arvo pärt stabat mater

DEFILHARMONIE/PHILIPPE HERREWEGHE
HOMMAGE AAN BEETHOVEN
Donderdag 7 april 2016
Om 20 uur in De Schouwburg
Beethoven blijft één van onze lievelingscomponisten. Na zijn derde symfonie in
het voorbije seizoen is het nu de beurt aan zijn achtste en voorlaatste.
Geschreven in 1812 grijpt Beethoven met een knipoog terug naar de stijl van
Mozart. Hierdoor klinkt ze als zijn vrolijkst gestemde uit de reeks.
Vooraf krijgen we het weinig gespeelde ‘Tripelconcerto’. Wanneer het live
gebracht wordt is dat pret verzekerd. Piano, viool en cello zijn er verknoopt in
zo’n zwierige tripartite dat je als luisteraar één oor tekortkomt. Philippe
Herreweghe gidst de heren van het Storioni Trio, samen met DeFilharmonie
doorheen deze curieuze partituur.
GOEYVAERTS STRING TRIO & ZANGERS VOX LUMINUS
ARVO PÄRT STABAT MATER
Vrijdag 1 april 2016
Sint-Martinuskerk Oekene
Aanvang: 20.30 uur
Duur: 75 min
Inleiding om 19.45 uur door Christine Dysers
Een eigentijdse hulde van componist Jörg Widmann aan de grootmeester rondt
deze Beethovenhommage helemaal af.
ARCO BALENO
EINE KLEINE NACHTMUSIK
Zondag 8 mei 2016
Om 11 uur in De Schouwburg
Lente in De Spil en dus willen we het klassieke muziekseizoen in schoonheid
eindigen. De strijkers van Arco Baleno spelen ten dans met muziek van
Wolfgang Amadeus Mozart en Antonio Vivaldi.
Om zich en ons op te warmen krijgen we ‘Eine kleine Nachtmusik’ te horen,
Wolfgangs meest gekende partituur. Na het divertimento in ES ruimt Mozart
plaats voor het virtuoze vioolspel van Antonio Vivaldi: drie concerti met als kroon
op het werk het Concerto Grosso voor twee violen, strijkers en basso continuo in
a, wellicht het meest populaire werk uit de hele achttiende eeuw.
Na het concert bieden wij een gratis aperitief aan.
Goeyvaerts Stringtrio: Kristien Roels (viool), Kris Matthynssens (altviool)
en Pieter Stas (cello) | Vox Luminis: Zsuzsi Tóth (sopraan), Barnabás
Hegyi (altus) en Olivier Berten (tenor) in samenwerking met OekeneNV
Programma
Arvo Pärt - Stabat Mater (1985)
----- korte pauze -----Ivan Moody - Simeron (2012)
Componisten die religieuze of liturgische muziek componeren zijn in
de eerste plaats vaak zelf erg gelovig. Tijdens een periode van
artistieke bezinning bekeerde de Estse componist Arvo Pärt zich in de
jaren 1970 tot het Russisch-orthodoxe geloof. Daarvoor gold hij als
een avant-gardecomponist. Een intense periode van studie, waarbij hij
zijn artistieke aandacht op het gregoriaans en de vroege polyfonie
richtte, veranderde zijn persoonlijkheid als componist volledig.
Pärt noemde zijn componeerstijl Tintinnabuli, het meervoud van het
Latijnse tintinnabulum, wat ‘bel’ of ‘klok’ betekent. Concreet keert Pärt
hiermee terug naar de essentie van de tonale klank door te werken
met drieklanken en stapsgewijze melodieën. In combinatie met een
langzaam tempo en momenten van stilte leidt dit procedé tot
meditatieve, subtiele en vaak statische muziek.
Stabat Mater Dolorosa is een middeleeuwse hymne gewijd aan Maria
die naast het kruis van haar zoon staat, rouwend om de folteringen die
hij heeft doorstaan. Vanaf de vijfde strofe wordt het lijden van Maria
gekoppeld aan het mede-lijden van de gelovige met Maria. De tekst
vertoont een algehele evolutie van uitingen van pijn en verdriet
(dolorosa) naar het verlangen naar eeuwigheid en glorie in de laatste
verzen..
Tussen de strofen klinken instrumentale interludia die door hun
levendige karakter met de vier groepen contrasteren om zo het werk in
balans te houden. Deze symmetrie wordt ten slotte omkaderd door een
instrumentale inleiding en een coda, beiden precies even lang en haast
identiek.
Ook voor Ivan Moody speelt het geloof een cruciale rol. Hij is actief als
orthodox priester. Net zoals Pärt laat Moody zich inspireren door
gregoriaanse gezangen en polyfonie.
Qua stijl sluit de muziek van Moody aan bij de welluidende spirituele
muziek van Pärt. Dit echter met een uitgesproken Brits accent. Het feit
dat Groot-Brittannië, zoals de Baltische staten, eveneens een rijke
koortraditie kent, is daar wellicht niet vreemd aan. Die koortraditie kent
een groot gevoel voor evenwichtigheid en heldere structuren.
Zijn compositie in opdracht van het Goeyvaerts Strijktrio & Gergiev
Festival Rotterdam 2012, ‘Simeron’, is bedoeld als een intiem
spiegelbeeld van het Stabat Mater van Arvo Pärt. Terwijl in het Stabat
Mater het lijden en de gekruisigde Christus centraal staan, koos Moody
voor teksten over de verrijzenis, met name uit de Byzantijnse paasritus
en uit een homilie uit de tweede eeuw van bisschop Melito van Sardes.
Door de keuze voor het originele Grieks, ontstaat er zo een drievuldig
contrast met Pärts Stabat Mater: kruisiging versus verrijzenis,
katholieke versus orthodoxe liturgie, en Grieks versus Latijn.
Het Goeyvaerts Strijktrio is in 1997 opgericht door violiste Kristien
Roels, altviolist Kris Matthynssens en cellist Pieter Stas met als doel
uitsluitend twintigste en eenentwintigste-eeuwse repertoire uit te
voeren. Het trio ontleent zijn naam aan de Belgische componist Karel
Goeyvaerts, die een belangrijke rol speelde bij de ontwikkelingen
binnen de Europese nieuwe muziek.
Vox Luminis is een solistenensemble met een zeer internationale
bezetting, dat zich richt op vocale muziek uit de zestiende tot en met
de achttiende eeuw. De meeste leden van het ensemble hebben
elkaar op het Koninklijk Conservatorium Den Haag leren kennen. Het
ensemble opereert zelfstandig maar ook samen met instrumentale
groepen zoals vb. met het Goeyvaerts Strijktrio.