Stamcel herstelt schade na beroerte Kennislink.nl, april 2009

Stamcel herstelt schade na beroerte
Kennislink.nl, april 2009
Schade die door een beroerte is ontstaan, kan bij ratten gerepareerd worden met stamcellen. Dit is mogelijk
door het toevoegen van extra deeltjes, die de stamcellen ondersteunen. De extra deeltjes worden na
transplantatie geleidelijk afgebroken. Het is nog niet helmaal zeker of deze afbraak geen schade aanricht in
het lichaam. Vandaar dat behandeling bij mensen voorlopig nog niet mogelijk is.
Het is onderzoekers van het King’s College London gelukt om de schade van een beroerte bij ratten te repareren met stamcellen.
Om dit te bereiken, voegden zij voor transplantatie extra deeltjes toe die de stamcellen in hun missie ondersteunen. Het succes
van
de
nieuwe
techniek
is
te
lezen
in
vakblad Biomaterials.
Bij een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding) gaan zenuwcellen in de hersenen verloren. Als de schade groot is, kunnen
verbindingen tussen achtergebleven cellen niet hersteld worden. In dat geval leidt een beroerte tot verlamming, mentale
afwijkingen of emotionele stoornissen, afhankelijk van het gebied in de hersenen dat beschadigd raakt. Op dit moment is
beroerte de belangrijkste oorzaak van invaliditeit in industriële landen en er bestaat geen behandeling waarmee artsen de
beschadiging kunnen repareren.
In industriële landen is beroerte (een herseninfarct
of hersenbloeding) de belangrijkste oorzaak van
invaliditeit.
Ondersteuning
voor
stamcellen
Transplantatie met stamcellen, die de mogelijkheid
hebben om nieuwe zenuwcellen te vormen, lijkt een
goede oplossing. Door deze stamcellen direct in de
hersenen van ratten te injecteren, komen enkele
hersenfuncties weer terug. Er volgt echter nooit een
volledig herstel en reparaties aan het hersenweefsel
zijn minimaal. Het grootste probleem voor de
stamcellen is dat zij in het beschadigde gebied geen
ondersteuning hebben. Daarom vestigen stamcellen
zich liever in gezond, omringend hersenweefsel.
Engelse wetenschappers van het Londense King’s
College proberen dit laatste probleem uit de weg te
ruimen. Daarvoor hebben zij deeltjes van het
afbreekbare polymeer PLGA aan de stamcellen
toegevoegd. Met behulp van een MRI-scanner kunnen de onderzoekers precies bepalen op welke plek in de hersenen zij hun
constructie moeten injecteren. De scanner maakt het ook mogelijk om de geïnjecteerde stamcellen te volgen.
Bloedvaten
aansporen
Hersenwetenschapper Mike Modo is blij met de resultaten van het onderzoek. “Binnen enkele dagen zien we stamcellen via
PLGA deeltjes migreren naar de beschadigde plek en primitief hersenweefsel vormen. Dit primitieve hersenweefsel gaat ook een
interactie aan met het brein van de gastheer. De PGLA deeltjes breken na transplantatie geleidelijk af. Daarbij ontstaan kleine
gaatjes, waardoor vezels en bloedvaten het nieuwe weefsel kunnen bereiken”.
Herstel van de hersenen in ratten met
een beroerte. Links: de rode pijlen
wijzen op een wit bolletje, schade
aangericht door een beroerte. Midden:
een dag na transplantatie van
stamcellen is er al effect zichtbaar. De
blauwe pijl wijst op het zwarte vlekje,
waar stamcellen nieuw hersenweefsel
vormen. Rechts: Zeven dagen na
transplantatie is bijna het hele
beschadigde
gebied
zwart.
De
stamcellen hebben de schade hersteld. Afbeelding: Bible et al. Klik op de afbeelding voor een grotere versie
Behandeling van ratten laat zien dat schade in de hersenen ongedaan kan worden gemaakt. Toch is er nog veel meer onderzoek
nodig voordat de techniek bruikbaar is voor behandeling bij mensen. Zo is het niet zeker of de afbraak van PLGA deeltjes in het
lichaam geen extra schade aanricht. Bovendien willen de wetenschappers ook de factor VEGF nog aan de stamcellen toevoegen.
VEGF
moet
bloedvaten
aansporen
om
het
nieuwe
hersenweefsel
binnen
te
gaan.
Bronnen
The support of neural stem cells transplanted into stroke-induced brain cavities by PLGA particles (Bible et al.), Biomaterials
(2009)