OLVG, locatie Oost Echografie prostaat en prostaatbiopsie U heeft een afspraak voor een prostaatonderzoek. Met dit onderzoek kan de arts de grootte van de prostaat bepalen en zien of er afwijkingen zijn aan de prostaat. Eventueel kunnen er biopten (stukjes weefsel) van de prostaat genomen worden. In deze folder leest u wat u kunt verwachten van het onderzoek en hoe u zich erop voorbereidt. De prostaat De prostaat is een klier die normaal ongeveer zo groot is als een kastanje. Deze klier produceert zaadvloeistof, een onderdeel van sperma. De prostaat zit onder de blaas, daar waar de blaas overgaat in de plasbuis. De plasbuis loopt door de prostaat. Afwijking aan de prostaat Afwijkingen aan de prostaat kunnen plasproblemen tot gevolg hebben. Meestal gaat het dan om een goedaardige vergroting van de prostaat. Het komt ook voor dat binnen de prostaat kwaadaardig weefsel, kanker, is ontstaan. Uw arts zal het met u bespreken als hiervoor aanwijzingen zijn. Hiervoor is ook bloedonderzoek (PSA) en een rectaal toucher (onderzoek via de anus) nodig. Met echografie en eventueel een biopsie kan de uroloog zien hoe groot de prostaat is en of er sprake zou kunnen zijn van prostaatkanker. Het onderzoek Uw arts heeft voor u een echografie van de prostaat aangevraagd of een combinatie van een echografie en een prostaatbiopsie. Het onderzoek duurt ongeveer 15 minuten. Alleen de aangekruiste onderzoeken zijn voor u van toepassing. Echografie van de prostaat Met een echografisch onderzoek kan de arts de prostaat en het gebied eromheen beoordelen. Bij dit onderzoek wordt gebruikgemaakt van geluidsgolven. Een langwerpig instrument (de echoprobe) wordt via de anus ingebracht en zendt de geluidsgolven uit. De computer zet deze geluidsgolven om in bewegende beelden die de arts op een monitor bekijkt. Op deze manier is het mogelijk om de prostaat nauwkeurig te meten en de inwendige vorm te bekijken. Bovendien kunnen eventuele afwijkingen binnen de prostaat zichtbaar worden gemaakt. Van deze beelden worden foto’s gemaakt. Voorbereiding Er is geen voorbereiding nodig. Het onderzoek De assistent brengt u naar een kleedkamer waar u de kleding van het onderlichaam kunt uittrekken. De kleding van het bovenlichaam houdt u aan. U gaat op de onderzoektafel liggen, op uw linkerzijde met licht opgetrokken knieën of op uw rug met de benen gespreid in beensteunen. De arts voelt met de vinger via de anus naar de prostaat (rectaal toucher). Om dit te vergemakkelijken maakt hij gebruik van een glijmiddel. Daarna brengt hij via de anus de echoprobe in. Deze is iets dikker dan een vinger. Het inbrengen van het instrument is niet pijnlijk maar geeft soms een onaangenaam drukkend gevoel in de anus en onderbuik. Tijdens het onderzoek bestudeert de arts de prostaat. De uitslag Na afloop bespreekt de arts het resultaat van het onderzoek met u. Na het onderzoek Na het onderzoek kunt u meteen naar huis. U kunt zelfstandig reizen met de auto of het openbaar vervoer. Er zijn geen speciale voorzieningen nodig. Prostaatbiopsie Bij een prostaatbiopsie neemt de arts tijdens de echo enkele stukjes weefsel uit de prostaat voor weefselonderzoek. Voorbereiding thuis De polikliniekmedewerker heeft u bij het maken van de afspraak een antibioticum meegegeven. Neem 2 uur voor de behandeling 1 tablet (500 mg Ciprofloxacine). Dit medicijn verkleint de kans op een infectie na de behandeling. Gebruikt u bloedverdunnende middelen, zoals Aspirine, Ascal, Acetylsalicylzuur, Acenocoumarol of Marcoumar? Overleg dan vooraf met uw arts. Het is meestal noodzakelijk tijdelijk te stoppen met het gebruik van dit medicijn. Het onderzoek De assistent brengt u naar een kleedkamer waar u de kleding van het onderlichaam kunt uittrekken. De kleding van het bovenlichaam houdt u aan. De assistent vraagt u op de onderzoektafel te gaan liggen op uw linkerzijde met licht opgetrokken knieën of op uw rug met de benen gespreid in beensteunen. De arts maakt eerst een echografie van de prostaat (zie ‘echografie van de prostaat’). Op basis van de echografische beelden op het scherm neemt de arts minimaal 8 zeer kleine stukjes weefsel (biopten) uit de prostaat. Dit doet hij met een soort naald. Bij het weghalen van de stukjes weefsel hoort u een klikkend geluid. De biopsie kan onaangenaam of kort pijnlijk zijn in de anus of onderbuik. Verdoven is niet nodig. De patholoog-anatoom onderzoekt het afgenomen materiaal later in het laboratorium. OLVG, locatie Oost Echografie prostaat en prostaatbiopsie 2 De uitslag Om de resultaten van het weefselonderzoek te bespreken, krijgt u ongeveer een week na de biopsie een afspraak met de arts. We adviseren u om een vertrouwd persoon mee te nemen naar deze afspraak. Twee horen meer dan een. Na het onderzoek Na het onderzoek kunt u meteen zelfstandig naar huis. Gebruik van eigen auto of openbaar vervoer is geen probleem. Fietsen na het onderzoek kan onaangenaam zijn. Enkele dagen tot enkele weken na de biopsie kan er bloed in uw urine, ontlasting of sperma zichtbaar zijn. Bij de meeste mannen duurt dit langer dan 1 week. Na het onderzoek krijgt u een maandverband om eventueel bloedverlies via de anus op te vangen, tijdens de reis naar huis. Ook kan het plassen tijdelijk wat moeilijker gaan. Complicaties Neem contact met ons op als u: koorts heeft boven de 38,5 °C. niet goed kunt plassen. Kunt u niet komen op de afgesproken tijd? Neem dan zo snel mogelijk telefonisch contact op met de polikliniek Urologie om een andere afspraak te maken via 020 599 30 53. Waar moet ik mij melden? U volgt vanaf de hoofdingang de borden Poliklinieken P3. Op het polikliniekplein P3 vindt u de polikliniek Urologie. Vragen? U kunt ons gewoon bellen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan contact op of kijk op www.olvg.nl Heeft u vragen over de vergoeding of betaling? Neem dan contact op met uw zorgverzekeraar of kijk op www.olvg.nl/zorgnota Meer informatie online Meer informatie vindt u ook op de volgende website(s): www.olvg.nl/urologie Contact polikliniek Urologie, locatie Oost T 020 599 30 53 (ma t/m vrij 8.00- 16.30 uur) OLVG, locatie Oost Echografie prostaat en prostaatbiopsie 3 P3 buiten kantoortijden: afdeling Spoedeisende Hulp (SEH), locatie Oost T 020 599 30 16 Oost Oosterpark 9 1091 AC Amsterdam West Jan Tooropstraat 164 1061 AE Amsterdam Spuistraat Spuistraat 239 A 1012 VP Amsterdam IJburg IJburglaan 727 1087 CH Amsterdam Algemene voorwaarden: www.olvg.nl/algemene_voorwaarden. Klacht of opmerking: ga naar www.olvg.nl/klacht Redactie en uitgave: Marketing en Communicatie, 17 mei 2017, 0312 OLVG, locatie Oost Echografie prostaat en prostaatbiopsie 4