File

Zwangerschapsverschijnselen 3 e trimester
Hemorroïden
In de zwangerschap wordt de veneuze terugvloed belemmerd door de druk van de uterus. Daardoor
is de druk in de bekken- en rectale venen verhoogd en kunnen hemorroïden ontstaan, met name in
het derde trimester. Door obstipatie kan de zwelling toenemen, ook kunnen de hemorroïden jeuk en
bloedverlies veroorzaken. Warme kompressen en een analgeticum (suppositoria) kunnen enige
verlichting geven. In ernstige gevallen kan een hemorroidectomie in de zwangerschap veilig worden
verricht.
Candida
Door de hormonale veranderingen in de zwangerschap is er meer kans op een candida-infectie aan
de vagina (schimmelinfectie). Hierbij kan de zwangere last krijgen van jeuk en witte, soms wat
brokkelige niet-ruikende vaginale afscheiding. Het slijmvlies van de vagina kan rood, gezwollen en
pijnlijk zijn. Plassen of vrijen kan hierdoor pijn doen of een branderig gevoel veroorzaken.
Een schimmelinfectie gaat meestal vanzelf over. Als de afscheiding of branderigheid erg hinderlijk
zijn, dan is behandeling mogelijk met een vaginale tablet (clotrimazol) of een vaginale capsule
(miconazol). Bij jeuk aan de schaamlippen kan daarnaast uitwendig een schimmeldodende crème
aanbrengen. Het duurt enkele dagen voordat de klachten overgaan. Soms is het nodig de medicijnen
iets langer te geven.
Bandenpijn
Vanaf de bovenkant van de baarmoeder tot het schaambodje lopen banden. Deze banden houden de
baarmoeder op z’n plaats. Als de baarmoeder groeit moeten deze banden ‘meerekken’ en dat kan
een scherpe, stekende pijn veroorzaken. Meestal vanaf 20 weken. Daarvoor ook al, maar niet echt
bandenpijn. Zolang er bij de bandenpijn geen bloedverlies is, is het onschuldig.
Af en toe de buik aanspannen, een warme kruik, dat soort dingen kunnen helpen om de spieren te
ontspannen. Als het echt erg is kan een buikband helpen.
Cystitis
Tijdens de zwangerschap is er een vergrote kans op cystitis. Door de groeiende uterus wordt de blaas
opzij gedrukt waardoor zwangere vrouwen vaak vaker moeten plassen. Bij zwangere vrouwen blijven
gemakkelijker kleine restjes urine in de blaas achter waarin bacteriën gemakkelijk groeien. Daarbij
bevat de urine van een zwangere vrouw meer voedingsstoffen dan normaal waardoor de
omstandigheden voor bacteriën ideaal zijn om te groeien.
Om cystitis te voorkomen: vaker plassen, goed uitplassen, veel drinken.
Spierkrampen
Vooral kuitkrampen komen in de zwangerschap (’s nachts) voor.
Oorzaak: Niet duidelijk
Advies: het is nuttig (eventueel met hulp) bij een gestrekt been de voet craniaalwaarts te bewegen
en daardoor de kuitspier te strekken. Toediening van calcium is niet zinvol gebleken, magnesium wel.
Als een zwangere veel ongemak heeft van de kuitkrampen kan overwogen worden
magnesiumlactaat toe te dienen.
Rugklachten, bekkenpijn, suprapubische pijn
Ongeveer twee derde van de zwangeren heeft pijn in de rug of het bekken. Deze pijn neemt vaak toe
met het vorderen van de zwangerschap. De groeiende uterus verstoort het evenwicht en de
zwangere compenseert dat met houdingsveranderingen: lumbale lordose en flexie in de nek nemen
toe. Hierdoor wordt de druk op de sacroiliacale gewrichten en het os pubis groter. Daarbij komt het
effect van relaxine, een hormoon dat geproduceerd wordt door het corpus luteum, de decidua en de
placenta. Het verweekt de spieren en ligamenten, verhoogt de mobiliteit van de sacro-iliacale
gewrichten en zorgt voor verwijding van het os pubis.
Rug- en bekkenklachten komen significant vaker voor bij vrouwen met een voorgeschiedenis van lage
rugpijn, die veel stress ervaren, weinig plezier in het werk ervaren en bij multiparae.
Als therapie zijn spierversterkende en zwangerschapsspecifieke stretchoefeningen,
houdingscorrectie en fysiotherapie met acupunctuur effectief.
Vooroverbuigen is belastend voor de rugspieren, evenals het dragen van hoge hakken, waardoor de
lordose nog meer toeneemt.
De meeste vrouwen hebben drie maanden na de bevalling geen rug- of bekkenklachten meer.
Varices. (spataderen)
- Varices aan de benen en de vulva ontstaan bij meer dan 20% van de zwangeren.
- Oppervlakkige tromboflebitis, een aseptische ontsteking van de vaatwand door een trombus
in de vene, komt wel vaker voor bij varices. De huid boven de ontstoken (oppervlakkige) vene
ziet rood, is pijnlijk en voelt vast aan. Over het algemeen is het een onschuldige aandoening
en zijn er geen complicaties zoals diepe veneuze trombose of longembolie te verwachten.
Behandeling bestaat uit inzwachtelen van het been en regelmatig bewegen om de afvloed in
het been te stimuleren.
Oorzaak: veroorzaakt door de relaxerende werking van progesteron op de musculatuur van de
vaatwand. De veneuze druk in de benen neemt toe doordat het bloedvolume in de zwangerschap
toeneemt. Daar komt de belemmerde afvoer bij als gevolg van druk van de uterus op de
bekkenvaten en de vena cava.
Advies: behandeling van varices bestaat uit regelmatig rusten met de benen omhoof en het dragen
van steunkousen.
Bron: Praktische verloskunde, p. 98 – 100
Vochtretentie
Bij een zwangere is het volume extracellulair vocht toegenomen doordat de osmolaliteit in het bloed
daalt. Licht pretibaal oedeem en dikke handen in het derde trimester zijn fysiologisch en komen bij
meer dan de helft van de zwangere vrouwen voor. Oedeem in de benen wordt mede veroorzaakt
door de zware uterus die de bekkenvenen en de vena cava inferior gedeeltelijk afklemt. Daardoor
kunnen ook varices en hemorroïden ontstaan. Een sterkere vochtretentie manifesteert zich soms het
eerst door een overmatige gewichtstoename. Gegeneraliseerd oedeem is vooral zichtbaar in het
gelaat.
Bron: praktische verloskunde, p. 88