Chiliasme programma Hoe leest gij?

11-2-2016
programma
Chiliasme
“Het 1000 jarige rijk”
• Lukas 10:25-27
•
•
Avond 1
Hoe leest gij?
Letterlijk - Allegorisch
Chiliasme betekenis
2 scholen: Antiochië - Alexandrië
Chiliasme oorsprong + uitwerkingen van de leer (chiliasme)
•
Avond 2
Theologische lijnen chiliasme
Gereformeerde leer
Vragen en opmerkingen
•
•
•
•
Avond 3
Positie van Israel?
Antwoorden op vragen
Samen kennis delen
Hoe leest gij?
Hoe leest gij?
Wat lees je daar ?
• Handelingen 8: 30
Filippus haastte zich naar de Ethiopiër toe en hoorde hem de
profeet Jesaja lezen, waarop hij vroeg; “Begrijpt u ook wat u
leest?”
25Er stond een wetgeleerde op die Jezus met een strikvraag in
de val wilde laten lopen. Hij zei: "Meester, wat moet Ik doen
om het eeuwige leven te krijgen?“
26Jezus zei tegen hem: "Wat staat er in de wet ? Wat lees je
daar?“
27Hij antwoordde: "Houd van je Heer God met je hele hart en
je hele ziel en alles wat je hebt en je hele verstand. En houd
ook net zoveel van je broeders als van jezelf.“
28Jezus zei tegen hem: "Je hebt een goed antwoord gegeven.
Doe dat, dan zul je leven."
• .‫ וְאֵ ת הָ אָ ֶרץ‬,‫ אֵ ת הַ ָשּׁ ַמיִם‬,‫הים‬
ִ ֱ‫ בָּ ָרא א‬,‫אשׁית‬
ִ ‫א ְבּ ֵר‬
Genesis 1:31
En God zag al wat Hij gemaakt had, en zie, het was zeer goed.
Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de
zesde dag.
(bron: herzienestatenvertaling)
Hoe leest gij?
Hoe leest gij?
• Matteüs 5:29-30
• “Letterlijk” of “Allegorisch” lezen?
En indien uw oog u tot zonde verleidt, ruk het uit en werp
het van u. Het is beter voor u met één oog ten leven in te
gaan, dan met twee ogen in het hellevuur ...
30 En indien uw rechterhand u ergert, houwt ze af, en werpt ze
van u; want het is u nut, dat een uwer leden verga, en niet uw
gehele lichaam in de hel geworpen worde.
29
•
Betekenis ' allegorisch '
al·le·go·risch (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord)
1 symbolisch (bron: Dikke van Dale)
• Een allegorie in de literatuur is een metafoor die door het
gehele gedicht, verhaal of boek wordt volgehouden.
Bekende allegorieën zijn:
……Gedeelten uit de Bijbel, waaronder vele passages uit de
Openbaring van Johannes….
(bron: Wikipedia)
1
11-2-2016
Hoe leest gij?
• Het laatste bijbelboek
• Openbaringen van…..?
• Hoofdstuk 1:1
“Openbaring van Jezus Christus, die God Hem gegeven heeft
om Zijn dienstknechten te laten zien wat spoedig moet
geschieden, en die Hij door Zijn engel gezonden en aan Zijn
dienstknecht Johannes te kennen heeft gegeven.”
• Hoe leest gij?
Connotatie en kerkelijke achtergrond.
Chiliasme
• Lezen uit openbaring hoofdstuk 20
• Chiliasme betekenis:
• Chiliasme of Millennialisme is een aanduiding voor het geloof
dat er voor of na de wederkomst van Christus een
duizendjarig vrederijk en/of een paradijs op aarde zal worden
gevestigd. "Chiliasme" komt van het Oudgriekse woord Χίλιοι
("chilioi", duizend). “Millennialisme" is afgeleid van
millennium, dat duizend jaar betekent.
(bron: wikipedia)
“Openbaring bevat een boodschap in beelden, geen beschrijving
van een blik in de toekomst”
• “voor of na de wederkomst van Christus”
(bron: Age Romkes; nieuwtestamenticus)
2 scholen
• Antiocheense school (Antiochië)
Hanteerde een letterlijke uitleg, een woord-voor-woord
kopiëren
• Alexandrijnse school (Alexandrië)
Antiochië
• Antiochië ging veelal uit van een letterlijke en chronologische
lezing.
• Gevolgen voor de tijd periodes in openbaring:
3 ½ jaar = 1260 dagen = 42 maanden
• “een tijd en tijden en een halve tijd” (= 3 ½ de helft van 7)
1000 jaar is dan ook letterlijk 1000 jaar
Hanteerde een allegorische of figuurlijke stijl.
Augustinus - gereformeerde dogmatiek
Alexandrië
• Door chronologisch lezen van openbaring komt de 1000 jaar
dan automatisch aan het einde van de tijden.
Architectonisch
• Allegorische leeswijze
• in beeldvorm met wisselende taferelen
• Niet chronologisch maar architectonisch
Dat is:
het lezen van een schilderij waar van alles tegelijkertijd
gebeurt maar niet tegelijkertijd verteld kan worden.
2
11-2-2016
summary
• Hoe lees je?
Vaak wisselende manieren afhankelijk van het genre
maar ook van u zelf als lezer !
Connotatie en kerkelijke achtergrond
• Letterlijk versus allegorisch
• Antiocheense versus Alexandrijnse school
• Chronologisch versus Architectonisch
Chiliasme oorsprong
• Perzië / bron is 4e boek van Ezra
Jodendom / openbaringen van Baruch
• Talmoed: messiaanse rijk berekend op 400 of 1000 jaar
Rabbijnen tellen wereldgeschiedenis in 7 x 1000 jaar
(6000 jaar van werken en 1000 jaar van rust)
• 4e boek Ezra
sprake van 400 jaar
Evangelie van Nicodemus sprake van 500 jaar
Talmut en Openbaring 20 sprake van 1000 jaar
Chiliasme dispensationeel
• - Lezing is chronologisch
- 1e wederkomst van Jezus in de lucht met
opname van de gemeente (1Tess 4:13-18)
- Grote verdrukking uit openbaring
- 2e wederkomst van Jezus mét de gemeente
- 1000 jarig vrederijk samen met Christus
- a/h einde satan voor korte tijd losgelaten
- Vlak daarna het laatste oordeel
Chiliasme Premillennialisme
• - Lezing is chronologisch
- Openbaring 1-19 voorafgaande aan de
wederkomst
-Heiligen komen tot leven (20:4) en heersen
samen met Christus in 1000 jarig vrederijk
- a/h einde satan voor korte tijd losgelaten
- Vlak daarna het laatste oordeel
Chiliasme: Post-millennialisme
• - Lezing is chronologisch
- Eerst de grote verdrukking uit openbaring
- Daarna 1000 jarig vrederijk (satan gebonden)
- a/h einde satan voor korte tijd losgelaten
- Vlak daarna wederkomst + laatste oordeel
3
11-2-2016
A-milleniumisme
- Lezing is architectonisch / allegorisch
- 1000 jaar is symbolisch voor de periode
tussen kerst en wederkomst
- Satan is al die tijd gebonden
- Vlak voor de wederkomst satan voor korte
tijd losgelaten
- Wederkomst van Jezus + laatste oordeel
2 scholen strijd
• Antiocheense school (Antiochië)
Hanteerde een letterlijke uitleg, een woord-voor-woord
kopiëren
• Alexandrijnse school (Alexandrië)
Hanteerde een allegorische of figuurlijke stijl.
Augustinus - gereformeerde dogmatiek
2 scholen strijd
•
•
•
•
•
•
Hand 6:5 En dit woord behaagde aan al de menigte; en zij verkoren
Stefanus, een man vol des geloofs en des Heiligen Geestes, en Filippus, en
Prochorus, en Nicanor, en Timon, en Parmenas, en Nicolaus, een
Jodengenoot van Antiochië;
6 Welken zij voor de apostelen stelden; en dezen, als zij gebeden hadden,
legden hun de handen op.
7 En het woord Gods wies, en het getal der discipelen vermenigvuldigde te
Jeruzalem zeer; en een grote schare der priesteren werd den gelove
gehoorzaam.
8 En Stefanus, vol van geloof en kracht, deed wonderen en grote tekenen
onder het volk.
9 En er stonden op sommigen, die waren van de synagoge, genaamd der
Libertijnen, en der Cyreneërs, en der Alexandrijnen, en dergenen, die van
Cilicië en Azië waren, en twistten met Stefanus.
10 En zij konden niet wederstaan de wijsheid en den Geest, door Welken
hij sprak.
4
11-2-2016
2 scholen strijd
• Apollos uit Alexandrië (Hand. 18 : 24).
Alhoewel deze man machtig in de Schriften
was (Hand. 18 : 24, dat waren de Farizeeën
ook!), moest hij toch door Aquila en Priscilla
apart geroepen en onderwezen worden om
het Evangelie op de juiste wijze te gaan
verkondigen (Hand. 18 : 25, 26)
2 scholen strijd
• Paulus wordt door een schip van Alexandrië in
gevangenschap aan Rome uitgeleverd (Hand.
28 : 11). En dat is wat er vandaag de dag in de
‘Christelijke/Evangelische’ wereld gebeurt:
Door het voertuig van de Theologie uit
Alexandrië worden Christenen in
gevangenschap aan Rome overgeleverd.
2 scholen strijd
• In Jezus’ dagen was er al een Joods
wetenschapper in Alexandrië: Philo (20 v. Chr.
– 50 n. Chr.). Deze filosoof heeft een
theologische school gesticht, waar men reeds
het Oude Testament met Griekse filosofie
probeerde te vermengen. Met name de
filosoof Plato stond in zijn denken centraal, en
alles wat in de Schrift stond werd op
allegorische wijze uitgelegd.
Messiaanse rijk OT
• Profetisch voorzegt
• Jesaja 11-12, 14:3 e.v de duivel verslagen (Op. 20?)
• Jesaja 65:17-25, 66:18-24
• Ezechiël is het meest uitgebreid + details
Ezech. 34, 36:22-24,
Ezech. 37 dal der beenderen, terugkeer naar Israël
Ezech 38-39 Gog uit Magog verslagen (Op. 20)
Ezech 39 :28-29 uit ballingschap terug en niemand zal
achterblijven en Zijn Geest over heel Zijn volk.
• Ezech. 40 e.v. de nieuwe tempel
•
•
•
•
Messiaanse rijk OT
• Joodse teleurstelling door uitblijven en
Romeinse overheersing (tijd v Christus)
• 70 na Chr verwoesting Tempel + diaspora
• Verwachting verplaatst van “aardse koning
Israel” naar “individueel lot” als Jood te
midden van de wereld.
• Uiteindelijk als volk “tijdelijk politieke
heerschappij voeren over alle volken”
5
11-2-2016
Messiaanse rijk OT
• In die “bepaalde tijd” zijn alle volken
theologisch onderworpen tot aan Gods
oordeel. (de Filistijnen Tyriërs en Moren ps 87)
• Jes. 2:2-3 “En het zal geschieden in het laatste der dagen:
dan zal de berg van het huis des HEREN vaststaan als de
hoogste der bergen, en hij zal verheven zijn boven de
heuvelen. En alle volkeren zullen derwaarts heenstromen en
vele natiën zullen optrekken en zeggen: Komt, laten wij
opgaan naar de berg des HEREN, naar het huis van de God
Jakobs, opdat Hij ons lere aangaande zijn wegen en opdat wij
zijn paden bewandelen. Want uit Sion zal de wet uitgaan en
des HEREN woord uit Jeruzalem"
Messiaanse rijk OT
• Oorsprong chiliasme is niet christelijk of Oude
Testament of TeNaCH maar Perzies en Joods.
• OT spreekt over eeuwig messiaanse rijk.
• Daniel 2:44 De steen die het beeld verbrijzeld.
Vanaf dat moment een eeuwig durend rijk.
Messiaanse rijk OT
• Uiteindelijk doel: Jes 11:9 "de aarde vol zal zijn
van kennis des HEREN, zoals de wateren de
bodem der zee bedekken“
• Oordeel: wel of niet binnen gaan in Gods
hemelrijk op aarde; het messiaanse rijk.
• Dus: eerst politiek heersend Israël waarbij
volken theologisch onderworpen zijn.
• Dan: eeuwig durend messiaanse rijk.
• Zie overeenkomst hedendaags Chiliasme
Messiaanse rijk OT
• Daniel 2:44
44 “In the time of those kings, the God of
heaven will set up a kingdom that will never
be destroyed, nor will it be left to another
people. It will crush all those kingdoms and
bring them to an end, but it will itself endure
forever.
Bron: New International Version (NIV)
Messiaanse rijk OT
• Reden dat Joden Jezus Christus niet zien als de
Messias is o.a. het uitblijven van dat eeuwige rijk.
• Die Joodse verwachting en conclusie gecombineerd
met Christendom is goede grond voor Chiliasme!
• Jezus = Messias maar zijn Messiaanse rijk moet nog
komen.
• Openbaring 20 geeft daar aanleiding toe.
• Dan moet je openbaring 20 chronologisch lezen.
• En ook de rest……
6
11-2-2016
Het koninkrijk NT
• OT “het Messiaanse rijk”
• NT “het koninkrijk van God” / Het koninkrijk
der hemelen (Matt)
• Jezus kondigt het aan. Matt 4:17, Mark 1:15
• Klein in het begin en gestage groei naar groots
(mosterdzaadje) naar alles doortrokken (zuurdesem)
• Eerste optreden van Jezus in de synagoge: Lukas
4:14-21 is de “halve profetie” van Jesaja 61
• Een genadejaar van de Heer voorafgaand aan een
dag van wraak. 1 jaar – 1 dag
Het koninkrijk NT
• Lukas 22:69 “vanaf nu de mensenzoon a/d
rechterhand v/d Almachtige” (bij de priesters)
• Joh 18:36 “mijn koningschap niet van deze
wereld” (bij Pilatus)
• Matt 28:18 “Mij is gegeven alle macht in
hemel en op aarde”
• Hand 7:56 “ik zie de mensenzoon staan aan
God’s rechterhand” (Stefanus)
Het koninkrijk NT
Hoe lang duurt dat genadejaar?
De “dag van wraak” komt onverwacht.
Jezus verkondigt de start en een onverwacht einde.
Het koninkrijk vergleken met…… vele voorbeelden.
Verwachting snelle wederkomst + oordeel
Matt 24 (– 25) eschatologische rede.
Vraag: wanneer en welk teken? Als antwoord: Zijn
komst onverwacht + zichtbaar en “weest waakzaam”
• Is er aanleiding voor een rijk ver weg in de toekomst?
• Is er ergens sprake van 2 wederkomsten?
•
•
•
•
•
•
•
Het koninkrijk NT
• Toespraak van Petrus Hand. 2
• Vervulling van Joël (gedeeltelijk? Net als Jesaja 61?)
• De uitstorting van Gods Geest over Zijn volk.
• Vervolgens de verbreiding van het evangelie over de
gehele wereld.
Chiliasme uit teleurstelling
• Waar is nu dat koninkrijk?
• Christenen verlangen naar Jezus als heerser van
deze wereld
• Joden verlangen naar Messias als politiek leider
• Bij teleurstelling…
• Bij vernieuwing in de kerkgeschiedenis…
• Bij veranderingen in wereldgeschiedenis...
• …steekt chiliasme de kop op.
7
11-2-2016
Chiliasme uit teleurstelling
Introductie in Christendom: tijd van kerkvaders
Ik kom spoedig! verwachting op korte termijn!
Paulus, Petrus, Tessalonisenzen, Johannes.
Apostolisch tijdperk afgesloten 100 na Chr.
Kerkvaders teleurgesteld, vervolgingen Rome
Aan die verwachtingen van kerkvaders wordt
vandaag veel gerefereerd.
• Augustinus (Alexandrië) bestrijd Chiliasme fel
•
•
•
•
•
•
Chiliasme uit teleurstelling
•
•
•
•
•
•
Reformatie opnieuw opkomst Chiliasme
Rome is de hoer uit openbaringen
Paus is de anti-christ
Alles wat NIET de RK leer was werd interessant
Dus alles uit de school van Antiochië i.p.v. Alexandrië
Inclusief het chiliasme uit tijd kerkvaders
• (vandaag extra nadruk op 2 scholen conflict daarbij nodig)
Chiliasme uit teleurstelling
• 2e wereldoorlog boost voor chiliasme
• Tevens steeds meer samensmelting Joodse en
Christelijke verwachting
• Voor WO2
18.000.000 Joden wereldwijd
• Na WO2 12-13.000.000 Joden wereldwijd
• Vandaag
14.000.000 Joden wereldwijd
•
(Bron: wikipedia)
Chiliasme uit teleurstelling
•
•
•
•
•
•
•
•
Na WO2 exodus naar Palestina
Vervulling van oude profetieën?
Uitzien naar terugkeer Joden naar Israel
14 mei 1948 !
Opkomst en doorbraak evangelische beweging
Uitzien naar massale bekering van de Joden
Uitzien naar herstel tempeldienst
Uitzien naar vernieuwing van de aarde
Chiliasme uit teleurstelling
• Chiliasme leidt naar anders kijken naar de
positie van Israël
• Landbelofte: 14 mei 1948
• massale bekering: christenen die massaal
Joods worden!
• Tempeldienst: OT wetten die gehouden
worden + Joodse feesten die weer gevierd
worden.
8
11-2-2016
Hoe lees je? (2)
•
•
•
•
Vertalen kent 3 obstakels:
-Taal
-Tijd
-Cultuur
• Taal: Hoe vertaal je “it’s raining cats and dogs”?
• Staten vertaling is het meest congruent: dichtbij de
brontekst vertaald. Dan moet de lezer de rest doen.
Hoe lees je? (2)
• Cultuur: Onze multi culti botst in huidige tijd.
• Pyramide van Maslov en Pinto voorbeeld van
de verschillen in huidig westerse en oosterse
cultuur!
Hoe lees je? (2)
Tijd.
We moeten al gauw 7000 jaar terug in de tijd.
Snappen wij de jaren 30 nog wel?
Kunnen wij ons inleven in de verlichting?
Om goed / juist te verstaan wat er staat moet
je de tijd wel in gedachten meenemen. Je kunt
niet alles 1:1 vertalen naar onze huidige tijd.
• Voorbeelden vanuit het “bloedboek”
•
•
•
•
•
Hoe lees je? (2)
• Kennis van de cultuur verduidelijkt vaak al veel
• Hedendaagse bronnen zijn (ook voor u) zeer
toegankelijk om kennis op te doen over tijd en
cultuur.
• 3 obstakels die kunnen leiden tot
verschillende interpretaties. Erg?
• Nee indien we bereid zijn onze eigen bril af te
zetten en te heroverwegen.
Hoe lees je? (2)
• 4e categorie: Genre.
• “Geachte leden van de staten generaal”
= nu volgt waarschijnlijk de troonrede…
• “lieve familie en vrienden”
= nu volgt waarschijnlijk een uitnodiging…..
• “Met leedwezen maakt de KR aan de
gemeente bekend”
Hoe lees je? (2)
• “Een Belg een Duitser en een Nederlander…..”
• Wij weten wat er komt, welke genre we
verwachten, inclusief taalgebruik, stijl en
achtergronden.
• Hetzelfde geldt voor de bijbel.
• “Een priester, een leviet en een Israëliet” is
typisch Joodse manier van vertellen.
• 1+2 Koningen is niet gelijk aan Genesis, Job,
Ruth, Jesaja, evangeliën, openbaring………..
9
11-2-2016
Hoe lees je? (2)
Genesis niet lezen als modern wetenschapsboek.
Genesis niet lezen als modern geschiedenisboek.
Genesis niet lezen als modern sprookje.
Genesis lezen als Gods openbaring van wat Hij
heeft gedaan en wie Hij is.
• Gericht aan het volk Israël net na de uittocht. Ten
2e voor hun nageslacht, ten 3e aan de heidenen?
•
•
•
•
Hoe lees je? (2)
•
•
•
•
•
•
Hoe lees je? (2)
• Vrijdag de 13e
• 14 februari
• Beide data zeggen ons van alles zonder dat we
verdere uitleg nodig hebben.
• Zo zeggen sommige getallen in de bijbel veel.
• 1,3,4,5,6,7,10,12 en hun afgeleiden.
Hoe lees je? (2)
3: hemel(s)
6 : 7 volmaakt – 1 goddelijk = mens
7: 3 hemel + 4 aarde = hele schepping
7 : 6 dagen van schepping en 1 dag rust
1000 = 10 x 10 x 10 (let op 3 x een 10) =
aardse volheid volgens de hemel
• 144.000 = 12 x 12 x 1000
• 24 oudsten = 2 x 12 = 1 x Israel 1 x Heidenen
•
•
•
•
•
Profetieën en hun gelaagdheid:
1e laag: direct voor de 1e hoorders hun tijd
2e laag: christologisch (messiaans)
3e laag: hemelvaart - wederkomst
4e laag: na de wederkomst
Meeste profetieën die aangevoerd worden in
voordeel Chiliasme zijn beter verklaarbaar in
de 4e laag.
Hoe lees je? (2)
•
•
•
•
•
•
•
•
1 = heilig / goddelijk / ultiem
3 = hemel
4 = aarde
5 = Mozes wet Tora
6 = mens
7 = volmaakt / volheid
10 = aardse volheid
12 = Israël
Hoe lees je? (2)
• Net als bij onze getallen of data vandaag
• klinkt er meer mee dan op het eerste oog
gelezen.
• Maar niet overdrijven aub!
• 666 is gewoon 3 x 6
• 3 x machtiger dan de “gewone” mens maar
het is nog steeds geen 7.
10
11-2-2016
Hoe lees je? (2)
• 144.000 is niet het exacte getal der gelovigen
• Maar een schare die niemand tellen kan!
• 12 x 12 (2 x een compleet volk) x 10 x 10 x 10
•
•
•
•
Een tijd, tijden en een halve tijd = 1+2+ ½ =3 ½
3 ½ is de helft van 7
3 ½ verwijst naar 3½ jaar = de helft van 7 jaar
Rabbijnen tellen de geschiedenis in 7.000 jaar
Hoe lees je? (2)
• 6.000 jaar van de mens en 1.000 jaar van God
• Dat grijpt terug op de 6 daagse schepping en 1
sabbatdag van God (het jaar van de Heer)
• Jezus zegt in Nazareth:
• Lukas 4:16-21 het vredejaar van de Heer is nu
begonnen. Citaat uit Jesaja 61:1-2a
• Let op: Jezus stopt bij 2a!
• 2e laag in profetie is heden vervuld, de rest
volgt nog. Bij wederkomst het oordeel 61:2b
Hoe lees je? (2)
•
•
•
•
•
•
•
•
Dus:
Taal
Tijd
Cultuur
Genre
+
Onze eigen leesbril afzetten!
Of nog beter: ga zelf weer lezen!
Hoe lees je (3)
•
•
•
•
•
•
De hoofdbenaderingen van profetieën
Vier categorieën:
1) Historische uitleg
2) Geestelijk-typologische uitleg
3) Concreet aardse uitleg
4) Profetieën die betrekking hebben op de
eeuwigheid.
•
(Uit M.J. Paul Verbond en profetieën)
Hoe lees je (3)
• 1) Historische uitleg:
• vervulling in de eigentijdse geschiedenis van de
profeet.
• Dit kan binnen enkele jaren of enkele tientallen jaren
het geval zijn.
• Voor Ezechiël, die leefde tijdens de Babylonische
ballingschap, is dat de terugkeer uit die verstrooiing.
11
11-2-2016
Hoe lees je (3)
Hoe lees je (3)
• Jesaja noemt in zijn boodschap aan koning Achaz dat
Rezin van Aram en Pekah van Israël binnen korte tijd
terug zullen trekken en verslagen zullen worden (Jes.
7:16; 8:4). Ook zal Efraïm binnen 65 jaar verbroken
worden (7:8).
• Het is een kenmerk van profetie dat zaken vooraf
meegedeeld worden (41:22-29), en aan de hand
daarvan kan ook de waarheid van de profetie
gecontroleerd worden (Deut. 18:21-22).
• De vervulling van deze profetieën vond plaats binnen
de historische periode van het Oude Testament.
• Binnen het joden- en christendom leveren deze
profetieën weinig discussie op.
Hoe lees je (3)
Hoe lees je (3)
• 2) Geestelijk-typologische uitleg: vervulling in
de christelijke gemeente.
• Deze benadering kan getypeerd worden als
geestelijk-typologisch, omdat gezocht wordt
naar de geestelijke principes (zoals weder
geboorte en bekering) en naar de typologische
overeenkomsten tussen Israël (Jeruzalem e.d.)
en de kerk.
• In dit geval betreft het profetieën op lange termijn,
die op zijn minst gedeeltelijk van toepassing zijn in de
tijd van het Nieuwe Testament.
• Deze werkwijze is in de christelijke traditie steeds in
praktijk gebracht.
• De oudtestamentische beloften van heil in de
toekomst, van vergeving en verlossing, van
universalisme, van beperking van de macht van de
boze, werden betrokken op de positie van de kerk.
Hoe lees je (3)
Hoe lees je (3)
• De basis voor deze benadering is gelegd in het
Nieuwe Testament. Zo wordt de profetie van
Joël over de toekomst van het volk als
profetische natie in 2:28-32 door Petrus
aangehaald op de Pinksterdag in Jeruzalem
(Hand. 2:16-21).
• Ook Paulus en Petrus citeren vaak uit het
Oude Testament en passen profetische
woorden toe op de gemeente in hun dagen.
• Uiteraard is het de vraag of dit de enige en
volledige vervulling is, maar op zijn minst
kunnen aspecten van profetieën zo toegepast
worden.
• De bestrijding van dit gezichtspunt kwam van
de kant van de Joden, die een meer letterlijke
vervulling voorzagen (zie onder). Verder kwam
er halverwege de negentiende eeuw
bestrijding van de kant van het
Dispensationalisme.
12
11-2-2016
Hoe lees je (3)
Hoe lees je (3)
• Dat gaat ervan uit, dat de profetie in Israël
geen betrekking heeft op de kerk, maar in de
toekomst letterlijk vervuld zal worden aan
Israël.
• Inmiddels zijn er in die kring ook gematigder
posities te bespeuren, waardoor er meer
ruimte komt voor een gedeeltelijke toepassing
van de profetieën op de kerk.
• 3) Concreet aardse uitleg: vervulling van
beloften in een verre toekomst van Israël op
aarde.
• Het is mogelijk daarvoor de uitdrukking
‘concrete eschatologie op aarde’ te gebruiken.
Dit is een historiserende eschatologie, gericht
op een toekomst op aarde voordat de
eeuwigheid aanbreekt.
Hoe lees je (3)
Hoe lees je (3)
• Meermalen wordt ook de term ‘letterlijke vervulling’
gebruikt, maar daaraan kleeft het bezwaar dat de
profeten in allerlei beelden over de toekomst
spreken, waarbij lang niet altijd duidelijk is hoe
letterlijk of symbolisch die uitgelegd moeten worden.
• In onderscheid met de eerder genoemde geestelijke
duiding is een belangrijk aspect dat de profetieën
niet beperkt worden tot algemene geestelijke
principes, maar een concrete en realistische gestalte
blijven houden.
• De profetische beloften zijn dan niet slechts
oudtestamentisch verwoord, alsof de profeten
zich noodgedwongen aansloten bij het
voorstellingsvermogen van hun tijdgenoten,
maar bedoelen een concrete verwerkelijking
van de beloften.
• Het betekent ook dat ‘Israël’ en ‘Jeruzalem’
niet in de eerste plaats betrekking hebben op
een universele kerk, maar …..
Hoe lees je (3)
Hoe lees je (3)
• …. op de een of andere manier in het
verlengde staan van wat de Israëlieten destijds
meemaakten.
• In deze aards-concrete benadering blijft er
onderscheid tussen het heilshandelen van
God met Israël en met de volken. Allerlei
beloften kunnen wel in de kerk gedeeltelijk
vervuld worden, maar er is ook nog een
toekomstige vervulling in de herleving van
Israël.
• Bepaalde profetieën over de Dag van Jhwh en
over kosmische veranderingen hebben hierop
betrekking.
• Er komt een nieuwe hemel en een nieuwe
aarde waarop gerechtigheid woont.
• De profeten spreken meermalen over een
gericht en over een heerlijke toekomst die een
definitief karakter lijken te hebben.
13
11-2-2016
Hoe lees je (3)
• De derde benadering in het overzicht gaat
ervan uit dat er nog speciale beloften gelden
voor het huidige Israël. Dit roept altijd vragen
op.
• Zijn de beloften voor Israël niet overgegaan op
de Kerk? Dit is de positie van de klassieke
vervangingsleer.
• Er zijn ook benaderingen waarbij de beloften
betrokken worden op Israël en de gemeente
samen (het gemengde godsvolk).
Hoe lees je (3)
• En in de derde plaats is er de positie dat de
beloften nog steeds gelden voor het
natuurlijke Israël, en niet de Kerk.
• Belangrijke beslissingen hierover vallen in de
interpretatie van het nieuwe verbond, zoals
genoemd in Jeremia 31 en in het Nieuwe
Testament.
•
(Uit M.J. Paul Verbond en profetieën)
Israël
1.
2.
3.
4.
Israël: Vervangingsmodel
•
•
•
•
•
De NT gemeente ipv Israël
Oude verbond is opgegaan in nieuwe verbond
Maar:
Romeinen 11:2, NBV2004
"God heeft zijn volk, dat hij al van tevoren
uitgekozen heeft, niet verstoten "
• 4 modellen:
Vervangingsmodel
Uiteenlopend model
Het groei model
Tweevoudig model * (Chilasme dispensationeel)
Israël: Vervangingsmodel
• Consequenties zijn:
• Er wordt geen plaats toegekend aan het huidige jodendom en
de huidige staat Israël in Gods plan.
• Binnen de christelijke kerken is een voedingsbodem ontstaan
voor antisemitische gedachten. (bv Maarten Luther)
Gedurende de eeuwen hebben christenen bijgedragen aan
het lijden van de joden. Ook vandaag zijn er kerkelijke kringen
waar je een anti-Israël houding tegenkomt.
• Veel profetieën uit het Oude Testament over Israël worden
vergeestelijkt en op de nieuwtestamentische Gemeente van
toepassing verklaard.
14
11-2-2016
Israël: uiteenlopend model
• 2 heilswegen
• Johannes 10:16, HSV2010
• "Ik heb nog andere schapen, die niet van deze
schaapskooi zijn; ook die moet Ik
binnenbrengen, en zij zullen Mijn stem horen
en het zal worden één kudde en één Herder."
• Israel middels de Talmoed
• Kerk middels Christus
Israël: Groeimodel
Kerk hoogstens opvolger, geen vervanging.
Kerk opgenomen in de olijfboom Rom 11:24
Christus is de wortel!
Weggesneden takken kunnen weer geënt worden
Het geheim: de wisselwerking tussen heidenen en
Israël
• 24 oudsten:
• 12 stammen Israël en 12 stammen heidenen
•
•
•
•
•
Israël: Tweevoudige model
• Gemeente (kerk) en Israël op een apart pad.
• Afwijzing van Jezus als Messias beweegt God
in een ander plan:
• Van Israël naar de volken (kerk) om
uiteindelijk in 1000 jarige rijk zich op Israël te
richten.
• Rom 11:25-28
Israël: Tweevoudige model
• Rom 11:25-28
“Want ik wil niet, broeders, dat u geen weet hebt van dit
geheimenis (opdat u niet wijs zou zijn in eigen oog), dat er
voor een deel verharding over Israël is gekomen, totdat de
volheid van de heidenen is binnengegaan. 26 En zo zal heel
Israël zalig worden, zoals geschreven staat: De Verlosser zal
uit Sion komen en zal de goddeloosheden afwenden van
Jakob. 27 En dit is het verbond van Mij met hen, wanneer Ik
hun zonden zal wegnemen. 28 Zij zijn weliswaar wat het
Evangelie betreft vijanden vanwege u, maar wat de verkiezing
betreft geliefden vanwege de vaderen. “
Israël: Tweevoudige model
• Romeinen 11:17-18
• "En als nu sommige takken van de edele
olijfboom zijn afgebroken en u, loten van een
wilde olijfboom, tussen de overgebleven
takken bent geënt en mag delen in de
vruchtbaarheid van de wortel, dan moet u zich
niet boven de takken verheffen. Als u dat doet,
moet u goed bedenken dat niet u de wortel
draagt, maar de wortel u."
Israël: Tweevoudige model
Verwachting:
Eindstrijd Harmageddon in dal Megido.
Ongedeelde en eeuwige hoofdstad Jeruzalem.
Herstel van de tempeldienst.
Wederkomst op de olijfberg.
Kerk verdwenen door opname, Israel neemt
het over.
• 1000 jarige rijk met Israel als middelpunt.
•
•
•
•
•
•
15
11-2-2016
Israël: Tweevoudige model
Israël: Tweevoudige model
Verwachting:
Massale bekering van de Joden*
Eindstrijd Harmageddon in dal Megido.
Ongedeelde en eeuwige hoofdstad Jeruzalem.
Herstel van de tempeldienst.
Wederkomst op de olijfberg.
Kerk verdwenen door opname, Israël neemt
het over.
• 1000 jarige rijk met Israel als middelpunt.
De Bijbel bevat zoveel profetieën over Israël die nog vervuld
moeten worden, dat je wel moet constateren dat Gods plan
met de joden nog lang niet is afgewerkt. Hoe het ook zij: naast
de christenen hebben we nog steeds het joodse volk en beide
'volken' zijn elk met dezelfde God verbonden door een eeuwig
verbond.
• Israël (Gods volk onder het Oude Verbond) en de Gemeente
van Jezus (Gods volk onder het Nieuwe Verbond) zijn elkaars
spiegelbeeld. Eens, als Messias Jezus zal terugkomen dan
zullen ook de beide volken van God verenigd worden en
elkaar aanvullen tot één prachtig geheel, waarbij het aardse
en het geestelijke voorgoed de juiste plaats zullen krijgen in
mensenlevens!
•
•
•
•
•
•
•
•
Bron: www.herschepping.nl
*Israël: massale bekering
• In de eeuw van de Reformatie was in Engeland de
invloed van Petrus Martyr Vermigli en Martin Bucer,
calvinistische theologen, groot. Beiden verwachtten
op grond van o.a. Rom. 11:25 en 26 een
toekomstige, massale bekering van de Joden.
• Eerst wordt de macht van de antichrist (Rome)
gebroken, daarna de bekering van Israël - het laatste
teken voor de wederkomst van Christus.
Chronologisch lezen en de tempel
Chronologisch lezen en de tempel
• Sommige fundamentalistische joodse en protestantschristelijke groeperingen streven ernaar zelf een
derde tempel te bouwen, al dan niet met
verwijdering van de Al-Aqsamoskee en de Rotskoepel
die later op de berg zijn gebouwd.
• De tempelbouw is een voorwaarde voor wederkomst
• Ezech. 40 spreekt over een nieuwe tempel tijdens het
komende Koninkrijk, dus over het 1000-jarige Vrederijk dat na
de Wederkomst van Jezus op aarde zal aanbreken.
• Jezus zal als de grote Koning vanuit Jeruzalem de aarde
regeren. Het is goed om te bedenken dat tijdens dit Koninkrijk
de Bruid van Christus reeds lang gereed is.
• Zij zal gereed zijn als Jezus naar de aarde terugkomt (Openb.
19:6-8,11-21). Met andere woorden, de geestelijke Woning
van God, de Bruid, is reeds klaar bij aanvang van een1000jarige periode waarin er op aarde (in Jeruzalem) blijkbaar
tevens nog een stenen tempel aanwezig zal zijn.
• https://www.templeinstitute.org/
• http://www.heisnear.com/NewJerusalemTemple.html
• http://templenewjerusalem.org/
•
(bron: www.reddingdoorjezus.nl)
16
11-2-2016
Chronologisch lezen en de tempel
•
•
•
•
•
•
Uit het schriftgedeelte in Dan. 9 over de zeventig jaarweken en dan met
name Daniël 9:27 kan (!) een vreselijke verontreiniging van de tempel in de
eindtijd worden afgeleid. Dus (?) dan moet de tempel logischerwijs weer
herbouwd zijn.
Overigens is de Joodse tempel reeds eerder zwaar verontreinigd geworden.
Reeds in het jaar 168 voor Christus ontheiligde de Grieks-Syrische heerser
Antiochus IV Epiphanes de tempel met een geslacht varken en een beeld
van een afgod (Zeus. Pal) in het Allerheiligdom.
Ook deze verontreiniging zag Daniël reeds in Dan. 8:5-14,21 in zijn gezicht
over de geitenbok (beeld 4 van het Griekse wereldrijk).
De profetie over Antiochus is tevens profetisch (?) voor de verontreiniging
van de eindtijdtempel door de Antichist.
(bron: www.reddingdoorjezus.nl)
Chronologisch lezen en de tempel
• Hier is de tempelbouw op aarde een voorwaarde
geworden.
• De wederkomst is niet voordat de 3e tempel is
gebouwd.
• Matt 24-25 wees waakzaam want die dag zal komen
als een dief in de nacht.
• Eerst de tempel voordat? Ezech
• Eerst een komeetinslag voordat? Op 8:10
• Eerst de 2 getuigen voordat? Op 11
• Eerst ?
Getallen letterlijk of symbolisch
•
•
•
•
•
•
•
Getallen letterlijk of symbolisch
3 = hemel
4 = de aarde (N-O-Z-W)
5 = mozes Tora
6 = de mens, 6e dag geschapen, net geen 7
7 = volmaakt, volheid, volkomenheid, hemel
en aarde samen (3+4)
• 10 = wereldse volheid
• 12 = 3e volheidsgetal (3 x 4) vaak Israël 12
stammen, 12 discipelen, 12 stamvorsten van
Ismaël Gen. 17:20
•
•
•
•
•
De 7 geesten die voor Gods troon zijn
144.000 verzegelden
666
1000 jaar
42 maanden
3,5 dag
7 gemeenten
Getallen letterlijk of symbolisch
•
•
•
•
•
Afgeleiden:
3,5 = helft van 7
24 = 2 x 12
1000 = 10 x 10 x 10 of 3 x 10
144.000 = 12 x 12 x 1000
17
11-2-2016
Getallen letterlijk of symbolisch
•
•
•
•
•
•
•
•
Bekend gebruik in de bijbel:
Noach 40 dagen + nachten regen
Wetgeving: 6 + 1 dagen schepping
2e gebod: 4e geslacht bezoeken
Maar barmhartigheid tot in 1000ste geslacht
Israël 400 jaar in slavernij Gen. 15:13
Mozes 40 jaar hof en 40 jaar schaapherder
Israël 40 jaar in de woestijn
Nog uitwerken
•
•
•
•
•
Beest uit de zee: de volken van de aarde. Alle beesten uit Daniel hier
samen gevat in 1 beest. Op 13:5 = 42 mnd lang
Beest uit de aarde: misleiding en bedrog, de valse profeet 16:3, 19:20,
20:10 doet het Lam na en gebruikt Bijbelse tekenen. Op 13:13
Grote draak : Satan, duivel, de slang van weleer.
De hoer Babylon: verleiding van leven in hartstocht
Mee regeren van heiligen en Gods kinderen: op 1:5, 4:4, 5:10, 20:4
18