‘Dat had ik tien jaar eerder moeten doen’ Dertig procent van de mannen krijgt er op een zeker moment mee te maken: plasklachten. “Maar ze blijven er veel te lang mee doorlopen”, zegt uroloog Johan Verlind. “En dat heeft een flinke impact op hun ­dagelijks functioneren. Er is dan ook veel verborgen leed in Noord-Holland, door een aandoening die goed te behandelen is.” Uroloog Verlind lepelt ze zo op, de voorbeelden van mannen die hun leven aangetast zien door plasproblemen. “We kennen mannen die niet meer naar hun klaverjasclub gaan, omdat ze er vijf keer tussenuit moeten. Of mannen die niet meer mee mogen op visite, omdat hun echtgenotes het gênant vinden dat ze om de tien minuten naar de wc moeten. Ze laten zich dus beperken in hun doen en laten, terwijl er verschil­ lende, soms simpele oplossingen zijn voor hun klachten. Maar blijkbaar is de drempel om bij de huisarts aan te kloppen te hoog.” Vergrote prostaat Een slechte of overactieve blaasfunctie, een plasbuisvernauwing: er zijn ver­ schillende oorzaken van plasklachten. “Vaak zijn mensen ook bang voor kanker”, weet Verlind. “Maar dat is bij plasklachten over het algemeen niet het geval. En als dat wel het geval is, is het vaak goed te behandelen.” Meestal is echter een vergrote prostaat de boos­ doener. “Door hormonale veranderingen groeit bij ongeveer zestig procent van de mannen van boven de vijftig jaar de prostaat. De prostaat is een klier rond de urinebuis, die doorgaans de grootte heeft van een kastanje. Maar soms wordt hij zo groot, dat hij de plasbuis dichtdrukt. Samen met een verouderde blaas en sluitspier zorgt dat ervoor dat bijvoorbeeld de urinestroom langzamer op gang komt, men loze aandrang heeft of meerdere keren achterelkaar slechts een geringe hoeveelheid moet plassen. Heel lastig dus.” Blijvende beschadiging Omdat vaak wordt gedacht dat de klachten vanzelf weer overgaan, lopen veel mannen lang door met prostaat­ klachten voordat ze naar een arts gaan. “Mannen van 60, 70 denken ‘het zal er wel bij horen’ en veertigers ‘dat kan het nog niet zijn’”, weet Verlind. “Maar door er lang mee door te lopen, bestaat de “Doordat er veel wordt gelachen tijdens de voorlichtingsbijeenkomsten gaat de beladenheid er een beetje af”, zegt Marion Rijper, die de bijeenkomsten samen met uroloog Johan Verlind organiseert. Zorg van nu | 20 ‘De instrumenten van nu zijn heel flexibel en het onderzoek is in vijf minuten klaar’ kans dat meer klachten zich voordoen. Denk aan blaasontsteking, helemaal niet meer kunnen plassen en op de lange duur mogelijk een blijvende beschadi­ ging van de urinewegen. De stap om naar het probleem te laten kijken, is blijkbaar groot. Dat is jammer, want er zijn verschillende, soms simpele methoden om er iets aan te doen. Soms zijn medicijnen zoals prostaat- en blaasontspanners afdoende, in andere gevallen is een operatie nodig. Beide kunnen het leven van de mannen een stuk leuker maken, doordat ze daarna weer gewoon kunnen plassen. We horen dan ook heel vaak van patiënten ‘dat had ik tien jaar eerder moeten doen’.” Plasmaboog Eenmaal bij de uroloog, wordt eerst een aantal onderzoeken verricht, zoals een echografie van de blaas, een meting van de urinestroom en soms een blaasspiegeling (inwendig onderzoek van plasbuis en blaas). “In tegenstelling tot vroeger, toen het onderzoek aan de blaas een vrij pijnlijke aangelegenheid was, is dat tegenwoordig stukken minder”, zegt Verlind. “De instrumenten van nu zijn heel flexibel en het onder­ zoek is in vijf minuten klaar.” Als blijkt dat medicatie het euvel niet oplost, volgt een operatie. “Tegenwoordig wordt voor de behandeling van plas­ klachten in veel ziekenhuizen een laserbehandeling toegepast. In MCA kiezen wij liever een van de modernere manieren: bipolair opereren, ofwel opereren met een plasmaboog. Bij een laserbehandeling wordt weefsel verdampt, bij opereren met een plasmaboog kunnen we met een instrument waar stroom doorheen loopt de prostaat heel nauwkeurig uithollen of stukjes ervan wegsnijden. Daarbij worden de bloedvaten meteen dicht­ gebrand, waardoor er nauwelijks bloedverlies optreedt. Vaak kan de patiënt de volgende dag of de dag daarop alweer naar huis.” Voorlichtingsbijeenkomsten Hoe bipolair operen in zijn werk gaat, laat Verlind zien tijdens voorlichtings­ bijeenkomsten, die hij samen met polikliniekassistent Marion Rijper organi­ seert. “Tijdens die bijeenkomsten geven we informatie over de oorzaken van plasklachten en laten we aan de hand van foto’s zien hoe de operatie gaat en wat de voordelen ervan zijn”, zegt Rijper. “De aanwezigen kunnen ter plekke een vragenlijst invullen waarmee eenvoudig de ernst van de situatie in kaart kan worden gebracht. Ook is er gelegenheid om op papier – uit oogpunt van privacy – vragen in te dienen, waarvan vervolgens het merendeel beantwoord wordt. We merken dat deze bijeenkomsten echt worden gewaar­ deerd. Er wordt ook veel gelachen, waardoor de beladenheid er een beetje af gaat. Mensen gaan echt opgelucht naar huis. Door de herkenning en het besef dat er een oplossing bestaat voor de problemen.” De afdeling urologie organiseert regelmatig voorlichtingsbijeenkomsten. Informatie daarover is te vinden op www.mca.nl/voorlichtingsbijeenkomsten. Op www.mca.nl/urologie zijn ook veel folders te vinden met informatie over onderzoeken en behandelingen. Meer weten? www.mca.nl/urologie allesoverurologie.nl ‘Plasklachten hebben een flinke impact op het dagelijks functioneren’ 21 | Zorg van nu