Mangaan in de voeding Mangaan is een mineraal met vele belangrijke functies. Het helpt voornamelijk om andere voedingscomponenten effectiever op te nemen in het lichaam. Je kunt aan sommige symptomen zien of je last hebt van mangaantekort. Wanneer je een tekort aan mangaan hebt kun je dat aanvullen door mangaanhoudende voeding te nemen. Het verdient in dat geval aanbeveling om regelmatig speltbrood en zilvervliesrijst te eten. Wanneer je elke dag een tropische vrucht eet is het moeilijk mangaantekorten te krijgen. Mangaan speelt vele essentiële rollen in de stofwisseling in ons lichaam. Het helpt het zenuwstelsel normaal functioneren en mangaan zorgt ervoor dat de schildklier het prohormoon thyroxine kan produceren. Mangaan speelt een belangrijke rol in de productie van sexhormonen. Daarnaast werkt mangaan als antioxidant en voorkomt het oxydatieve stress die kan leiden tot kanker en hart- en vaatziekten. Een mangaantekort komt niet vaak voor. Een overschot aan mangaan kan neurologische klachten veroorzaken, maar dat komt zelden voor. Door de EU is geen bovengrens vastgesteld, maar in de VS heeft het Institute of Medicine de aanvaardbare veilige inneming van mangaan vastgesteld op 2 milligram per dag voor kinderen van 1 tot 3 jaar, en 11 milligram per dag voor volwassenen Mangaan helpt voornamelijk om andere voedingscomponenten effectiever op te nemen in het lichaam. Waar is mangaan goed voor? Mangaan werkt op meerdere vlakken in het lichaam. Hier volgt een overzicht van wat de wetenschap tot nu toe over het mineraal mangaan weet. Mangaan helpt sleutelingrediënten zoals biotine, thiamine, ascorbinezuur(vitamine C) en choline beter, sneller en efficiënter te verwerken. Het helpt bij de aan maak in het lichaam van goede vetzuurketens en gezonde cholesterol, en bij het behouden van normale bloedsuikerniveaus. Mangaan bevordert optimale werking van de schildklier, helpt het lichaam om mineralen zoals magnesium effectiever op te nemen, is medeverantwoordelijk voor het functioneren van de hersenen, houdt het zenuwstelsel in gezonde conditie, en beschermt cellen tegen schade door vrije radicalen. Mangaan kan een uitkomst zijn voor mensen die leiden aan osteoporose. Recent zijn vele wetenschappers tot de conclusie gekomen dat extra calcium slikken juist tot zwakkere botten leidt en de kans op osteoporose vergroot. Wanneer teveel calcium wordt gegeten zonder andere mineralen zoals mangaan en fosfor, dan signaleert het lichaam een calciumoverschot waardoor calcium uit de botten onttrokken wordt. Het is vrij naïef om te denken dat wanneer botten voor een deel uit calcium bestaan, het eten van grote hoe- 6 BioGezond OKTOBER 2015 veelheden calcium goed zou zijn voor de botten. Mangaan helpt het lichaam om calcium op de plek te brengen waar het nodig is; onder andere in de botten. Mangaan helpt ook bij artritis. Mensen met artritis hebben minder van het antioxidant Super Oxide Dismutase(SOD). Glucosamine, chondroitine en mangaan samen kan dit SOD-tekort opheffen en de reumatische pijnen verlichten. Ondanks dat een mangaantekort veel minder vaak voorkomt dan een ijzertekort is het wel degelijk een probleem voor sommige mensen. Veel symptomen van een tekort aan mangaan zou je niet gelijk op de juiste manier weten te plaatsen. Het gaat daarom vooral om de combinatie aan factoren. Verlies van haarkleur is wel een specifiek gegeven dat niet vaak voorkomt; het is een opmerkelijk symptoom van mensen met mangaantekorten. Er zijn verschillende symptomen die kunnen duiden op een mangaantekort, zoals misselijkheid, overgeven, slechte glucosetolerantie oft hoge bloedsuikerspiegel, huiduitslag, pepita´s of pomponzaden, verlies van haarkleur, buitengewoon veel botverlies of het krijgen van broze botten, lage cholesterolniveaus, duizeligheid, hartkloppingen, slechthorendheid, slechtziendheid, spiersamentrekkingen, geheugenverlies, rillingen, onvruchtbaarheid In welke voeding zit mangaan? Door mangaanrijk voedsel te eten kun je een mangaantekort herstellen. In principe zijn alle tropische vruchten rijk aan mangaan, maar in banaan en kokosnoot zit het meest. Wanneer je elke dag een tropische vrucht eet is het moeilijk mangaantekorten te krijgen. Wanneer je inderdaad een mangaantekort hebt is het cruciaal om onderstaande voedingsmiddelen zeer regelmatig te eten. Je kunt elke dag peulvruchten aan je gewone maaltijd toevoegen of roggebrood en speltbrood bij het ontbijt en de broodmaaltijd nemen. Dat scheelt al erg veel. Een andere tip is om havermout met pompoenpitten te eten. Tofu en tempeh zijn uitstekende vleesvervangers die ook mangaanrijk zijn. Daarnaast zijn er diverse voedingsmiddelen die ook veel mangaan bevatten maar net buiten de top 10 vallen. Voorbeelden hiervan zijn: knoflook, komkommer, alle noten en zaden, peulvruchten, pepermunt, waterkers, frambozen, druiven, groene boontjes, groenbladige groente, bietjes, aardbeien, zwarte bessen, kruidnagel, geelwortel, wortelen en vijgen. Er is genoeg keus uit mangaanrijk voedsel voor degenen die er baat bij hebben.