Werkblad 13 - Antwoorden kijken luister 2

Werkblad 13 - Antwoorden kijk en luister 2
Bekijk het filmpje van schooltv ‘Bio-bits onderbouw: mens en lichaam’
http://schooltv.nl/video/bio-bits-onderbouw-mens-en-lichaam-afl6-erfelijkheid/#q=dna%20
Wat is ‘fenotype’?
Dit zijn alle uiterlijke kenmerken bij elkaar. Dus een bril, oorbel, gekleurd haar etc.
Welke informatie zit in je DNA?
DNA bevat informatie over bepaalde eigenschappen, zoals je bloedgroep, oogkleur en je geslacht.
Wat een ‘genotype’?
Dit is de informatie die op de chromosomen ligt. Het is een verzameling eigenschappen die je geërfd
hebt van je ouders.
Hoe komt het dat je van (bijna) ieder chromosoom twee dezelfde hebt? (zie plaatje)
Van ieder paar chromosomen krijg je er één van je moeder en één van
je vader. Je krijgt dus erfelijke informatie van vader en moeder mee.
Hoe kun je in je chromosomen zien of je een jongen bent of een meisje?
Het 23e paar chromosomen zijn de geslachtschromosomen. Als je XX hebt ben je een meisje, als je XY
hebt ben je een jongen.
Hoe kun je bij de chromosomen zien of iemand het DOWN-syndroom heeft?
Als bij de splitsing chromosomen niet eerlijk verdeeld worden, krijgt de eicel of zaadcel 24
chromosomen (in plaats van 23). Bij de bevruchting hebben dan de celkernen 47 chromosomen (één
te veel). Als je bij chromosoompaar nummer 21 één chromosoom extra hebt, dan heb je het downsyndroom
Vul de volgende woorden in bij eeneiige tweeling of bij twee-eiige tweeling
tweeling heeft altijd hetzelfde geslacht – tweeling heeft dezelfde chromosomen – er zijn twee eicellen
bevrucht door zaadcellen en uitgegroeid tot twee baby’s – tweeling hoeft niet hetzelfde geslacht te
hebben - – eicel is na de bevruchting gesplitst en uitgegroeid tot twee baby’s – tweeling heeft allebei
een andere mix van chromosomen – van de tweeling kan één down hebben en de andere niet –
tweeling lijkt heel erg op elkaar




eeneiige tweeling
tweeling heeft altijd hetzelfde geslacht
eicel is na de bevruchting gesplitst en
uitgegroeid tot twee baby’s
tweeling heeft dezelfde chromosomen
tweeling lijkt heel erg op elkaar




twee-eiige tweeling
tweeling hoeft niet hetzelfde geslacht te
hebben
er zijn twee eicellen bevrucht door
zaadcellen en uitgegroeid tot twee baby’s
tweeling heeft allebei een andere mix van
chromosomen
van de tweeling kan één down hebben en
de andere niet.
Bekijk het filmpje van schooltv ‘Wat is genetische manipulatie?’
http://schooltv.nl/video/wat-is-genetische-manipulatie-alles-wat-leeft-bestaat-uit-cellen/#q=dna
Leg in eigen woorden uit wat ‘genetische manipulatie’ is?
Genetische manipulatie is het veranderen van de erfelijke eigenschappen van bijvoorbeeld een plant
of dier.
Bedenk zelf: waarom zouden we genetische manipulatie kunnen gebruiken bij mensen?
Eigen antwoord.
Bijvoorbeeld om genetische ziektes op te sporen en de slechte genen te vervangen door gezonde
genen.
Bekijk het filmpje van schooltv ‘Hoe wordt sporenonderzoek gedaan?’
http://schooltv.nl/video/hoe-wordt-sporenonderzoek-gedaan-de-dader-vinden-met-behulp-vandna/#q=dna
Zit DNA alleen in bloed? Zo nee, waar nog meer in?
Nee, niet alleen in bloed. Ook in haarzakjes, sperma, speeksel en huidschilfers.
Waarom heeft de forensische opsporingsdienst speciale pakken aan bij sporenonderzoek?
De pakken zorgen ervoor dat de onderzoekers zelf geen sporen kunnen achterlaten op de
onderzoeksplaats.
Waarom heeft de forensische opsporingsdienst toestemming nodig om het bloed te onderzoeken?
De forensische opsporingsdienst moeten aangeven waarom het belangrijk dat het bloed onderzocht
wordt. Is de aanleiding (de misdaad) belangrijk genoeg om het bloed te onderzoeken?
Bij het stelen van een snoepje uit de winkel zal bijvoorbeeld geen bloed onderzocht worden als dat
daar gevonden worden, maar bij een inbraak wel.
Wat is een DNA-match?
Als het DNA-profiel van een persoon overeenkomt met het DNA uit het spoor. Is dit precies hetzelfde?
Dan spreek je over een ‘DNA-match’.