Kinderbrein vindt uitdaging fijn1

 Kinderbrein vindt uitdaging fijn1 Het kinderbrein is gebaat bij uitdaging. Door alledaagse situaties te gebruiken om kinderenhersenen extra te prikkelen, groeit het brein. Een investering waar kinderen hun leven lang plezier van hebben. door Moniek Hüsken Als het om kleine kinderen gaat, is er in de media veel aandacht voor pathologische verschijnselen. Bladen staan vol met verhalen over adhd, autisme en bedplassen. Soms lijkt het alsof het krijgen en opvoeden van kinderen helemaal niet leuk is. „Terwijl er in verreweg de meeste gevallen juist helemaal geen problemen zijn”, zegt ontwikkelings‐
psycholoog Hans Cohen de Lara. „Ik kom vaak met kinderen in aanraking op kinderdagverblijven en in speelzalen. Het valt me altijd weer op wat voor talenten de kinderen allemaal laten zien. Ik word er altijd vrolijk van.” Cohen de Lara heeft zelf drie volwassen kinderen en runt een bureau voor advies en begeleiding. Na een lange carrière in de ontwikkelingspsychologie, begon hij hier mee op zijn 61e. „Ik had nog geen zin te stoppen met werken.” Zijn spectrum is breed. Hij traint leerkrachten en begeleiders van jonge kinderen, geeft advies in binnen‐ en buitenland, doet onderzoek en ontwikkelt leerprogramma‘s. Op verzoek van Sardes, een advies‐
organisatie op het gebied van onderwijs en welzijn, schreef hij het boek Keien van Kinderen! In het boek staan alledaagse situaties beschreven, die ouders van jonge kinderen kunnen gebruiken om hun kinderen uit te dagen op verschillende gebieden: denken, taalontwikkeling, artistiek, persoonlijkheid en sportief. Wie het leest, ontdekt dat het niet moeilijk hoeft te zijn je kind een beetje extra stimulans te geven. Mits je alert bent op leuke situaties die zich voordoen. Dat het ook nuttig is, staat volgens Cohen de Lara buiten kijf. „ Als een kind ter wereld komt, zijn de hersenen nog niet klaar. Dat wisten we al, maar dankzij de komst van de MRI‐scan kunnen we zien wat er in de hersenen gebeurt. De hersenen ontwikkelen zich tot ongeveer het 20ste levensjaar onder invloed van de omgeving. Dit wordt ook wel een proces van pruning (snoeien) en expansion (uitbreiden) genoemd. Bij pruning worden bepaalde gebieden uitgedoofd, bij expansion juist uitgebreid. Dat laatste gebeurt vooral als je kinderen uitdaagt met leuke problemen. Als ze echt hun best moeten doen, ontwikkelen de hersenen zich. Als je de hersenen tijdens zo’n proces screent, zie je bepaalde gebieden oplichten.” Om de hersenontwikkeling optimaal te stimuleren, is het belangrijk de verschillende omgevingen waarin een kind zich bevindt enigszins op elkaar af te stemmen. Voor een klein kind zijn dat vooral thuis en school of opvang. In het boek beschrijft Cohen de Lara de aanpak bij de kinderopvang en op school. Begeleiders en leraren zijn getraind om kinderen nieuwsgierig te maken en uit te dagen. Maar thuis kunnen ouders dat ook. Al is het volgens Cohen de Lara beslist niet de bedoeling dat ouders ‘schooltje gaan spelen’. Ze moeten eerder een soort bewustzijn ontwikkelen voor alledaagse situaties die zich 1 Dit artikel verscheen in de regionale bladen van Wegener (De Stentor, Proviciale Zeeuwse Courant, Brabants Nieuwsblad), januari 2010. prima lenen voor uitdaging. „Het moet vooral leuk zijn. Mijn boek is bedoeld om ouders te inspireren activiteiten in en om het huis op ongedwongen wijze uit te buiten voor de ontwikkeling van het kind.” Ouders hoeven geen situaties te creëren, ze doen zich vanzelf voor. „Voorlezen bijvoorbeeld kun je van passief ook actief maken, door aan kinderen te vragen hoe zij denken dat het verhaal verder zal gaan. Een verjaardag kan aanleiding zijn kinderen uit te dagen met de vraag: hoe kan het eigenlijk dat het niet lukt de kaarsjes op de taart van veraf uit te blazen, maar wel als je dichtbij zit? Natuurlijk kennen de kinderen de natuurkundige principes nog niet, maar ze vinden het wel spannend met hun eigen verklaringen te komen. Hun hersenen werken op zo’n moment op volle toeren!” Hierbij is het volgens Cohen de Lara van belang dat ouders hun kroost zo veel mogelijk ruimte geven om zelf op zoek te gaan naar het antwoord. Anders worden de hersenen nog niet actief. Ook is het nuttig dat ouders inspelen op vragen waar kinderen zelf mee komen. Een kind bij wie de nieuwsgierigheid wordt aangewakkerd en het nadenken wordt gestimuleerd, heeft daar ook op langere termijn profijt van, stelt de psycholoog. „De maatschappij verandert voortdurend en in het onderwijs vraagt men zich steeds weer af hoe ze nieuwe generaties moeten voorbereiden op de toekomst. Dat is lastig, want niemand weet hoe de wereld er over twintig jaar uitziet. Maar mensen die nieuwsgierig, creatief en probleemoplossend zijn én goed hoofd‐ en bijzaken van elkaar kunnen onderscheiden, zullen altijd nodig zijn. Ik heb er een heilig vertrouwen in dat kinderen bij wie dit soort eigenschappen al vroeg worden gestimuleerd, hun weg zullen vinden.” Hans Cohen de Lara: Keien van Kinderen! Uitgeverij Zwijsen,101 pag. Prijs 18,95 euro. Reageren? [email protected] Powered by TECNAVIA Copyright (c)2010 De Stentor 08/01/2010