Carla Hanssen - Staatsbosbeheer

boswachter Zuid-Limburg
Bij Zuid-Limburg denk je aan beboste hellingen, schilderachtige
rivierdalen en zwart-witte vakwerkboerderijen. Maar boswachter
Carla Hanssen laat ook graag een ándere kant van de streek
zien: het gloednieuwe RivierPark Maasvallei.
’Straks kunnen de galloways
en koniks veertig kilometer
langs de oevers zwerven’
TEKST: BAS POPKEMA FOTOGRAFIE: LODE GREVEN, STEPHEN DALTON / NATURE IN STOCK, PAUL VAN HOOF, NICO VAN KAPPEL, LUC HOOGENSTEIN, BOB LUIJKS / BUITEN-BEELD
Zuid-Limburg
en boswachter
H
Carla Hanssen
et Maasdal bij Borgharen, net boven Maastricht, ligt onder een waas van wintergrijs
weer. In de verte blazen konikpaarden en
gallowayrunderen rookpluimpjes uit. Vanuit
het dorp wandel je zo de rivieroever op. Vandaag is
de Maas niet meer dan een kabbelend stroompje,
maar morgen kan het er heel anders uitzien. Regenval
of smeltwater kunnen de rivier in de winter en lente
enorm doen groeien: Borgharen stond in 1993 en 1995
tot de knieën in het water. De rivier was dan ook hard
toe aan een ruimere jas en die krijgt hij met RivierPark
Maasvallei. Landbouwgrond langs de oevers verdwijnt
en grind wordt afgegraven om geulen te maken voor
hoog water. Op de afgegraven gronden mag de natuur
nu haar gang gaan. In samenwerking met België bouwt
Nederland hier aan een natuurgebied dat uiteindelijk
van Maastricht tot Susteren langs de Maas loopt. ‘Straks
kunnen de galloways en koniks bijna veertig kilometer
langs de oevers zwerven.’ En zo ondernemend zijn ze
wel? Carla lacht: ‘Pas is de leidhengst van een van onze
kuddes de rivier overgezwommen naar de Vlaamse
oever omdat hij een paar leuke merries zag staan.’
Rivier aan zet
‘Je kunt het je niet voorstellen, maar twee jaar geleden
was dit nog een grote modderpoel waar volop gegraven
werd. Nu is het een begroeid grasland met planten zoals
echte sleutelbloem, harige ratelaar en wilde marjolein.
En de komende jaren zul je zien dat er ooibossen gaan
groeien, zodat er een afwisseling van open plekken en
begroeiing ontstaat waar vogels broeden en jagen. Het
mooie is dat je niet kunt voorspellen hoe het gaat worden. Dat ligt er helemaal aan wat de rivier gaat doen.’
Carla houdt wel van die dynamiek. Ze groeide op als
stadsmeisje in hartje Maastricht en zet de boel graag in
beweging. ‘Ik ben zes jaar geleden boswachter geworden
na een loopbaan als communicatieadviseur. Ik was totaal
geen groene specialist, maar ik zit hier op de goede plek.
Bij zo’n project als dit rivierpark komt enorm veel overleg
kijken met bewoners, gemeenten, bedrijven en natuurorganisaties. Die uitdaging past bij mij. Het is ook een
groot voordeel dat ik het dialect spreek. En inmiddels
klopt er in mij ook een groen hart.’
Zon op het water
Natuurlijk houdt ze – als echte Zuid-Limburgse – ook van
de heuvels en dalen: ‘In elk seizoen heb ik mijn favorieten.
In het vroege voorjaar geniet ik van de lenteflora in het
Savelsbos en het Bunderbos. In het late voorjaar wandel
ik graag in het Gerendal met zijn orchideeën. In de herfst
geniet ik van de rust van het Vijlenerbos. Maar ’s winters
vind ik deze Maasoever erg mooi. Lekker struinen door
de ruige natuur en het open landschap, met een mooie
winterzon op het water.’ En er zijn meer natuurliefhebbers die er zo over denken. Een groep mensen stapt langs
de rivieroever. Tussen de hoge grassen krijgen kinderen
les van een veldgids. Carla raakt aan de praat met Math,
die op hardloopschoenen langskomt. Hij maakte deel uit
van de werkgroep die zich bezighield met de inrichting
van dit gebied. ‘Math en anderen hebben een jaar lang
de waterstanden bijgehouden om te kijken hoe hoog het
water kwam. Zo wisten ze waar de zitplekken en paadjes
moesten komen. Bewoners uit het dorp hebben heel
actief meegedacht. Daardoor is deze natuur nu echt van
henzelf. En dat moet ook: het is hun achtertuin. Wat is er
nu mooier dan zoiets samen te ontwikkelen?’
naarbuiten
49
boswachter Zuid-Limburg
1 Hazelmuis
‘De hazelmuis is een schattig uitziend beestje.
Hij wordt wel het aapje van het zuiden genoemd, omdat hij eigenlijk amper op de grond
leeft, maar vooral door de struiken klimt. Het
beestje is alleen nog te vinden bij Vaals en
Gulpen-Wittem. Hij is zeldzaam geworden omdat veel vroegere bosstroken langs de akkers
verdwenen zijn. Deze verbindingszones heeft
hij nodig om van het ene naar het andere
bosgebied te komen. Daarom proberen we die
oude houtsingels en hagen weer te herstellen.
Dat is ook goed voor veel andere dieren.’
2
1
4
2 Maastricht
5
3
‘Wil je de magie van Maastricht echt beleven,
dan moet je op de vroege zondagochtend een
stadswandeling gaan maken. Je maakt dan
mee hoe de stad tot leven komt, dat de klokken beginnen te luiden en dat de echte Maastrichtenaren de straat op gaan. De perfecte
afsluiting is een bezoek aan de boekhandel in
de Dominicanenkerk. Daar wordt vanaf 12.00
uur koffie geschonken van Maastrichts eigen
branderij Blanche Dael.’
3 Orchideeën
De orchidee is een eigenzinnige en kwetsbare plant die het maar op weinig plekken
goed doet. Zuid-Limburg heeft veel kalkrijke
graslanden, de perfecte voedingsbodem voor
deze bloemen. In het Gerendal hebben we
de orchideeëntuin, waar vrijwilligers je in het
voorjaar van 1 mei tot 15 juni graag rondleiden
door de bloemenpracht.’
6
4 Groene HotSpots
‘Samen met VVV Zuid-Limburg, Natuurmonumenten en het Limburgs Landschap hebben we
het project Groene HotSpots uitgevoerd. Limburgers vertellen van welke groene plekken zij
zelf gelukkig worden. Dat levert tien bijzondere
plekken op die verrassend zijn om te bezoeken.
De locaties en de verhalen kun je terugvinden op
www.vvvzuidlimburg.nl/groenehotspots.’
7
5 Ravensbosch
‘Het Ravensbosch, boven Valkenburg, is een
van mijn favoriete bossen. Het is enorm
heuvelachtig, heel gevarieerd en een beetje
mysterieus – én nog tamelijk onontdekt
door het grote publiek.’
’Het Ravensbosch,
boven Valkenburg,
is een mysterieus en
heuvelachtig bos. Een
van mijn favorieten’
6 Grotten
Voor cultuur en natuur ónder de grond surf
je naar www.maastrichtunderground.nl.
7 Mergellandschaap
‘Ook een typisch Zuid-Limburgs dier: het
mergellandschaap. Dit oude schapenras is
heel geschikt voor de begrazing van de kalkrijke steile hellingen. Het mergellandschaap
is minder selectief in wat hij eet dan andere
schapenrassen. De zaden van uitgebloeide
planten blijven in zijn vacht hangen, waardoor hij ze verspreidt.’
Mestreechter
koekjes
In hartje Maastricht aan de Heggenstraat 5 vind je kadowinkel De
Kiekoet, met typisch Maastrichtse
producten en originele brocante.
Koop je er voor meer dan € 25,-,
dan krijg je een pakje echte
‘Mestreechter’ roomboterkoekjes
cadeau, t.w.v. € 3,50.
Op vertoon van deze editie van
naarbuiten, t/m 30 juni 2016.
naarbuiten
51