Aandachtspunten en complicaties darmspoelen

onbewaakte kopie
Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen
Heelkunde en overige handelingen 84
Aandachtspunten en complicaties darmspoelen rectaal volwassene
Aandachtspunten

Darmspoelen wordt vaak als belastend en schaamtevol ervaren.
Spoel bij voorkeur op het toilet of op een stoel voor het toilet.
Zorg voor een warme omgeving tijdens de behandeling. Let op dat de cliënt niet afkoelt, dek
zo nodig toe met een handdoek.
Door het darmspoelen komt een hevige aandrang tot defecatie op gang, die moeilijk tegen te
houden kan zijn. Zorg voor beschermend materiaal op bed en een po of postoel binnen
bereik, voor het geval de cliënt het toilet niet snel genoeg kan bereiken.
Zorg in de beginperiode dat er altijd iemand in de buurt van de cliënt is.
De spoelvloeistof moet op lichaamstemperatuur zijn.
Probeer zoveel mogelijk op hetzelfde tijdstip te spoelen, liefst ’s morgens omdat de
darmperistaltiek dan op gang komt. Het is ook mogelijk om ’s avonds ( 3 uur na de laatste
maaltijd) te spoelen.
Een conus kan meerdere malen worden gebruikt (cliëntgebonden). Een rectumcanule (voor
hoogopgaand klysma) is voor eenmalig gebruik.
Het inbrengen van conus of canule gaat gemakkelijker wanneer cliënt tijdens inbrengen door
de mond ademhaalt (de sluitspier ontspant zich dan) en wanneer glijmiddel op de conus of
canule is aangebracht.
Indien de cliënt aambeien (hemorroïden) heeft, laat hem dan bij het inbrengen van de conus
zacht persen zodat de anus zich opent.
Wanneer de vloeistof te snel wordt toegediend kan het niet ‘binnen gehouden worden’.
Voorkom dat er lucht in de darmen komt.
Bij diarree wordt het spoelen overgeslagen.
Let op de hoeveelheid, consistentie en kleur van de ontlasting nadat de darmen zijn
gespoeld.
Let op materiaalkeuze van rectumcanule in geval van latexallergie.
Complicaties

© Vilans 09-04-2013
Conus stuit op weerstand:
– probeer de conus nogmaals met een draaiende beweging in te brengen;
– als dit niet lukt, raadpleeg een arts.
Bloedverlies tijdens inbrengen:
– beëindig de handeling en raadpleeg een arts
Spoelvloeistof loopt niet:
– rechtop zitten, goed doorademen en de buik masseren
– duw de conus iets dieper in de anus of verander de richting van de conus
– kijk of het uiteinde van de conus verstopt is, laat wat water uit de conus lopen
– pauzeer even, het is mogelijk dat een peristaltische beweging van de darm de oorzaak is
Buikkrampen tijdens het spoelen:
– toevoer even stoppen en masseer de buik
– controleer de temperatuur van de spoelvloeistof
– waterreservoir wat lager hangen
Duizeligheid:
– toevoer even stoppen
– laat de cliënt doorzuchten en indien nodig even gaan liggen
Misselijk:
Achtergrondinformatie
Aandachtspunten en complicaties darmspoelen: 1 (van 2)
onbewaakte kopie
Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen
Heelkunde en overige handelingen 85
– spoelen uitstellen, vaak doordat het te kort na een maaltijd is

Er komt geen vloeistof of ontlasting terug:
– verhoog niet de hoeveelheid water, maar stop met spoelen en raadpleeg een arts indien
de vloeistof na een uur niet is uitgescheiden.
Bronnen

Hamilton HK, Rose MB. Verpleegkundige handelingen en procedures. De praktijk van het
verplegen, Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen, 1998

Thuiszorg Zaanstreek/Waterland, Protocol Hoog clysma toedienen, 2000

Beelen, A. Hoogopgaand klysma, Verpleegkunde Nieuws 2002, nr. 25