Checklist medische vaardigheden

Naam aios
….…………….……
Naam Opleider …….……………...
Checklist medische vaardigheden
Doel van Checklist
De vaardighedenlijst wordt voor twee doeleinden in de huisartsopleiding gebruikt.
1. Als zelftoetsinstrument voor de aios: de aios kijkt regelmatig na welke vaardigheden hij
beheerst en waar er hiaten zijn. De checklist is een onderdeel van het
ontwikkelingsdossier.
2. Als instrument voor de opleider om de vaardigheidsbeheersing van de aios te monitoren
en vast te leggen of de aios zelfstandig de vaardigheid uit kan oefenen.
Deze lijst is gebaseerd op de documenten: Medisch technische vaardigheden Eindtermen 2000,
Competentieprofiel en eindtermen van de huisarts 2009 en het LHV document ‘Aanbod
huisartsgeneeskundige zorg 2009’.
Voor achtergrondinformatie wordt verwezen naar de volgende literatuur:
•
In ’t Veld CJ, Goudswaard AN, Dijkstra RF. Handboek diagnostische verrichtingen in de
huisartsenpraktijk, Houten/Utrecht, Prelum uitgevers/NHG: 2012 .
•
Goudswaard AN, In ’t Veld CJ, Kramer WLM. Handboek verrichtingen in de
huisartsenpraktijk. Houten/Utrecht, Prelum uitgevers/NHG: 2014.
•
•
•
De Jongh TOH et al. Fysische diagnostiek, Houten, Bohn Stafleu van Loghum: 2010 .
De desbetreffende NHG standaarden.
De desbetreffende Praktijkscoringslijsten (PSL) en toetsstations(TS), te vinden op de
website van Huisartsopleiding Nederland: www.huisartsopleiding.nlvaardigheidstoetsen.
Rangschikking
De lijst is gerangschikt naar ICPC code en onderverdeeld in deel I t/m IV.
I.
Basisvaardigheden 1e kwartaal jaar 1. Dit zijn vaardigheden waarvan beheersing door
de aios mag worden verondersteld bij aanvang van de opleiding. Van de opleider wordt
verwacht dat hij deze vaardigheden in de eerste drie maanden observeert en beoordeelt.
II.
Obligate vaardigheden huisartsopleiding.
Dit zijn diagnostische en therapeutische vaardigheden van aandoeningen die zich meer of
minder vaak in de huisartsenpraktijk voordoen. Sommige zijn eenvoudig, andere zijn wat
complexer en vereisen meer training. De aios wordt geacht deze te beheersen aan het eind van
de opleiding.
III.
Facultatieve vaardigheden. Bijzonder aanbod vaardigheden huisartsopleiding.
Deze vaardigheden zijn specialisaties die de aios zich facultatief eigen kan maken. Hiervoor zijn
aparte scholing en training vereist.
1
Gebruik checklist.
In de kolom ,QYXOOHQGDWXP´$LRVLVEHNZDDPµ
YXOWXGHGDWXPLQals de vaardigheid zelfstandig kan
worden uitgevoerd en aan de aios wordt toevertrouwd. Dit hoeft dan niet opnieuw te worden
geobserveerd.
De uitvoering van een vaardigheid kan slechts beoordeeld worden als er daadwerkelijk
geobserveerd is.
Bij onvoldoende beheersing wordt een vervolgafspraak gemaakt voor een volgende
beoordeling. Dit wordt herhaald totdat de aios de vaardigheid toevertrouwd kan worden. De
opleider probeert er zorg voor te dragen dat alle vaardigheden tenminste éénmaal aan bod zijn
gekomen.
De lijst hoort in het ontwikkelingsdossier van de aios en wordt door de hele opleiding heen
gebruikt.
Zowel de toetsstations als de scoringslijsten zijn in te zien op de site van Huisartsopleiding
Nederland klik hier en op de onderwijsbank klik hier.
Regel:

Op de post: maak afspraken met assistenten en collega’s over de kleine verrichtingen

In de praktijk: maak afspraken met de opleider over vaardigheden doen én observeren

In de 2e jaarsstage: afspraken met de opleiders over vaardigheden en kleine
verrichtingen
2
I.
Basisvaardigheden 1e kwartaal jaar 1.
Onderwijsmateriaal: Praktijkscoringslijst (PSL), Toetsstation (TS), Onderwijsbank (OWB),
ander instructiemateriaal (IS)
Invullen
datum
Onderwijs
ICPC
“Aios is
materiaal
bekwaam”
Injectie sc/iv/im
A
Onderzoek lymfklieren en milt (percussie en palpatie)
B
Fysische diagnostiek van de buik (inspectie, auscultatie, percussie,
D
TS
palpatie)
Onderzoek anus, rectaal toucher
D
Meting bloeddruk
K
PSL
Onderzoek hart (percussie hartgrenzen, inspectie en palpatie,
K
PSL
ictus, auscultatie harttonen/souffles, halsvene pulsaties, CVD)
Polskwaliteiten, polsdeficit
K
Onderzoek arteriële circulatie (inspectie, auscultatie, palpatie
K
perifere pulsaties, capillaire refill)
Onderzoek veneuze circulatie (inspectie, palpatie)
K
Onderzoek sensibiliteit (pijnzin, fijne en grove tastzin, vibratiezin)
N
Onderzoek reflexen (propioceptieve, exteroceptieve en
N
pathologische reflexen, clonus)
Onderzoek motoriek: staan en lopen, spiertonus, spierkracht
N
Onderzoek coördinatie (looppatroon, knie-hielproef, vingertopN
neusproef, diadochokinese, Romberg)
Onderzoek hersenzenuwen (geur, gezichtsveld met
confrontatiemethode Donders, oogstand, pupilreflex,
oogbewegingen, sensibiliteit gelaat, corneareflex, symmetrie
N
gezicht in rust en bij beweging, nystagmus, Hallpike, symmetrie
gehemeltebogen, tongbewegingen, kracht
sternocleidomastoideus, kracht trapezius)
Onderzoek hals (larynx, trachea)
R
Onderzoek longen (inspectie, palpatie, percussie, auscultatie)
R
Onderzoek schildklier (inspectie, palpatie)
T
Speculum onderzoek, vaginaal toucher en bimanueel onderzoek
X
PSL
Onderzoek uitwendige geslachtsorganen (ook transilluminatie) en
Y
PSL
anogenitale regio inclusief regionale lymfeklieren
Rectaal toucher, onderzoek prostaat (palpatie)
Y
PSL
3
II.
Obligate vaardigheden huisartsopleiding.
Invullen
datum
“Aios is
bekwaam”
Hoofdstuk A (Algemeen en niet gespecificeerd) en B (Bloed en
bloedvormende organen)
Bepaling hydratietoestand (capp.refill, turgor)
Onderzoek bewustzijn (Glasgow coma scale)
BMI/middelomtrek meten
Onderzoek ligging testes
Temperatuurmeting
BLS en AED
Eerste hulp bij verstikking (Heimlich, uitzuigen mond/keel
trachea)
Handelingen bij bewusteloze (Rautek, stabiele zijligging)
Vaststellen van de dood (zekere tekenen: pupillen, lijkstijfheid,
lijkvlekken), verdere lijkschouw
Inbrengen intraveneuze canule, aansluiten infuussysteem
Hoofdstuk D (Spijsverteringsorganen)
Onderzoek mond(bodem), tong, gebit, keelholte, speekselklieren
(inspectie, bimanuele palpatie, kaakgewrichten)
Onderzoek breukpoorten
Rectaal toucher
Verwijderen corpus alienum keel
Behandeling fissura ani, peri-anaal abces
Toedienen klysma
Hoofdstuk F (Oog)
Onderzoek uitwendige oog: conjunctivae, sclerae, oogleden,
adnexen, traansysteem. Inspectie, palpatie, ectropioneren
Onderzoek voorste oogsegment: inspectie cornea, fluoresceïne
onderzoek, diepte/helderheid voorste oogkamer, iris, pupil,
pupilreactie onderzoek met loupe, strijklicht en doorvallend licht,
gebruik anestheticum
Visusonderzoek volwassenen (gebruik stenopeïsche opening)
Diagnostisch refractioneren
Visusonderzoek kinderen
Onderwijs
materiaal
TS
TS
TS
TS
PSL
PSL
IS
PSL
TS
TS
4
Gezichtsveldonderzoek (confrontatiemethode, Amslerkaart)
Onderzoek oogstand, volgbewegingen (corneareflexbeeldjes,
afdekproef
à vue herkennen van oogheelkundige alarmsymptonen
EHBO oogletsels, oogverband, oogspoelen, toedienen zalf en
druppels
Verwijderen corpus alienum en roestring
Behandeling cornealaesie
Behandeling chalazion (incisie, curettage, injectie)
Behandeling hordeolum
Behandeling/instructie blepharitis
Hoofdstuk H (Oor)
Onderzoek uitwendig oor en omgeving
Beoordeling gehoorgang en trommelvlies
Stemvorkproeven
Fluisterspraaktest
Reinigen gehoorgang, verwijderen corpus alienum (lavage,
gebruik cerumenhaakje/lus)
Tamponneren gehoorgang m.b.v. tampon of lintgaas
Hoofdstuk K (Hart- en vaatstelsel)
Sinus carotismassage
Doppler-onderzoek (bepalen enkel-arm index)
Tromboflebitis, DVT: zwachtelen
Incisie getromboseerde anale randvene
Hoofdstuk L (Bewegingsapparaat)
Onderzoek nek inclusief wortelprikkeling
Onderzoek thorax inclusief clavicula, sternum, costa en scapula
Onderzoek schoudergordel en arm (inspectie, palpatie,
functieonderzoek)
Injectie schouder (subacromiale ruimte, schoudergewricht)
Repositie luxatie schouder
Behandeling fractuur clavicula, aanleggen mitella, sling
Onderzoek elleboog (inspectie, palpatie, functieonderzoek)
Repositie subluxatie radiuskop (zondagmiddagarmpje)
Injectie elleboog (epicondylen, bursa olecrani)
Onderzoek pols/hand (inspectie, palpatie, functieonderzoek)
Injectietherapie pols/hand (CTS, tendovaginitis Quervain,
PSL
OWB
PSL,TS
PSL
PSL
PSL
PSL
PSL,TS
PSL,TS
PSL,TS
PSL
PSL,TS
PSL,TS,
OWB
OWB
OWB
PSL
PSL
TS,OWB
5
triggerfinger)
Ganglion gewricht/pees: injectie/punctie
Behandeling fractuur falangen, aanleggen spalk (malletvinger)
Onderzoek rug, wervelkolom inclusief wortelprikkeling (inspectie,
palpatie, functieonderzoek)
Onderzoek heup/bekken inclusief beenlengte (verschil) (inspectie,
palpatie, functieonderzoek)
Injectie heup: bursitis
Onderzoek knie (inspectie, palpatie, functieonderzoek, specifieke
testen: ballotement, valgisatie/varisatie)
Injectie knie (bursa prepatellaris, kniegewricht)
Onderzoek enkel (inspectie, palpatie, functieonderzoek,
specifieke testen: schuifladetest, Ottawa-enkelregel)
Aanleggen enkeltape
Onderzoek voet (inspectie, palpatie, functieonderzoek, inspectie
schoenen)
Repositie luxatie vinger, teen
Hoofdstuk N (Zenuwstelstel)
FAST test bij CVA
Onderzoek/manoevres bij BPPD (kiepproef Dix-Hallpike,
Kantelmanoevres, Brandt-Daroff oefeningen)
Onderzoek vestibulaire prikkeling (Head Impuls test)
Onderzoek meningeale prikkeling
Onderzoek diabetische voet (simms classificatie m.b.v.
monofilament)
Hoofdstuk P (Psychische klachten)
Onderzoek naar dementie (MMSE en klokkentest)
Toepassen Vierdimensionale Klachtenlijst (4DKL)
Hoofdstuk R (Tractus respiratorus)
Onderzoek neus (inspectie, palpatie, rhinoscopia anterior)
Tamponneren bloeding neus
Caustiek/cautherisatie locus Kiesselbachi
Zuurstofsaturatiemeting
Spirometrie (uitvoeren en interpretatie)
Instructie inhalatie medicatie (diverse technieken)
Toedienen medicatie via inhalatie (voorzetkamer, verneveling)
EHBO bij corpus alienum luchtwegen (Heimlich)
Toedienen zuurstof
OWB
OWB
PSL
PSL
PSL
PSL,TS
PSL,TS
TS,OWB
PSL
TS
TS
OWB
PSL
PSL
OWB
TS
6
Verwijderen corpus alienum neus
Hoofdstuk S (Huid en subcutis)
Onderzoek huid, haren, nagels (beschrijving efflorescenties,
dermografie)
KOH onderzoek bij dermatomycose
Test op kaarsvetfenomeen bij psoriasis
Diagnostiek met huidkweken
Diagnostiek met stansbiopt
Anesthesie (lokaal, Oberst)
Wondbehandeling (wondrandexcisie, verwijderen coropra aliena,
necrotomie
Hechten wond/hechtingen verwijderen
Behandeling ulcus cruris (ambulante compressie)
Behandeling brandwonden
Verwijderen verrucae met scherpe lepel, vloeibare
stikstof/azijnzuur
Verwijderen corpus alienum
Electrocautheriseren (skintags e.d.)
(Shave)excisie naevus en andere benigne huidtumoren (+PA)
Excisie basaalcelcarcinoom (+PA)
Extirpatie atheroomcyste
Extirpatie lipoom
Incisie/nabehandeling abces
Behandeling paronychia/panaritium
Behandeling unguis incarnatus (wigexcisie/fenolisatie)
Ontlasten subunguaal hematoom
Hoofdstuk U (Urinewegen)
Inbrengen en verwisselen van catheter
Hoofdstuk W (Anticonceptie, postpartum)
Inbrengen spiraal
Onderzoek pasgeborene
Hoofdstuk X (Geslachtsorganen/borsten vrouw)
Onderzoek mammae, inclusief regionale lymfklieren
Onderzoek van de bekkenbodem
Fluor onderzoek (Ph, aminetest, KOH- en fysiologisch
zoutpreparaat)
Cervix uitstrijkje
OWB
PSL
PSL,TS
PSL,TS,
OWB
PSL
PSL
PSL
PSL
TS
PSL
PSL,TS
PSL
PSL
7
SOA-diagnostiek
Inbrengen/verwisselen pessarium
Electrocoagulatie/cryotherapie condylomata acuminata
Hoofdstuk Y (Geslachtsorganen man)
Onderzoek van de bekkenbodem
Laboratorium vaardigheden
Hemoglobinebepaling bij anemie
Bepalen glucose in bloed
Maken en beoordelen van urinesediment
Maken en beoordelen van dipslide
Uitvoeren CRP-sneltest
PSL
PSL,TS
PSL
PSL
8
III.
Facultatieve vaardigheden. Bijzonder aanbod vaardigheden huisartsopleiding.
ICPC
Inbrengen voedingssonde
Mucocèle (verwijdering, cryotherapie, diathermie of
marsupialisatie)
Ascitespunctie
Proctoscopie
Echografie
Testen stereo en kleuren zien
Testen doorgankelijkheid traansysteem
Spleetlamponderzoek
Directe/indirecte fundoscopie
Traankanaal doorspuiten
Ooglidcorrectie
Audiometrie
Tympanometrie
ECG maken + zelfbeoordeling
Cardiopulmonale resuscitatie (Advanced Life Support)
Ligatuur inwendige haemorroid
Sclerosering varices
24-uurs ambulante bloeddrukmeting
Hartritmestoornissen: eventrecorder/holter in eigen beheer
Hemorroid: Barronse ligatie
Coniotomie
Teledermatologie (juiste apparatuur en wijze van foto’s maken)
Huidpriktest (allergie)
Hyposensibilisatie
Mariske (excisie, electrocauterisatie)
Instructie insulinepomp
Verloskundige zorg
Inbrengen en verwijderen subcutane implantatiestaafje
Circumcisie
Sterilisatie man
Invullen
datum
“Aios is
bekwaam”
Onderwijs
materiaal
D
D
D
D
D/L/X
F
F
F
F
F
F
H
H
K
K
K
K
K
K
K
R
S
S
S
S
T
W
W
Y
Y
PSL
OWB
OWB
9