Johannes de geliefde discipel

Preekoutline 16 oktober:
Leven vanuit het besef dat God van je houdt
De prekenserie tot einde van dit jaar gaat over het jaarthema: Meer liefde, meer
kracht. Volgens mij is dit de eerste preek in die serie, dus lijkt het me goed bij de
basics te beginnen – over liefde, dus. En wel: de liefde van God voor ons! Want daar
begint het. Het is duidelijk dat God eerder van ons hield dan wij van Hem, dus als je
ergens moet beginnen is het daar wel.
We focussen dus op liefde van God voor ons. De bijbel staat uiteraard vol hiermee;
velen kennen wel de uitdrukking dat de bijbel de liefdesbrief van God aan ons is. Ik
wil niet teveel ingaan op definities en betekenissen van liefde, daar hebben we het al
eens eerder over gehad. Ik wil vooral kijken naar wat het betekent om Gods geliefde
kind te zijn, en wat het met ons doet als we meer van Gods liefde voor ons gaan
ervaren.
In de bijbel wordt de liefde van God / Christus voor ons beschreven als:
- niet uit te doven, zo sterk (hooglied 8:7)
- onveranderlijk (Joh 13:1)
- onafscheidelijk (Rom 8:35)
- soeverein (Deut 7:8)
- groot (Ef 2:4)
- onafgebroken (Jes 49:15,16)
- eeuwig (Jer 31:3)
Deze eigenschappen worden toegekend aan liefde, maar zijn natuurlijk eigenlijk
eigenschappen van God zelf. God is liefde – per definitie. Lees ook in 1 Kor 13 en 1
Johannes.
Geliefd zijn
Weten dat je geliefd bent – misschien wel de grootste, diepste behoefte van de
mens. Als je weet dat je geliefd bent, ‘geeft dat je vleugels’.
Ieder mens wil de goedkeuring van zijn ouders – speciaal van de vaders. Moeders
hebben dat van nature, maar kinderen willen van nature graag hun vader plezieren.
Uit onderzoek blijkt dat goedkeuring van de vader in veel gevallen bepalend is voor
de manier waarop kinderen in het leven staan. (google maar eens op “father love”).
Psychologisch onderzoek:
Maccoby and Martin (1983) komen tot de conclusie dat een combinatie van warm en
verzorgend ouderschap met duidelijke normen en waarden resulteren in competente,
verantwoordelijke, onafhankelijke, zelfverzekerde, prestatie-gerichte en zelfbeheerste
kinderen. Belsky (1984) concludeerde dat aandacht, warmte en niet-beperkend
moederlijk gedrag bijdroegen aan de intellectuele ontwikkeling van jonge kinderen.
Dat is overigens alleen maar een bevestiging van wat jij en ik al lang uit eigen
(positieve of negatieve) ervaring weten.
Met andere woorden: wij hebben het nodig om geliefd te zijn, niet alleen om het te
weten, maar om het daadwerkelijk te hebben ondergaan.
Als dat in natuurlijke relaties zo is, des te meer in de geestelijke zaken.
Jezus: de geliefde zoon van de Vader
Matteus 3 en 4: eerst bevestiging van wie Jezus is – de geliefde zoon van God – en
pas daarna werk. (bevestiging – verzoeking – bediening). Wij draaien het vaak om:
eerst presteren, dan verwachten we moeilijkheden, en als we daar doorheen komen
zal God misschien wel van ons gaan houden…
Johannes de geliefde discipel
Een van de meest in het oog springende voorbeelden van iemand die zich geliefd
door God / Jezus wist, was de discipel Johannes. In zijn evangelie noemt hij zichzelf
consequent ‘de discipel waar Jezus van hield’ – hij beroemde zich op de liefde van
de Heer voor hem.
Wie was Johannes?
- De jongste van de discipelen
- Voelde zich misschien door leeftijd minderwaardig. Wordt in de evangeliën
vaak als ‘de broer van’ aangeduid.
- Samen met broer Jacobus aangeduid als ‘zonen van de donder’ – wellicht wat
onstuimige types, snel met hun oordeel klaar.
- Johannes betekent ‘genade van de Heer’
- Was één van de drie in de inner-circle rond Jezus – kende Hem van zeer
dichtbij.
Vijf keer “de discipel die Jezus liefhad”
De uitdrukking komt alleen in het Johannes-evangelie voor; dus Johannes is de
enige die zo over zichzelf spreekt! Het lijkt in eerste instantie opschepperij, maar dat
is het niet. Als Johannes trots op zichzelf was, had hij al eerder gelegenheid
gevonden zichzelf naar voren te schrijven. Je kunt ook niet zeggen dat Jezus meer
van hem hield dan van anderen (dat blijkt nergens uit). Johannes was blijkbaar zo
onder de indruk van Jezus’ liefde, dat hij dat zich volledig toe-eigende – het was
simpelweg een deel van zijn identiteit geworden! De beste omschrijving van hemzelf
was ‘de discipel waar Jezus van hield’. Op welke manier omschrijf jij jezelf? Als ik de
vraag zou stellen: wie ben je?, wat zou je antwoorden?
De vijf momenten waarop Johannes zichzelf zo omschrijft zijn allevijf zeer cruciale
gebeurtenissen.
 Joh 13:23: lag aan de schoot van Jezus – heartbeat van God!
 Eerste openbaring van het verraad
 Intimiteit
 De wetenschap dat Jezus van hem hield gaf hem de moed een zeer
onbeschaamde, intieme vraag te stellen.
 Joh 19:26: stond als enige discipel bij het kruis
 Trouw
 De wetenschap dat Jezus van hem hield leidde ertoe dat hij voor Jezus’
moeder ging zorgen
 Joh 20:2: eerst bij het graf
 Geloof


 De wetenschap dat Jezus van hem hield deed zijn benen sneller bewegen
Joh 21:7: herkent de Heer als eerste
 Openbaring
 De wetenschap dat Jezus van hem hield opende zijn ogen
Joh 21: 20: Johannes volgt Jezus (en Petrus)
 Vrijwillige navolging
 De wetenschap dat Jezus van hem hield deed hem Jezus volgen
Dus: leven vanuit het besef dat je een geliefd kind van God bent, verandert je, zet je
in beweging, maakt je moedig, zorgt dat je niet op jezelf gefocust bent, opent je ogen
voor wie Jezus is, doet je Jezus volgen. En, zoals blijkt uit deze vijf gebeurtenissen:
je staat vooraan, je bent erbij!
Het is opvallend dat Johannes veel belangrijke zaken als eerste hoorde en als eerste
zag – hij ‘ontwikkelde’ hele scherpe zintuigen! En bovendien ‘gaf het hem vleugels’.
Vergelijk dat eens met het leven van Petrus (overigens een goede vriend van
Johannes, als je ziet hoeveel ze samen optrokken) – die beroemde zich nog al eens
op zijn liefde voor God. Hij was altijd de eerste met zijn liefde te betonen: U bent de
Christus! Ik zal u nooit verlaten! Etcetera.
Maar: het leidde er ook toe dat hij uiteindelijk een herstelproces in moest. Hij dacht
dat zijn eigen liefde voor God genoeg zou zijn, maar moest erkennen dat dit niet zo
was. Uiteindelijk raakte hij zwaar teleurgesteld en gefrustreerd, en moest hij leren te
leven vanuit Gods liefde en genade. Daar kwam hij uiteindelijk natuurlijk wel, maar
het kostte hem meer.
Waar leidde Johannes’ ontwikkeling toe?
- de jongste discipel overleefde ze allemaal
- uit zijn brieven blijkt een zeer groot ‘zijn en doen als Jezus’ – geestelijk zeer
volwassen, met veel zichtbare vrucht van de Geest. Liefde is het belangrijkste
thema daarin! Dat is een lange weg sinds hij ‘zoon van de donder’ werd
genoemd.
- hij kreeg de grootste, meest overweldigende en fantastische openbaring die
iemand ooit gehad heeft: de openbaring van Jezus Christus!
- Hij wordt in de Openbaring zelf getypeerd als een adelaar – denk aan de
vleugels, denk aan de scherpe zintuigen!
- Stierf een natuurlijke dood – als enige van de apostelen
- Kortom: een zeer zegenrijk leven
Wil jij meer zijn zoals Jezus en doen zoals Jezus? Leer dan te leven zoals Johannes
- vanuit het besef dat je Gods geliefde kind bent.
Nog even terug naar Jezus in Matteus 4
Let op wat er gebeurt: God zegt: mijn geliefde zoon, terwijl Satan hem verzoekt met
de woorden ‘als je de zoon van God bent’ – zonder het ‘geliefde’! Satan wilde Jezus
niet herinneren aan het feit dat hij geliefd is. Sterker nog: het eerste wat Satan zal
proberen is je te laten voelen alsof je niet geliefd, niet gewenst, niet geaccepteerd
bent! Maar zoals we weten is dat een leugen.
Wij hebben lief, omdat hij ons eerst heeft liefgehad. Die niet uit te doven, sterke,
eeuwige, onveranderlijke, onafscheidelijke liefde was zo groot en zo specifiek voor
jou, dat, als jij de enige was geweest voor wie het nodig was, Jezus alsnog naar de
aarde was gekomen om zich te laten kruisigen! Dat is de waarheid die Gods woord
spreekt. Dat is ook een waarheid die je leven zal veranderen als je dat tot je door laat
dringen.
Vragen ter bespreking:
-
Johannes identificeert zich als ‘de discipel waar Jezus van houdt’. Hoe zou jij
antwoorden op de vraag: ‘wie ben je’?
-
Welke blokkades ervaar jij om Gods liefde te ervaren? En wat zou je kunnen
doen om die weg te nemen?
-
En welke positieve ervaringen heb je met de liefde van God? Waarin zie je dat
je daardoor veranderd bent?