Wie aan een winterdepressie lijdt, vindt in lichttherapie een

C14 CULTUUR
DE STANDAARD
ZATERDAG 24, ZONDAG 25 DECEMBER 2011
LAMPTHERAPIE VERLICHT DE WINTERBLUES
Er is licht aan het einde van
Wie aan een winterdepressie lijdt, vindt in lichttherapie een
bondgenoot. Licht om donkere gedachten te verjagen: als dat niet
klopt als een bus.
CATHÉRINE DE KOCK
‘De collega’s keken eerst raar
op, met zo’n lichtbak op mijn bureau. Ze dachten dat ik een zonnebank naar kantoor had meegebracht. Een wondermiddel is het
niet, maar ik voel me er beter bij.
Logisch: iedere mens heeft toch
licht nodig?’
Serge (47) gebruikt al enige jaren
lichttherapie om zijn depressie te
verlichten die vooral toeslaat tijdens de donkere dagen. Serge
heeft een drukke kantoorjob waardoor hij in het bijzonder tijdens de
winter amper zonlicht ziet. ‘Tijdens de zomer voel ik me altijd
beter in mijn vel. In de winter voel
ik me slaperig en heb ik meer zin
om te eten.’ Elke winterochtend op
het werk zet hij daarom zijn lichtbak aan, anderhalf uur op halve
kracht – op volle kracht kan hij zijn
computerscherm niet meer lezen.
‘Dat lichttherapie werkt tegen seizoensgebonden depressie, is al
lang wetenschappelijk bewezen’,
zegt Annelies Smolders, psychologe verbonden aan het slaaplab van
Virga-ziekenhuis in Hasselt. ‘Bovendien helpt het tegen jetlag en
slapeloosheid. Recente studies wezen zelfs uit dat het ook zou helpen
tegen een klassieke depressie.’
Biologische klok
Een seizoensgebonden depressie
is niet zomaar een winterdipje,
weet psychiater Lorentz Verbeerst,
gespecialiseerd in depressie en
angststoornissen. ‘Wie last heeft
van een seizoensgebonden depressie vertoont minstens een van de
basiskenmerken van een “gewone”
depressie: neerslachtigheid en een
verminderde interesse. Typisch is
dat je je van half november tot
april erg vermoeid voelt en meer
koolhydraten eet, waardoor je gewicht toeneemt.’
De boosdoener is het gebrek aan
zonlicht. ‘De kortere dagen verstoren het dag-nachtritme van mensen met een seizoensgebonden depressie’, zegt Verbeerst. ‘Een ontregelde biologische klok kan, in combinatie met stress en weinig
beweging, een depressie uitlokken
bij mensen die sowieso gevoelig
zijn voor depressie.’
Blootstelling aan fel kunstlicht
maakt de dagen kunstmatig langer
Nieuw in de lichttherapie: de lichtbril. ‘Zo hoef je niet stil te zitten voor de lichtbak.’ © rr
Bezint eer ge verblindt. De ene lichtbak is de andere niet. © hh
CULTUUR C15
DE STANDAARD
ZATERDAG 24, ZONDAG 25 DECEMBER 2011
5 kerstkaarsen
de depressie
en verandert zo het dag- en nachtritme van de patiënten. Kortom, je
bedriegt je geest met licht, al is het
een leugentje om bestwil. ‘Het
kunstlicht geeft een signaal aan de
hersenen om melatonine te produceren. Bij mensen hangt de natuurlijke productie van dat hormoon af van het licht dat in het
netvlies van de ogen valt’, zegt Verbeerst. ‘Met lichttherapie kan je je
biologische klok resetten.’
Ook vitamine D3 speelt een rol.
Verbeerst: ‘Mensen die uit zuiderse landen komen en veel zonlicht
gewend zijn, kunnen last krijgen
van een winterdepressie door een
tekort aan vitamine D3. Je lichaam
kan die vitamine alleen aanmaken
als het genoeg licht krijgt.’
All about lux
Wie nu denkt dat een eenvoudig
spaarlampje zijn blues kan wegtoveren: voor een standaardbehandeling moet u uzelf elke dag gedurende een halfuur aan intens
kunstlicht van 10.000 lux blootstellen. Ter vergelijking: een bureaulamp met enig talent voor verblinding is gemiddeld 1.000 lux.
Toch is het niet de bedoeling dat
patiënten echt in de lichttherapielamp kijken. ‘Het licht moet enkel
binnenvallen op je netvlies’, zegt
Verbeerst. ‘Je bouwt je lichttherapie ook het best in in je routine, anders hou je het niet vol. Want je
moet de behandeling winter en
herfst volgen.’
Nog een andere schone deugd voor
wie lichttherapie volgt, is geduld:
pas na twee weken merk je verbe-
tering. Bovendien is licht niet genoeg. ‘Ik combineer lichttherapie
in mijn praktijk altijd met gesprekstherapie en/of antidepressiva’, zegt Verbeerst. Ook Serge
neemt medicijnen en volgt gesprekstherapie om zijn depressie
te behandelen. ‘Ik zie mijn lichtbak als een goede aanvulling op de
andere therapieën die ik volg.’
Niet verslaafd
Niet iedereen kan ook zomaar
lichttherapie volgen. Manischdepressieve mensen, patiënten
met bepaalde oogafwijkingen en
epileptici blijven beter weg van
de wonderlamp. Ook bepaalde
medicijnen die op licht reageren,
neem je beter niet als je lichttherapie volgt. Daar staat tegenover
dat lichttherapie heel veilig is: je
kunt er niet aan verslaafd geraken en er zijn amper bijwerkingen. ‘De eerste dagen kun je wel
wat hoofdpijn hebben, maar dat
ebt weg. Bepaalde patiënten zou-
‘De collega’s
keken eerst raar
op, met zo’n
lichtbak op mijn
bureau. Maar ik
voel me er goed
bij’
27,80 euro
den in het begin last van hun ogen
kunnen krijgen, maar die ben ik
in mijn praktijk nog niet tegengekomen’, zegt Verbeerst. ‘En sommige patiënten worden er onrustig van.’ Ook Serge heeft de kracht
van zijn lichtbak al aan den lijve
ondervonden. ‘Ooit heb ik de
lamp eens ’s avonds gebruikt. Die
nacht heb ik geen oog dichtgedaan.’
Intussen hebben de grote elektronicareuzen zich op de markt van
lichttherapie gestort. Bezint eer
ge verblindt, vindt Verbeerst. ‘Ik
werk alleen met lichtbakken die
aan de universiteit getest werden.
Ik zeg niet dat die commerciële
versies niet werken, maar er is
geen wetenschappelijk bewijs dat
ze wél werken.’
Psychologe Annelies Smolders
raadt haar patiënten met seizoensgebonden depressie een van
de nieuwste uitvindingen op het
vlak van lichttherapie aan: een
lichtbril. ‘Het voordeel is dat je
niet stil hoeft te zitten.’
En toch: heeft een stevige winterse wandeling overdag niet hetzelfde zalvende effect als een
lichtbril of lichtbak? ‘Absoluut,
eigenlijk is het nog beter, want je
krijgt zelf meer lux binnen en je
beweegt ook’, zegt Verbeerst.
‘Lichttherapie is voor mensen
met weinig tijd een praktische
oplossing.’
Dat geeft ook Serge toe. ‘Ik heb
geen tijd om tijdens mijn middagpauze snel even een uurtje te
gaan joggen. En ook: dat Belgische rotweer altijd, hé.’
Ze hebben het altijd goed gedaan in de kerstdagen. Maar dit jaar doen ze het beter dan
ooit. Kaarsen zijn in. De groeiende nood aan
offline gezelligheid zal er wel iets mee te
maken hebben. Een overzicht van vijf veelgekochte kaarsen dit seizoen.
1 De geurkaars
Kan een afknapper van formaat zijn – die
chemisch aandoende bosvruchtengeurtjes!
die wc-eendaroma’s! – maar net zo goed een
gezelligheidsboost. Deze is van Belgische
makelij en ruikt naar maretak en kruidnagel.
Prancer van Baobab Collection, 85 euro
www.baobabcollection.com
2 De designerkaars
Voor de fans van het modehuis. Met het geurtje van hetzelfde modehuis.
Maison Martin Margiela, Untitled, 58 euro
www.maisonmartinmargiela-parfums.com
3 De nepkaars
De led-kaars is aan een opmerkelijke opmars
bezig. Zeker de oplaadmodellen op zonneenergie. Ideaal voor wie last heeft met de onvoorspelbaarheid van echte vlammen.
Carrizo Bola, onlineprijs 9,95 euro
www.lampenlicht.be
4 Het maxitheelicht
Sfeervol licht voor weinig geld. Het is al jaren
het succes van theelichtjes. Nieuwer zijn de
maxitheelichten. Groter, en goed voor tien
uur brandduur.
Spaas, 3,29 euro voor tien lichten
www.spaas.be
5 De rustieke kaars
De kaars zoals een kind die zou tekenen.
Klassiek maar populairder dan ooit. Vooral
dan in groepjes van drie, vier of zeven in verschillende hoogtes.
Hema, 2,25 euro
www.hema.be
DVD-box Frozen Planet
nu bij De Standaard voor maar 27,80 euro
i.p.v. 39,95 euro
Ontdek de majestueuze poolgebieden van onze planeet in de nieuwste documentaire van de BBC: Frozen
Planet. Dankzij de allernieuwste filmtechnieken krijgt u een unieke kijk op adembenemende landschappen,
het extreme klimaat en de manier waarop de natuur, de dieren én de mens daarmee omgaan. De polen zoals u
ze nog nooit zag, en misschien nooit meer zult zien.
Met deze bon ontvangt u de dvd-box voor maar 27,80 euro bij Standaard Boekhandel.
U kunt de box ook bestellen op www.standaardshop.be/frozenplanet
Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt tot 31 december 2011.
Voornaam
Naam
Straat
Postcode
Tel.
6d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d6 !!!M !!!V
6d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d6
6d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d6 Nr. 6d7d7d7d6 Busnr. 6d7d7d7d6
6d7d7d7d6 Gemeente 6d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d6
6d7d7d6 - 6d7d7d7d7d7d7d6
Geboortedatum 6d7d6 - 6d7d6 - 6d7d7d7d6
Gsm
E-mail
6d7d7d7d6 - 6d7d7d7d7d7d6
6d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d7d6
Ik wens ........... dvd-boxen te kopen en betaal ................... euro (aantal x 27,80 euro)
Actie geldig, zolang de voorraad strekt, t.e.m. 31 december 2011. Niet cumuleerbaar met andere kortingen en/of promotionele aanbiedingen. Bij uitputting van de promotie kan u reserveren voor afhaling op een latere datum. Deze aanbieding is niet geldig op de voorraad op de winkelvloer aan de gewone handelsprijs. Aanbod geldig bij afgifte van deze bon.