Het jeukt en Het schilfert Dr. Annemie Galimont-Collen Dermatoloog dermaTeam www.huiddokter.nl Huidafwijkingen bij huisarts en dermatoloog Esther de Vries, 2013-03-22 Op weg naar een beter huid • • • • Anamnese Klinisch onderzoek Aanvullend onderzoek Behandeling: • Uitleg: “smeren kan je leren” • Motivational interviewing: “motiveren kan je leren” • Evaluatie: “meten om te weten” • Vragenlijsten • Scorelijsten • PROM Eczeem Eczeem • De feiten • De oorzaken • De aard van de huidafwijkingen Eczeem: de feiten • Men kan er niet overheen groeien • Eczeem is niet te genezen maar wel prima te behandelen • Het eczeem kan wel verdwijnen maar kan altijd weer terugkomen • Bij 30% van de kinderen vermindert of verdwijnt het eczeem binnen het eerste levensjaar • Bij 30% tussen de leeftijd van 2 en 5 jaar • Bij ongeveer 25% van de kinderen blijft het tot na het 20-ste levensjaar bestaan maar neemt het in ernst af Eczeem: de diagnose • Anamnese • Lichamelijk onderzoek • Criteria van Williams • Aanvullend onderzoek Eczeem: anamnese • • • • • • • • • Criteria van Williams Atopie syndroom Klachten die passen bij allergische reacties Toegepaste diëten Uitlokkende factoren Psychosociale gevolgen Arbeid en beroepskeuze Zelfmanagement Objectieve en subjectieve scoring Eczeem: de vragenlijsten eerste polibezoek Eczeem: de vragenlijsten controle bezoek Eczeem: kwaliteit van leven • Gedaalde kwaliteit van leven door: • Jeuk • Slaapgebrek • Impact op het gezin en de relaties Eczeem: kwaliteit van leven: DLQI • Dermatology life quality index • 10 vragen: • Symptomen, schaamte, winkelen, kleding, sociaal, vrije tijd, sport, werk, studie, relaties, seks, behandeling • Score: • • • • • 0-1: geen effect 2-5: klein effect 6-10: gemiddeld effect 11-20: groot effect 21-30: extreem effect Eczeem: kwaliteit van leven: DLQI Eczeem: kwaliteit van leven kind: CDLQI • Dermatology life quality index • 10 vragen: • De klachten en de gevoelens er over, op zijn gemak, invloed op het functioneren, over de relaties, de slaap en over de behandeling • Score: • • • • • 0-1: geen effect 2-6: klein effect 7-12: gemiddeld effect 13-18: groot effect 19-30: extreem effect Eczeem: kwaliteit van leven kind: CDLQI Eczeem: kwaliteit van leven kind: CDLQI Eczeem: kwaliteit van leven: IDLQI • Dermatology life quality index • 10 vragen en een 11-de vraag over de ernst • Score: • • • • • 0-1: geen effect 2-6: klein effect 7-12: tamelijk 13-18: zeer groot 19-30: extreem groot Eczeem: kwaliteit van peuters: IDLQI Eczeem: kwaliteit van leven: Skindex-29 • Skindex-29 • 29 vragen in 3 domeinen: • Symptomen • Emoties • functioneren • Score: Mate van ernst Mild Matig Ernstig Symptomen ≥39 ≥42 ≥52 Emoties ≥24 ≥35 ≥39 Functioneren ≥21 ≥32 ≥37 totaal ≥25 ≥32 ≥44 Kwaliteit van leven volwassenen: SKINDEX-29 Eczeem: PROM Eczeem: PROM • Patient reported outcome measures • POEM: patient oriented eczema measure • PROM kan afgenomen worden vanaf 16 jaar • Duurt minder dan 2 minuten • Bepaalt de ernst van de klachten in de laatste 7 dagen in 7 vragen Eczeemdagboekje Contactallergisch eczeem Contactallergisch eczeem: factoren • Atopisch eczeem • Natte werkzaamheden • De eigenschappen van de stof • De duur en de frequentie van expositie • Te droge huid • Verminderde barrière • Klimaat • Mechanische factoren Contactallergisch eczeem: beroepen • Kappers • Schoonmakers • Zorg • Metaalbewerkers • Voedingsmiddelenindustrie • Nat werk • Bouw Contactallergisch eczeem: anamnese • Lokalisatie van het eczeem • Beloop: • Verergering tijdens werk? • Verbetering in vakantie? • Beroepswerkzaamheden • Hobby's Contactallergisch eczeem: anamnese • Cosmetica, toiletartikelen • Uitwendige medicatie • Kleding, schoenen • Contact met water, detergentia • Atopie Contactallergie voor wolalcoholen en dermatocorticosteroïden • Denk aan allergie voor dermatocorticosteroïden: • Chronisch eczeem niet reagerend op therapie • Eczeem verergerend onder therapie • Denk aan allergie voor wolalcoholen: • Chronisch eczeem niet reagerend op therapie • Eczeem verergerend onder therapie • Testen niet mogelijk? • ROAT • Kies voor andere producten Psoriasis Psoriasis • De feiten • De oorzaken • De aard van de huidafwijkingen Psoriasis • Associatie met: • Obesitas • Diabetes • Hypertensie • Myocard infarct • 3.9 jaar minder levensverwachting Psoriasis: de oorzaken • Erfelijkheid speelt een rol: • Beide ouders: 50% kans • 2 broers/zussen: 16% kans • 1 ouder en 1 broer/zus: 16% kans • 1 ouder: 10% kans • 1 broer/zus: 7% kans • Neef/nicht/oom/tante: 4% kans Psoriasis: de vragenlijsten • Voorgeschiedenis patiënt • De huidafwijkingen: • Uitgebreidheid • Lokalisaties • De klachten: • Jeuk, branderig, pijn • De nagelafwijkingen Psoriasis: de vragenlijsten • Familiaire voorgeschiedenis • Uitlokkende factoren • Infectie met bv streptokokken • Stress • Trauma • Seizoenen • ziekte • Hormonale factoren • Medicatie bv NSAID, ACE remmers, ß blokkers, lithium, hydroxychloroquine Psoriasis: de vragenlijsten • De gewrichtsklachten • De ingezette therapie • Invloed op dagelijkse bezigheden en sociale contacten • Hobby’s • Kinderwens Psoriasis: kwaliteit van leven • Gedaalde kwaliteit van leven door: • Lichamelijke klachten • • • • Jeuk Slaapgebrek Moe Pijn • Emoties: • Angst • depressies • sociaal • Impact op het gezin en de relaties Psoriasis: kwaliteit van leven • Objectieve scoring: • PASI • Subjectieve scoring: • DLQI • SKINDEX-29 • Meten van de behandeltevredenheid: • Expliciet aandacht aan besteden • Maar 50% is tevreden met het behandelresultaat • Mondeling vragen of via een gestandaardiseerde vragenlijst (?) Vragenlijst artritis • Vink in de tekening de gewrichten aan die ongemak hebben bezorgd, dit wil zeggen stijve, gezwollen of pijnlijke gewrichten Vragenlijst artritis • • • • • Heeft u ooit gezwollen gewrichten gehad? Heeft u arts u ooit gezegd dat u artritis heeft? Hebben uw vingernagels of teennagels putjes of kuiltjes? Heeft u pijn in uw hiel gehad? Heeft u een vinger of een teen gehad die helemaal gezwollen en pijnlijk was zonder aanwijsbare reden? ja nee Dermatomycosis Dermatomycose • De incidentie 31 per 1000 patiënten per jaar • In bijna de helft van de gevallen gaat het om een schimmelinfectie aan de voeten • Een diepe mycose breidt zich uit onder het stratum corneum, meestal door ingroei in follikels (behaarde gebieden, de onderarmen en handruggen) • Infecties door: • Factoren die de barrièrefunctie van de huid aantasten • Contact met bronnen • Immuundeficiënties Dermatomycose: de anamnese • De lokalisatie van de huidafwijkingen • De klachten: • Jeuk of pijn • De duur en het beloop van de klachten • Huidafwijkingen elders, haar of nagelafwijkingen • Contact met (huis)dieren met huidafwijkingen (mogelijke besmettingsbron) • Eerdere episoden, beloop en eventuele behandeling daarvan (sommige dermatomycosen recidiveren frequent) • Zelf toegepaste behandelingen (lokale antimycotica zijn vrij verkrijgbaar) Diagnose van dermatomycose • De lokalisatie van de huidafwijkingen • De aard van de klachten (jeuk of pijn) • De mate van hinder, de duur en het beloop van de klachten • Huidafwijkingen elders, haar- of nagelafwijkingen • Contact met (huis)dieren met huidafwijkingen • Eerdere episoden, beloop en eventuele behandeling • Eventueel zelf toegepaste behandelingen Dermatomycose: indeling naar lokalisatie Dermatomycose: indeling naar voorkeur en lokalisatie JGZ richtlijn huidafwijkingen POEM vragenlijst DLQI, CDLQI en IDLQI vragenlijst NHG-standaard dermatomycose NHG-standaard eczeem NHG-standaard psoriasis CBO richtlijn contacteczeem SCORAD score PASI score NHG-standaard voedselovergevoeligheid CBO richtlijn psoriasis CBO richtlijn constitutioneel eczeem CBO richtlijn dermatocorticosteroïden Een goede diagnose begint met een goede anamnese Huidziekten verraden in hun klachten patroon en hun verschijning al wie ze zijn Een goede anamnese is een TomTom u op weg helpt naar de differentiaal diagnose Uw tussenstop is uw behandeling Wat vraag je je patiënt? Uw eindpunt is een tevreden patiënt Wat is de kwaliteit van leven? Hoe is die verbeterd?