Potpourri Mozaiek

Hoe ruikt een potpourri en hoe ziet
een mozaïek eruit ?
Neil Paterson – Steunpunt Algemeen Welzijnswerk
Voorbije maanden; een aantal wetten gestemd die
een aanzienlijke impact hebben op de praktijk van
het forensische welzijnswerk
• Potpourri II – strafvordering en strafuitvoering
• Potpourri IV – gevangeniswezen, rechtspositie gedetineerden en
gedifferentieerde strafuitvoering
• Mozaïekdecreet – subsidiering forensische welzijnswerkprojecten
en gegevensdeling tussen hulpverlening en magistratuur
Komende maanden; nog een belangrijk wet in de
maak
• Potpourri V – art. 458ter SW (nieuwe bepalingen m.b.t.
beroepsgeheim)
Potpourri II
• Correctionalisering
-
uitbreiding van ‘correctionaliseerbaarheid’
bijna alle misdaden - zelfs die die strafbaar zijn met een
levenslange opsluiting - zijn nu correctionaliseerbaar
• Elektronisch toezicht en probatie als autonome
straf
-
-
ET, werkstraf, probatie + opschorting uitspraak uitgesloten voor
misdaden waarvoor de wet een straf van minstens 20 jaar
opsluiting bepaalt
uitstel van tenuitvoerlegging uitgesloten voor de autonome
werkstraf en de autonome straf ET
Potpourri II
• Wijzingen van de wet op de voorlopige hechtenis
-
Controle/toezicht hierop wordt versoepeld
Concreet:
1. eerste verschijning binnen 5 dagen volgend op de uitvaardiging van het
bevel tot aanhouding;
2. een tweede verschijning na 1 maand;
3. een derde verschijning na 2 maanden;
4. vervolgens vinden de verschijningen om de twee maanden plaats.
↓
Recht op cassatieberoep wordt ingeperkt
-
Streefdoel; maximum duur VH te differentiëren naargelang de
zwaarte van het misdrijf en de toepasbare strafmaat moet nog in
een wetsvoorstel uitgewerkt worden
Potpourri II
• Wet externe rechtspositie veroordeelden en de
positie van gedetineerden zonder wettig verblijf
-
Deze groep gedetineerden hebben geen recht meer op de volgende
strafuitvoeringsmodaliteiten






de uitgaansvergunning met het oog op sociale re-integratie
het penitentiair verlof
de onderbreking van de strafuitvoering
beperkte detentie
elektronisch toezicht
voorwaardelijke invrijheidstelling
- Occasionele uitgaansvergunning (medische behandeling) en VI met
het oog op verwijdering van het grondgebied/overlevering blijven
overeind
Potpourri II
• Over hoeveel gedetineerden gaat het?
-
2015: 3.361 gedetineerden zonder wettig verblijf in de Belgische
gevangenissen
-
2015: 1.437 gedetineerden zonder wettig verblijf werden
overgebracht naar hun land van herkomst (stijging van 130%
i.v.m. 2014)
-
Uitdaging voor de hulpverlening: wat kunnen we betekenen voor
deze groep?
Potpourri IV
• Streefdoelen
- gevangenispopulatie die structureel minder dan 10.000
gedetineerden telt
- meer gepaste en diverse strafuitvoering
- reclassering bevorderen
- recidive verminderen
• Gedifferentieerd detentiebeleid
- soepelere aanpak t.a.v. de indeling van de penitentiaire
instellingen en de plaatsing van gedetineerden
- gevangenissen met een hoog beveiligingsniveau voorbehouden
aan gedetineerden die het grootste veiligheidsrisico stellen
- dit creëert de mogelijkheid om meer diverse regimes te
introduceren voor de overige gedetineerden, samen met
gepaste activiteiten en interventieprogramma’s
Potpourri IV
• Detentieplanning
- bepalingen van de basiswet in verband met detentieplanning
moeten in werking treden
- schets van het detentietraject en van de activiteiten die gericht
zijn reclassering
- plaatsing van gedetineerden in een bepaalde inrichting zal van
het detentieplan afhangen
• Bouw- en renovatieprogramma
- in totaal 1.432 plaatsen gebouwd of vernieuwd + 860 nieuwe
plaatsen voor geïnterneerden
- meer mogelijkheden voor differentiatie, werken met specifieke
doelgroepen (…)
- Transitiehuizen – 100 plaatsen voor bepaalde gedetineerden in
de aanloop naar strafeinde> intensieve begeleiding beschikbaar
Potpourri IV
• Nieuwe statuut commissies van toezicht en CTR
• Pluspunten
-
Visie en streefdoelen
Engagement
Fundamenten beleid zijn niet louter repressief
Diversificatie en differentiatie
Toezicht wordt au sérieux genomen
• Minpunten
- Geen concrete timing (bouw nieuwe gevangenissen loopt achter
op schema…)
- Overbevolking, voor- en achterdeurinflatie, nieuw SW?
- Betrokkenheid gemeenschappen
- Raming personeel CVR/CTR
Mozaïekdecreet
• Creëert rechtsgronden voor de Vlaamse Regering
om initiatieven te subsidiëren m.b.t:
-
hulp- en dienstverleningsaanbod voor verdachten, in verdenking
gestelde personen, beklaagden, veroordeelden of geïnterneerden
slachtoffers van misdrijven en hun onmiddellijke omgeving
 los van beslissingen van een gerechtelijke of administratieve overheid
- gespecialiseerde programma’s of samenwerkingsverbanden voor
verdachten, in verdenking gestelde personen, beklaagden,
veroordeelden of geïnterneerden
 ter uitvoering van een beslissing van een gerechtelijke of
administratieve overheid
 kadert binnen de opdrachten van de Justitiehuizen
Mozaïekdecreet
• Informatie-uitwisseling tussen de hulpverlening en
de magistratuur
-
Gegevensoverdracht is verboden tenzij:
 de betrokken minderjarige en zijn ouders of
opvoedingsverantwoordelijken op een geïnformeerde en schriftelijke
wijze hiermee instemmen of;
 het over de volgende basisgegevens gaat:
1° de identificatie van de betrokken partijen;
2° het feit of er jeugdhulpverlening ten aanzien van de minderjarige en,
in voorkomend geval, aan zijn ouders of opvoedingsverantwoordelijken is
aangevat, wordt voortgezet of is beëindigd
-
kan alleen plaatsvinden na een schriftelijke vraag van magistraten
of sociale dienst met het oog op het bieden van de gepaste
hulpverlening aan de minderjarige, zijn ouders of
opvoedingsverantwoordelijken
Potpourri V
• Invoering art. 458ter SW (nieuwe bepalingen
m.b.t. beroepsgeheim)
-
Uitbreiding spreekrecht voor houders van beroepsgeheim in het
kader van een overleg met als doel;
 de bescherming van de fysieke en psychische integriteit van de persoon
of van derden of;
 de voorkoming van de terroristische misdrijven
- Dit overleg kan tot stand komen als gevolg van;
 een wet, decreet of ordonnantie
 een redenen omklede toestemming van de procureur des Konings
-
In beide gevallen moet minstens bepaald worden;
 wie aan het overleg kan deelnemen
 met welke finaliteit en;
 volgens welke modaliteiten het overleg zal plaatsvinden
Potpourri V
• Invoering art. 458ter SW (nieuwe bepalingen
m.b.t. beroepsgeheim)
-
Verplichting opgelegd aan de deelnemers om tijdens het overleg
afspraken te maken over het gevolg dat aan het overleg wordt
verleend en over de vertrouwelijkheid waarmee tijdens het overleg
uitgewisselde informatie moet worden behandeld
-
4de ingediend wetsvoorstel op dit vlak
-
Eerder voorstellen zijn gesneuveld tijdens commissiebesprekingen
of als gevolg van advies RVS
-
Dit voorstel tegenwoordig geparkeerd in afwachting van advies RVS
maar zal terug geagendeerd in mei 2017…