goed en verantwoord inkopen Kosten besparen door energie (opnieuw) aan te besteden De kosten voor de levering en het verbruik van energie (elektra, gas en water) kunnen een behoorlijk percentage van de bedrijfskosten uitmaken. Ook kunnen de energieprijzen behoorlijk fluctueren. Mogelijk is het daarom voor een organisatie kostenbesparend om energie (opnieuw) aan te besteden. In dit artikel wordt het aanbestedingsproces belicht aan de hand van een interview met Judith Leijten-Martens van FGB Facility en Real Estate. Tekst: Jos van der Heijden FGB Facility en Real Estate is een onderdeel van FGB Facility Group uit Maassluis. Judith LeijtenMartens is op dit moment werkzaam als manager Bouw en Beheer bij Surplus, een regionale organisatie voor welzijn, zorg, kinderopvang, comfort en wonen in Wes t- en Midden-Brabant. In 2010 startten zij het aanbestedingsproces van energie. Waarom is gekozen voor het aanbesteden van energie? ‘Surplus beschikt, mede als gevolg van fusies, over een groot aantal locaties en kent een aantal 18 leveranciers van energie. Vanwege de professionaliseringsslag waarin Surplus zich momenteel bevindt voor het onderdeel vastgoed en huisvesting, was de aanbesteding van energie een van de te ondernemen stappen. Een van de doelstellingen was om te komen tot een optimalisatie van energiemanagement. Onder andere het inzichtelijk maken van de meters, het verbruik en de controleerbaarheid van de facturatie zijn hierbij belangrijke onderdelen. Door dit inzichtelijk te krijgen, wordt het mogelijk te monitoren en bij te sturen, om op die manier tot kostenbesparingen te komen. Er kostenbesparing energie is gekozen om dit in fasen te doen en in eerste instantie een aanbesteding te doen van elektra en gas voor Surplus Zorg en Surplus Kinderopvang. In een volgende fase is het mogelijk om de andere divisies te laten aansluiten.’ Wat was de eerste stap in dit proces? ‘Wij kwamen er al snel achter dat het aanbesteden van energie een ingewikkeld verhaal is. Dit lijkt wellicht niet zo, omdat er geen kwaliteitsverschil in de producten zit, maar het is wel zo. Men kent piek- en daltarieven, dag- en nachtverbruik, kleinverbruik, grootverbruik, meters en tussenmeters, een complexe factuurstroom, energieleveranciers en netwerkbeheerders, toeslagen en transportkosten en ga zo maar door. In eerste instantie hadden we geen idee waar en hoe te beginnen. Surplus heeft ervoor gekozen om een specialist op het gebied van de inkoop van energie in te huren, die ons stapsgewijs de energiemarkt leerde kennen. Zijn advies was om de aanbesteding van energie onder te brengen bij een bureau dat gespecialiseerd is in het inkopen van energie. Voor deze aanbesteding hebben we een speciale projectgroep opgericht met daarin de ingehuurde specialist, de vastgoedbeheerder, de inkoper van Surplus, de manager Bouw en Beheer en een afgevaardigde van Surplus Zorg. Wij hebben vervolgens vijf bureaus uitgenodigd voor een presentatie. Op basis daarvan hebben wij een keuze gemaakt en zijn er twee bureaus afgevallen. Vervolgens hebben we een Plan van Eisen geschreven en de drie overgebleven bureaus gevraagd een offerte uit te brengen. Uiteindelijk bleek WDM-Energie uit Den Haag de organisatie die het beste voldeed aan het door ons opgestelde Plan van Eisen. Met hen is dan ook een contract afgesloten.’ Wat is de werkwijze van WDM-Energie? ‘WDM-Energie bestaat uit een collectief van ruim 480 organisaties, met meer dan 2.100 E- en 1.200 G-aansluitingen, waarvoor zij de gezamenlijke (groene) energie inkopen. Door de diversiteit van bedrijven en de daarbij behorende verscheidenheid in het afnamegedrag benadert het profiel van het collectief dat van een volcontinu bedrijf. Aan een dergelijk profiel zitten verschillende voordelen. Zo zijn de profielpremies die de leveranciers bovenop de marktprijzen doorberekenen zeer gunstig voor een organisatie met een volcontinu profiel. Daarnaast kunnen zij door cility Management Magazine het grote volume (circa 360 GWh en 80 miljoen kubieke meter) op verschillende momenten delen van het volume vastzetten en is de afname door de grote diversiteit zeer stabiel, waardoor de energieleverancier zonder risico-opslag en zonder bandbreedte levert hetgeen ook weer financieel voordeel biedt. ‘Wij ontdekten al snel dat het aanbesteden van energie een ingewikkeld verhaal is’ Surplus heeft ervoor gekozen om met de collectieve prijsvorming mee te lopen. Op dit moment kiest circa 95 procent van de deelnemers aan het WDM-collectief hiervoor. Daarnaast is er ook de mogelijkheid om binnen het collectief je eigen prijs vast te zetten.’ Hoe is het proces vervolgens verdergegaan? ‘In eerste instantie is er in overleg met WDM door ons een inventarisatie gemaakt van alle gas- en elektrameters binnen Surplus Zorg. Vervolgens zijn deze volgens pandcodering in een overzicht verwerkt, samen met de corresponderende EANcodes, netbeheerder en leverancier van deze aansluitingen. Daarnaast is het gecontracteerde vermogen voor de elektra-aansluitingen vermeld, is bij de gasaansluitingen vermeld om wat voor meter het gaat en is voor zowel de gas- als de elektraaansluitingen aangegeven of het om een groot of Judith Leijten-Martens is manager Bouw en Beheer bij Surplus. Jos van der Heijden is werkzaam bij FGB Facility Group. Facility Management Magazine | februari 2012 | 19 kostenbesparing energie klein verbruik aansluiting gaat, met dan wel zonder telemetrie. Alle meters zijn vervolgens voorzien van stickers waarop het meternummer en de EAN-code staan vermeld. Op deze wijze kunnen meterstanden gestructureerd worden genoteerd, doorgegeven en gemonitord. Vervolgens zijn al deze elektra- en gasaansluitingen ondergebracht in het WDM-collectief en heeft WDM elektra en gas ingekocht bij hun leveranciers, waarbij Surplus wel zelf de contractant blijft.’ Doet WDM nog meer voor Surplus? ‘Naast de inkoop heeft WDM ook een adviserende rol richting Surplus met betrekking tot factuurcontrole, het bepalen van voorschotbedragen aan de hand van de jaarafrekeningen en werkelijk verbruik. WDM zorgt daarnaast voor efficiëntere administratieve processen. Verder ontvangen we nu in oktober een overzicht van het verbruik, zodat we een goede begroting kunnen maken voor het volgende jaar. Naast eigen panden beschikt Surplus over huurpanden waar de energie via de verhuurder wordt doorbelast. Doordat wij nu zelf de zaken goed op orde hebben, beschikken we ook over referentiekaders voor onze verhuurders en zijn we beter in staat om een goede factuurcontrole uit te voeren.’ Wat is de volgende stap? ‘Hoewel we op de goede weg zijn, zijn we er nog niet helemaal. Nog niet alle divisies van Surplus maken gebruik van het collectief contract. De volgende stap is te onderzoeken welke locaties aan willen sluiten bij het contract. Daarnaast willen we gaan sturen op verbruikduurzaamheid. Surplus wil staan voor innovatie, niet alleen in dienstverlening, maar ook op het gebied van alle zaken in en rondom haar gebouwen.’ Wat is je conclusie over dit proces? ‘Het aanbesteden van energie was lastiger dan verwacht. Niet zozeer door het product elektra of gas, maar wel door de hoeveelheid en diversiteit aan meters, facturatie en dergelijke. Het totale proces heeft dan ook ongeveer een jaar gekost. Het proces is nu goed op orde, maar men dient alert te blijven op het tijdig doorgeven van meterstanden. Hier hebben we binnen Surplus dan ook duidelijke afspraken over gemaakt. Over de samenwerking met WDM zijn we erg tevreden. WDM koopt volumes in en let hierbij op een goede verdeling en gelijkmatig verbruik. Piek- en dalmomenten zijn erg belangrijk voor de energieprijzen. Het piekverbruik van Surplus Zorg, met piekmomenten ’s ochtends vroeg en ’s avonds, zal daarom gecompenseerd moeten worden door een organisatie die haar piekmomenten op een ander moment kent. Waar wij de generalisten zijn, zijn zij de echte specialisten op het gebied van inkoop en advisering van energie. WDM ontzorgt, om maar in de terminologie van Surplus Zorg te blijven. Wij denken dan ook dat er voor veel organisaties nog kansen liggen om energiemanagement te optimaliseren en dus kosten te besparen, waarbij het ontzettend belangrijk is om je goed te laten adviseren door een specialist. We weten tenslotte allemaal hoe belangrijk energie is en dat we hier zuinig mee om zouden moeten gaan, zodat ook volgende generaties hier gebruik van kunnen maken. Een eerste stap zou dan ook moeten zijn om het goed en verantwoord in te kopen.’ Ook interessant op fmm.nl in het kort Voor een organisatie kan het kostenbesparend zijn om energie (opnieuw) aan te besteden. Judith Leijten-Martens, Manager Bouw en Beheer bij Surplus, vertelt waarom zij energie hebben aanbesteed, hoe het proces verlopen is en wat haar conclusie is over de genomen stappen. Instellingen en bedrijven die beschikken over meerdere aansluitingen van elektriciteit of gas op één locatie weten vaak niet dat energiebelasting geheven mag worden over de totale hoeveelheid energie die zij afnemen, iets wat een behoorlijke kostenbesparing kan opleveren. > www.fmm.nl/magazine02-2012