Kleurcodes op filterbussen publieke afzetting / opstelplaats LET OP! Hot Warm Cold uitsluitend brandweer met juiste PBM’s betreedbaar zonder bescherming betreedbaar Waarschuwingssymbolen schadelijke of irriterende stoffen brandgevaarlijke stoffen milieugevaarlijke stoffen opgelet gevaar Aandachtspunten bij incidenten met gevaarlijke stoffen LET OP! Niet gebruiken in besloten ruimtes! letter kleur te gebruiken bij A bruin organische gassen en oplosmiddelen AX bruin dampen van laagkokende verbindingen <65 graden B grijs anorganische gassen en halogenen CO zwart koolmonoxide E geel anorganische dampen en zure gassen als zwalveldioxide en zoutzuur K groen ammoniak HG rood kwikdampen NO blauw nitreuze gassen zoals stikstof P1/2/3 wit stoffilter / P3 fijnste stof “ violet stofspecifieke aanduiding Windkracht versus windsnelheid (m/s) overslaande spanning elektrische spanning oxiderende stoffen explosieve stoffen beaufortschaal voor de windkracht windkracht giftige stoffen bijtende stoffen Maximaal toegestane stralingsdosis per RA-etiket Op de verpakking: 5 μSv/u Op 1 meter: -μSv/u Op de verpakking: 500 μSv/u Op 1 meter: 10 μSv/u meter per seconde 0 0 1 0 - 1.5 2 1.6 - 3.3 3 3.4 - 5.4 4 5.5 - 7.9 5 8.0 - 10.7 6 10.8 - 13.8 7 13.9 - 17.1 8 17.2 - 20.7 Op de verpakking: 2000 μSv/u Op 1 meter: 100 μSv/u 9 20.8 - 24.4 10 24.5 - 28.4 11 25.5 - 32.6 Creëer een opstellijn daar waar dosistempo 25 μSv/u wordt gemeten! 12 > 32.7 III Westenwind (270o) De wind komt uit het westen Algemeen • Betreed besloten ruimten met onafhankelijke adembescherming • Gebruik de beschikbare (persoonlijke) beschermingsmiddelen • Vermijd contact met chemicaliën zoveel mogelijk • Ga na of een reddingspoging verantwoord is (overleg eventueel met deskundigen) • Let op besmetting door omgeving en slachtoffer via de lucht of via contact • Voorkom secundaire besmetting van personen, voertuigen en behandelruimten; redden gaat voor Eigen en andermans veiligheid • Let op gevaar: brand(gevaar), instorting, verkeer, elektriciteit, gevaarlijke stoffen • Wat is er gebeurd: eigen inschatting, navraag omstanders • Welke risico’s loop ik: afstemmen beschermingsmiddelen op gevaar (eventueel overleg deskundigen) • Chemische stof onbekend: ga van ernstige vorm van vergiftiging uit • Alarmeren / informeren: alarmeer hulpverleners, informeer omstanders over genomen acties • Waarschuw voor gevaar en ontruim haaks op windrichting naar een verzamelplaats • Beperk het aantal personen tot het minimum, baken het gevaarlijke gebied af • Nazorg: let op besmetting en de noodzaak tot controleren; ga niet weg voordat een specialist ter plaatse is Ontsmetten slachtoffer Verplaats het slachtoffer zo snel mogelijk naar veilig gebied. Voer een ontsmetting als volgt uit: • Verwijder of knip mogelijk verontreinigde kleding en sieraden weg, zoveel mogelijk via de schone binnenzijde • Veeg zichtbare chemicaliën weg, voorkom besmetting wonden • Ontsmet eerst ogen en wonden, daarna onbeschadigde huid • Ontsmet met veel water (minimaal 10 minuten) het liefst onder een lauwe douche • Voorkom beschadiging van de huid, was deze zo mogelijk met lauw water, zeep en een zachte borstel/spons • Zorg voor een beschutte wachtplaats en kleding of deken (voorkom onderkoeling) • Houd slachtoffer in de gaten • Overdracht naar deco-unit of ambulance • Houd besmette kleding en materiaal apart Chemisch advies Chemisch adviseurs van de DCMR Milieudienst Rijnmond adviseren operationele diensten in het Rijnmondgebied en daarbuiten bij incidenten met gevaarlijke stoffen. Bureau chemisch advies is dag en nacht bereikbaar. Incidenten in het Rijnmondgebied • Adviseur gevaarlijke stoffen op plaats incident • Inschatting escalatiekansen • Verificatie van het scenario • In beeld brengen van effecten voor de omgeving • Coördineren van metingen CQ meetplanleider Incidenten in de rest van Nederland (LIOGS) Het Landelijk Informatiepunt Ongevallen Gevaarlijke Stoffen (LIOGS), het operationeel kenniscentrum voor ongevallen met gevaarlijke stoffen namens BZK ter ondersteuning van alle veiligheidsregio’s: • telefonisch advies, second opinion; OGS en CBRNe-incidenten • stofinformatie • scenario-inschatting • opruimadviezen • bemiddeling in assistentieregelingen bedrijfsleven Internationaal Bij de DCMR is het National Centre ondergebracht. Via dit netwerk kan men in contact komen met een buitenlandse producent of productspecialist van een bij een incident betrokken gevaarlijke stof. Voor meer informatie Telefoonnummer WWW.LIOGS.NL 010 - 246 86 42 Nood Communicatie Voorziening 18160 www.dcmr.nl Bestellen van deze kaartjes: 010 - 246 84 15. Uitgave: mei 2012 Indeling Plaats - Incident Gevaarsetiketten Gevarendiamant NFPA-code Een cijfer in de punt van een gevaarsetiket geeft het primaire gevaar aan. Klasse Omschrijving 1.1, 1.2, 1.3, 1.4 en 1.5 vatbaar voor explosie Aandachtspunten eerstelijns optreden gebruik explosiegevaarmeter; let op bevriezingsverschijnselen en verstikkingsgevaar; let op extra gevaarsetiket 3 brandgevaarlijk (vloeistoffen en gassen) gebruik explosiegevaarmeter; denk aan BLEVE 4.1, 4.2 en 4.3 v.l.n.r.: brandgevaarlijk (vaste stoffen); voor zelf-ontbranding vatbare stof; gevaar voor vorming van brandbare gassen in contact met water kies juiste blusmiddel; voorkom branduitbreiding v.l.n.r.: oxiderende stof; organische peroxide, brandgevaar; idem; voorkom druk, slag, wrijving of opwarming gevaar voor bevordering van de verbranding v.l.n.r.: giftige stof; infectueuze stof vermijd alle contact, draag adembescherming; draag beschermende kleding 2 2 2.1, 2.2 en 2.3 3 4.1 5.1 4.2 4.3 5.2 5.1 en 5.2 6.1 6.2 6.1 en 6.2 4 3 2 1 bij brand: houd afstand (1000 meter); voorkom brand of ontsteking v.l.n.r.: brandbaar gas; niet brandbaar, niet giftig gas; giftig gas Herkenningsbord gevaarlijke stoffen Brandgevaar 0 X = gevaarlijke reactie met water Zeer licht ontvlambaar Licht ontvlambaar Ontvlambaar bij verwarming Ontvlambaar alleen bij verhitting 4 Voor detonatieexplosieve ontleding of reactie door ontstekingsbron of verhitting of door contact met water 3 Voor heftige chemische reactie bijverhoogde temperatuur en druk of bij contact met water 2 Bij verhitting onstabiel of kan met water reageren 1 Stabiel, zelfs ingeval van brand 0 Niet ontvlambaar Gevaar voor de gezondheid 4 Uiterst gevaarlijk 3 Zeer gevaarlijk 2 Gevaarlijk 1 Weinig gevaarlijk 0 Zonder bijzonder gevaar Reactiviteit Voor detonatie explosieve ontleding of reactie Bijzondere aanduidingen Leeg vak: Water als blusmiddel toegestaan Voor het blussen geen water gebruiken Bij vrijkomen van stof gevaar voor radioactieve straling IMDG-codering THIS UNIT IS UNDER FUMIGATION WITH [ fumigant name* ] APPLIED ON [ date* ] [ time* ] DO NOT ENTER waterverontreinigende stof waterverontreinigende stof X362 3130 Eerste cijfer: belangrijkste gevaar Tweede en derde cijfer: bijkomend gevaar Gevaarsidentificatienummer (GEVI) Stofidentificatienummer (STID) = VN-nr = UN-nr Indien 2 cijfers gelijk zijn: versterking van het gevaar Betekenis cijfers gevaarsidentificatienummer: 2 Vrijkomen van gas t.g.v. druk of chemische reactie 3 Brandbare of voor zelfverhitting vatbare vloeistof 4 Brandbare of voor zelfverhitting vatbare vaste stof 5 Oxiderende (de verbranding bevorderende) werking 6 Giftigheid of infectiegevaar 7 Radioactiviteit 8 Bijtende werking 9 Als 1e cijfer: milieugevaarlijke stof; diverse gevaren 9 Als 2e/3e cijfer: gevaar voor heftige spontane reactie 0 Geen bijkomend gevaar Uitzonderingen: 22 sterk gekoeld gas 323 brandbare vloeistof die met water reageert onder ontwikkeling van brandbare gassen 333 pyrofore vloeistof X362 brandbare vloeistof, giftig, die met water gevaarlijk reageert onder vorming van brandbare gassen 44 brandbare vaste stof in gesmolten toestand met verhoogde temperatuur 539 brandbare organische peroxide 606 infectueuze stof 99 diverse gevaarlijke stoffen in verwarmde toestand (GHS) Nieuwe gevaarssymbolen begaste ruimte (WMS) Oude gevaarssymbolen E 7 7 radioactieve stof F F+ licht ontvlambaar Xi zeer licht ontvlambaar N vergiftig irriterend milieugevaarlijk corrosief of bijtend T houd afstand; gebruik dosistempometer ontplofbaar 8 bijtende stof vermijd contact; draag beschermende kleding 9 v.l.n.r.: diverse gevaarlijke stoffen; vloeistoffen of vaste stoffen in verwarmde toestand roep deskundigen; onderzoek ladingspapieren 9 O T+ zeer vergiftig oxiderend Xn schadelijk explosief oxiderend ontvlambaar corrosief giftig C irriterend, sensibiliserend, schadelijk gevaarlijk voor het aquatisch milieu gassen onder druk lange termijn gezondheidsgevaarlijk