Waardebepaling van een zaak/bedrijf/praktijk + Juridische
advertisement
WAARDEBEPALING VAN DE ZAAK Luc Sterkens Erkend boekhouder fiscalist BIBF Antwerpen, 26 oktober 2011 1 OVERZICHT 1. 2. 3. Inleiding Basisprincipes bij de waardering van een onderneming Benaderingswijzen • Vermogensgerichte benadering • Inkomensgerichte benadering • Marktgerichte benadering 4. 5. Belangrijke aandachtspunten 10 aanbevelingen Literatuur: Praktijkgids KMO-overdracht (E. Spruyt & H. Berquin) Seminarie Walter Hosten Seminarie Patrick Valckx Waarom wordt er gewaardeerd? Overdracht: aan- of verkoop, MBO Opvolgingsproblematiek Uittreding van een vennoot Echtscheiding Inbreng in of verkoop aan vennootschap Fusie, splitsing Nalatenschap Onteigening (management buy out) Wat moet er gewaardeerd worden? Eenmanszaak vb. kleinhandel Vrij beroep vb. dokter, advocaat, ... Vennootschap Aandelenpakket Karakteristiek meerderheids- of minderheidsaandeelhouder Beperkte of moeilijke overdraagbaarheid 2 Waardering en prijsvorming Economische beslissingswaarde Argumentatie- of onderhandelingswaarde Verzoenings- of arbitrale waarde Prijs = resultaat van onderhandelingen tussen een koper en een verkoper en wordt bepaald door vraag en aanbod Verkoper Koper Maximaal verwachte waarde onderhan -delings Minimaal geëiste waarde Maximaal vooropgestelde waarde marge Minimaal onderstelde waarde Vier basisprincipes 1. Eigendomsprincipe 2. Totaliteitsprincipe 3. Toekomstgerichtheid 4. Subjectgeoriënteerdheid 3 1. Eigendomsprincipe Waarde van een onderneming is gelijk aan de waarde van het eigendomsrecht Eigendomsrecht wordt uitgedrukt door het eigen vermogen Netto-waardering: activa min vreemd vermogen 2. Totaliteitsprincipe De waarde van een onderneming reikt verder dan de som van de materiële onderdelen Niet-materiële elementen vervullen een zeer belangrijke rol • kwaliteit van de technische en administratieve organisatie • know-how • imago • ligging • marktaandeel • personeels- en leidingstructuur • financiële structuur: (eigen) goodwill 3. Toekomstgerichtheid Going concern De economische waarde van de onderneming is afhankelijk van haar toekomstige rendementen ongeacht de onderliggende waarde van haar activa Geactualiseerde waarde van toekomstige verwachtingen op het vlak van resultaten of geldstromen Perspectieven 4 4. Subjectgeoriënteerdheid Waarde vanuit het standpunt van een bepaald subject Doel van de overnemer (fiscale redenen, concurrentie, marktaandeel, …) Overgang eenmanszaak naar vennootschap Voorafgaande doorlichting Beschrijving van de • sterke punten, • zwakke punten, • opportuniteiten en • bedreigingen Due Diligence Risico-analyse Hanteren van specifieke checklists Drie benaderingswijzen Waaier van waarderingsmethoden terug te brengen tot drie groepen 1. Vermogensgerichte benadering 2. Inkomensgerichte benadering 3. Marktgerichte benadering 5 1. Vermogensgerichte benadering Vermogenswaarde, substantiële waarde, intrinsieke waarde, … Specifiek geval: liquidatiewaarde Waarde wordt bepaald in functie van het nettoactief dat op een bepaald ogenblik in de onderneming aanwezig is Statisch karakter van de onderneming 1. Vermogenswaarde Momentopname Gecorrigeerd eigen vermogen boekwaarde versus vervangingswaarde degressieve afschrijving deelnemingen aan aanschaffingswaarde fiscaalvriendelijke waardering van voorraden Rekening te houden met belastinglatenties! 1. Vermogenswaarde (2) Iedere actief- en passiefpost toetsen aan • • • volledigheid correcte waardering eigendom en bestaan Voorbeelden • herwaardering gebouwen • herwaardering (te) snel afgeschreven machines • afboeken ‘winkeldochter’ • afboeken oninbare vorderingen • provisies voor dreigende/hangende geschillen • boeken van latente belastingen 6 1. Vermogenswaarde (3) Specifiek geval van vermogenswaardering: Liquidatiewaarde Discontinuïteit (Art.28 § 2 KB/W.Venn. 30/1/2001) Opzegvergoedingen personeel Bodemsanering Verbreking huurcontracten, onderhoudscontracten 2. Inkomensgerichte benadering Rendementswaarde of opbrengstwaarde Waarde wordt bepaald in functie van het toekomstige inkomen: winst, cashflow, dividend, … dat kan worden verwacht Actuele waarde Onderneming = dynamisch geheel 2. Methodes gebaseerd op de verwachte toekomstige resultaten Rendementswaarde Theorie van de investeringsbeslissing Waarde van de onderneming = actuele waarde van al de toekomstige nettoinkomsten die de investeerder uit de onderneming kan verwachten 7 2. Methodes gebaseerd op de verwachte toekomstige resultaten (2) Wat is actuele waarde? 2002 Vrije Kasstromen 2003 2004 2005 2006 + 70 K € + 65 K € + 55 K € + 53 K € 2007 2008 + 67 K € + 76 K € 2009 2010 2011 + 73 K € + 75K € + 71 K € … 352 K € vereist rendement = vb. 12 % 2. Methodes gebaseerd op de verwachte toekomstige resultaten (3) Nettowinstwaarde De economische waarde van een onderneming volgens de nettowinst-methode is gelijk aan de huidige waarde van de stroom toekomstige nettowinsten Discounted cashflow-methodes De economische waarde van een onderneming volgens de discounted cashflow-methode is gelijk aan de huidige waarde van de stroom toekomstige cashflows 2. Methodes gebaseerd op de verwachte toekomstige resultaten (4) Discounted cashflow-methodes Dividenddiscount-methode: gebaseerd op de stroom van toekomstige dividenden van de onderneming Eigen vermogens vrije cashflow-methode: D.C.F.E. (Discounted Cash Flow to Equity) gebaseerd op de vrije cashflow van de onderneming, inclusief financiële kosten Operationele vrije cashflow-methode: D.C.F.F. (Discounted Cash Flow to the Firm) gebaseerd op de operationele cashflow van de onderneming, exclusief financiële kosten 8 2. Methodes gebaseerd op de verwachte toekomstige resultaten (5) Discounted cashflow-methodes (vervolg) A.P.V.: Adjusted Present Value Verfijning van de D.C.F.F.-methode. Gebaseerd op het afzonderlijk berekenen van alle waarderingscomponenten in plaats van het gecombineerd berekenen zoals bij de D.C.F.F.methode. 2. Methodes gebaseerd op de verwachte toekomstige resultaten (6) Voorbeeld VRIJE KASSTROOM ? = Gecorrigeerde winst na belastingen 66.000 € + Niet kaskosten (vb. afschrijvingen) + 124.000 € - Investeringen -95.000 € + Desinvesteringen - Toename werkkapitaal + Leningen - Afbetaling leningen -25.000 € ≅ Vrije kasstroom +70.000 € 2. Methodes gebaseerd op de verwachte toekomstige resultaten (7) Het genormaliseerd en representatief resultaat Prognoses = moeilijk en delicaat Teruggrijpen naar recent verleden Tendens over de jongste 3 à 5 jaar Representatief resultaat = groter gewicht aan jongste jaren Genormaliseerd resultaat (GNW) Extrapolatie naar de toekomst 9 2. Methodes gebaseerd op de verwachte toekomstige resultaten (8) Het representatief resultaat Wegingscoëfficiënt toepassen om groter gewicht toe te kennen aan jongste jaren GNW 2005 x 1 GNW 2006 x 2 GNW 2007 x 3 Totaal Totaal / 6 = gemiddelde GNW 2. Methodes gebaseerd op de verwachte toekomstige resultaten (9) Het genormaliseerd resultaat Aanrekening van een normaal ondernemersloon voor de ingezette arbeid Normale huurvergoeding voor de gebruikte ruimten rekening houden met een inherente interestvergoeding voor het eigen vermogen en interestvergoeding voor de rekeningcouranten Eliminatie van toevallige of uitzonderlijke kosten en opbrengsten Aanpassing voor belastingeffect 2. Methodes gebaseerd op de verwachte toekomstige resultaten (10) De calculatierente Hoe lager de calculatierente, hoe hoger de waarde van de onderneming Voorbeeld: 1 mio € winst van het boekjaar Gekapitaliseerd tegen 15 %= Gekapitaliseerd tegen 5 %= 1 mio € = 6,7 mio € 0,15 1 mio € = 20,0 mio € 0,05 10 2. Methodes gebaseerd op de verwachte toekomstige resultaten (11) De calculatierente (vervolg) Hoe hoger het bedrijfsrisico is, hoe hoger het geëist rendement is en dus hoe hoger de calculatierente. Dit hoger risico leidt tot een lagere waarde. Men is namelijk minder bereid te betalen naarmate de kans op het realiseren van de voorspelde winsten kleiner is. 3. Marktgerichte benadering Vergelijken met gelijkaardig bedrijf waarvan de prijs gekend is of met beursgenoteerd bedrijf (benchmarking) Zie lijsten waardering goodwill op internet Eerder prijsbepalingsmethode dan waarderingsmethode 3. Methodes gebaseerd op de vergelijking van kengetallen bij transacties Marktgeïnspireerde prijsmechanismen Collectief gevoel van mensen uit een sector Waardering aan 4 à 5 x de (vrije) cashflow Waardering aan 6 à 8 x de nettowinst Resultaat na belastingen 11 3. Methodes gebaseerd op de vergelijking van kengetallen bij transacties (2) Vuistregels uit de praktijk Zijn eigenlijk meer prijsbepalingsmethodes dan waardebepalingsmethodes Benzinestations: veelvoud van benzineomzet Verzekeringsmakelaars: veelvoud van het makelaarsinkomen Uitgevers: veelvoud van winst Hotels: kamerprijs Vrije beroepen: veelvoud van bedrag honoraria 3. Methodes gebaseerd op de vergelijking van kengetallen bij transacties (3) Voordelen Snelle berekening Algemeen gekend Eenvoudig te begrijpen Goede (start)basis bij onderhandelingen 3. Methodes gebaseerd op de vergelijking van kengetallen bij transacties (4) Nadelen Gebaseerd op historische gegevens (geen link naar toekomstverwachtingen en optiemogelijkheden) Houdt geen rekening met belangrijke toekomstige kosten Meestal gebaseerd op één cijfergegeven Is manipuleerbaar 12 3. Methodes gebaseerd op de vergelijking van kengetallen bij transacties (5) Waardering kleinhandelszaken Gecorrigeerd eigen vermogen + 2 à 3 x nettowinst Gecorrigeerd eigen vermogen + % omzetcijfer Waardering vrije beroepers Gecorrigeerd eigen vermogen + % honoraria www.mesotten.be/goodwill.htm Combinatie van methoden Substantiële waarde: statische aanpak, geen oog voor rendement Rendementswaarde: dynamische aanpak, houdt geen rekening met de balansstructuur Combinatie van de meerdere methoden Range van waarden Toetsing aan marktprijzen (vuistregels) Belangrijke aandachtspunten Rekening houden met alle fiscale implicaties van overdrachtscenario Verschillend naargelang: - aandelentransactie (share-deal) - activa-transactie (overdracht handelszaak) asset-deal - ontbinding huwelijksvermogen - vereffening van vennootschap - waardering voor inbreng in holding (interne meerwaardeproblematiek) - overdracht via schenking of vererving (eventueel vrijstellingsregeling) 13 Belangrijke aandachtspunten (2) Screening profiel van het over te nemen bedrijf Screening integriteit van de bedrijfsleiding Begeleiding en samenwerking na deal Vertrouwelijkheidsverklaring Belangrijke aandachtspunten (3) Voorbereiding overdracht • Opkuisen balans • Heronderhandelen kredieten • Niet geboekte omzet • Vergunningen • Verantwoordings- en stavingsstukken • Audit Belangrijke aandachtspunten (4) Intentieverklaring - contract • Aandelen vrij en onbelast • Garantie eigen vermogen • Naleving wettelijke voorschriften • Naleving vergunningen • Personeelsclausules 14 Belangrijk aandachtspunten (5) Closing • Verificatie bankgaranties • Betalen prijs • Overschrijving aandelenregister • Overhandiging aandelen • Aandeelhoudersvergadering • Publicatie nieuwe mandatarissen 10 aanbevelingen bij waardering van ondernemingen 1. Een WvO is nooit routinewerk! Neem de tijd voor een SWOT-analyse. Detecteer de mogelijke risico’s, en hou er rekening mee in de waardering. Wees voorzichtig met puur financiële berekeningen, zonder de achtergrond te kennen 2. Hou rekening met de alle fiscale aspecten van de mogelijke overdrachtscenario’s 3. Hou rekening met alle investeringen die in de toekomst nodig zijn. Op oneindige duur in de toekomst zijn afschrijvingen en investeringen gelijk 10 aanbevelingen bij waardering van ondernemingen (2) 4. Hou rekening met mogelijke optimalisering van de vermogensstructuur. 5. Analyseer groeiverwachtingen in volume en prijs, en wees kritisch. Laat je niet misleiden door onrealistische vooruitzichten 6. Als de prognoses inflatie-gezuiverd zijn, moet dit ook het geval zijn voor de actualisatievoet. 7. De waardering mag niet eenzijdig zijn: best combinatie van vermogensgericht, rendementsgericht en marktgericht 15 10 aanbevelingen bij waardering van ondernemingen (3) 8. Weging tussen waarderingsmethoden mag niet arbitrair zijn. Indien geen voorkeur, gelijke weging. 9. Bereken de sensitiviteit en andere moeilijk bepaalbare parameters. In welke zin wijzigt de waardeberekening bij wijziging van de parameter? Stel eventueel de waarde voor binnen een vork van waarden 10.Dek uzelf in wat betreft de volledigheid van de ontvangen informatie. Laat het ontwerpverslag door de opdrachtgever nalezen, en aftekenen “voor gelezen” of “voor akkoord”. Hou rekening met pertinente opmerkingen, maar wees zeer kritisch t.a.v. onrealistische hypothesen en te optimistische prognoses DANK VOOR UW AANDACHT 16 Seminarie Succesvol een bedrijf of zaak overnemen 26 oktober 2011 Zelfstandig Ondernemen op een kruispunt in samenwerking met Laon Lawyers Dirk Berckmans Inleiding • Economisch herstel: overnamemarkt herstelt zich gradueel van de crisis 17 1. Kenmerken van de onderneming 1. Kenmerken van de over te nemen onderneming Eenmanszaak; Familiebedrijf; Failliet bedrijf; Onderdeel van een onderneming. 1.1. Eenmanszaak Geen vennootschap; Geen rechtspersoonlijkheid; Onbeperkte aansprakelijkheid; Eenvoudigere administratie. 18 1.2. Familiebedrijf Controle over het bedrijf door één familie via: • Aandeelhouderschap; • Invloed op beleid; • Management. Overgrote deel (+/- 70%) van de ondernemingen in Vlaanderen is te beschouwen als een familiebedrijf. 1.3. Failliet bedrijf Probleem van voortzetten van de handelsactiviteit; Probleem van de werknemers. 1.4. Onderdeel van een onderneming Bedrijven met verschillende activiteiten; Enkel interesse in bepaalde handelsactiva. 19 2. Wie is de overnemer? 2. Wie is de overnemer? Andere bedrijven; Familieleden; Individuele natuurlijke personen (“Buyout”). 2.1. Overname door een ander bedrijf Overname door een concurrerend bedrijf • Uitschakelen van een concurrent; • Positie op de markt verstevigen; • Overname van technologie en ontwikkelingen. Overname door een niet-concurrerend bedrijf • Uitbreiding van de activiteiten; • Overname van technologie en ontwikkelingen. 20 2.2. Overname door familieleden Probleem van de derde generatie: Wie van de kleinkinderen gaat het familiebedrijf verder leiden? • • • • Erfeniskwesties; Familieruzie; Geen interesse; Onaangepaste opleiding. 2.2. Overname door familieleden Voordelen: • Kennis en achtergrond over het bedrijf; • Continuïteit; • Familiepatrimonium wordt in stand gehouden. 2.3. Overname door buy-out Overname van een familiebedrijf door een derde; Overname door het huidige bestuur van een bedrijf (“management buy-out”); Overname door investeerders. 21 3. Voorwerp van de overname 3. Voorwerp van de overname Handelszaak (“asset deal”); Aandelen (“share deal”). 3.1. Overname van een handelszaak Algemeenheid: Het gehele vermogen van een vennootschap, zowel activa als passiva, wordt overgenomen. Bedrijfstak: “Een bedrijfstak is een geheel dat op technisch en organisatorisch gebied een autonome activiteit uitoefent en op eigen kracht kan werken” (art. 680 W.Venn.) Ook hier moeten zowel de activa als de passiva worden overgenomen. Bepaalde activa: Door de overnemer aangeduide activa (en passiva), zonder dat hiermee het gehele vermogen of een bedrijfstak wordt overgenomen. 22 3.1. Overname van een handelszaak Voordelen: • Vrijheid in keuze van over te nemen activa; • Minder risico’s of verborgen gebreken; • Fiscaal voordelig voor de overnemer. 3.1. Overname van een handelszaak Nadelen: • Formaliteiten met betrekking tot de tegenstelbaarheid aan derden; • Registratierechten bij overdracht van onroerende goederen. 3.1. Overname van een handelszaak Op basis van art. 770 W.Venn.; Op basis van het burgerlijk recht. 23 3.1.1. Overdracht van een algemeenheid of bedrijfstak (art. 770 W.Venn.) Enkel mogelijk voor overdracht: • van de activa en passiva die een algemeenheid of bedrijfstak vormen zoals gedefinieerd in het W.Venn. (cfr. supra); • tussen rechtspersonen. Uitzondering: overdracht van een bedrijfstak door een natuurlijke persoon aan een vennootschap. 3.1.1. Overdracht van een algemeenheid of bedrijfstak (art. 770 W.Venn.) Procedure: 1. Voorstel tot overdracht Hierin moet uitdrukkelijk vermeld staan dat partijen toepassing wensen te maken van de overdrachtregeling zoals voorzien in het W.Venn. (art. 760762 en 764-767 W.Venn.) Dit voorstel moet worden aangeboden ter registratie en wordt gepubliceerd in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad. 2. Verslag Het bestuursorgaan van de overdragende vennootschap stelt een verslag op voor haar aandeelhouders. 3.1.1. Overdracht van een algemeenheid of bedrijfstak (art. 770 W.Venn.) 3. Akte van overdracht Nadat de aandeelhouders van zowel de overdragende als overnemende vennootschap het voorstel tot overdracht hebben goedgekeurd, wordt de overdracht in een authentieke akte vastgesteld. 4. Registratie van de akte Binnen de 15 dagen na ondertekening wordt de akte van overdracht voorgelegd aan de ontvanger der registratierechten. Vervolgens wordt deze akte bekendgemaakt in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad. Vanaf dat ogenblik is de overdracht tegenstelbaar aan derden. 24 3.1.2. Overdracht volgens het gemeen burgerlijk recht Tegenstelbaarheid van de overdracht ten opzichte van derden voor elk bestanddeel afzonderlijk; Volledige opsomming van activa, rechten en verplichtingen vereist. 3.1.2. Overdracht volgens het gemeen burgerlijk recht Enkele specifieke gevallen: • Onroerend goed: registratie van de authentieke akte van verkoop op het Hypotheekkantoor; • Overdracht van schuldvordering: art. 1690 B.W. Deze overdracht is slechts tegenstelbaar aan de schuldenaar na kennisgeving; • Overdracht van schuld: toestemming van de schuldeiser vereist; • Intellectuele eigendomsrechten: aanpassing van de inschrijving in het betreffende register (vb. Benelux-merkenregister); • Werknemers: raadplegen van de ondernemingsraad; • … 3.2. Overname van aandelen Voordelen: • Geen wijziging van de identiteit van de vennootschap; • Vermogen van de vennootschap (activa en passiva) blijft ongewijzigd; • Minder formaliteiten met betrekking tot overdracht. 25 3.2. Overname van aandelen Nadelen: • Overdrachtbeperkingen in de statuten of in aandeelhoudersovereenkomsten (voorkooprecht, volgrecht of onbeschikbaarheid); • Grotere onzekerheid over het voorwerp van overdracht; • Fiscaal minder voordelig voor de koper. 4. Organisatie van de overname 4. Organisatie van de overname Pre-contractuele besprekingen • Eerste verkennende contacten, zonder juridische gebondenheid; • Letter of intent; • Aanbod; • “Heads of agreement”. 26 4. Organisatie van de overname Due diligence: • Onderzoeksprocedure waarbij de koper de doelvennootschap/activa grondig zal evalueren aan de hand van de door de verkoper bezorgde informatie; • Vertrouwelijk karakter. 4.1. De overeenkomst tot overname Onderhandelingen na due diligence Afhankelijk van het resultaat van de due diligence: • “Deal breakers”; • Prijsverhoging; • Prijsverlaging 4.1. De overeenkomst tot overname De overeenkomst tot overname van: • Aandelen; • Handelszaak. 27 4.1.1. De overeenkomst tot overname van aandelen Elementen van de overeenkomst: • • • • • Voorwerp; Prijs; Verklaringen en waarborgen; Bankgarantie; Niet-concurrentiebeding. 4.1.1. De overeenkomst tot overname van aandelen 1. Voorwerp: De aandelen, niet het vermogen! 2. Prijs: Afhankelijk van de resultaten van het due diligence onderzoek 4.1.1. De overeenkomst tot overname van aandelen 3. Verklaringen en waarborgen (“representations warranties”): and De verkoper moet de koper een groter comfort verschaffen door het opnemen van een aantal verklaringen en waarborgen in de overeenkomst. Voorbeelden: - Jaarrekening geeft een getrouw beeld; Geen hangende geschillen; Geen uitstaande schulden; Fiscale waarborgen; … 28 4.1.1. De overeenkomst tot overname van aandelen 4. Bankgarantie: - Door de verkoper Ter dekking van de gedane verklaringen en waarborgen - Door de koper Als waarborg tot betaling van een gedeelte van de koopprijs op een later tijdstip 4.1.1. De overeenkomst tot overname van aandelen 5. Niet-concurrentiebeding Beding waarbij de verkoper zich verbindt om binnen een bepaald territorium en gedurende een bepaalde periode geen (handels)activiteit uit te oefenen die zou concurreren met die van de overnemer. 4.1.2. De overeenkomst tot overname van een handelszaak 1. Voorwerp: - Algemeenheid, bedrijfstak of afzonderlijke activiteit van de verkoper. De aandeelhoudersstructuur van de overdragende vennootschap blijft ongewijzigd! 29 4.1.2. De overeenkomst tot overname van een handelszaak 2. Verklaringen en waarborgen Minder verregaand in vergelijking met overdracht van aandelen: bij overname van activa zijn er doorgaans minder verborgen risico’s. 4.2. Fiscale aspecten Verschillende fiscale gevolgen voor de overnemer bij overname van : • Aandelen; • Activa. 4.2.1. Fiscale aspecten bij overname van aandelen Aftrek van de intresten van leningen voor zover de aangekochte aandelen worden gebruikt voor de uitoefening van de beroepswerkzaamheid van de koper. Geen registratierechten of B.T.W. verschuldigd. 30 4.2.2. Fiscale aspecten bij overdracht van een handelszaak Geen aftrekbeperkingen op de intrest van leningen ter financiering van de over te nemen activa. Aankoopprijs van de activa kan fiscaal worden afgeschreven. Bij aankoop van bepaalde activa (vb. onroerend goed) zal registratierecht verschuldigd zijn. Geen B.T.W. verschuldigd bij aankoop van een algemeenheid of bedrijfstak door een B.T.W.belastingplichtige. 4.2.2. Fiscale aspecten bij overdracht van een handelszaak (art. 442bis WIB92) Tegenstelbaarheid tegenover de fiscus • Volgens art. 442bis WIB92 is: “(…) de overdracht in eigendom of in vruchtgebruik, van een geheel van goederen (…) niet tegenstelbaar aan de ontvangers van de belastingen dan na verloop van de maand die volgt op die waarin een met het origineel eensluidend afschrift van de akte tot overdracht of vestiging ter kennis is gebracht van de ontvanger van de woonplaats of van de maatschappelijk zetel van de overdrager.” 4.2.2. Fiscale aspecten bij overdracht van een handelszaak (art. 442bis WIB 92) • Aansprakelijkheid van de overnemer voor de fiscale schulden van de verkoper. • Ook voor sociale schulden (sociale zekerheidsbijdragen, bijdrageopslagen en verwijlintresten)! • Aansprakelijkheid beperkt tot: - De waarde van de overgenomen bestanddelen; - De belastingschulden die de verkoper heeft tot na de maand die volgt op de maand waarin de ontvanger de akte van overdracht heeft ontvangen. 31 4.2.2. Fiscale aspecten bij overdracht van een handelszaak (art. 442bis WIB 92) • Vrijstelling van aansprakelijkheid. • Certificaat waarbij de ontvanger bevestigt dat de overdrager geen fiscale schulden heeft. • Voor sociale schulden moet een certificaat worden aangevraagd bij de bevoegde RSZontvanger. • Dit certificaat moet binnen de 30 dagen samen met de akte van overdracht worden overgemaakt aan de ontvanger. 4.2.2. Fiscale aspecten bij overdracht van een handelszaak (art. 442bis WIB92) ! Spreek als overnemer tijdens de onderhandelingen met de overdrager af dat voorafgaand aan de overname de nodige certificaten door de overdrager worden bezorgd, of neem dit als opschortende voorwaarde op in de overeenkomst! 5. Waardebepaling 32 5. Waardebepaling Gebaseerd op de activa: • Liquidatiewaarde; Netto verkoopsopbrengst van de activa verminderd met de schulden. = minimumverkoopprijs. • Vervangingswaarde. 5. Waardebepaling Gebaseerd op aandelen/winst: • Rendementswaarde; Verdiscontering van de verwachte dividenden tegen de gestelde rendementseis. • Discounted cash flow. Verdiscontering van de toekomstige kasstromen. 6. Financiering van de overname 33 6. Financiering van de overname Eigen middelen of verwante derden (familie, vrienden,…); Financiële instellingen (banken, investeringsmaatschappijen); Participatiefonds: financiële steun van de overheid aan startende ondernemers; De over te nemen onderneming. 6.1. Verbod onder art. 629 W.Venn. 1. Oude regeling: • “Een naamloze vennootschap mag geen middelen voorschieten, leningen toestaan of zekerheden stellen met het oog op de verkrijging van haar aandelen of van haar winstbewijzen door derden (…)” • Absoluut verbod (slechts enkele uitzonderingen) 6.1. Verbod onder art. 629 W. Venn. 2. • • • Nieuwe regeling (per 01.01.2009):Afschaffing financieringsverbod onder bepaalde voorwaarden: de verrichtingen gebeuren onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur en tegen billijke marktvoorwaarden. De kredietwaardigheid van iedere betrokkene dient nauwgezet te worden onderzocht; voorafgaand besluit algemene vergadering vereist; Verslag door raad van bestuur (belang vennootschap, risico’s, voorwaarden waartegen, prijs) . Specifieke verantwoording indien begunstigde een moedervennootschap of bestuurder van een moedervennootschap is; 34 6.1. Verbod onder art. 629 W. Venn. • Dit verslag dient in zijn geheel te worden gepubliceerd; • Uitgetrokken bedrag voor uitkering vatbaar. Opname in balans als niet voor uitkering beschikbare reserve; • Wanneer een derde met financiële bijstand van de vennootschap vervreemde aandelen van de vennootschap verkrijgt of op in het kader van een verhoging van het geplaatste kapitaal uitgegeven aandelen inschrijft of bij een verkoop van haar eigen aandelen, vindt die verkrijging of inschrijving plaats tegen een billijke prijs; 6.1. Verbod onder art. 629 W.Venn. 3. Toepassingsgebied: Vennootschapsvorm: • • • • NV; BVBA; CVBA; Comm.VA. 6.1. Verbod onder art. 629 W.Venn. Bedoelde handelingen: • Financiële steun (voorschieten van middelen, toestaan van leningen, stellen van zekerheden); • Met het oog op de verkrijging van de aandelen of winstbewijzen van de vennootschap door derden. Financiële steun is wel mogelijk bij overname van een handelszaak of andere activa! 35 6.1. Verbod onder art. 629 W.Venn. 4. Uitzonderingen (ongewijzigd onder nieuwe regeling): Verrichtingen van kredietinstellingen onder de gebruikelijke voorwaarden; Verwerving van aandelen door personeel van de vennootschap, voor zover dit personeel verbonden is door een arbeidsovereenkomst (geen zelfstandige managers); 6.1. Verbod onder art. 629 W.Venn. Indien men onder een van de uitzonderingen valt, moet wel vaststaan dat de aangewende bedragen voor uitkering vatbaar zijn. Het beschikbare bedrag is gelijk aan: Netto-actief verminderd met het gestorte kapitaal en vermeerderd met de onbeschikbare reserves. 6.1. Verbod onder art. 629 W.Venn. 5. Sancties bij inbreuk op het verbod: Bestuurdersaansprakelijkheid (art. 528 en eventueel 529 W.Venn.); Geldboete van EUR 50,- tot EUR 10.000,- en/of gevangenisstraf van 1 maand tot 1 jaar 36 Contacts Laon Lawyers Dirk Berckmans Advocaat Vennoot Tavernierkaai 2 bus 14 2000 Antwerpen België T +32 3400 89 89 E [email protected] 37
