Herstel gericht werken Een gezamenlijk item bij de SGGZ (Dimence) en BGGZ (Mindfit) Yvonne van den Broek & Anne Varenbrink 2 Wat is herstel “Herstel is het unieke, persoonlijke proces waarin iemand met een psychische aandoening na een periode van ziekte probeert de regie over het leven terug te krijgen, het leven opnieuw vorm en inhoud te geven, ook als de symptomen en beperkingen niet verdwenen zijn.” (Anthony, 1993) 3 4 De fasen van herstel bij de SGGZ en BGGZ. 1. 2. 3. 4. Overweldigd worden door de aandoening SGGZ Worstelen met de aandoening SGGZ Leven met de aandoening SGGZ/BGGZ Leven voorbij de aandoening BGGZ/POHGGZ 5 FACT team Bagijnenstraat Deventer / SGGZ • • • • F = Functie A = Assertive C = Community T = treatment Gecertificeerd. 1x per 3 jaar wordt bekeken of het team nog aan de certificering voldoet en iets met de aanbevelingen heeft gedaan. 6 Multi disciplinair team • • • • • • Psychiater Verschillende verpleegkundige disciplines GZ- of klinisch psycholoog Maatschappelijk werker Trajectbegeleider Ervaringsdeskundige 7 Indicatiecriteria • Psychiatrische stoornis • Zorgbehoeftes op meerdere levensgebieden: – Wonen – Werken en daginvulling – Sociale contacten – Relaties – Vrije tijd – Zelfverzorging – Zingeving • Chronisch verloop van de ziekte • Langdurend contact met de GGZ, zowel ambulant als klinisch • Complexe problematiek 8 Wat doet het FACT team Dit hangt af van de fase waarin de patiënt zich bevindt. 1. Overweldigd worden door de aandoening / ontregeling: dit is de fase waarbij symptomen toenemen en sprake is van een risico op terugval. In deze fase is meestal een intensivering van zorg nodig met behulp van een probleemgerichte en actiegerichte benadering. In een enkel geval worden patiënten klinisch opgenomen. 9 10 vervolg 2. Worstelen met de aandoening / verwerking / heroriëntatie: onderzoeken wat het betekent om ziek te zijn en of beperkingen te hebben; verwerking van ervaringen; zoeken naar identiteit. 11 12 vervolg 3. Leven met de aandoening / herstel: Veel aandacht voor de eigen doelen van de patiënt; versterken van de autonomie; kunnen omgaan met de kwetsbaarheid. 13 14 SRH Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen Rehabilitatie is het verlenen van zorg en begeleiding, gericht op het ondersteunen van het herstel. • Het gaat niet om het genezen van… • Leren leven met de ziekte; handicap • Verbetering van de kwaliteit van leven en (hernieuwde) zingeving. • Persoonlijk proces. • Hulpverleners hebben een ondersteunende rol. 15 Ondersteuning van herstel volgens SRH • Begrijpen hoe de patient in het leven staat. Het contact en present zijn is hierin belangrijk. • Wat zijn de mogelijkheden en de beperkingen van de patient en zijn omgeving. • Aansluiten bij de patient. • Uitgaan van de krachten van de patient. 16 Overgang van de SGGZ naar de GBGGZ • Warme overdracht 17 Vragen Module Herstel in de GBGGZ Mindfit. Over wie hebben we het? Doelgroep module herstel (1) De doelgroep van de module herstel bestaat uit mensen met (ernstige) psychiatrische aandoeningen. De instroomcriteria van pakket herstel zijn als volgt: • DSM IV is reeds (langer) bekend (ernst problematiek, risico, complexiteit, beloop klachten). • Risicogevoelige stabiele of instabiele chronische problematiek of ernstige problematiek in remissie. • Er is sprake van matig risico (op ernstige verwaarlozing, decompensatie, suïcide, geweld, automutilatie). • Er is wel sprake van latent gevarenrisico, maar er staan beschermende factoren tegenover (coping, werk, steunsysteem, zorg). Doelgroep module herstel (2) De werkgroep van Mindfit heeft daar de volgende criteria aan toegevoegd: • De zorg moet passen binnen het zorgzwaarte pakket van het pakket chronisch. • De patiënt (vanuit de EPA-groep) is minimaal twee jaar stabiel. Dat wil zeggen: geen opnames, opschalingen, crisis en risicovolle situaties in de afgelopen 2 jaar. • Bij de overige patiënten, niet EPA-groep, gelden dezelfde criteria als bij de EPA-groep maar niet strikt gebonden aan die 2 jaar. Hierbij moet een duidelijke hulpvraag zijn die opgepakt kan worden in de GBGGZ, dit op inschatting van de professional en in overleg met de patiënt. • Focus ligt op herstelondersteuning en rehabilitatie; patiënt heeft doelen en motivatie voor begeleiding en/of behandeling. Nooit vliegt een vogel te hoog, als hij met eigen vleugels vliegt. Visie van Mindfit Binnen de module herstel is herstel het leidende principe. Onze behandeling sluit aan op het (herstel) proces van de klant, vraag gestuurd en gericht op groei en eigen regie. Bij Mindfit wordt uitgegaan van wat iemand wel kan, de positieve krachtgerichte aanpak. Gezien de aard van de doelgroep zal het accent liggen op de fasen: Leven met de aandoening (SGGZ/BGGZ) en leven voorbij de aandoening (BGGZ/POHGGZ). De attitude van de hulpverlener is hierbij essentieel; open, samenwerken, kritisch en constructief zijn de kernwoorden. ‘De grootste ziekte van onze beschaving is de mening dat zij ziek is.’ Godfried Bomans Doel module herstel bij Mindfit • • • • Verbeteren van kwaliteit van leven Het vervullen van sociaal-maatschappelijke rollen Integratie binnen de samenleving Dit alles binnen de mogelijkheden en wensen van de klant. Behandelvisie van Mindfit Alle Mindfit behandelkeuzes omvatten standaard: • Klachten in kaart: K=O x P • Mentale conditie in kaart: MF Schijf van vijf • Oplossingsgerichte aanpak • Positieve psychologie Behandelaanbod: • Face to face • Digitale Modules (EMH) • Groepsbehandeling KOP en module herstel • • • • Belangrijkste focus P en de O Ook belangrijk is het aandacht schenken aan de K erkenning van het lijden therapie vormen; ontspanningstechnieken, mindfulness Eclectische benadering: aansluiten bij eerder doorlopende behandelingen en actuele omstandigheden Anticipeert op verder herstel en eigen regie van klant Wat is herstel? Herstel ontstaat vanaf het moment dat je je kwetsbaarheid omarmt. Kim Vos Wat is herstel? Herstel is niet iemand anders willen zijn dan wie je vandaag bent. Wat is herstel? Herstel is hoopvol blijven als je terugvalt. Lenneke Elfers Herstel ondersteunende zorg De hulpverlener is • present en heeft een attitude van hoop en optimisme • gebruikt zijn professionele referentiekader op een terughoudende en bescheiden wijze • maakt ruimte voor, ondersteunt het maken van en sluit aan bij het eigen verhaal van de klant • herkent en stimuleert de ervaringsdeskundigheid/deskundigheid van de klant • erkent, benut en stimuleert de ondersteuning van de klant door belangrijke anderen • is gericht op het verlichten van lijden en het vergroten van eigen regie/autonomie Droes en Plooy(2010) Farmacotherapie • • • • Verpleegkundig specialisten kunnen UR geneesmiddelen voorschrijven aan cliënten die gebruik maken van pakket chronisch in de GBGGZ. In principe gaat het voorschrijven van medicatie bij uitschrijving van de tweede lijn over naar de huisarts en blijft onder verantwoordelijkheid van de huisarts. Dit is het uiteindelijke doel . In een stadium hieraan voorafgaand zal een bepaalde groep patiënten ook psychofarmaca binnen Mindfit voorgeschreven krijgen door de verpleegkundig specialisten. Dit bijvoorbeeld bij vragen op het gebied van medicatiemanagement, inname, bijwerkingen, medicatieontrouw, onzekerheid van patiënt en/of huisarts Voor deze kwetsbare groep wordt medicatiecontrole en screening op bijwerkingen uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de verpleegkundig specialist. Hierbij valt te denken aan langdurig gebruik van antipsychotica, stemming stabilisatoren en antidepressiva. Er vinden geen activiteiten plaats binnen de somatische poli door verpleegkundig specialisten van Mindfit. Hierin zal samenwerking gezocht worden met de POH-somatiek, bij de HA. Het accent van uitvoering ligt bij de HA/POH, maar verpleegkundig specialisten/behandelaren hebben een signalerende en consulterende functie. Dit staat in lijn met het uiteindelijk overdragen van medicatie naar de huisarts. Vragen Bedankt voor jullie aandacht!