenijmegen.nl/il-caffe-in-lingua
INFO
De eerstvolgende
bijeenkomst vindt
plaats op maandag
9 februari, van
10.00 uur tot 11.00
uur in A Tazza Rima,
Houtstraat 1, 6511
JK Nijmegen.
De volgende data
zullen later bekend
gemaakt worden.
Aanmelden kan via
de website
Novità
Februari 2015
AGENDA
15
EXPO 2015 / Milaan
door ROB KAMP
MILAAN
Vanaf 15 mei loopt de EXPO 2015 in Milaan
met als thema Nutrire il pianeta. Energia
per la vita. Het Italiaanse paviljoen is van
Nemesis & Partners. Nederland heeft
niets ingezonden. Bij deze gelegenheid
zijn uiteraard ook tentoonstellingen
georganiseerd.
De hoofdtentoonstelling Arts & Food in
Milaan is in het Triennale gebouw en park
(9 april-1 november 2015).
BRESCIA
In Brescia is een tentoonstelling Il Cibo
nell’arte. Dal seicento a Warhol in het
Palazzo Martinengo (24 januari-14 juni
2015).
MILAAN
In Milaan is er de speciale tentoonstelling
van Leonardo da Vinci met zo’n 100
exponaten van schilderijen, tekeningen,
enz. In het Palazzo Reale (15 april-19 juli
2015).
In de Palazzo Reale is ook de speciale
tentoonstelling Arte lombarda dai Visconti
agli Sforza. (12 maaty-28 juni 2015).
MILAAN
Ook de moderne Italiaanse kunst
wordt niet vergeten. In het Museo del
Novecento: Il museo dei Musei. La
collezione Ideale di arte Italiana del XX
secolo. Een keuze uit vijf Italiaanse musea.
(1 mei-31 oktober 2015).
MILAAN
Verder in Milaan: Medardo Rosso in
Galleria Nazionale Arte Moderna (17
februari-7 juni 2015).
MILAAN
Een grote overzichtstentoonstelling in het
Museo del Novecento: Yves Klein/Lucio
Fontana 1957 -1962 (tot 15 maart 2015).
MILAAN
In het Museo di Brera: Bramantino a
Milano 1477- 1499 (tot 22 maart).
Medardo Rosso: Enfant malade
Novità
Februari 2015
AGENDA
Tentoonstellingen,
evenementen
16
door ROB KAMP
FLORENCE
NAPELS
Gherardo delle Notti (Gerhard van
Honthorst)
Van 10 februari tot 24 mei 2015
Galleria degli Uffizi
www.uffizi.it
Pompei e l’Europa: Natura e storia (17481943)
Bij gelegenheid van de Expo 2015 heeft
de soprintendeza van Napels een
grote tentoonstelling van 200 stukken
samengesteld met werken afkomstig uit
heel Europa.
De tentoonstelling wordt gehouden in het
Museo Archeologico en in Pompei, waar
de gerestaureerde calchi te zien zullen
zijn en een afdeling foto’s Fotografare e
documentare Pompei met foto’s uit het
archief van de soprintendenza.
Van 26 mei tot 2 november 2015
Museo archeologico Nazionale di Napoli
cir.campania.beniculturali.it/
museoarcheologiconazionale
FORLÌ
Boldini. Lo spettacolo della Modernita
Van 1 februari tot 14 juni 2015
Musei San Domenico
www.mostrefondazioneforli.it
(In het najaar 2015 is hier nog de
tentoonstelling te zien over de Marchesa
Casati, die nu tot 8 maart in Venetië te
zien is.)
ROME
Giorgio Morandi
Van 27 februari tot 27 juni
Complesso Vittoriano
www.comunicareorganizzando.it
ROVIGO
Il demone della Modernita. Pittori
visionari all’ alba del secolo breve
Fantatische/symbolistische kunst rond de
eeuwwisseling 1900
Van 14 februari tot 14 juni 2015
Palazzo Roverella
www.palazzoroverella.com
PARIJS
Baroque Underworld; Vice and poverty in
Rome
Schilders in Rome in de 1ste helf van de
17de eeuw. De tentoonstellingen gaat
over de Caravaggistische groep, de
Bamboccianti en de Bentveughels. De
tentoonstelling was eerder te zien in de
Villa Medici in Rome.
Van 24 februari tot 24 mei 2015
Musee du Petit Palais
www.petitpalais.paris.fr
Novità
Februari 2015
AGENDA
17
Tentoonstellingen,
evenementen
door YVETTE DRIEVER
LONDEN
LEIDEN
Renato Guttuso: Painter of Modern Life
Tot 4 april 2015
Estorick Collection of Modern Italian Art
www.estorickcollection.com
Carthago
Tot 10 mei 2015
Rijksmuseum van Oudheden
www.rmo.nl
KARLSRUHE
NIJMEGEN
Gianfranco Baruchello - Certain Ideas
Tot 29 maart 2015
ZKM
www.zkm.de
Tordoir verkent Tiepolo
Tot 14 juni 2015
Museum Het Valkhof
www.museumhetvalkhof.nl
ROME
Bellissima. L’Italia dell’alta moda 1945-1968
Tot 3 mei 2015
Maxxi
www.fondazionemaxxi.it
NAPELS
Augusto e la Campania. Da Ottaviano a
Divo Augusto
Tot 1 april 2015
Museo Archeologico di Napoli
cir.campania.beniculturali.it
GRONINGEN
Het geheim van Dresden – Van Rembrandt
tot Canaletto
Tot 24 mei 2015
Groninger Museum
www.groningermuseum.nl
Narcisse Tordoir: De Roze Spion
Novità
Februari 2015
AGENDA
Programma Dante
Nijmegen
WOENSDAG 4 FEBRUARI
WOENSDAG 15 APRIL
Lezing door dr. Saskia Stevens: Wonen in
de Romeinse insulae: de hoogbouw van
Rome en Ostia
Lezing door Stefano Gianni: De Venetiaanse schilders in de Renaissance
18
WOENSDAG 20 MEI
WOENSDAG 11 MAART
Film in samenwerking met Lux Nijmegen
Serata di fine stagione: foto- en beeldshow door Guus Reinartz over een nader
te bepalen streek van Italië
Novità
Februari 2015
AGENDA
Programma Dante
Kleve
DONDERDAG 26 MAART 2015
DINSDAG 21 APRIL 2015
Kolpinghaus Kleve, 19.30 uur
Michelangelo, Bildhauer, Maler, Lichtbildervortrag mit Rezitation mit Herrn
Richard Konstantin Blasy, München
Kolpinghaus Kleve, 19.30 uur
Auch Goethe war hier und sang uns eine
Idylle, Diavortrag mit Guido von Büren,
Jülich
19
Novità
Februari 2015
AGENDA
Programma Alliance
Française
DINSDAG 3 & DONDERDAG 12 FEBRUARI
WOENSDAG 25 MAART
Café Zaal Groenewoud, 20.00 uur
Daan van Speijbroeck, « Glas in lood in
Frankrijk »
Lux Nijmegen, 19.30 uur
Recente Franse film
20
APRIL
DONDERDAG 5 MAART
Café Zaal Groenewoud, 20.00 uur
Christian Furia, « Onderwerp nog niet
vastgesteld »
De Muse, Malden, 20.00 uur
« Café chantant »
ZONDAG 17 MEI
Marishuis, 12.00 uur
Mas d’Intras, « Vin ardéchois et dégustation », met déjeuner/pique-nique
Novità
Februari 2015
NIEUWS
21
Ingekomen
mededelingen
STUDIEPROGRAMMA
Spett.le Rappresentante/ Direttore della
Società Dante Alighieri,
è con molto piacere che inviamo la nostra
lettera promozionale relativa all’anno
2015, che dà la possibilità, agli studenti
interessati, di studiare la lingua italiana
scegliendo la nostra sede e ricevendo
delle agevolazioni.
E’ possibile visualizzare il calendario dei
Corsi di Lingua e Cultura Italiana sul
nostro sito www.unistrada.it.
Per qualsiasi altra informazione, siamo a
vostra disposizione.
Sperando in una proficua collaborazione,
inviamo i nostri più
Cordiali Saluti
Università Per Stranieri ‘Dante Alighieri’ di
Reggio Calabria
Via Del Torrione n°95,
89125 Reggio Calabria
ITALIA
0039-0965-3696501
[email protected] - [email protected]
www.unistrada.it