geriatrie - Ziekenhuis Maas en Kempen

Afdelingsbrochure
GERIATRIE
ziekenhuis maas en kempen
Welkom op
de afdeling geriatrie
Inhoudsopgave
Inleiding................................................................................................ 3
Welkom op onze dienst......................................................................... 3
Wat is het verschil tussen acute en chronische geriatrie............................. 4
Multidisciplinair team............................................................................. 4
Artsen............................................................................................... 4
Hoofdverpleegkundigen.................................................................... 5
Verpleegkundigen.............................................................................. 5
Zorgkundigen en logistieke medewerkers ........................................... 6
Ergotherapeut.................................................................................... 6
Kinesitherapeut.................................................................................. 8
Logopedist........................................................................................ 9
Diëtiste............................................................................................ 10
Patiëntenbegeleiding....................................................................... 11
Psycholoog...................................................................................... 12
Multidisciplinair overleg................................................................... 12
Andere medewerkers.......................................................................... 13
Vrijwilligers...................................................................................... 13
Hoe informatie krijgen.......................................................................... 13
Dagindeling......................................................................................... 14
Praktische info...................................................................................... 15
Veiligheid op de afdeling..................................................................... 16
Tevreden ….. of toch niet?................................................................... 18
U mag naar huis!................................................................................... 18
Belangrijk om te weten......................................................................... 19
I2I
Inleiding
Wij heten u en uw familie van harte welkom op de afdeling
Geriatrie.
Om uw verblijf zo vlot en aangenaam mogelijk te laten
verlopen, willen wij u aan de hand van deze brochure
informatie geven over de organisatie van onze afdeling.
Mocht u na het lezen van deze brochure nog vragen
hebben, kan u steeds terecht bij de hoofdverpleegkundige
of een verpleegkundige van de afdeling.
Alvast bedankt voor het vertrouwen in ons team. Wij
wensen u een goed herstel toe.
Welkom op onze dienst
Op de afdeling Geriatrie worden oudere (75 plus)
patiënten opgenomen in een zieke en verzwakte toestand.
Een geriatrische patiënt heeft vaak meerdere ziektebeelden
die gepaard gaan met lichamelijke, psychische en sociale
problemen. De zorgen, die hiervoor vereist zijn, kunnen
tijdelijk niet meer thuis gewaarborgd worden, waardoor
een ziekenhuisopname noodzakelijk is. Door middel
van een aangepaste, gespecialiseerde behandeling
en eventuele revalidatie wordt er gestreefd naar het
optimaliseren van het zelfstandig functioneren en een zo
goed mogelijk herstel. Het multidisciplinair team zoekt
samen met u naar oplossingen voor medische, familiale
en sociale problemen. We streven naar een optimale
levenskwaliteit.
I3I
Wat is het verschil tussen acute en
chronische geriatrie?
Acute geriatrie
Chronische geriatrie
Op acute geriatrie worden
geriatrische patiënten gehospi­
taliseerd met een acuut
ziektebeeld. In deze fase
zijn onderzoeken nodig
voor diagnosestelling en het
instellen van therapie.
Indien de medische toestand gestabiliseerd is en
de patiënt enkel nog moet
herstellen en revalideren, kan
de patiënt verder opgevolgd
worden op de chronische
afdeling.
Multidisciplinair team
Op onze afdeling wordt u met de beste zorgen omringd
door ons multidisciplinair team, dat bestaat uit geriaters,
verpleegkundigen, ergotherapeuten, sociale verpleegkundigen, kinesisten, neuropsychologen, logopedisten en
diëtisten.
Voor iedere patiënt wordt een individueel multidisciplinair
behandelings- en zorgplan opgemaakt.
Artsen
Acute geriatrie
Dr. T. Geerts (geriater)
Dr. C. Renard (geriater)
Dr. E. Cox (internist) Chronische geriatrie
Dr. F. Janssens (internist)
Dr. Elsen (revalidatiearts)
Dr. D. Bobbaers (revalidatiearts)
Dr. T. Geerts (geriater)
Dr. C. Renard (geriater)
I4I
De patiënten worden elke dag bezocht door hun behan­
delende arts of diens vervanger. Indien u een afspraak
met de arts wenst, kan u dit regelen via de hoofdverpleeg­
kundige of de verantwoordelijke verpleegkundige.
Hoofdverpleegkundigen
Acute geriatrie
Ine Vaes
089 50 92 51
Chronische Geriatrie
Kelly vliegen
089 50 98 28
Indien u vragen heeft, kan u bij hen terecht op de afdeling
of via telefonisch contact. De hoofdverpleegkundige of
hun vervanger zijn van maandag tot en met vrijdag aanwezig
op de dienst tussen 8u00 en 16u00.
Verpleegkundigen
Iedere verpleegkundige van de afdeling is verantwoordelijk
voor de totaalzorg van een aantal patiënten. Zij voeren de
verpleegkundige handelingen uit, dienen medicatie toe en
helpen bij de dagelijkse verzorging. Ze proberen steeds de
zelfzorg en zelfstandigheid te stimuleren. Indien u of uw
familie vragen heeft over de verzorging of de toestand kan
u steeds terecht bij de verantwoordelijke verpleegkundige.
Voor medische informatie, zoals diagnose en resultaten
van onderzoeken, dient u een afspraak te maken met de
behandelende arts.
I5I
Zorgkundigen en logistieke medewerkers
Zorgkundigen en logistieke medewerkers helpen en
ondersteunen de verpleegkundigen bij de verzorging
van de patiënten.
Zorgkundigen
Logistieke medewerkers
- assisteren bij de
verzorging
- hulp bij het eten geven
- bevragen van de
maaltijdkeuze
- aanpassen van maaltijden
(bv. diabetes, zoutarm, …)
in samenwerking met de
diëtiste en logopedist
Ergotherapeuten
Wat is ergotherapie
Een ergotherapeut helpt patiënten om hun dagelijkse
activiteit zo zelfstandig mogelijk uit te voeren, waardoor
zij eventueel langer thuis kunnen wonen. Om een zo
hoog mogelijk niveau van zelfstandigheid te bereiken,
werkt het verpleegkundige team nauw samen met de
ergotherapeuten.
I6I
Taak van de ergotherapeut
• Training van dagelijkse handelingen = ADL
Bv. Wassen, kleden, eten & drinken, transfers &
mobiliteit, toiletgang, … • Training en advies gegeven over hulpmiddelen
Bv. Aangepast bestek & bekers, verlengde badborstel,
grijptangen, …
• Observatie van de thuissituatie en advies geven over
eventuele woningaanpassingen
Bv. Nagaan of iemand voldoende zelfredzaam is,
adviseren van handgrepen/toiletverhoger, …
• Advies geven over gewrichtsbeschermende technieken
Bv. Informatie om energiesparend of rugsparend te
werken, informatie na heupprothese,…
• Cognitieve training: gestructureerde therapievorm
gericht op het heden en de toekomst,
Bv. Geheugen, organisatie en planning, praktisch/
logisch denken en redeneren, …
• Groepsactiviteiten
Bv. Bingo, gymnastiek, oriëntatietraining, herinneringen
aan de tijd van toen,……
• Valpreventie
I7I
Kinesitherapeut
De kinesisten spelen enerzijds een zeer belangrijke rol in
de evaluatie van motorische functie en anderzijds in het
behoud en herstel van die functie in geval van ziekte.
Zij stimuleren de patiënt om uit de vicieuze cirkel van
bedlegerigheid en immobiliteit te geraken en zo te komen
tot meer zelfredzaamheid. Onze kinesisten zijn zeer goed
getraind in de evaluatie van valrisico en het formuleren van
preventiemaatregelen hieromtrent.
De kinesitherapeut richt zich op het onderzoeken en
trainen van de bewegingsmogelijkheden van het lichaam.
Er wordt gekeken naar kracht, lenigheid en conditie.
Ook het bewegingsgevoel, de belastbaarheid, de
coördinatie en ontspanning kunnen aandachtspunten zijn.
De kinesitherapeut tracht de resterende mogelijkheden
maximaal te benutten om te komen tot een zo groot
mogelijke lichamelijk zelfstandigheid, eventueel met een
hulpmiddel (vb. looprekje).
Op de geriatrische afdeling behandelen wij deze diverse
aandoeningen door een specifiek, persoonlijk beleid waar
de volgende principes aan bod komen zoals:
- Valpreventie: testing volgens Tinetti en valevaluatie met
verschillende aandachtspunten zoals Timed Up and
Go-test en evenwicht, Timed Up and Go cognitieve
test, de four test balance scale, maximale knijpkracht en
de Timed Chair Stand test om de spierkracht te meten.
- Mobiliteitsoefeningen waar we gebruik maken van
baren, sportraam, elastieken en therapeutische ballen.
I8I
- Krachttraining met behulp van Motomed en Medische
Trainingstherapie
- Uithouding door middel van loopband en trappenstel
- Onderhoudskinesitherapie.
Logopedist
De logopedist is alle weekdagen in de voormiddag
aanwezig. Zij onderzoekt en behandelt alle spraak-, taal-,
stem- en slikstoornissen en biedt ondersteuning bij
algemene communicatieproblemen. Ze geeft advies aan
familie en patiënt en doet een eventuele doorverwijzing
naar logopedie in de thuisomgeving, indien dit nodig blijkt.
De taken van de logopedist zijn de volgende:
- Bij slikstoornissen:
o Opsporen van slik- en kauwproblemen
o Aanleren van slikoefeningen ter beveiliging van de
luchtweg
o Adviezen geven over de voedingsconsistentie, de
houding en de manier van voeden
Hierdoor is het mogelijk dat er geen voeding
van thuis gegeven mag worden om het
risico op longontsteking, ondervoeding en
uitdroging te vermijden.
- Bij spraakstoornissen:
o Na testing worden er binnen de spraaktherapie
mondmotorische en articulatieoefeningen aan­
geboden die de beweeglijkheid van de articulatoren
verhogen en de verstaanbaarheid vergroten
I9I
- Bij taalstoornissen:
o Na testing worden er binnen de taaltherapie
enerzijds taalbegripsoefeningen en anderzijds
taalproductieoefeningen aangeboden. Hierbij
vormen concrete voorwerpen en situaties,
fotomateriaal, een communicatieboek, geschreven
taal, … belangrijke hulpmaterialen.
- Bij stemtherapie:
o Binnen de stemtherapie wordt gewerkt aan het aanleren van correcte ademtechnieken en stemtech­
nieken. Ontspanningsoefeningen vormen eveneens
een belangrijke facet binnen de behandeling.
- Bij algemene communicatieproblemen:
o De logopedist bekijkt welk ondersteunend
communicatiemiddel ingezet kan worden zodat
de patiënt zich alsnog verstaanbaar kan maken. Dit
kan aan de hand van schrift, prenten, letterbord,
enzovoort.
Diëtiste
De diëtiste heeft tot taak de voedingstoestand van de
patiënt te bewaken, ondervoeding te detecteren en te
behandelen, en dit rekening houdend met de wensen en
mogelijkheden van de patiënt. Ze geeft in overleg met de
arts en de logopedist advies aan de patiënt, zijn familie en
andere zorgverleners over een bepaald dieet of bijvoeding.
I 10 I
Patiëntenbegeleiding
Een ziekenhuisopname is voor de patiënt en zijn omgeving
vaak een ingrijpende gebeurtenis die heel wat problemen
met zich meebrengt. Bij de dienst patiëntenbegeleiding
of de sociale dienst in het ziekenhuis kunnen patiënten en
hun omgeving terecht voor deze emotionele, relationele,
praktische en administratieve problematiek en voor
problemen i.v.m. het ontslag.
Zo zal er vanaf de eerste opnamedag aandacht besteed
worden aan de voorbereiding van het ontslag, hetzij naar
huis, hetzij naar een thuis vervangend milieu (rusthuis,
dagopvang, enzovoort).. Hierbij heeft de medewerker
van dienst patiëntenbegeleiding oog voor de opvang,
ondersteuning en begeleiding van de patiënt en zijn
familie.
De ontslagmogelijkheden worden met de patiënt en zijn
omgeving besproken zoals aanvragen voor gezins- en
bejaardenhulp, hersteloord, revalidatie, thuisverpleging,
bedeling van maaltijden, rusthuis.
Een goede afstemming tussen het ziekenhuis en thuis of
een thuis vervangend milieu is belangrijk om de continuïteit
van zorg te garanderen. Kortom trachten we te zorgen voor
een goede wisselwerking en informatieoverdracht tussen
de dienst (zowel intern als extern) en de patiënt/familie.
I 11 I
Psycholoog
In geval van persoonlijke of familiale problemen, zoals
relatiemoeilijkheden, depressie, angstgevoelens, eetstoor­
nissen,… kan de behandelende arts de hulp van een
psycholoog inroepen voor een psychologisch onderzoek,
deskundig advies of begeleiding. Bij vermoeden van
cognitieve problemen (geheugen, aandacht, dementie, …)
kan de behandelende arts een neuropsychologisch onder­
zoek aanvragen. Indien u ook na ontslag psychologische
hulp nodig heeft, zal de psycholoog u helpen bij een
geschikte doorverwijzing.

Multidisciplinair overleg
Op dinsdagvoormiddag vindt het multidisciplinair
overleg plaats op de acute geriatrie en in de namiddag
op de chronische geriatrie. Tijdens dit overleg
bespreekt de geriater met het team (verpleegkundige,
ergotherapeuten, kinesisten, …) de evolutie van de
toestand, het behandelingsplan en een eventuele
ontslagregeling.
I 12 I
Andere medewerkers
Vrijwilligers
Op de dienst geriatrie werken enkele vrijwilligers, die mee
instaan om het verblijf van de patiënten zo aangenaam
mogelijk te maken. Ze staan in voor het helpen met het
eten of voor een gesprek met de patiënten. Bij het ontslag
komen er ook vrijwilligers langs op de kamer voor de
tevredenheidsenquête. Zij overlopen samen met u deze
enquête die nadien strikt anoniem wordt verwerkt.
Hoe informatie krijgen
Het gehele zorgteam staat klaar om te luisteren en de
nodige informatie te geven. Zoals reeds eerder vermeld in
deze brochure, kan u best een afspraak maken bij de arts
voor de medische informatie. Deze afspraak kan u via de
hoofdverpleegkundige regelen.
Verpleegkundigen en artsen zijn gebonden aan hun
beroepsgeheim en geven enkel medische informatie aan
dichte familieleden of wettelijke vertegenwoordigers van de
patiënten. Belangrijk is dat één persoon aangeduid wordt die
als aanspreekpersoon fungeert voor de hele familie. Indien
een wettelijke vertegenwoordiger is aangesteld gelieve dan
een kopie van het document mee te brengen.
Via mail of telefoon wordt in principe geen medische
informatie gegeven.
I 13 I
Dagindeling
• 7.30 – 8.00 uur
o Goedemorgen!
o Dagelijkse hygiënische zorgen
o Dagkledij wordt aangedaan
o Ontbijt
• Voormiddag
o Therapie en onderzoeken
• 11.30 – 12.00 uur
o Middagmaal
o Middagdutje
• Namiddag
o Therapie en onderzoeken
o Bezoek
• 16.30 – 17.00
o Avondmaal
• Avond
o Bezoek
• 20.00 uur
o Bedritueel
o Nachtkledij wordt aangedaan
o Slaapwel!
I 14 I
Praktische info
Wat brengt u bij de opname mee?
• Administratief
o Identiteitskaart
o Naam, adres en telefoonnummer van uw
contactpersoon
o Naam, adres en telefoonnummer van uw huisarts
o Hospitalisatieverzekering: kaart of formulier
o Documenten thuiszorg (bv. Thuiszorgschrift,
glycemiewaarden, …)
• Medisch
o Verwijsbrief van de huisarts
o Bloedgroepkaart, allergiekaart, vaccinatiekaart
o Lijstje van de medicatie die u thuis inneemt. Best brengt
u ook de medicatie mee in de originele verpakking.
• Persoonlijk
o Toiletgerief (handdoeken, washandjes, zeep, kam,
tandenborstel, tandpasta,…)
o Eventueel bril en hoorapparaat
o Ondergoed
o Nachtkledij en kamerjas
o Stevig, slipvrij en gesloten schoeisel
o Eventueel eigen hulpmiddelen: stok, rolstoel of loopkader
Het vuile linnen leggen wij in een plastic zak
onderaan in de kleerkast. Geef het regelmatig
mee met uw familie om te wassen zodat u over
voldoende propere kleding beschikt.
I 15 I
Persoonlijke hygiëne
Een bezoek van de kapster, de manicure of pedicure is mogelijk
en kan u aanvragen bij de verpleegkundigen van de afdeling. Zij
kunnen u ook informeren over de tarieven en de betalingswijze.
Veiligheid op de afdeling
De toegang van de dienst
De deur van de afdeling is altijd gesloten, behalve tussen
14.00 en 20.00 uur. Op de chronische afdeling te Bree kan
u binnen deze uren de afdeling binnengaan door op de
groene knop rechts te drukken. Om de afdeling aldaar te
verlaten, dient u de code rechts van de deur in te drukken.
Op de acute Geriatrie te Maaseik is de afdeling ook steeds
gesloten, behalve tussen 14u00 en 20u00. Hier kan u
binnen deze uren steeds binnen en buiten. Echter buiten
de bezoekuren dient u zich aan te melden rechts van de
deur, door op de bel te duwen. Voor het verlaten van de
dienst buiten de bezoekuren, dient u de code links van de
deur in te drukken.
Fixatie
Fixatie wil zeggen dat de patiënt beperkt wordt in zijn
zelfstandige transfers. De patiënt zal ofwel in de zetel
niet meer zelfstandig kunnen opstaan omwille van een
voorzettafel of een fixatieband rond de buik, ofwel zal de
I 16 I
patiënt in het bed vast gefixeerd worden met een gordel
rond de buik al dan niet in combinatie met een pols- en
enkelband en met de onrusthekken. Deze procedure
wordt gestart onder de volgende omstandigheden:
• Vallen
Indien er een valrisico bestaat en de patiënt wil zich
alleen verplaatsen. Op dat moment kan in overleg met
het team en de behandelende arts besproken worden
of de patiënt gefixeerd dient te worden.
• Acute verwardheid
Acute verwardheid is meestal het gevolg van een
lichamelijk probleem (bv. blaasontsteking, …) of door
verandering van omgeving (bv. ziekenhuisopname).
Om de veiligheid van de patiënt te verzekeren wordt
hij gefixeerd.
Deze maatregel is tijdelijk en wordt elke dag door ons
team geëvalueerd. De bedoeling is de fixatie zo snel
mogelijk op te heffen.
Medicatie
Alle medicatie wordt door de verpleegkundigen bewaard
en toegediend. Thuismedicatie wordt terug mee naar huis
gegeven.
Bij opname wordt de thuismedicatie overlopen.
Voor de veiligheid van onze patiënten vragen wij om
zelf geen medicatie op de kamer bij te houden.
I 17 I
Tevreden … of toch niet?
Bent u niet tevreden of bent u ongerust dat sommige
zaken niet goed verlopen, dan willen wij dat graag met
u bespreken. Wij staan steeds open voor uw suggesties.
Indien u klachten heeft, kan u ook steeds terecht bij de
ombudsdienst, die bereikbaar is via het onthaal.
U mag naar huis!
Wanneer u voldoende hersteld bent, mag u na toelating
van de behandelende arts, het ziekenhuis verlaten. De
ontslagdatum en het -uur worden steeds in overleg met
de arts, de verpleegkundige en de sociale dienst bepaald.
Indien u geen eigen vervoer heeft, kan een ziekenwagen
aangevraagd worden. Bespreek dit wel tijdig met de
verpleegkundigen zodat het vervoer kan geregeld worden.
Volgende documenten krijgt u bij ontslag mee naar huis:
- Een brief voor de huisarts
- Medicatievoorschriften van nieuw opgestarte
medicatie
- Een verpleegkundige ontslagbrief met instructies
over de verzorging en de behandeling thuis en het
medicatieschema
- Eventueel afspraken voor consultaties of onderzoeken
- Eventueel voorschriften voor thuisverpleging,
kinesitherapie
- Eventueel voorschrift voor de aanvraag van
hulpmiddelen (rollator, rolstoel, …)
I 18 I
- Uitschrijvingsformulier, hetgeen u dient af te geven aan
de receptie
Belangrijk om te weten
Het kan dat voeding en drank op doktersvoorschrift
aangepast zijn. Geef de patiënt met een aangepast
dieet of slikproblemen niets te eten of te drinken
zonder toestemming van de logopedist of het
verplegend personeel.
Omwille van de wet op de privacy worden medische
vragen niet per telefoon beantwoord. U kunt
daarvoor een afspraak met de behandelende arts
vastleggen.
Als u thuis medicatie inneemt, neem ze dan in de
oorspronkelijke verpakking mee naar het ziekenhuis,
ook al is ze niet voorgeschreven door uw huisarts
(bv. Vitamines, laxeermiddelen, homeopathische
producten, …).
Bij ontslag mag u ALLEEN de medicatie van de
nieuwe medicatielijst innemen. In principe moet u
GEEN andere medicatie innemen, ook de vroegere
thuismedicatie niet. Twijfelt u, vraag dan om raad
aan een verpleegkundige of arts.
I 19 I
BEZOEKUREN
Om een OPTIMALE ZORG te kunnen GARANDEREN,
is het van belang de bezoekuren te respecteren.
Bezoekuren: 14.00 u. - 20.00 u.
Gelieve de stoelen terug in de berging
te zetten bij vertrek.
Auteur: dienst geriatrie
Versiedatum: maart 2016
ziekenhuis maas en kempen vzw • mgr. koningsstraat 10 • 3680 maaseik
campus maaseik • mgr. koningsstraat 10 • 3680 maaseik • tel. 089 50 92 00 • fax 089 50 92 06 • [email protected]
campus bree • rode kruislaan 40 • 3960 bree • tel. 089 50 98 00 • fax 089 50 98 04 • www.zmk.be
ZMKBR0153