Urologie Echografie van de prostaat met biopsie Inleiding Binnenkort heeft u een afspraak voor een echografie van de prostaat, in combinatie met het afnemen van prostaatbiopten. Met dit onderzoek probeert de arts vast te stellen wat er aan de hand is met uw prostaat. Mogelijk is er sprake van een goedaardige vergroting of een ontsteking van de prostaat. Ook kan er sprake zijn van een kwaadaardig gezwel. De prostaat is een klier die normaal ongeveer de grootte heeft van een kastanje. Deze klier zorgt voor de productie van zaadvloeistof. De prostaat bevindt zich aan de onderkant van de blaas, daar waar de blaas overgaat in de plasbuis. Het onderzoeken van de prostaat gebeurt meestal via de anus. Echografie Echografie is een onderzoek waarmee inwendige organen zichtbaar gemaakt kunnen worden. Bij deze techniek maakt men gebruik van geluidsgolven. Deze golven worden omgezet in bewegende beelden die op een monitor te zien zijn. Van deze beelden worden foto’s gemaakt. Nadat de arts met de vinger via de anus naar de prostaat heeft gevoeld, kan op dezelfde wijze met een echostaaf naar de prostaat worden gekeken. De arts kan zo de grootte en eventuele afwijkingen van de prostaat vaststellen. Voorbereiding Bij het maken van de afspraak krijgt u een recept voor een tablet antibioticum. Met dit recept kunt u het medicijn bij uw apotheek halen. Wij vragen u om het tablet één uur vóór het onderzoek in te nemen. U gebruikt antibioticum om een infectie als gevolg van het onderzoek te voorkomen. Mogelijk krijgt u een langere kuur voorgeschreven, dit zal de arts dan toelichten. Wanneer u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, stopt u in overleg met de uroloog een aantal dagen voor het onderzoek hiermee. De uroloog informeert u over het aantal dagen. Het is prettig om iemand ter begeleiding mee te nemen. Het onderzoek Het onderzoek vindt plaats op het interventiecentrum Urologie en duurt ongeveer twintig minuten. De verpleegkundige brengt u naar een kleedkamer waar u uw broek en onderbroek kunt uittrekken. Hierna neemt u plaats op de onderzoekstafel met uw benen gespreid in beensteunen. 1 De uroloog brengt de echostaaf in uw anus. De echostaaf is een kunststof buisje. Op het buisje wordt een ruime hoeveelheid glijmiddel aangebracht om het inbrengen gemakkelijker te maken. Het is belangrijk de sluitspier te ontspannen. Het eerste gedeelte van het onderzoek kan dan, ook als u bijvoorbeeld aambeien heeft, vrijwel pijnloos verlopen. Wanneer de prostaat op het scherm goed zichtbaar is, neemt de uroloog met een dunne naald meerdere stukjes weefsel weg uit de prostaat. De naald wordt via de anus en de endeldarm in de prostaat gebracht. Er wordt op verschillende plaatsen in de prostaat geprikt. Deze prikken zijn gevoelig en de meeste mannen ervaren dit onderzoek als vervelend. Eventueel kan de prostaat van tevoren verdoofd worden. Dit neemt de scherpe pijn van de prikken weg, al lukt het meestal niet de gehele prostaat te verdoven. De stukjes prostaatweefsel worden in het laboratorium onderzocht. De uitslag van dit onderzoek is na tien tot veertien dagen bekend. Het onderzoek met behulp van MRI-beelden Het kan zijn dat het onderzoek, zoals hierboven beschreven, niet voor u geschikt is. Dan maakt de arts gebruik van eerder gemaakte MRI-beelden. De arts vergelijkt de MRIbeelden met de echografie en neemt gericht enkele stukjes weefsel weg. Het kost tijd om de beelden van MRI en echografie ter plekke te vergelijken. Daarom duurt het onderzoek meestal langer dan de bovenstaande ingreep. Het onderzoek met de MRI-beelden vindt plaats op de polikliniek Urologie. Na het onderzoek Wij raden u aan om na het onderzoek in de wachtruimte even wat te drinken. Daarna kunt u naar huis gaan. De dag na de biopsie kunt u uw bloedverdunnende medicijnen weer innemen. Er kan gedurende een week wat bloed in de urine en bloed bij de ontlasting zichtbaar zijn. Ook kan er gedurende twee maanden bloed bij de zaadlozing zitten. Dit is niet verontrustend. Als er bloed bij de urine zit, is het verstandig minimaal twee liter per dag te drinken. Vervoer naar huis Het is verstandig de eerste drie dagen na het onderzoek niet te fietsen. Houdt u er dan ook rekening mee dat u na het onderzoek niet op de (brom)fiets naar huis kunt gaan. Wij adviseren u een auto of taxi te regelen, of met het openbaar vervoer (bus, trein) te gaan. Wanneer contact opnemen Duurt het bloedverlies in de urine of bij de ontlasting langer dan een week of krijgt u koorts hoger dan 39ºC, neem dan contact op met de uroloog. Bij koorts belt u direct, ook ’s nachts. De polikliniek Urologie is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 12.00 uur, telefoonnummer (050) 361 21 67. Buiten deze uren kunt u in geval van spoed het algemene nummer van het UMCG bellen, telefoonnummer (050) 361 61 61, en vragen naar de dienstdoende uroloog. Uitslag Na het onderzoek maakt u een afspraak voor het bespreken van de uitslag en de vervolgbehandeling. Deze afspraak vindt plaats op de polikliniek Urologie. 2 Vragen Als u na het lezen van deze informatie nog vragen heeft dan kunt u op werkdagen van 8.30 12.00 uur contact opnemen met een medewerker van de polikliniek Urologie. Het telefoonnummer is (050) 361 21 67. www.urologie.umcg.nl Het (web)adres voor informatie over de afdeling Urologie van het UMCG. Wat te doen in geval van ziekte of verhindering Als u door ziekte of om een andere reden verhinderd bent uw afspraak na te komen, vragen wij u om zo snel mogelijk contact op te nemen met een medewerker van de polikliniek Urologie. De polikliniek is van maandag t/m vrijdag van 8.30 -12.00 uur bereikbaar, telefoonnummer (050) 361 21 67. Patiënteninformatie VLC 653 / juli 2016 3