Reparatie kostendelersnorm Participatiewet

Regelingen en voorzieningen
CODE 1.5.3.21
Reparatie kostendelersnorm Participatiewet
bronnen
Verzamelbrief van SZW (staatssecretaris) aan gemeenten, 2015 nr. 1, d.d. 05.06.2015 (betreffend
onderdeel 30 is hierna opgenomen)
Vraag en antwoord, gemeenteloket.minszw.nl/actueel d.d. 09.06.2015
30. Gemeenten moeten anticiperen op technische wijziging kostendelersnorm
Naar aanleiding van signalen van de uitvoering is gebleken dat in de Participatiewet, die per
1 januari 2015 in werking is getreden, enkele technische omissies staan aangaande de kostendelersnorm.
Dit heeft tot gevolg dat een kleine doelgroep, naar verwachting enkele tientallen tot maximaal
tweehonderd huishoudens, een te lage dan wel te hoge uitkering ontvangt op grond van de wet. In het
wetsvoorstel Verzamelwet SZW 2016, dat ik binnenkort aan de Afdeling advisering van de Raad van
State zend ter advisering, worden deze omissies gerepareerd.
Voor de groep mensen die nu onbedoeld een te lage uitkering ontvangt zal aan deze reparatie in de
Verzamelwet terugwerkende kracht tot 1 januari 2015 worden verleend. Ik verzoek gemeenten voor deze
specifieke groep zo spoedig mogelijk te anticiperen op de voorgenomen wijzigingen die zijn opgenomen
in het wetsvoorstel Verzamelwet SZW 2016 (zie de bijlage).
Dit om ervoor te zorgen dat de mensen die sinds 1 januari 2015 ingestroomd zijn in de Participatiewet en
dus nu al te maken hebben met de kostendelersnorm en een te lage uitkering ontvangen zo snel mogelijk
het juiste bedrag aan uitkering ontvangen. Tevens gaat per 1 juli 2015 de kostendelersnorm gelden voor
het zittend bestand bijstandsgerechtigden met medebewoners. Indien zo snel mogelijk wordt
geanticipeerd op deze voorgenomen wijziging kan voorkomen worden dat deze specifieke groep
onbedoeld een te lage uitkering ontvangt.
Voor de doelgroep die op basis van de wet onbedoeld recht heeft op een te hoge uitkering kan deze
wijziging pas per 1 januari 2016 ingaan. Tevens dient een overgangsrecht van zes maanden vanaf 1
januari 2016 in acht te worden genomen, omdat de wijziging een inkomensachteruitgang betreft.
In het wetsvoorstel Verzamelwet SZW 2016 is ook een omissie aangaande de alleenstaandennorm in de
aanvullende inkomensvoorziening ouderen (AIO) opgenomen. Ook aan deze wijziging, die een
begunstigende werking heeft, zal terugwerkende kracht worden verleend. Daar de SVB, in overleg met
SZW, de kostendelersnorm al uitvoert conform de beoogde systematiek, heeft deze wijziging geen
materiële gevolgen voor de belanghebbenden.
-------------------------------------------------------Vraag en Antwoord: Terugwerkende kracht kostendelersnorm voor gehuwden waarvan één
partner jonger is dan 21 jaar met ten last komend(e) kind(eren) en meetellende
medebewoners
In de Verzamelbrief zijn gemeenten opgeroepen om te anticiperen op een wetswijziging van de
kostendelersnorm in de Participatiewet die geldt voor een specifieke groep bijstandsgerechtigden met
medebewoners. Hierbij wordt verzocht de bijstandsnorm met terugwerkende kracht hoger vast te stellen.
Hierover is op 5 juni jl. een brief naar gemeenten gestuurd (onderwerp 30 en bijlage, zie deze link).
Hieronder zijn enkele vragen en antwoorden over dit onderwerp te vinden.
1. Voor wie gelden de verbeterde normen met terugwerkende kracht tot 1 januari 2015?
Voor gehuwden die in 2015 recht hebben op algemene bijstand op grond van de Participatiewet en
voldoen aan alle volgende criteria:
 Eén partner is 18, 19 of 20 jaar
 Eén partner is 21 jaar of ouder
 Met een of meer ten laste komende kinderen
 Met een of meer meetellende medebewoners (die dus niet zijn uitgezonderd van de
kostendelersnorm)
CODE 1.5.3.21
Regelingen en voorzieningen
Voor gehuwden die voldoen aan bovenstaande criteria maar die tot 1 juli 2015 onder het overgangsrecht
van de kostendelersnorm vallen, hebben deze verbeterde normen pas effect vanaf 1 juli 2015. Dan is
immers het overgangsrecht van de kostendelersnorm afgelopen en zouden zij vanaf dat moment de
onjuiste lagere norm ontvangen. Vanaf 1 juli 2015 dient aan hen de juiste norm, zoals opgenomen in de
Verzamelbrief, te worden uitgekeerd.
2. Hoeveel huishoudens hebben te maken met deze verbeterde norm?
Naar verwachting betreft het totaal enkele tientallen tot maximaal tweehonderd huishoudens. Het
merendeel betreft het ‘zittend bestand’ dat per 1 juli 2015 overgaat naar de nieuwe
kostendelersnormsystematiek en vanaf dat moment de norm dient te ontvangen conform de
Verzamelbrief. Voor een fractie van de totale groep, gehuwden die vanaf 1 januari 2015 nieuw zijn
ingestroomd in de Participatiewet, dient de norm met terugwerkende kracht te worden vastgesteld.
3. Wat voor gevolgen heeft de terugwerkende kracht van de verbeterde normen?
Voor gehuwden die in 2015 recht hebben op algemene bijstand en voldoen aan de criteria genoemd
onder vraag 1 moet worden berekend hoeveel zij reeds hebben ontvangen en hoeveel zij nog dienen te
krijgen. Hierbij is het onder meer van belang dat rekening wordt gehouden met eventuele inkomsten of
opgelegde maatregelen. Tevens dient een nieuwe beschikking te worden vastgesteld. Voor het zittend
bestand hebben de verbeterde normen pas effect vanaf 1 juli 2015.
4. Hoe moet je omgaan met personen die tussen 1 januari 2015 tot 1 juli 2015 (nieuwe instroom)
voldeden aan alle criteria genoemd onder vraag 1 maar op dit moment geen algemene bijstandsuitkering
meer ontvangen omdat ze uit de Participatiewet zijn gestroomd. Dient daarvoor ook de hoge normen met
terugwerkende kracht te worden toegepast?
Ja. Ook voor deze groep zijn de verbeterde normen met terugwerkende kracht van toepassing, zoals
beschreven onder vraag 3.
5. Geldt ook terugwerkende kracht voor gehuwden die vanaf 1 januari 2015 zijn ingestroomd in de
Participatiewet en waarbij de jongere partner sinds dien 21 jaar is geworden?
Ja, ook voor deze groep zijn de verbeterde normen met terugwerkende kracht van toepassing, voor
zolang zij aan de genoemde criteria voldeden.
6. Wat zijn de gevolgen van anticiperen op voorgenomen wetswijziging t.a.v. de gemeentelijke
accountantscontrole?
De wijziging is opgenomen in de Verzamelwet SZW 2016 en voor specifiek deze wijziging wordt via het
inwerkingtredingbesluit van de Verzamelwet SZW 2016 terugwerkende kracht tot 1 januari 2015
toegekend. Hiermee wordt afgedekt dat het anticiperen in 2015 op legale wijze heeft plaatsgevonden.
7. Wanneer is het wetsvoorstel Verzamelwet SZW 2016 openbaar?
Het wetsvoorstel zal naar verwachting dit najaar naar de Tweede Kamer worden gestuurd.
2