Jouw Energie Moment Smart Grid met de consument

Jouw Energie Moment
Smart Grid met de consument
Proeftuinen Intelligente Netten - Resultaten september 2015
Innovatieprogramma in opdracht van het ministerie van Economische Zaken
•
•
•
•
Decentraal elektriciteitsnet op gelijkspanning
Elektrisch vervoer en decentraal energie opwekken
Heijplaat energieneutraal
Modulair intelligent net voor bedrijventerreinen
•
•
•
•
Intelligent netwerk en energietransitie in Zeewolde
ProSECco onderzoekt vier gebruikersgroepen
Intelligent net in duurzaam Lochem
Intelligent warmtenet campus TU Delft
•
•
•
•
Jouw Energie Moment
Couperus Smart Grid
Cloud Power Texel
PowerMatching City II
In de Muziekwijk in Zwolle en de Meulenspie en Easystreet in
Doel
• In een realistische praktijkomgeving ervaringen opdoen
met technische, economische en sociale mogelijkheden om
energiegebruik van consumenten flexibel én duurzaam te
maken.
Vraagstukken
• Hoe kunnen consumenten actief bij een intelligent netwerk
worden betrokken. Hoe gaan zij hun gedrag veranderen?
• Welke technische en sociale mogelijkheden kunnen het
energienet ontlasten?
• Hoe zijn vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen,
om zo beschikbare duurzame energie efficiënt in te zetten?
Looptijd
• Januari 2012 t/m januari 2015.
Projectpartners
• Enexis, woningstichting SZW, Eneco, CGI, Flexicontrol,
TU/e.
Breda zijn zo’n 300 woningen uitgerust met een intelligent net,
zonnepanelen, slimme wasmachines en drogers. Samen gingen
bewoners en de projectgroep na hoe ze hun energievraag beter
konden afstemmen op het aanbod, om zo het energienet te
ontlasten en duurzame energie optimaal te benutten. Het
project Jouw Energie Moment (JEM) wees uit welke technische,
economische en sociale mogelijkheden er zijn om dat doel te
realiseren. Het gedrag van bewoners stond voortdurend
centraal.
Opbrengsten
“Met een intelligent netwerk kan de consument eenvoudig zijn
gedrag veranderen zonder in te leveren op comfort. Hierdoor kan
maximaal 10 procent van het dagelijkse energieverbruik verschoven
worden”, concludeert Ruud van de Meeberg, Innovator bij Enexis.
“Daarbij spelen kosten een belangrijke rol. Zo’n 90 procent van de
deelnemers stelde de energiecomputer zo in dat de was automatisch
op het goedkoopste tijdstip draaide. De overige 10 procent vond
enkel wassen met duurzame energie belangrijker.” De energiecomputer stuurt de ingestelde gegevens door naar het Centraal Energie
Management Systeem (CEMS). Dat vergelijkt individuele data van
huishoudens en kiest vervolgens het ideale moment voor bijvoorbeeld een wasbeurt: wanneer de elektriciteit het goedkoopst is of de
zon het felst schijnt. De proeftuin ontwikkelde een app waarmee
>> Duurzaam, Agrarisch, Innovatief
en Internationaal ondernemen
Toekomstplannen
bewoners buiten de deur toegang hebben tot hun energiegegevens.
Het viel op dat mensen in de proeftuin bewuster werden van het
gebruik van energie. Zo stapte men van de automatische instelling
af om te wassen wanneer de zon scheen: deelnemers vonden het
leuk om de zonne-energie direct te gebruiken. Volgens Van de
Meeberg zijn mensen bereid om hun gedrag aan te passen, maar
moet je ze inzicht geven om te sturen. “Als je ze laat ervaren dat ze
overdag goedkoper de auto kunnen opladen of kunnen wassen,
doen ze dat. Dat je door inzicht in energiegebruik te geven
bewustwording kunt creëren en gedrag kunt sturen, zijn de twee
belangrijkste inzichten die JEM opleverde. Daar kunnen we nu onze
dienstverlening op aanpassen.”
Leerpunten
Wat de projectgroep het meest verraste, was het enthousiasme van
de deelnemers wanneer ze op de energiedisplay inzicht kregen in
hun gebruik. “Dat had een groot effect”, zegt Van de Meeberg. “We
zagen dat de wijken in Zwolle en Breda daardoor gingen leven, dat
energie een sociaal item werd. Buurtbewoners deelden ervaringen
met elkaar, wisselden tips uit en we zagen zelfs wat competitie.”
Struikelblok voor intelligente netten blijft volgens Van de Meeberg
wet- en regelgeving. “Gelukkig ontstaat daarin langzaamaan een
beweging. Nu we hebben aangetoond dat variabele tarieven iets
opleveren, is het voor verschillende instanties makkelijker om te
lobbyen voor meer ruimte in tarieven. Als we energie slim inzetten,
kunnen we beter gebruikmaken van het energienetwerk. Dat
voorkomt extra investeringen in de toekomst.”
Ondanks dat het subsidietraject afgerond is, loopt het project nog
door tot eind 2015. “Het is moeilijk om te stoppen met zo veel
enthousiaste deelnemers”, aldus Van de Meeberg. “We bekijken met
de hele projectgroep of we de gemaakte investeringen nog meer
kunnen benutten. De benodigde apparatuur en een databackoffice
hebben we, dus eigenlijk is het zonde als we niet doorgaan. Of er
een rol is voor iedere partner, moet nog blijken. We willen in ieder
geval de markt in beweging zetten.” Hoe je consumentengedrag
flexibel kunt inzetten en beïnvloeden wil Van de Meeberg delen met
anderen. “We zien door de proeftuin verschillende vervolgen
ontstaan. Zoals bij JEM in Breda, voor onderzoek naar opslag achter
de meter. Er ligt ook een projectvoorstel om dynamische tarieven
voor elektrisch vervoer te testen. Zo maken we optimaal gebruik van
wat er is onderzocht en investeren we om ons netwerk betaalbaar
en betrouwbaar te houden.”
Meer informatie
Meer weten over de aanpak van Jouw Energie moment? Kijk op
www.jouwenergiemoment.nl of neem contact op met Ruud van
de Meeberg van Enexis: [email protected] of bel
+31 (0) 6 1156 6441.
Proeftuinen Intelligente Netten: innoveren met energie
De introductie van intelligente netten in Nederland versnellen, dat is het doel van het Innovatieprogramma Intelligente
Netten (IPIN). Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
(RVO.nl) voerde het programma uit in opdracht van het
ministerie van Economische Zaken. De afgelopen jaren deden
twaalf proeftuinen leerervaringen op met nieuwe technologieën, partnerschappen en aanpakken. De proeftuinperiode
zit erop, maar de meeste projecten gaan door. Via RVO.nl
delen ze nu hun ervaringen over onder andere de vijf thema’s
die spelen rond intelligente netten: wet- en regelgeving,
gebruikersonderzoek- en benadering, visie, standaardisatie
en nieuwe producten en diensten. Zo werken we vanuit
experiment naar grootschalige uitrol.
Meer informatie: www.rvo.nl/intelligentenetten
Dit is een publicatie van: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Croeselaan 15 | 3521 BJ Utrecht Postbus 8242 | 3503 RE Utrecht T +31 (0) 88 042 42 42 F +31 (0) 88 602 90 23 E [email protected] Deze publicatie is tot stand gekomen in opdracht van het ministerie van Economische Zaken.
© Rijksdienst voor Ondernemend Nederland | september 2015
Publicatienummer: RVO-072-1501/FS-DUZA
www.rvo.nl/intelligentenetten
RVO.nl is een onderdeel van het ministerie van Economische Zaken.
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) stimuleert duurzaam, agrarisch,
innovatief en internationaal ondernemen. Met subsidies, het vinden van zakenpartners,
kennis en het voldoen aan wet- en regelgeving. RVO.nl werkt in opdracht van ministeries en
de Europese Unie.