Het geschiedenisprogramma van NTR en VPRO De 101 Russen

Het geschiedenisprogramma van NTR en VPRO
De 101 Russen van Amersfoort
Uitzending:
Website:
zaterdagavond 22 april 2017, 21.20 uur, NPO2
www.anderetijden.nl
In september 1941 werden 101 Russische krijgsgevangenen, als levend Nazi propaganda door
de straten van Amersfoort gevoerd. De aanblik van in lompen gehulde Russen moest de
Nederlandse bevolking ervan overtuigen dat zij beter de zijde van nazi-Duitsland kon kiezen in
de strijd tegen het bolsjewisme. Maar de Amersfoorters, hevig onder de indruk van het
schouwspel, toonden vooral medelijden. In Andere Tijden vertellen drie ooggetuigen welke
indruk de aanblik van deze groep Russen op hun heeft gemaakt. De drie waren destijds
kinderen, maar zijn de groep sjokkende mannen nooit vergeten. “ Het waren uitgeteerde
mensen. Als ik er aan terugdenk en ik doe mijn ogen dicht dan zie ik die groep nog altijd op mijn
netvlies”.
In Kamp Amersfoort zijn 24 van de 101 Sovjetsoldaten door honger, ziekte en mishandeling om het
leven gekomen. De overige 77 gevangenen werden op 9 april 1942 gefusilleerd. Het zou de op één na
grootste massa-executie in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog blijken te zijn.
In Andere Tijden een reconstructie van het verblijf van de Russen in Kamp Amersfoort, aan de hand
van processtukken, maar ook zijn er nog andere bronnen over deze periode. Bijvoorbeeld het
dagboek van Dirk Willem Folmer. Deze verzetsheld hield een dagboek bij tijdens zijn
gevangenschap in Kamp Amersfoort. In zijn dagboekaantekeningen beschrijft hij nauwkeurig het
kampleven en de gruwelijkheden die er werden begaan tegen de Russen. Zijn dochter Jard Folmer,
verwerkte zijn aantekeningen in Dagboek uit Kamp Amersfoort, 1942. Uit zijn
dagboekaantekeningen wordt pijnlijk duidelijk hoe zwaar het lot van de Russen in Kamp Amersfoort
was.
Ook de vorig jaar overleden Mom Wellenstein zat in dezelfde periode als de Russen gevangen in
Kamp Amersfoort. Hij heeft zijn herinneringen aan deze periode nog kunnen vertellen. “ We zagen
door de spleetjes dat twee vrachtwagens de appelplaats opreden, de jongens werden ingeladen en
weg. Nou voor ons was dat duidelijk, dat was het einde voor ze . Die worden omgebracht.”
Onderzoeker Remco Reiding van de Stichting Russisch Ereveld vertelt in de uitzending dat hij al
achttien jaar deze 101 anoniem begraven Russen uit de vergetelheid probeert te halen en de namen
van de soldaten tracht te achterhalen. De 101 Russen van Amersfoort liggen begraven op het
Russisch Ereveld in Leusden, naast begraafplaats Rusthof.
Noot voor de redactie (niet ter publicatie): neem voor meer informatie contact op met NTR
Marketing & Communicatie, tel: 088-7799 111. Zie ook de perssite www.ntr.nl/pers
Persbericht