20151117 De franse revolutie (1789-1815)

1
De Franse Revolutie (1789-1815)
H!to"sche context: Verlichtingsideeën en de democrat!che revoluties 1650-1848
© meneervanempel.nl
2
Hoofdvraag
In welke mate is de Franse Revolutie verlicht te
noemen. 1789-1815?
In het kort
Situatie:
•
Ideeën van de Verlichting bestaan
•
Lodewijk XVI roept de Staten-Generaal (SG) bij elkaar voor
belastinghervormingen
Oorzaak:
•
Cahier des doléances (lijst met klachten): Doel veranderingen (niet de vernietiging van de standen)
•
Revolutionaire stemming ontstond bij de SG
Gevolg:
•
Uitbreken van de Franse Revolutie
3
Reden voor verspreiding van Verlichte ideeën
Situatie:
•
Frankrijk heeft een absolute monarchie
•
Frankrijk voerde vele dure oorlogen (schulden)
•
Misoogsten zorgen voor honger onder de bevolking
Oorzaak:
1. Mislukte pogingen van de koning om meer belasting op te halen
2. 3e stand was ontevreden over belastingverdeling:
- Meer belasting > meer zeggenschap in bestuur
- Arme boeren konden niet meer betalen en willen afschaffing van de herendiensten
3. De koning was niet geschikt om de problemen op te lossen
Gevolg:
•
Verlichte ideeën werden verspreid
4
Eerste fase van de Franse Revolutie
Situatie:
•
Revolutionaire ideeën waren verspreid
Oorzaak:
•
Koning sluit de SG
•
De 3e stand richt een nieuwe vergadering op: de Nationale
Vergadering (NV)
Gevolg:
•
Koning erkend de NV als wetgevende macht
•
De koning werd de uitvoerende macht
5
Een nieuwe wet werd
ingesteld
Situatie:
•
Er moet een nieuwe wet komen
Oorzaak:
•
Standensamenleving moest worden afgeschaft
•
Absolutisme moest worden afgeschaft
Gevolg:
•
Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger werden
ingesteld (radicale interpretatie was mogelijk)
6
Tweede fase van de Franse Revolutie
Situatie:
•
1791: de nieuwe grondwet was klaar
•
Censuskiesrecht was ingevoerd
•
Wetgevende macht bij het parlement
•
Frankrijk was een constitutionele monarchie
Oorzaak:
•
Prijsstijgingen door tekorten aan graan
•
Oorlog tegen Oostenrijk verliep slecht
•
Meningsverschillen ontstaan over de positie van de koning
Gevolg:
•
De koning probeerde te vluchten
•
1792: tijdens een volksopstand werd de koning gearresteerd en de republiek
uitgeroepen
7
Tweede fase van de Franse Revolutie
Situatie:
•
1793: werd burger Capet onthoofd
•
Radicale jacobijnen en minder radicale girondijnen zitten
in het parlement
Oorzaak:
•
Jacobijnen hadden de meeste macht in het parlement
•
Breuk met het ancien régime
Gevolg:
•
Robespierrre > guillotine
8
Derde fase van de Franse
Revolutie
Situatie:
•
1795: Girondijnen nemen de macht over en draaien
veranderingen terug
Oorzaak:
•
Directoire (1795-1799): kan het land niet onder controle krijgen
Gevolg:
•
Directoire heeft steun van het leger nodig en Napoleon
Bonaparte
9
Vierde fase van de Franse
10
Revolutie
Situatie:
•
1799: Napoleon Bonaparte neemt de macht over van de Directoire
Oorzaak:
•
Napoleon benoemde zichzelf tot keizer
•
Bestuursapparaat op basis van efficiënt en rationeel systeem
•
Overal gelden dezelfde wetten (Code Napoléon)
•
Grondwet blijft bestaan
Gevolg:
•
Napoleon veroverde een groot deel van Europa
•
1815: Slag bij Waterloo
Hoofdvraag
In welke mate is de Franse Revolutie verlicht te
noemen. 1789-1815?
11