2 oktober 2013 Borstkanker en erfelijkheid Sera Langenveld, genetisch consulent Afdeling Klinische Genetica 2 Niet elke borstkanker is erfelijk 1 op 8 vrouwen krijgt borstkanker (Risico 12%) 15% heeft familielid met borstkanker 5-8% genetische oorzaak 3 Kenmerken erfelijke borstkanker •Borstkanker <50ste levensjaar •≥3 vrouwen met borstkanker •Borstkanker én eierstokkanker •2 keer/tweezijdig borstkanker •Man met borstkanker •Combinatie specifieke vormen van kanker 4 Verwijzing naar Klinische Genetica • Huisarts • Medisch specialist • Academisch ziekenhuis of het NKI-AVL • Klinische Genetica MUMC: 5 Het erfelijkheidsonderzoek Stap 1: Intake gesprek •Stamboom tekenen •Familiegegevens: eigen gezin, vaderskant, moederskant •Personen met kanker, vorm kanker, leeftijd diagnose 6 7 Het erfelijkheidsonderzoek Stap 2: Gegevens verzamelen • Opvragen medische gegevens → toestemming nodig van familieleden • Soort kanker? Leeftijd diagnose? Eigenschappen tumor? 8 Het erfelijkheidsonderzoek Stap 3: Conclusie en advies • Bepalen borstkanker risico binnen de familie → advies borstcontroles voor de gezonde vrouwen? • DNA-onderzoek zinvol bij persoon met borstkanker? 9 Het erfelijkheidsonderzoek Indien DNA-onderzoek: •Erfelijke Borst- en Eierstokkanker (BRCA1 en BRCA2) •Syndroom van Cowden (PTEN) •Li-Fraumeni syndroom (TP53) •Hereditair maagkanker (CDH1) •Andere syndromen •Onbekende genen??? 10 DNA-onderzoek (1) BRCA1 en BRCA2 •Bij persoon met borstkanker •Indien kans >10% om afwijking (mutatie) te vinden •Kans op vinden van afwijking gemiddeld 15% •Bloedafname •Duur: 6-8 weken 11 DNA-onderzoek (1) Bron: www. clipartof.com, www. livescience.com 12 DNA-onderzoek (1) Indien mutatie in BRCA1 of 2 bij vrouw • Verhoogde kans op borstkanker (60-80%) • Verhoogde kans op eierstokkanker (max. 60%) •Jaarlijkse borstcontroles vanaf 25 jaar •Preventieve verwijdering van eierstokken en eventueel borsten 13 DNA-onderzoek (1) Indien mutatie in BRCA bij man • Verhoogde kans op borstkanker (max. 7%) • Verhoogde kans op prostaatkanker (max. 17%) •Vooralsnog geen landelijke richtlijn voor controle 14 DNA-onderzoek (1) Andere gevolgen bij BRCA1/2 mutatie • Kinderen? Overervingskans nageslacht 50% • Kinderwens? Optie Preïmplantatie Genetische Diagnostiek (PGD), MUMC • Maatschappelijke gevolgen • Psychologische gevolgen 15 Het erfelijkheidsonderzoek Stap 4: voorspellend DNA-onderzoek • Mutatie teruggevonden → familiebrief – onderzoek familiaire mutatie BRCA1/2 bij andere familieleden – bloedafname – duur: 4 weken • Mutatie niet teruggevonden? – geen verhoogde kans – geen gevolgen voor kinderen 16 Meer informatie? www.KWF.nl www.borstkanker.nl www.BRCA.nl www.erfelijkheid.nl Contact Klinische Genetica MUMC: Locatie Maastricht: Academisch ziekenhuis Maastricht Polikliniek Klinische Genetica P. Debyelaan 25 | 6229 HX Maastricht T: 043 3875855 F: 043 3871720 Locatie Eindhoven: Máxima Medisch Centrum Ds. Th. Fliednerstraat 1 | 5600 PD Eindhoven Afspraken via Polikliniek Veldhoven T: 040 8888300 F: 040 8888303 Locatie Venlo: VieCuri Medisch Centrum Tegelseweg 210 | 5912 BL Venlo afspraken via Polikliniek Maastricht T: 043 3875855