Clinical Rules, Clinical Rules, Individuele Farmacovigilantie Individuele Farmacovigilantie. 6 Rene Grouls, 6de Leuvens Symposium Klinische Farmacie, 8 oktober 2011 Clinical Rules Clinical Rules 6 Waarom 6 Wat zijn het Wat zijn het 6 Hoe werkt dat 6 Hoe worden ze ontwikkeld 6 Welke 6 Resultaten 2010 6 Toekomst 6 ? Clinical Rules waarom? Clinical Rules waarom? CZE (retrospectief onderzoek) CZE (retrospectief onderzoek) 6 Opiaat niet voorgeschreven in combinatie met laxans? 67% 6 Dosering niet aangepast op basis van nierfunctie? Dosering niet aangepast op basis van nierfunctie? 47% 6 Geen maagprotectie bij risicopatiënten terwijl de indicatie er wel is? 850 keer/jaar Clinical Rules Resultaat K 7 6,4 6 5,3 5 mmol/L 4,5 4 3,6 3 24 2,4 2 1 0 1 2 3 4 5 dag Wat gebeurde hier? Uitzondering? Medicatiebewaking? Hoe werkt dat voor deze cases? Huidige systemen: GEEN MELDING PIL ‐ Georiënteerd Clinical Rules waarom? Nodig: 6 Patiënt‐georiënteerd kennissysteem 6 Integratie van data uit verschillende domeinen g 6 Kennis voor interpretatie 6 Alerting‐systematiek l i i k Evolutie naar EPD + EVS maar: Evolutie naar EPD + EVS maar: Clinical Rules wat zijn het? Clinical rules: Cli i l l digitale, in een kennissysteem, toepasbare richtlijnen Clinical Rules Hoe werkt dat? GASTON alert E Z I S Clinical Rules Hoe worden ze ontwikkeld? Klinische‐farmacie Scheepers-Hoeks A, Grouls R, Neef C, Korsten H: Stud Health Technol Inform. 2009;148:142-8 Clinical Rules Hoe worden ze ontwikkeld? 1) technisch 3) prospectief therapeutisch 3) prospectief therapeutisch Praktijk 2) retrospectief therapeutisch Scheepers-Hoeks AMJW, Grouls RJE, Neef C, Ackerman EW, Korsten HHM.. Success factors and barriers for implementation of advanced clinical decision support systems. In: "Efficient Decision Support Systems: Practice and Challenges - From Current to Future", ISBN: 978-953-307-165-7 Clinical Rule Kalium Clinical Rules Welke? 6 Klinisch relevant / hoogrisico (o.a. CMR) 6 Niet realiseerbaar met huidige systemen 6 Efficiëntiewinst t.o.v. huidige systemen Efficiëntiewinst t o v huidige systemen 6 Hoog in de driehoek 6 “Laaghangend fruit” Clinical Rules Welke? Proces Patiënt Pil TDM Maagprotectie Oncolytica (stopdatum) Elektrolyten (Na / K) y ( / ) Opiaten + laxantia p INR Nierfunctie Methotrexaat Switch‐therapie Switch therapie Hartfalen Lithium‐therapie Lithium therapie Clinical Rules Resultaten 6 Maagprotectie (kwaliteitsindicator IGZ) Maagprotectie (kwaliteitsindicator IGZ) • maag/darm bijwerkingen 10‐30% • 2.823 NSAID‐gerelateerde ziekenhuisopnamen/jaar • 165 patiënten overlijden/jaar p j /j • kosten van bijwerkingen 67% kosten NSAID’s 6 Alerts (12 mnd): 852 • 2 risicofactoren: 49,3% • 3 risicofactoren: 21,2% • 4 risicofactoren: 0,8% 4 risicofactoren: 0 8% 6 Opgevolgd: 97% 6 Toekomst: melding bij voorschrijven? Clinical Rules Resultaten 6 Nierfunctie (171 geneesmiddelen) • Vooronderzoek: 47% niet aangepast • HARM‐onderzoek: 10% medicatiegerelateerde opnames gevolg van nierfunctiestoornissen • Doseringsfouten: meest voorkomende medicatiegerelateerde fouten bij patiënten met NFS 6 Alerts (12 mnd): 2063 • Amoxicilline • Ciprofloxacine • Nitrofurantoïne • Allopurinol • Colchicine 7,0% 6,2% 5,4% 5,1% 4,5% geen interventie 31% interventie: opgevolgd 47% 6 Efficiency: 6‐12 uur versus 0,5 uur/dag 6 T k Toekomst: melding bij voorschrijven? t ldi bij h ij ? interventie: niet opgevolgd 22% Helmons P, Grouls R, Roos A, Bindels A, De Clercq P, Wessels‐Basten S, Ackerman E, Korsten H: British Journal of Clinical Pharmacology, 2007, vol 63,.504 Clinical Rules Resultaten 6 Opiaten + Laxantia (kwaliteitsindicator IGZ) • Vooronderzoek: slechts bij 33% tegelijk voorgeschreven • Nadelig voor kwaliteit van leven N d li k lit it l • Verlenging van ziekenhuisopname 6 Alerts (12 maanden): 544 l ( d ) 6 Opgevolgd: 43% 6 Melding bij voorschrijven? Melding bij voorschrijven? Interventie (n=37) Controle (n=37) p Gemiddelde leeftijd (jr ± SD) 64,8 ±12,5) 64,1 ±11,4) n.s. G l ht Geslacht vrouw (%) (%) 20 (54%) 20 (54%) 20 (54%) 20 (54%) n.s. Beschouwend vs. snijdend specialisme 24 vs.13 23 vs.14 n.s. Obstipatie ontwikkeld tijdens opname 3 19 < 0,001 Opioidgebruik korter dan 5 dgn 8 9 n.s. Doppen A, Scheepers‐Hoeks A, van Suijlekom J, Creemers G, Ackerman E, Wessels‐Basten S Grouls R. PW Wetenschappelijk Platform. 2010;4(10):172‐176 Clinical Rules Resultaten 6 Kalium 2010 (18333 patiënten) • 176 pt ernstige hypokaliëmie ≤ 2,8mmol/L (1%) Hiervan 33% “gelinkt” aan gebruik geneesmiddelen, overige geen suppletie • 14 pt ernstige hyperkaliëmie ≥ 6,0mmol/L (0,1%) Allen gelinkt aan gebruik geneesmiddel Allen gelinkt aan gebruik geneesmiddel 6 Hypokaliëmie Alerts thiazidediuretica 4% Resultaten laxantia 9% Irrelevant 4% Incorrect 3% lisdiureticum 14% onbekend 62% onbekend + KSD 11% No adjustment 28% Intervention 65% Clinical Rules Resumé Oude Methode Clinical Rules 6 300‐400 meldingen/dag 6 15‐30 meldingen/dag 6 PIL‐georienteerd 6 PATIENT‐georienteerd 6 Opgevolgd: 1 Opgevolgd: 1‐2% 2% 6 Opgevolgd: 40 Opgevolgd: 40‐50% 50% 6 Alert‐fatigue!! 6 Toegevoegde waarde 6 Je kunt (nog) niet zonder k ( ) d 6 Samenwerking k Clinical Rules Toekomst 6 Visioen: Netwerk Individuele Farmacovigilantie Visioen: Netwerk Individuele Farmacovigilantie 6 Versterking klinische farmacie (risicopatiënt) 6 Welke soort Alert waar/wanneer in het proces/bij wie ? 6 Preventie van represcriptie van bewust gestaakte geneesmiddelen 6 Landelijke ontwikkeling NVZA / KNMP /NVKC etc. etc. 6 Verbeterde bestanden (G standaard) Verbeterde bestanden (G‐standaard) 6 EPD voorwaarde voor mogelijkheden Clinical Rules! 6 Data‐mining, trendanalyse, etc..