Voeding Voeding Het onderwijs rond het thema voeding is er op gericht dat kinderen en jongeren kiezen voor een meer gezond en duurzaam voedingspatroon. Voeding is immers de basis voor gezondheid. Voeding heeft een belangrijke rol bij het opgroeien en ontwikkelen. Niet alle voedingskeuzes zijn echter gezond en dat vertaalt zich steeds vaker naar ongezond lichaamsgewicht. Gezond eten is een uitdaging in de huidige maatschappij waar aanbod en keuze overdadig zijn. Het is van belang dat kinderen en jongeren weten wanneer ze gezond en minder gezond kiezen en dat ze gebruik maken van de handvatten voor het maken van gezonde keuzes. Een ander aspect van het thema voeding is de vraag: 'Waar komt ons voedsel eigenlijk vandaan?' Steeds minder kinderen en jongeren weten welke processen er nodig zijn om uiteindelijk te kunnen eten. Hoe komt een duurzame voedselproductie tot stand? Hoe is de kwaliteit van ons voedsel? Om voedselveiligheid te kunnen garanderen zijn kinderen en jongeren zelf aan zet. Eten is beleven en vraagt om vaardigheden als eten bereiden en eten bewaren. Eten en eetgewoonten zijn cultureel gebonden. Eetculturen versmelten, maar blijven ook gescheiden door bijvoorbeeld levensovertuiging, cultuur of religie. Allemaal onderwerpen die in het thema Voeding aan de orde komen. Het Thema Voeding kent drie kernen: Voeding en Gezondheid Voedselkwaliteit Eten kopen, bereiden, beleven Het Thema Voeding is geschreven in nauwe samenwerking met Het Voedingscentrum. De doorlopende leerlijn Voeding heeft als onderlegger gediend. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1 Voeding en gezondheid Voeding Voeding en gezondheid Voeding is een basis voor gezondheid. Daarbij hoort het hanteren van een verantwoord voedingspatroon, gebaseerd op de aanbevolen hoeveelheid voedingsmiddelen per dag. Dat gaat uit van een energiebalans tussen inname van voedsel en bewegen (actieve leefstijl), met als resultaat een gezond gewicht. Kinderen en jongeren kennen de belangrijkste functies van voedingsstoffen en voedingsmiddelen en kunnen de begrippen variatie en aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen hanteren. Subkernen van de kern Voeding en gezondheid zijn: Voeding en groei Functies van voeding Voeding en lichaamsgewicht Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 2 Voeding en gezondheid Voeding Voeding en groei 0-4 jaar Correct hanteren van de begrippen eten, drinken, snoep, honger, trek, dorst groep 1-2 Verschil maken tussen eten om gezond van te groeien of om te snoepen / snacken Benoemen van verschillende eetmomenten Uitleggen dat je genoeg moet drinken Uitleggen dat je beter water kunt drinken dan drinken met veel suiker groep 3-6 Kunnen uitleggen wat basisvoedsel is en wat niet groep 7-8 Variatie aanbrengen in en tussen de groepen van de 'Schijf van Vijf' Gezonde alternatieven bedenken voor minder gezonde onderdelen van maaltijden of extra's Verschil aangeven tussen voedingsmiddelen en voedingsstoffen Eigen voedingspatroon inschatten ten aanzien van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid per dag en de richtlijnen van de schijf van vijf VO onderbouw De relatie benoemen tussen een gevarieerd voedingspatroon en gezondheidseffecten Relatie aangeven van te veel vet, suiker, energie en te weinig vezels met welvaartziekten zoals overgewicht Eigen normen ten aanzien van een gezonde voeding ontwikkelen in relatie tot de Schijf van Vijf Gezonde maaltijdpatronen aangeven Bovenbouw vmbo Gevolgen benoemen van gezonde en ongezonde voedingsgewoonten op korte en lange termijn Beschrijven van lijngedrag in relatie tot onregelmatig eten; inname en verbruik in relatie tot overgewicht en extreem, lijnen uitleggen Juiste informatie opzoeken over gezonde voeding Bovenbouw havo/vwo Gevolgen benoemen van gezonde en ongezonde voedingsgewoonten op korte en lange termijn Beschrijven van lijngedrag in relatie tot onregelmatig eten; inname en verbruik in relatie tot overgewicht, obesitas en extreem, lijnen uitleggen Juiste informatie opzoeken over gezonde voeding MBO Gevolgen benoemen van gezonde en ongezonde voedingsgewoonten op korte en lange termijn Beschrijven van lijngedrag in relatie tot onregelmatig eten; inname en verbruik in relatie tot overgewicht, obesitas en extreem, lijnen uitleggen Juiste informatie opzoeken over gezonde voeding Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 3 Voeding en gezondheid HBO/WO Voeding Gevolgen benoemen van gezonde en ongezonde voedingsgewoonten op korte en lange termijn Beschrijven van lijngedrag in relatie tot onregelmatig eten; inname en verbruik in relatie tot overgewicht, obesitas en extreem, lijnen uitleggen Juiste informatie opzoeken over gezonde voeding Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 4 Voeding en gezondheid Voeding Functies van voeding 0-4 jaar - groep 1-2 Verschillende voedingsmiddelen die bijdragen aan gezondheid: de basisvoedingsmiddelen in hoofdgroepen benoemen Aangeven dat eten, drinken en groeien met elkaar te maken hebben. Benoemen van de vijf hoofdgroepen binnen de schijf van vijf groep 3-6 Uitleggen welke functie voedingsstoffen hebben in het lichaam Benoemen van voedingsmiddelen in de Schijf van Vijf Toepassen van de zeven eetmomenten groep 7-8 Verschillende functies van voedingsstoffen benoemen Benoemen van hoofdtaken per voedingsstof en deze verbinden aan voedingsmiddelen Dagelijks eten verbinden met het biologisch concept van spijsvertering en stofwisseling VO onderbouw De belangrijkste bronnen van eiwitten, koolhydraten, vetten, vezels, vitamine C, ijzer en kalk noemen Variatie benoemen in het eigen eetpatroon Dagelijks eten verbinden met het biologisch concept van spijsvertering en stofwisseling Bovenbouw vmbo - Bovenbouw havo/vwo - MBO - HBO/WO - Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 5 Voeding en gezondheid Voeding Voeding en lichaamsgewicht 0-4 jaar - groep 1-2 - groep 3-6 Het schatten van de juiste hoeveelheden basisvoedingsmiddelen voor eigen leeftijdsgroep Uitleggen dat voedselbehoefte afhankelijk is van lengte, gewicht en activiteit Uitleggen dat je een bepaalde hoeveelheid basisvoedsel (eten en drinken) nodig hebt per dag voor de voedingsstoffen en dat de rest extra is groep 7-8 Eigen inname van frisdrank, energydrankjes en limonade inschatten Eigen inname van zoete en vette extra's inschatten Inschatting maken van eigen eet- en beweegpatroon Beseffen dat energieopname en -verbruik in evenwicht horen te zijn VO onderbouw Reflecteren op aanbevelingen voor eigen leeftijd, situatie en activiteitenpatroon Eigen lichaamsbeeld en dat van anderen respecteren Herkennen van dikmakers zoals energydranken en snacks Berekenen van Kcal/KJ van voedingsmiddelen en lichamelijke activiteiten in relatie tot de eigen leefstijl Bovenbouw vmbo Reflecteren op aanbevelingen voor eigen leeftijd, situatie en activiteitenpatroon Omgevingsfactoren herkennen die invloed hebben op (te) veel eten en (te) weinig bewegen Berekenen van Kcal/KJ van voedingsmiddelen en lichamelijke activiteiten in relatie tot de eigen leefstijl Bovenbouw havo/vwo Reflecteren op aanbevelingen voor eigen leeftijd, situatie en activiteitenpatroon Omgevingsfactoren herkennen die invloed hebben op (te) veel eten en (te) weinig bewegen Berekenen van Kcal/KJ van voedingsmiddelen en lichamelijke activiteiten in relatie tot de eigen leefstijl MBO Reflecteren op aanbevelingen voor eigen leeftijd, situatie en activiteitenpatroon Eigen keuzes maken over de relatie voeding en bewegen, mede in relatie tot het eigen type werk Berekenen van Kcal/KJ van voedingsmiddelen en lichamelijke activiteiten in relatie tot de eigen leefstijl Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 6 Voeding en gezondheid HBO/WO Voeding Reflecteren op aanbevelingen voor eigen leeftijd, situatie en activiteitenpatroon Eigen keuzes maken over de relatie voeding en bewegen, mede in relatie tot het eigen type werk Berekenen van Kcal/KJ van voedingsmiddelen en lichamelijke activiteiten in relatie tot de eigen leefstijl Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 7 Voedselkwaliteit Voeding Voedselkwaliteit Kinderen en jongeren kunnen de indicatoren voor kwaliteit van voedsel beoordelen. Indicatoren zijn duurzaamheidseisen, manieren van productie en bewerking van voedsel, voedselveiligheid, wettelijke voorschriften en houdbaarheidsadviezen. Deze indicatoren kunnen kinderen en jongeren lezen aan de hand van bijgevoegde etiketten. Kinderen en jongeren kunnen de invloed van voedsel op zichzelf en hun omgeving uitleggen aan de hand van deze indicatoren. Subkernen van de kern Voedselkwaliteit zijn: Eten en duurzaamheid Voedselveiligheid Voedselproductie en bewerking Etiketten Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 8 Voedselkwaliteit Voeding Eten en duurzaamheid 0-4 jaar - groep 1-2 - groep 3-6 Het besef over herkomst van voedingsmiddelen groep 7-8 Een voedselproductieketen in stappen onderzoeken Onderscheiden van reguliere en duurzame productiemethodes VO onderbouw Analyseren wat productie, verwerking en bereiding van voedsel kost aan energie en wat het verschil is per product Alternatieven aangeven voor producten met grote klimaatbelasting Reflecteren op eigen verspillingsgedrag Bovenbouw vmbo Reflecteren op eigen voedselkeuze en de gevolgen voor de wereldproductie Reflecteren op eigen verspillingsgedrag Bovenbouw havo/vwo Reflecteren op eigen voedselkeuze en de gevolgen voor de wereldproductie Reflecteren op eigen verspillingsgedrag MBO Reflecteren op eigen voedselkeuze en de gevolgen voor de wereldproductie Reflecteren op eigen verspillingsgedrag Het afwegen van bewuste keuzes over duurzaam gedrag in thuissituatie, school en werk HBO/WO Reflecteren op eigen voedselkeuze en de gevolgen voor de wereldproductie Reflecteren op eigen verspillingsgedrag Het afwegen van bewuste keuzes over duurzaam gedrag in thuissituatie, school en werk Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 9 Voedselkwaliteit Voeding Voedselveiligheid 0-4 jaar Handen wassen voordat je gaat eten groep 1-2 Aangeven wat er in de koelkast moet worden bewaard en wat niet Handen wassen voordat je gaat eten Fruit en groenten wassen Op hoofdlijnen risico's in de keuken benoemen groep 3-6 Aangeven hoe snel vers voedsel bederft Beschrijven van functie van verpakken van voedsel groep 7-8 Benoemen van hygiëne-aspecten in de keuken Benoemen van manieren om voedsel te bewaren VO onderbouw Benoemen wat nodig is om voedsel houdbaar te maken en voedselbederf te voorkomen Uitleggen waarom voedsel bederft Bovenbouw vmbo Benoemen wat nodig is om voedsel houdbaar te maken en voedselbederf te voorkomen Uitleggen waarom voedsel bederft Bovenbouw havo/vwo Benoemen wat nodig is om voedsel houdbaar te maken en voedselbederf te voorkomen MBO Alternatieven geven voor slim kopen, slim bereiden en slim bewaren van voedsel HBO/WO Alternatieven geven voor slim kopen, slim bereiden en slim bewaren van voedsel Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 10 Voedselkwaliteit Voeding Voedselproductie en bewerking 0-4 jaar De groei van planten die voedsel geven in hun natuurlijke omgeving volgen groep 1-2 De groei van planten die voedsel geven in hun natuurlijke omgeving volgen, bijvoorbeeld in de schooltuin Basisproducten van planten zoals groenten, fruit, brood en drinken rubriceren groep 3-6 Benoemen van verschillende soorten voedselbewerking De groei van planten en voedselproductie beschrijven in relatie tot seizoenen groep 7-8 Bewerkte en niet bewerkte producten onderscheiden Een aantal toevoegingen en bestrijdingsmiddelen herkennen en benoemen waarom ze worden gebruikt bij voedselproductie VO onderbouw Voor- en nadelen van toevoegingen aan voedsel of gebruikte bestrijdingsmiddelen aangeven Invloed van bewerking van voedsel op voedingswaarde aangeven Bovenbouw vmbo Voorbeelden noemen van de productie van voedsel in Europa en de rest van de wereld Voor- en nadelen benoemen van biotechnologie, gangbare en biologische producten Voorbeelden geven van de rol van de voedselindustrie op de kwaliteit van voedsel Bovenbouw havo/vwo Voorbeelden noemen van de productie van voedsel in Europa en de rest van de wereld Voorbeelden geven van de rol van de voedselindustrie op de kwaliteit van voedsel Voor- en nadelen benoemen van biotechnologie, gangbare en biologische producten MBO Voorbeelden noemen van de productie van voedsel in Europa en de rest van de wereld Voorbeelden geven van de rol van de voedselindustrie op de kwaliteit van voedsel HBO/WO Voorbeelden noemen van de productie van voedsel in Europa en de rest van de wereld Voorbeelden geven van de rol van de voedselindustrie op de kwaliteit van voedsel Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 11 Voedselkwaliteit Voeding Etiketten 0-4 jaar - groep 1-2 Aangeven wat er in de koelkast moet worden bewaard en wat niet Handen wassen voordat je gaat eten Fruit en groenten wassen Op hoofdlijnen risico's in de keuken benoemen groep 3-6 Houdbaarheidsdatum op etiket gebruiken groep 7-8 Bewaarvoorschriften gebruiken Herkomst benoemen vanaf een verpakking VO onderbouw Bewaarvoorschriften toepassen Herkomst benoemen vanaf een verpakking Omgaan met verpakkingen Bovenbouw vmbo Voedingswaarde en ingrediëntendeclaratie van etiketten gebruiken Herkennen van keurmerken Bovenbouw havo/vwo Voedingswaarde en ingrediëntendeclaratie van etiketten gebruiken Herkennen van keurmerken MBO Informatie van etiketten toepassen HBO/WO Informatie van etiketten toepassen Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 12 Eten kopen, bereiden, beleven Voeding Eten kopen, bereiden, beleven Kinderen en jongeren leren het proces van voorbereiden op inkopen, het kopen van voedingsmiddelen om daarmee voedsel te bereiden. Na eigen onderzoek kunnen kinderen en jongeren afwegen wat in dit proces van belang is. Naast het beleven van eten, leren ze ook omgaan met dilemma's in het proces van kopen, bereiden en afruimen. Kinderen en jongeren doen kennis op over sociale en culturele verschillen rondom eten en maken daarin respectvolle keuzes. De kern Eten kopen, bereiden en beleven bestaat uit de volgende subkernen: Eetgewoonten Voedsel kopen Vergelijkend warenonderzoek Eten bereiden Sociale aspecten van eten Culturele aspecten van eten Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 13 Eten kopen, bereiden, beleven Voeding Eetgewoonten 0-4 jaar Eetgewoonten onder woorden brengen groep 1-2 Benoemen van eigen eetgewoonten Bewust van eetmomenten en invloed op gebit groep 3-6 Benoemen van eigen eetgewoonten groep 7-8 Eetgewoonten onderzoeken Eigen mening geven over een gezond eetpatroon VO onderbouw Eetgewoonten onderzoeken Vergelijken van eetpatronen van anderen in de omgeving met eigen eetpatroon Zich bewust zijn van veranderingen in eigen smaakperceptie Bovenbouw vmbo Analyseren van eigen voedingspatroon en vergelijken met dat van anderen Eigen voedselkeuzes maken Bovenbouw havo/vwo Analyseren van eigen voedingspatroon en vergelijken met dat van anderen Eigen voedselkeuzes maken MBO Analyseren van eigen voedingspatroon en vergelijken met dat van anderen Eigen voedselkeuzes maken Eigen voedselketen in kaart brengen Voorbeelden geven van het gebruik van voeding in relatie tot toekomstige beroepspraktijk HBO/WO Analyseren van eigen voedingspatroon en vergelijken met dat van anderen Eigen voedselkeuzes maken Eigen voedselketen in kaart brengen Voorbeelden geven van het gebruik van voeding in relatie tot toekomstige beroepspraktijk Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 14 Eten kopen, bereiden, beleven Voeding Voedsel kopen 0-4 jaar - groep 1-2 - groep 3-6 Beperkt en gericht inkopen doen groep 7-8 Boodschappenlijst maken en inkopen doen VO onderbouw Hoeveelheden berekenen, boodschappenlijst maken en inkopen doen met een budget Bovenbouw vmbo Hoeveelheden berekenen, boodschappenlijst maken en inkopen doen met een budget Bovenbouw havo/vwo Hoeveelheden berekenen, boodschappenlijst maken en inkopen doen met een budget MBO Hoeveelheden berekenen, boodschappenlijst maken en inkopen doen met een budget HBO/WO Hoeveelheden berekenen, boodschappenlijst maken en inkopen doen met een budget Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 15 Eten kopen, bereiden, beleven Voeding Vergelijkend warenonderzoek 0-4 jaar Dagelijks te gebruiken voedingsmiddelen herkennen in de winkel groep 1-2 Benoemen welke producten in welke soorten winkels verkocht worden groep 3-6 Het nut van reclame uitleggen groep 7-8 Verse producten met kant- en klare vergelijken op smaak en prijs Mening geven over de invloed van reclame (op televisie, in folders of in de winkel) op eigen eetgedrag VO onderbouw Keurmerken benoemen Producten met keurmerken in de winkel herkennen Vergelijkend warenonderzoek uitvoeren in de winkel Reclame analyseren Bovenbouw vmbo Kosten van voedingsmiddelen vergelijken Betrouwbare bronnen kiezen voor informatie over eten, drinken en gezondheid Keurmerken benoemen Producten met keurmerken in de winkel herkennen Vergelijkend warenonderzoek uitvoeren in de winkel Reclame analyseren Bovenbouw havo/vwo Kosten van voedingsmiddelen vergelijken Betrouwbare bronnen kiezen voor informatie over eten, drinken en gezondheid Keurmerken benoemen Producten met keurmerken in de winkel herkennen Vergelijkend warenonderzoek uitvoeren in de winkel Reclame analyseren MBO Kosten van voedingsmiddelen vergelijken Betrouwbare bronnen kiezen voor informatie over eten, drinken en gezondheid Keurmerken benoemen Producten met keurmerken in de winkel herkennen Vergelijkend warenonderzoek uitvoeren in de winkel Reclame analyseren Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 16 Eten kopen, bereiden, beleven HBO/WO Voeding Kosten van voedingsmiddelen vergelijken Betrouwbare bronnen kiezen voor informatie over eten, drinken en gezondheid Keurmerken benoemen Producten met keurmerken in de winkel herkennen Vergelijkend warenonderzoek uitvoeren in de winkel Reclame analyseren Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 17 Eten kopen, bereiden, beleven Voeding Eten bereiden 0-4 jaar - groep 1-2 Spelenderwijze toepassen van eenvoudige bereidingstechnieken zoals snijden, kneden, malen en zeven groep 3-6 Eenvoudige gerechten bereiden, zoals een lunch Gebruiken van een eenvoudig recept groep 7-8 Beheersen van eenvoudige bereidingstechnieken zoals wassen, schillen, snijden, smeren, bakken, koken VO onderbouw Eenvoudige maaltijden voor zichzelf bereiden Hygiënisch werken bij voedselbereiding Bovenbouw vmbo Verschillende bereidingstechnieken toepassen, zoals bakken, braden, koken en stoven Juiste hoeveelheden afwegen Bovenbouw havo/vwo Verschillende bereidingstechnieken toepassen, zoals bakken, braden, koken en stoven Juiste hoeveelheden afwegen MBO Voedsel bereiden op een manier dat er weinig afval en restjes zijn Verschillende bereidingstechnieken toepassen Juiste hoeveelheden kunnen afwegen HBO/WO Voedsel bereiden op een manier dat er weinig afval en restjes zijn Verschillende bereidingstechnieken toepassen Juiste hoeveelheden kunnen afwegen Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 18 Eten kopen, bereiden, beleven Voeding Sociale aspecten van eten 0-4 jaar Plezier beleven aan samen eten met anderen Rekening houden met anderen die een speciaal dieet (moeten) volgen groep 1-2 Plezier beleven aan samen eten met anderen Geur- en smaakbeleving ontwikkelen Rekening houden met anderen die een speciaal dieet (moeten) volgen Aan tafel eten groep 3-6 Plezier beleven aan samen eten met anderen Verschillende soorten van een product (bewerkt/ onbewerkt) proeven en vergelijken Bewust zijn van smaakvervlakking als gevolg van veel zoet en hartig eten Rekening houden met anderen die een speciaal dieet (moeten) volgen groep 7-8 Plezier beleven aan samen eten met anderen Trends in voedsel analyseren Bewust zijn van smaakvervlakking als gevolg van veel zoet en hartig eten Herkennen van sociale druk wat betreft samen eten Rekening houden met anderen die een speciaal dieet (moeten) volgen VO onderbouw Plezier beleven aan samen eten met anderen Herkennen van voor- en nadelen van trendy voedsel Voorbeelden geven van emotionele triggers voor eten Eigen eetgedrag ten opzichte van anderen analyseren Rekening houden met anderen die een speciaal dieet (moeten) volgen Bovenbouw vmbo Plezier beleven aan samen eten en koken met anderen Herkennen van voor- en nadelen van trendy voedsel Voorbeelden geven van emotionele triggers voor eten Beargumenteren van voedselkeuze bij feestelijke gelegenheden (wel of niet eten, ingaan tegen de verwachting) Rekening houden met anderen die een speciaal dieet (moeten) volgen Bovenbouw havo/vwo Plezier beleven aan samen eten en koken met anderen Herkennen van voor- en nadelen van trendy voedsel Voorbeelden geven van emotionele triggers voor eten Beargumenteren van voedselkeuze bij feestelijke gelegenheden (wel of niet eten, ingaan tegen de verwachting) Rekening houden met anderen die een speciaal dieet (moeten) volgen MBO Plezier beleven aan koken voor anderen Beargumenteren van voedselkeuze bij feestelijke gelegenheden (waarin je niet eet, terwijl het wel van je wordt verwacht) Rekening houden met anderen die een speciaal dieet (moeten) volgen Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 19 Eten kopen, bereiden, beleven HBO/WO Voeding Plezier beleven aan koken voor anderen Beargumenteren van voedselkeuze bij feestelijke gelegenheden (waarin je niet eet, terwijl het wel van je wordt verwacht) Rekening houden met anderen die een speciaal dieet (moeten) volgen Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 20 Eten kopen, bereiden, beleven Voeding Culturele aspecten van eten 0-4 jaar - groep 1-2 Verschillen in eet- en drinkgewoonten en tafelmanieren thuis en bij anderen herkennen Voorbeelden noemen van speciaal voedsel bij speciale gelegenheden groep 3-6 Verschillen herkennen in levensovertuiging in relatie tot eetgewoonten Nederlandse tradities benoemen rondom eten groep 7-8 Vergelijken van voedingsgewoonten in relatie tot feestelijkheden bij verschillende (sub)culturen VO onderbouw Voedseltrends herkennen in eigen leeftijdsgroep en andere culturele groepen Bovenbouw vmbo Voorbeelden geven van gezond en duurzaam eten in relatie tot vegetarisch, koosjer, halal en biologisch Respectvol omgaan met verschillende culturele uitingen rondom voeding Bovenbouw havo/vwo Voorbeelden geven van gezond en duurzaam eten in relatie tot vegetarisch, koosjer, halal en biologisch Respectvol omgaan met verschillende culturele uitingen rondom voeding MBO Voorbeelden geven van gezond en duurzaam eten in relatie tot vegetarisch, koosjer, halal en biologisch Respectvol omgaan met verschillende culturele uitingen rondom voeding HBO/WO Voorbeelden geven van gezond en duurzaam eten in relatie tot vegetarisch, koosjer, halal en biologisch Respectvol omgaan met verschillende culturele uitingen rondom voeding Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 21