Verdrinking: oorzaken, proces en gevolgen

Verdrinking: oorzaken, proces en gevolgen
A. Oorzaken van verdrinking
W W W .G A L I C I A . B E
Primair
Secundair
Onderdompeling
Bewustzijnsverlies
Bewustzijnsverlies
Onderdompeling
Verdrinking
Verdrinking
75 %
25%
2005
1. Primaire verdrinking
•
Bewuste personen bevinden zich in het water en proberen boven te blijven; ze geraken uitgeput en
gaan onder; eerst probeert men de mond nog dicht te houden; water in mond wordt ingeslikt;
ademreflexen: water wordt ingeademd; bewustzijnsverlies.
4
1/3 zijn slechte zwemmers
4
2/3 valt per ongeluk in het water (kinderen, bejaarden, gehadicapten)
2. Secundaire verdrinking (≠ secundary drowning)
•
Slachtoffers verliezen eerst het bewustzijn, waarna de onderdompeling volgt.
a) Vaso-Vagale reflex
4
4
Prikkel van de nervus vagus door
4
Psychisch: angst, emotionele reactie, stress
4
Fysisch: trauma (pijn), koude
Beïnvloeding van het hart- en bloeddrukregelend centrum: hartslag daalt, bloeddruk daalt,
O2 in hersenen daalt, bewustzijnsverlies
b) Reflexen van neus, keel en strottehoofd
4
Door contact met H 2 O
4
Hoesten met als gevolg H2 O inademen
4
Stemspleetspasme met bewusteloosheid door hypoxie
4
Hart- ademhalingsreflex : stilvallen
c) Hypoxie
4
Door mechanische obstructie van de luchtwegen
4
Door langdurige apnea na hyperventilatie
d) Hypercapnie
4
Door hypoventilatie
4
Door te veel CO2 in de lucht
4
Door te veel CO2 in het bloed
W W W .G A L I C I A . B E
2005
e) Ziekte
4
Epilepsie-aanval door lawaai, koude, weerkaatsend licht: te veel prikkels tegelijkertijd.
4
Diabetes: hypoglycemie, hyperglycemie (hersenen gebruiken enkel suiker als
voedingsstof)
4
Ziekten van het bloedvatenstelsel
f) Allergie
4
Cryo-allergie: voor koud (water)
4
Hydro-allergie: voor water
4
Bepaalde substanties: plankton, wieren, kwallen, koralen, vissen…
4
Diverse allergieën (astma, hooikoorts, bep. voedsel …)
Proces: bij allergische reactie stijgt de histamine concentratie in het bloed met stoornissen
van de vaso-motorierk tot gevolg: bloedvaten zetten uit, bloeddruk daalt, syncope
g) Spijsvertering
4
Spijsverteringsstelsel concentreert bloed bij zich na de maaltijd, bijgevolg is er minder
bloed beschikbaar voor de hersenen, spieren en andere organen.
h) Koude
4
Normale adaptatie
4
Gebrek aan adaptatie
=
Thermo-mechanische schok leidt tot vaso-vagale reflex
=
Adaptatieziekte
i) Andere
W W W .G A L I C I A . B E
2005
B. Het Verdrinkingsproces
Bewust
Adem
Hart
♥
A
+
+
+
♥
A
+
+
+
-
1. Eerste fase
Hevig verzet; paniek; ongecoördineerde bewegingen
Bij redding: verschrikte slachtoffers
2. Tweede fase
Eerste onderdompeling
adem inhouden
water inslikken
strottehoofdspasme
verstikking door wegvallen van ventilatie
10 à 20 % sterft
Bij redding (reanimatie): grote kans op overleven
♥
A
-
+
+
-
3. Derde fase
Strottehoofdspasme verdwijnt
door CO2 - stijging: ademhaling door reflexmatige middenrifcontracties
water in de longen, ventilatie stopt, hartslag versnelt
spasmen, braken, urinelozing, spermalozing, stoelgang
Bij redding (reanimatie): 50 % overleeft
♥
A
4. Vierde fase
-
-
+
SCHIJNDOOD
reflexen dalen, spiertonus daalt, relaxatie kringspieren, blauwe kleur
-
-
-
KLINISCH DOOD
6 à 7 min na onderdompeling, bleke kleur
-
-
-
BIOLOGISCH DOOD
biologische ontaarding van hersencellen, later de an dere weefsels
bleekheid, koud, lijkvlekken, rotting
W W W .G A L I C I A . B E
2005
C. Modaliteiten van verdrinking
Droog
NAT
Strottehoofdspasme
Water wordt ingeademd
Geen water in longen
Water in longen
Verstikking
Natte verdrinking
10 à 20 %
80 à 90 %
ZOET
CIRCULAIR PROBLEEM
ZOUT
PULMONAIR PROBLEEM
Surfactant wordt afgebroken
Surfactant wordt afgebroken
OSMOSE: water naar bloed
OSMOSE: plasma naar longen
bloedverdunning
opzwellen RBC en hemolyse
wanverhouding Na / K
Onmiddellijk longoedeem
HARTFIBRILLATIE
stilvallen circulatie
snelle dood
bloedverdikking
(afname circulerend volume)
bloeddrukdaling
hartritme stijgt
door verminderde kracht hart
hartstilstand
Trage dood
W W W .G A L I C I A . B E
2005
D. Gevolgen van verdrinking
1. Ademhaling
Secundary drowning = uitgestelde verdrinking
•
Atelectase : platvallen alveolen door verlies surfactant
•
Longoedeem
•
Spasme van bronchen
•
Pulmonaire infecties
•
Pneumothorax: platvallen long
Gevolg: vermindering capaciteit diffusie => hypoxie, hypercapnie, acidose
2. Zenuwstelsel
a) Hersencomplicaties
4
Schade door O2 – gebrek
4
Hersenoedeem: (vasogeen / cytotoxisch) vochtopstapeling inter- of intracellullair
b) Overlevingskansen
Afhankelijk van:
4
Type water,temperatuur en graad van vervuiling
4
Volume ingeademd water
4
Tijdsduur van onderdompeling
4
Algemene gezondheidstoestand en leeftijd slachtoffer
4
Lichaamstemperatuur: indien lager dan 36°C vergroot de kans op overleven, aangezien
de hersenen minder O2 verbruiken bij lagere temperaturen
W W W .G A L I C I A . B E
2005
3. Hart / bloedsomloop
•
Electrolytenverandering: verstoring hartritme
•
Hemoglobineverandering
•
Bloeddruk- en bloedvolumewijziging
•
Hartfibrillatie
•
Verstoring evenwicht bloedgassen en zuur/base
4. Nieren
•
Zoetwaterverdrinking: mogelijk nierinsufficiëntie tgv hemolyse
•
Zoutwaterverdrinking: mogelijk afgestorven delen door hypoxie en lage bloeddruk
W W W .G A L I C I A . B E
2005