De echte Politieke revolutie van de 21ste eeuw

De echte Politieke revolutie van de 21ste eeuw:
Energie
door Alexander Zanzer
Schaliegas is het onderwerp bij uitstek voor elke politicus
die de wereldontwikkelingen volgt; en met reden.
Centrale
Centrale Magazine
Magazine -- 36
36
De echte Politieke revolutie van de 21ste eeuw: Energie
De 20ste eeuw zal in de geschiedenis ingaan als het olie-tijdperk. Olie heeft de
technologische vooruitgang mogelijk gemaakt o.a. de opkomst van
de oliestaten in het Midden-Oosten ondersteund, oorlogen beïnvloed en
politieke verhoudingen bepaald.
>> Ahmed Zaki Yamani, olieminister van Saoedi Arabië en
leider van de OPEC gedurende 25 jaar, kreeg jaren geleden de
vraag gesteld naar de omvang van de oliereserves in de wereld.
Hij antwoordde laconiek dat het Stenen Tijdperk niet eindigde
omwille van het gebrek aan stenen, maar omdat de uitvinding
van het wiel een nieuw tijdperk inluidde.
De mogelijkheid tot grootschalige extractie van schaliegas
kan een nieuw tijdperk inluiden en in dit kielzog de politieke
machtsverhoudingen omkeren.
De afhankelijkheid van olie heeft van ons allen, en vooral
van onze politieke leiders, verslaafden gemaakt. Militaire
conflicten werden uitgevochten en landen gesplitst omwille
van de aanwezigheid van olie op het territorium.
De hegemonie van olieproducerende landen bepaalde het
wereldtoneel met dictaturen in het Midden-Oosten, LatijnsAmerika en Rusland.
Religieuze en ideologische oppositie tegen het Westen
rechtvaardigde het autoritair bestuur in eigen land en de
uitvoer van oorlogen naar het Westen toe door middel van
terrorisme.
Daniel Yergin, beschrijft in zijn boek “De Prijs: de epische
zoektocht naar olie, geld en macht”, hoe toegang tot olie het
resultaat van twee wereldoorlogen bepaalde om zich dan te
focussen om regio’s met marginale internationale belangen
tijdens de Koude Oorlog.
Gevechten om olie hebben de wereldeconomie sterk door
elkaar geschud, oorlogen geïnitieerd en het lot verzegeld van
vele landen. Olie was de leidraad voor de bondgenootschappen
van de VS in het Midden-Oosten, het maakte het regime van
Hugo Chavez mogelijk, zette Europa voor de keuze tussen het
toegeven aan politieke druk van olieproducerende landen uit
het Midden-Oosten of een knieval maken voor de Russische
gassuprematie. Uiteindelijk bepaalt olie ook de verhoudingen
van oliehongerig China met vele schurkenstaten zoals Iran.
Dat de VS niet vrij is in haar handelingen staat vast. De
oorsprong van hun import bewijst dit.
De vraag kan gesteld worden welk verschil schaliegas zal maken?
Waarom is het verschillend van de zonne- of windenergie? Het
antwoord zit in de omvang. Het belang van hernieuwbare
energie kan moeilijk moreel onderschat worden.
Centrale Magazine - 37
De echte Politieke revolutie van de 21ste eeuw: Energie
Dat de VS niet vrij is in haar handelingen staat vast.
De oorsprong van hun import bewijst dit.
De vraag kan gesteld worden welk verschil schaliegas zal maken?
Waarom is het verschillend van de zonne- of windenergie? Het
antwoord zit in de omvang. Het belang van hernieuwbare
energie kan moeilijk moreel onderschat worden.
Maar zowel wind- als zonne-energie kunnen hun volle
potentieel niet benutten en aldus geen significante
maatschappelijke veranderingen teweegbrengen omdat de
cruciale technologische ontdekking en vooruitgang nog niet
bereikt is. De technologische steen der wijzen situeert zich niet
in de productie van de energie, maar in het bewaren van de
reeds geproduceerde energie; met name de batterijen. Energie
afkomstig van weersomstandigheden die niet goedkoop is
en op lange termijn bewaard kan worden, is geen praktische
vervanging voor olie. In een economisch moeilijk klimaat
kunnen hernieuwbare energiebronnen niet de nodige schaal
aanbieden om een echte verandering in het gebruik te
realiseren. Wat maakt schaliegas anders?
Centrale Magazine - 38
Schaliegas is aardgas dat wordt gewonnen uit schalie. Om dit
gesteente te bereiken, worden boringen gezet die, wanneer
eenmaal de steenlaag is bereikt, horizontaal worden voortgezet.
Aangezien boringen niet voldoende zijn om het gas te doen
vrijkomen, dient de boorput te worden gestimuleerd. Dit
gebeurt middels een techniek die hydraulisch fractureren,
fraccen of "fracking" wordt genoemd. Hierbij worden onder
hoge druk grote hoeveelheden water, zand en chemicaliën
ingespoten. Door de grote druk breekt het gesteente.
De ontstane scheurtjes worden open gehouden door het
ingespoten zand. Deze mix van water en chemicaliën wordt
dan weer opgepompt. Dit zogenaamd "produced water" neemt
zware metalen en van nature radioactieve elementen uit de
ondergrond op en moet als chemisch afval worden verwerkt.
Een gedeelte van de gebruikte chemicaliën en vloeistoffen
blijft echter in het gesteente achter.
De echte Politieke revolutie van de 21ste eeuw: Energie
Het wordt direct duidelijk dat schaliegas geen hernieuwbare
energiebron is, al vertoont schaliegas met de huidige
technologische kennis bepaalde ecologische risico’s.
Wat schaliegas wel biedt is economische en politieke diversiteit.
Schaliegas kan gevonden worden in landen die op dit ogenblik
sterk afhankelijk zijn van energie invoer.
Het is te vinden in China, Midden Europa en de Verenigde
Staten.
President Obama heeft al bevel gegeven aan zijn administratie
om 75% van potentiële olie- en gasreserves open te stellen
voor exploitatie. Energie-onafhankelijkheid staat gelijk met
politieke vrijheid en bepaalt tevens de militaire betrokkenheid
van de VS in de wereld.
Obama wil zich concentreren op binnenlandse aangelegenheden
en voornamelijk de economische groei stimuleren. Hiervoor is
energie essentieel.
Na de faillietverklaring van de grootste zonnepaneelproducent Solyndra, die voor 535 miljoen dollar gesubsidieerd
was door de Amerikaanse regering, heeft Obama ingezien dat
energie-initiatieven die grote overheidssteun nodig hebben
om winstgevend te zijn, in het huidige economische klimaat
onhaalbaar zijn.
Schaliegas heeft het potentieel om de Verenigde Staten,
Australië, India en Europa toe te laten grote energieexporterende landen te worden. Een mogelijke Europese
economische onafhankelijkheid zal hoe dan ook de
binnenlandse alsook de buitenlandse diplomatie bepalen.
Indien men erin slaagt schaliegas met beperkte ecologische
nevenwerkingen te produceren, zal energie in veel meer regio’s
beschikbaar zijn en zal de invloed van dictatoriale regimes
tanen. Europese “schalie-sjeiks” die de traditionele oliesjeiks
vervangen zal dan niet zo’n vergezocht concept zijn.
Centrale Magazine - 39