OVTk.T. = Onvoltooid Verleden Toekomende Tijd DE CONDITIONALIS

O.V.Tk.T. = Onvoltooid Verleden Toekomende Tijd
DE CONDITIONALIS
1. De vormen van de O.V.Tk.T.
PV
VR
Ik
zeggen.
Je
onthouden.
zou
U
het niet
Hij / Ze
We
herhalen.
nemen.
verstaan.
Jullie
zouden
Ze
vergeten.
lezen.
De O.V.Tk.T. wordt gevormd door een combinatie van twee werkwoordsvormen:
Enerzijds een eerste verbale pool (of persoonsvorm) die fungeert als een hulpwerkwoord
(zou in het enkelvoud, zouden in het meervoud) en anderzijds een tweede verbale pool
(een werkwoord in de infinitief), die ook wel eens “verbale rest” genoemd wordt.
Terwijl de conditionalis (de O.V.Tk.T.) naargelang van de talen soms gevormd wordt door
toevoeging van een uitgang, wordt deze tijd in het Nederlands met een hulpwerkwoord
uitgedrukt samen met de infinitiefvorm van het werkwoord.
PV
zou
zouden
VR
infinitief
2. Het gebruik (en de betekenissen) van de O.V.Tk.T.
2.1. Fundamenteel drukt de O.V.Tk.T. uit :
(i) dat men niet zeker is van wat men zegt / wat er beweerd wordt.
Bv.
Er is vanmorgen een bom ontploft in een winkelcentrum van Beiroet en er zouden
meer dan 80 slachtoffers zijn.
(ii) dat men over iets fantaseert dat niet (nog niet) tot de werkelijkheid behoort.
Bv.
Wat zou je doen indien je een paar miljoentjes won?
1. Ik zou de mode volgen en elke dag nieuwe kleren aantrekken.
2. Ik zou een reis rond de wereld maken.
3. Ik zou een boot kopen.
4. Ik zou het geld op een rekening zetten voor later.
© www.gramlink.be
Pierre Godin (UCL/FLTR) – Marc Piwnik (UCL/ILV)
1
5. Ik zou het geld verdelen met familie, vrienden en kennissen.
6. Ik zou niets veranderen aan mijn manier van leven.
7. Ik zou ... .
Dit laatste gebruik wordt ook wel eens de irrealis genoemd, of nietwerkelijkheid: de spreker geeft te kennen dat wat gezegd wordt niet
overeenkomt met de werkelijkheid.
8a Ik zou ik op reis gaan als ik geld had.
9a Als ik jou was, zou ik het niet doen.
10a Ik zou vast en zeker komen, als ik tijd had.
Let even op het gebruik van de tijden :
Propositie1 (hoofdzin)
O.V.Tk.T.
Propositie2 (bijzin: als …)
O.V.T.
Noteer echter dat je in beide proposities een OVT (imperfectum) kunt gebruiken :
Propositie1 (hoofdzin)
O.V.T.
Propositie2 (bijzin : als …)
O.V.T.
8b Als ik geld had, ging ik op reis .
9b Als ik jou was, deed ik het niet.
10b Ik kwam vast en zeker, als ik tijd had.
2.2. De O.V.Tk.T. wordt ook nog gebruikt om iets te suggeren, om een beleefd
advies te geven of om iets te vragen op een (zeer) beleefde of voorzichtige
manier.
bv.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Ik zou die zaak anders aanpakken als ik jou was.
Ik zou dat niet doen, als ik in je plaats was.
Jullie zouden die brief schrijven, niet?
Eigenlijk zou je nu moeten stoppen met werken.
Zou u mij niet kunnen helpen?
Zou je er niet beter aan doen te wachten?
Zouden we dat niet beter anders doen?
Zou u mij kunnen zeggen hoe laat het is?
Zou ik nog een vraag mogen stellen?
© www.gramlink.be
Pierre Godin (UCL/FLTR) – Marc Piwnik (UCL/ILV)
2