Hoge Raad voor de Werkgelegenheid Verslag 2010 Jan SMETS Ondervoorzitter Vice-président Conseil supérieur de l'emploi Rapport 2010 25 juin / juni 2010 I. Evolutions récentes et indicateurs structurels du marché du travail Evolutions récentes Indicateurs structurels Recommandations 2 Recent verloop van de activiteit en de werkgelegenheid (voor seizoen- en kalenderinvloeden gezuiverde kwartaalgegevens, veranderingspercentages op jaarbasis) Bron: INR. 3 Conjonctuurenquêtes bij de ondernemingen: geaggregeerde werkgelegenheidsvooruitzichten (gewogen gemiddelde van de saldi van de antwoorden, seizoengezuiverde gegevens) Bron: NBB. 4 Geharmoniseerde werkloosheidsgraad in de EU en in België (15 jaar en ouder, procenten van de beroepsbevolking, seizoengezuiverde gegevens) 5 Aanbod van en vraag naar arbeid Jaar-op-jaarveranderingen in duizenden personen, voor kalenderinvloeden gezuiverde gegevens 2007 2008 2009 2010r 2011r Beroepsbevolking +19,0 +56,7 +34,1 +25,0 +36,3 Totale werkgelegenheid +72,1 +82,5 -16,4 -14,6 -1,3 p.m. Verandering in de loop van het jaar1 +80,9 +64,2 -38,5 -12,9 +8,2 +49,0 +48,7 -44,7 -35,2 -23,1 Niet-werkende werkzoekenden -53,1 -25,7 +50,4 +39,6 +37,6 p.m. Verandering in de loop van het jaar1 -49,8 -4,9 +59,6 +42,7 +24,5 2007 2008 2009 2010r 2011r Geharmoniseerde activiteitsgraad³ 67,1 67,1 66,9 67,0 67,1 Geharmoniseerde werkgelegenheidsgraad3 62,0 62,4 61,6 61,1 60,8 p.m. Geharmoniseerde werkgelegenheidsgraad (EU 2020)4 67,7 68,0 67,1 66,6 66,3 7,5 7,0 8,0 8,3 8,8 Loontrekkenden in conjunctuurgevoelige bedrijfstakken2 Procenten, niet voor kalenderinvloeden gezuiverde gegevens Geharmoniseerde werkloosheidsgraad5 Bronnen: ADSEI, INR, RVA, NBB. 1 Verschil tussen het vierde kwartaal van het bewuste jaar en het vierde kwartaal van het voorgaande jaar. 2 Landbouw, industrie, bouwnijverheid, handel en horeca, vervoer en communicatie, financiële diensten, vastgoed en diensten aan ondernemingen, met uitzondering van dienstenchequebanen. 3 Procenten van de bevolking op arbeidsleeftijd (15-64 jaar). 4 Procenten van de bevolking op arbeidsleeftijd (20-64 jaar). 5 Procenten van de beroepsbevolking (15-64 jaar). 6 Werkgelegenheidsgraad in België and in de EU (in procenten van de bevolking van 20 tot 64 jaar) Bron: EC . 7 Werkgelegenheidsgraad bij kansengroepen (procenten van de overeenstemmende bevolking op arbeidsleeftijd) EU27 = 46,2 8 Initiële vorming Jongeren die voortijdig de school verlaten 1 2000 2009 2000 2009 Bruxelles 20,7 15,6 75,4 74,8 Flandre 11,6 8,6 83,7 87,4 Wallonie 15,0 13,8 78,7 79,5 Belgique 13,8 11,1 81,2 83,3 UE 17,6 14,9 3 76,9 78,5 3 Objectif UE 1 3 2 4 5 10,04 Procenten van de bevolking tussen 18 en 24 jaar. Jaar 2008. Procenten van de bevollking tussen 20 en 24 jaar. Lissabon 2010 en EU 2020. Lissabon 2010. Bronnen: ADSEI, EC. 9 Jongeren met een diploma hoger secundair onderwijs 2 85,05 Permanente vorming (Volwassen bevolking tussen 25 en 64 jaar die tijdens de referentiemaand deelgenomen heeft aan een opleiding of onderwijs, in procenten van de overeenstemmende bevolking, 2008) Lissabon-doelstelling = 12,5 EU15 : 10,9 Bron: EC. (1) data van 2007. 10 Aanbevelingen inspelen op internationaal herstel door concurrentiekracht te vrijwaren : innovatie, opleiding,... ten bate van banencreërende groei, gematigde loonontwikkeling vermijden dat conjuncturele werkloosheid structureel wordt • opvolgings- en activeringsbeleid aanpassen met bijzondere aandacht voor diegenen die het verst van de arbeidsmarkt staan • tijdelijke werkloosheid "activeren" (opleidingsplicht) na de crisis meer dan ooit, naast begrotingsstrategie (terugkeer naar evenwicht) groei- en werkgelegenheidsstrategie uitstippelen (cf. EU 2020), o.m. gericht op hogere werkgelegenheidsgraad 11 • arbeidsaanbod kwalitatief verbeteren : ongekwalificeerde schooluitstroom beperken, meer life long learning • arbeidsaanbod kwantitatief versterken, met bijzondere aandacht voor kansengroepen : jongeren, ouderen, niet-Europese allochtonen... II. Les emplois verts Contexte Définition des emplois verts Mutation industrielle et transition vers une économie verte Formation et compétences Recommandations 12 Objectifs du Paquet Énergie-climat de l’UE et situation des États membres Source: CE. 1 Indices exprimés par rapport à l’année de référence=100 (l’année de référence peut varier selon les GES et les pays); données en équivalent CO2; Malte et Chypre n’ont pas reçu d’objectif individuel dans le cadre du Protocole de Kyoto. 2 Consommation intérieure brute d’énergie divisée par le PIB en volume; kilogrammes équivalent pétrole par 1000 euros. 3 Pourcentages; données non disponibles pour Malte. 4 Pourcentages; données non disponibles pour Malte et l’Estonie. 13 Estimations du nombre d'emplois verts Concept large: approche par le contenu des emplois • Plus de 26 millions d'emplois verts directs dans le monde (PNUE, 2008) • 5 millions d'emplois verts directs et indirects dans l'UE (WWF, 2009) Concept restreint: approche par l'activité dans laquelle l'emploi est exercé. Emplois dans l'industrie de l'environnement (en milliers d'ETP) Ecotec (2002) E&Y (2006) GHK (2007) Ecorys (2009) Zone géographique UE15 UE25 UE27 UE27 Année de référence 1999 2004 2000 Emplois directs 2.086 p.m. emplois directs en p.c. de l'emploi total Emplois indirects 582 Sources: Ecorys, Ecotec, Ernst & Young, GHK. 14 2004 2006 2008 2.445 2.364 2.754 3.057 3.441 1,4 1,3 1,5 1,6 1,7 507 1.320 n.d. n.d. n.d. Évolution de l'emploi dans l'industrie de l'environnement entre 1995 et 2005 en Belgique Sources: Janssen et Vandille (2009), Sissoko et Van den Cruyce (2009). 15 Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling in België en in de EU (procenten bbp) Bron: EC. (1) Gegevens m.b.t. 2007 voor Griekenland en de gewesten. 16 Innovation en Belgique et dans l'UE en 2008: le Summary Innovation Index de l’European Innovation Scoreboard (indices entre 0 et 1) Bron: EC. 17 Entrepreneuriat en Belgique et dans l'UE151 en 20052: nombre de nouvelles entreprises créées Source: Banque mondiale. 1 Données non disponibles pour la Grèce. 2 Dernière année pour laquelle des données sont disponibles pour un nombre suffisant d'États membres de l'UE15. 18 Productie van hernieuwbare energie in België (GWh) Bron: EC. 19 Afvalverwerking1 in Belgiëen de EU in 2006 (procenten van het totaal) Source: CE. 1 Données non disponibles pour le Luxembourg, la Pologne et la République tchèque. Les moyennes de l'UE15 et de l'UE ont été calculées en faisant abstraction de ces pays. . 20 Vergelijking met de introductie van ICT Gelijkenissen o grote uitdaging én grote mogelijkheden voor economische activiteit o impact op het professionele en het privé-leven o niet-homogeen verspreidingstempo zonder "eindpunt" o impact op werkgelegenheid moeilijk in te schatten o bepaalde jobs verdwijnen, nieuwe functies ontstaan, maar vooral veranderingen van taakinhoud (belang van onderwijs en opleiding) o telewerk Verschillen o reden waarom deze veranderingen plaatsvinden: ICT: bij de individuele economische acteurs groene economie: vanuit noodzaak op wereldvlak o grotere tussenkomst van de overheid in de groene economie o fundamentele veranderingen verwacht pour un nombre plus limité d'activités 21 Ventilation de l'emploi dans les secteurs verts en fonction du niveau d'éducation, en moyenne dans cinq pays de l'UE1, en 2000 (pourcentages du total correspondant) Source: OCDE. 1 Autriche, Allemagne, Pays-Bas, Espagne, Suède. 22 Vraag naar en aanbod van competenties in 2010 en 2020, in België en in de EU (totale werkgelegenheid en totale beroepsbevolking van 15 jaar en ouder, in duizenden personen) Source: CEDEFOP. . 23 Afstudeerden in de wetenschappen en technologiën, 2007 (in procenten van de pas afgestudeerden bij de bevolking van 20 tot 29 jaar) Source: EC. . 24 Percentage van personen dat heeft deelgenomen aan een formele of informele opleiding volgens beroepsstatuut in België, in 2007 (in procenten van het overeenstemmende totaal) Source: CEDEFOP. . 25 Aanbevelingen new skills for new jobs • toekomstige behoeften in kaart brengen : prospectief observatorium van vakgebieden en competenties • basisopleiding : technische en wetenschappelijke opleidingen valoriseren en aanpassen, onderwijs in ecologie en duurzame ontwikkeling • continue opleiding : eco-opleidingen ontwikkelen en valideren overgang naar groene economie begeleiden 26 • arbeidsrecht aanpassen om mutaties te vergemakkelijken • herstructurering sociaal begeleiden • afstemming van vraag en aanbod versterken (bemiddelingsdiensten) • complementair aanbod van kwalificaties door migratie mogelijk maken • waken over kwaliteit van nieuwe groene banen Hoge Raad voor de Werkgelegenheid Verslag 2010 Jan SMETS Ondervoorzitter Vice-président Conseil supérieur de l'emploi Rapport 2010 25 juin / juni 2010