opdrachtenbundel

Villa da Vinci 2016-2017 - geschiedenis – 4 Freinet
De Franse revolutie
De Franse Revolutie
Omdat de Franse Revolutie best een stevige boterham is, gaan we het verwerken van de leerstof
verdelen onder verschillende groepjes. Ieder groepje neemt de vragen over een hoofdstuk in Memo
voor zijn rekening (de hoofdstukken staan verderop in dit document in vetjes gedrukt). Maar vooraleer
je begint, moet je een algemeen overzicht (het kader) verwerven van de gebeurtenissen in Frankrijk
tussen 1785 en 1815. Dat kan je op twee manieren doen: enerzijds door het kort samengevatte
hoofdstuk in Storia te lezen (pp. 146-147), anderzijds door dit dit filmpje te bekijken op Youtube (je vindt
de link ook op mathima > jaar 4 > geschiedenis). Hou er wel rekening mee dat de gebeurtenissen in het
filmpje een beetje simplistisch en licht geromantiseerd worden voorgesteld: het filmpje is bedoeld voor
een jongere leeftijdsgroep in Nederland.
Wat is precies de bedoeling?
(1) Dat je eerst een algemeen beeld verwerft van de gebeurtenissen tijdens de Franse Revolutie
(tot 1815). Maak daarvoor je eigen samenvatting (zie hieronder: overzichtsschema circulair
leren) op basis van het Youtube-filmpje (https://www.youtube.com/watch?v=DxxamdSwbEA) of
van Storia p. 146-147.
Vergelijk je schema met dat van een medeleerling. Pas aan en vul aan waar nodig. Laat je
schema nakijken door Gert of Geert (10 pt. DW geschiedenis).
(2) Dat je daarna de vragen bij jouw thema verwerkt tot een minilesje van maximaal 10 minuten
en maximaal 3 slides met tekst.
Let wel: het is NIET de bedoeling dat je de vragen opsomt en beantwoordt, WEL dat je de
inhoud tot een vlotte les verwerkt en dat daarbij alle vragen aan bod komen (maar dus niet per
se in de vorm van vragen).
(3) Klaar? Oefen dan de les samen in. Laad de definitieve ppt. (of de link naar de prezi) op in de
uploadzone.
(4) Zodra we klaar zijn (ten laatste op maandag 12 of dinsdag 13 juni) beginnen we met de lessen.
Je bijdrage tot je eigen les wordt gequoteerd op 10 punten DW geschiedenis.
Evaluatie


1/2 juni: overzichtsfiche (10 pt. DW geschiedenis)
o Geeft je fiche voor elk thema een antwoord op de 5 w-vragen?
o Is de fiche overzichtelijk en begrijpelijk?
12/13 juni: je bijdrage aan de leerlingenles (10 pt. DW geschiedenis)
Circulair leren met de klas
p. 1
Villa da Vinci 2016-2017 - geschiedenis – 4 Freinet
De Franse revolutie
Circulair leren: wat is dat?
De leerstof over De Franse Revolutie en Napoleon Bonaparte (tot 1815) verwerk je volgens de methode
van het “circulair leren”.
Wat is circulair leren?
Circulair leren is een onderwijsprincipe gebaseerd
op hoe alles in de natuur groeit. Net zoals een
embryo reeds alle essentie van een mens bezit,
geven we je bij circulair leren de essentie vanaf het
begin mee. Door herhaling ontstaat dan
verdieping. Dit in tegenstelling tot de moderne
lineaire manier van leren waar je er in het begin
niets van weet, en pas op het einde de essentie
pakt.
Door herhaling ontstaat groei en kan je de
materie echt gaan beheersen. Door dit telkens te
herhalen en verdiepen, ontstaat iets wat je niet
meer hoeft te onthouden….maar wat je gewoon
bent.
De metafoor van de ajuin met zijn vele lagen komt
hier goed van pas.
(Vrij naar: http://www.lifeprojects.be/nl/nieuws/circulair-leren)
Hoe?
Planning
EERST
globale informatie verwerken + schematiseren in een overzichtsfiche
(individueel)
DAN
samenwerken per twee : schema’s bespreken, vergelijken, aanvullen
TEN SLOTTE
klassikaal bespreken (met grote inbreng van de leerlingen),
verdiepen, toepassen (op leervragen & probleemstellingen,
bronnenanalyse, historiseren/actualiseren, probleemstellingen)
week 29 mei
eerste ronde : overzichtsfiche afwerken (elke leerling apart)
vrijdag 2 juni
tweede ronde : overzichtsfiches per twee bespreken (+ vergelijken,
aanvullen)
week 5 juni
leerlingenlessen voorbereiden: de Franse Revolutie + Napoleon
week 12 juni
leerlingenlessen geven (6 x 10 minuten)
Circulair leren met de klas
p. 2
Villa da Vinci 2016-2017 - geschiedenis – 4 Freinet
De Franse revolutie
Eerste week : overzichtsfiche + bespreking per twee (week 29 mei)
Je eerste opdracht is om een overzichtsfiche te maken van de Franse Revolutie (+ Napoleon).
Wat zijn de kenmerken van een overzichtsfiche?
Tip: Beeld je in dat je voor een jongerenencyclopedie een overzichtsblad moet maken over de thema’s in
kwestie. Zo’n schema moet overzichtelijk, begrijpelijk én volledig zijn, zonder dat het al te veel details
bevat.




maximum 1 bladzijde A4 of A3 (gebruik ongelijnd papier)
naar eigen keuze met de hand of met de computer (met de hand gaat het sneller + is
persoonlijker; met de computer: makkelijker aan te passen + ordelijker voor sommigen)
schematische weergave van de informatie (dus geen volle zinnen)
geef voorlopig enkel de belangrijkste informatie1, bijvoorbeeld aan de hand van de 5 w’s:
o wat?
Kenmerken, de allerbelangrijkste gebeurtenissen, gevolgen
o waar?
Situeer in de ruimte
o wanneer?
Situeer in de tijd
o waarom?
Belangrijkste oorzaken
o wie?
Wie speelden de hoofdrol in de gebeurtenissen? (naam en functie
van de belangrijkste personen volstaan)
o aanvullingen (bv. interessante leervragen, probleemstellingen…) – beperkt houden!
 Zoek zelf een logische en overzichtelijke structuur voor je overzichtsfiche.
 Tip: denk na hoe je later informatie aan je fiche zult toevoegen, zonder dat die onoverzichtelijk
wordt. Voorzie bijvoorbeeld plaats voor verwijzingen naar andere bladzijden, waarop je
bepaalde vragen of thema’s zult verdiepen.
 Hou er rekening mee dat je zo’n overzichtsfiche minstens tweemaal zult maken: een kladversie
en – als je alle informatie verzameld hebt – een nette versie.
 Voeg eventueel enkele (kleine) afbeeldingen toe om je fiche aantrekkelijker te maken (niet
verplicht). Kies enkel functionele afbeeldingen, die het onderwerp helpen verklaren.
Welke bronnen mag je gebruiken?
Het antwoord is eenvoudig: alle betrouwbare bronnen die je maar vindt. Leerboeken (Storia4, Memo4,
…), encyclopedieën, historische overzichtswerken (je vindt er enkele in de klasbibliotheek), Wikipedia,
Wikikids, Youtube, Khan Academy, … Een kort algemeen overzicht vind je in Storia 4 op p. 146-147 of op
het Youtube-filmpje dat bovenaan in dit bundeltje is vermeld. Wie echt het fijne van de Franse Revolutie
wil weten, kan terecht in Memo (p. 162-195).
Websites zoals ‘scholieren.com’ of online vraagbaken (‘ask…’) zijn vaak niet betrouwbaar.
Op donderdag 1 (4FRHW) of vrijdag 2 juni (4FRWET-LAT) werk je de overzichtsfiche af en bespreek je
ze met een medeleerling. Je brengt correcties en aanvullingen aan, maakt een definitieve versie van
de overzichtsfiche en je laat dit nakijken door Gert of Geert (evaluatie: 10 punten DW geschiedenis).
1
Vervolgens kun je dit uitdiepen in de tweede ronde.
Circulair leren met de klas
p. 3
Villa da Vinci 2016-2017 - geschiedenis – 4 Freinet
De Franse revolutie
Inhoud van de overzichtsfiche :
1.
2.
3.
4.
de Franse Revolutie (1789*) : oorzaken, belangrijkste gebeurtenissen en personen + jaartallen
de Terreur : de 5 w’s
het Directoire : de 5 w’s
Napoleon (tot 1815) : de 5 w’s
De volgende personen moeten zeker een plaats vinden in je schema : Lodewijk XVI, MarieAntoinette, Maximilien de Robespierre, Napoleon Bonaparte.
Tweede week : voorbereiding van je leerlingenles
In de tweede ronde ga je – samen met een medeleerling – één aspect van de Franse Revolutie verdiepen
en uitwerken tot een les van ongeveer 10 minuten, met maximaal 3 tekstslides (je mag nog enkele dia’s
met afbeeldingen toevoegen).
Aandachtspunten voor de les:
O
O
O
O
O
zorg voor duidelijke dia’s (ook iemand die jullie les niet volgt, moet de dia’s kunnen
begrijpen);
zorg dat de dia’s één coherent geheel vormen. (Oefen jullie lesje samen in!);
neem de vragen niet over in de dia’s, maar verwerk alle vragen tot één samenhangend
geheel (vertel het verhaal van jouw deel van de Franse Revolutie);
voeg eventueel enkele afbeeldingen toe op aparte dia’s;
laad je les uiterlijk op maandag 12 juni op in de uploadzone (ppt opladen, of de link naar de
prezi in een apart tekstbestand).
Franse Revolutie: thema’s van de leerlingenlessen
1. Frankrijk aan de vooravond van de revolutie (p. 164)
a. Waarom leek Frankrijk aan de vooravond van de revolutie een welvarend en internationaal machtig
land, ondanks de lege schatkist en grote armoede onder het gewone volk?
b. Hoe evolueerde de status van de burgerij in die periode van schijnbare welvaart? Tot welke stand
behoorde ze?
c. Waarom raakte de burgerij, ondanks haar groeiende rijkdom, meer en meer gefrustreerd? Welke idee
uit de Verlichting haalden ze aan om hun protest kracht bij te zetten?
d. Waarom hadden we werklieden in de steden het meeste te lijden onder de economische crisis van
1780?
e. Noem twee redenen waarom Lodewijk XVI er niet in slaagde Frankrijk te stabiliseren.
f. Wat waren de cahiers de doléances? Naar aanleiding van welke beslissing door Lodewijk XVI werden
ze gebruikt en wat stond er zoal in?
Circulair leren met de klas
p. 4
Villa da Vinci 2016-2017 - geschiedenis – 4 Freinet
De Franse revolutie
2. Het begin van de Franse Revolutie (1789-1791) (p. 169)
a. Probeer uit te leggen waarom er zoveel onenigheid bestond rond het samenroepen van de
Staten-Generaal. Welke standpunten namen de verschillende standen in en waarom?
b. Waarom vond de burgerij het zo belangrijk dat er een “hoofdelijke stemming” zou komen?
c. Wat was het gevolg van de weigering van Lodewijk XVI om de “hoofdelijke stemming” toe te
staan? Wat kwam er tot stand en met welk doel? Welke Franse naam werd uiteindelijk aan dat
politiek orgaan gegeven?
d. Wat was de rechtstreekse aanleiding tot de bestorming van de Bastille? Noem ook twee
indirecte aanleidingen.
e. Wat gebeurde er met de Kerk?
f. Leg uit waarom de revolutionairen geen homogeen blok vormden en waar de politieke
termen “links” en “rechts” vandaan komen.
3. De mislukking van het grondwettelijk koninkrijk (1791-1792) (p. 174)
a. Welke toegevingen deed de koning door zijn eedaflegging op de grondwet en hoe behield hij
toch een belangrijk deel van de macht?
b. Waarom was de burgerij wel gewonnen voor een gematigde grondwet? Wat was het grote
voordeel bij verkiezingen en wat was het gevolg voor het gewone volk?
c. Wie waren de émigrés en wat gebeurde er met hen?
d. De voortdurende oorlog was duidelijk een extra factor die de problemen, veroorzaakt door
de heersende economische crisis, nog versterkte. Toch zagen een aantal groepen er voordelen
in het krijgsgeweld. Welke groepen en waarom?
e. Waarom slaagde Frankrijk erin om de Pruisen te verslaan en de Oostenrijkse Nederlanden
binnen te vallen, ondanks binnenlandse problemen en eerste reeks nederlagen?
f. Welke gebeurtenissen leidden ertoe dat in 1792 de republiek werd uitgeroepen?
4. De op hol geslagen revolutie (1792-1794) (p. 178)
a. Bij het uitroepen van de republiek werden er eindelijk echte verkiezingen in het vooruitzicht
gesteld, waardoor het gewone volk voor het eerst ook aan de macht zou kunnen deelnemen.
Welke factoren hebben ervoor gezorgd dat dit nooit echt gebeurd is?
b. Wat gebeurde er met Lodewijk XVI en zijn vrouw Marie Antoinette? (Vertel wat meer dan
alleen de uiteindelijke terechtstelling.)
c. Waarom ging Robespierre over tot terreur?
Circulair leren met de klas
p. 5
Villa da Vinci 2016-2017 - geschiedenis – 4 Freinet
De Franse revolutie
d. Waarom werd er gezegd (en getoond, in spotprenten) dat de Revolutie haar eigen kinderen
opat tijdens deze periode?
e. Welke sociaal-economische maatregelen werden er tijdens deze periode genomen om de
toestand van de armen te verbeteren?
f. Hoe kwam Robespierre zelf onder de guillotine terecht?
5. De revolutie weer in het gareel (1794-1799) (p. 184)
a. Wat gebeurde er bij de invoering van het nieuwe regime van de Directoire? Waarom heette
het zo?
b. Wie haalde het grootste voordeel uit deze periode en hoe gingen ze daarmee om?
c. Waarom ging het economisch steeds slechter met Frankrijk?
d. Wie was Gracchus Babeuf en welke ideeën probeerde hij te lanceren? Waarvan was hij een
voorloper?
e. Militair ging het Frankrijk wel voor de wind: hoe verliep die machtsontwikkeling?
f. Wie speelde daarbij een belangrijke rol? Hoe verliep zijn pad naar de macht en welk nieuw
regime ontstond daardoor?
6. Napoleon
Geef een les over Napoleon: zijn leven, zijn rol tijdens de Franse Revolutie en erna, inclusief de Europese
geschiedenis (+ de rol die Napoleon in onze streken speelde). Schenk ook aandacht aan de vele
vernieuwingen die Napoleon op verschillende gebieden invoerde. Welke hervormingen hebben vandaag
nog steeds gevolgen?
Voor deze les: maximum 6 dia’s.
Circulair leren met de klas
p. 6